КЛИНИКО-ЭМОЦИОНАЛЬНЫЕ ОСОБЕННОСТИ СИНДРОМА РАЗДРАЖЕННОГО КИШЕЧНИКА

CC BY f
59-61
48
11
Поделиться
Махмудова, Л. (2022). КЛИНИКО-ЭМОЦИОНАЛЬНЫЕ ОСОБЕННОСТИ СИНДРОМА РАЗДРАЖЕННОГО КИШЕЧНИКА . Журнал вестник врача, 1(3), 59–61. извлечено от https://inlibrary.uz/index.php/doctors_herald/article/view/2014
Crossref
Сrossref
Scopus
Scopus

Аннотация

Цель исследования: изучить клинические симптомы, уровень депрессии и качество жизни пациентов с синдромом раздраженного кишечника (СРК). Материалы и методы исследования: обследован 121 пациент и здоровый контингент. Пациенты с СРК с кишечными проявлениями, которые были разделены на 3 группы: СРКд (диарея) - 51 пациент (20 мужчин и 31 женщина), СРКз (запор) - 66 пациентов (33 мужчины и 33 женщины), СРКс (смешанный) - 4 пациента (2 мужчины и 2 женщины). Полученные результаты: при клиническом варианте СРК с преобладанием диареи наблюдался наиболее выраженный абдоминальный болевой синдром. При СРК с преобладанием диареи наблюдаются более глубокие депрессивные изменения, чем при СРК с преобладанием запора и смешанного типа.

Похожие статьи


background image

Доктор ахборотномаси № 3.1 (96)—2020

58

УДК 616.34-009-07

ИЧАК ТАЪСИРЛАНИШ СИНДРОМИНИНГ КЛИНИК-ЭМОЦИОНАЛ

ХУСУСИЯТЛАРИ

Л. И. Махмудова

Бухоро давлат тиббиѐт институти, Бухоро, Ўзбекистон

Таянч сўзлар:

ИТС, депрессия, ҳаѐт сифати, Рим мезонлари.

Ключевые слова:

СРК, депрессия, качество жизни, Римские критерии.

Keywords:

IBS, depression, quality of life, Roman criteria.

Тадқиқот мақсади: ичак таъсирланиш синдроми (ИТС) билан касалланган беморларнинг клиник ало-

матларини, депрессия даражасини ва ҳаѐт сифатини ўрганиш. Материаллар ва тадқиқот усуллари: 121 бемор
ва соғлом контингент текширилди. ИТС ичак белгилари билан оғриган беморлар, 3 гуруҳга бўлинган: ИТСд
(диарея) - 51 бемор (20 эркак ва 31 аѐл), ИТСқ (қабзият) - 66 бемор (33 эркак ва 33) аѐллар), ИТСа (аралаш) - 4
бемор (2 эркак ва 2 аѐл). Натижалар: диареянинг устунлиги бўлган ИТСнинг клиник вариантида энг аниқ қо-
рин оғриғи синдроми кузатилди. Диареянинг устунлиги бўлган ИТСда ич қотиши ва аралаш типнинг устунли-
ги бўлган ИТСга қараганда чуқурроқ депрессив ўзгаришлар кузатилади.

КЛИНИКО-ЭМОЦИОНАЛЬНЫЕ ОСОБЕННОСТИ СИНДРОМА РАЗДРАЖЕННОГО КИШЕЧНИКА

Л. И. Махмудова

Бухарский государственный медицинский институт, Бухара, Узбекистан

Цель исследования: изучить клинические симптомы, уровень депрессии и качество жизни пациентов с

синдромом раздраженного кишечника (СРК). Материалы и методы исследования: обследован 121 пациент и
здоровый контингент. Пациенты с СРК с кишечными проявлениями, которые были разделены на 3 группы:
СРКд (диарея) - 51 пациент (20 мужчин и 31 женщина), СРКз (запор) - 66 пациентов (33 мужчины и 33 жен-
щины), СРКс (смешанный) - 4 пациента (2 мужчины и 2 женщины). Полученные результаты: при клиниче-
ском варианте СРК с преобладанием диареи наблюдался наиболее выраженный абдоминальный болевой син-
дром. При СРК с преобладанием диареи наблюдаются более глубокие депрессивные изменения, чем при СРК
с преобладанием запора и смешанного типа.

CLINICAL AND EMOTIONAL FEATURES OF IRRITATED BOWEL SYNDROME

L. I. Makhmudova

Bukhara state medical institute, Bukhara, Uzbekistan

Purpose of the study: to study the clinical symptoms, the level of depression and the quality of life in patients

with IBS. Material and research method: a total of 121 patients and healthy people were examined. The patients IBS
with intestinal manifestations were divided into 3 groups: IBSd (diarrhea) -51 patients (20 men and 31 women), IBSc
(constipation) -66 patients (33 men and 33 women), IBSm (mixed) –4 patients (2 men and 2 women). Results: in the
clinical variant of IBS with a predominance of diarrhea, the most intense abdominal pain syndrome was observed.
With IBS with a predominance of diarrhea, deeper depressive changes are observed than IBS with a predominance of
constipation and mixed type.

ИТС - бу биопсихосоциал касаллик, бу беморнинг ичакларидаги органик ўзгаришлар

билан изоҳлаб бўлмайдиган функционал бузилишлар мажмуасидир [6].

Овқат ҳазм қилиш йўли (ОҲҚЙ) функционал патологиясининг этиологияси ва патоге-

незига оид замонавий маълумотларни таҳлил қилиш касалликнинг шаклланиши концепция-
си тўғрисида фикр билдиришга имкон беради, шубҳасиз, бу битта эмас, балки бир нечта
этиологик омиллар ҳам бир эмас, балки бир нечта патофизиологик механизмларни келтириб
чиқаради. Бундай беморларни назорат қилишнинг мураккаблиги шундаки, ҳар ҳолда этио-
патогенетик механизмларнинг комбинацияси индивидуалдир. Бугунги кунда улар орасида
қуйидагилар алоҳида долзарб аҳамиятга эга: ижтимоий-иқтисодий ҳолат, ирсий мойиллик,
ИТС билан оғриган ота-оналар томонидан болада касаллик пайдо бўлиши эҳтимоли, психо-
логик жиҳатлар, висцерал юқори сезувчанлик (ВЮС), ошқозон-ичак ҳаракатининг бузили-
ши, нейроэндокрин тизимидаги ўзгаришлар (мия-ичак ўқи), паст даражали яллиғланиш,
юқумли касалликдан кейинги ИТС тушунчаси, микрофлоранинг мувозанати ва ниҳоят,
овқатланиш омиллари [2, 3].

Замонамизнинг энг янги назарияларидан бири - «мия-ичак» ўқининг ўзаро таъсири-

Оригинальная статья


background image

Доктор ахборотномаси № 3.1 (96)—2020

59

нинг бузилиши назарияси - восита қобилиятининг ўзгаришини ва овқат ҳазм қилиш секре-
циясини аниқлайди, бу эса ВЮС келтириб чиқаради ва энтероэндокрин ва иммун тизимла-
рида ҳужайра ва молекуляр бузилишларга олиб келади [4]. Маълумки, патологик ўзгари-
шлар бўлмаса, бўшлиқ органининг одатдаги чўзилиши ѐки қисқариши инсон томонидан се-
зилмайди. ИТС билан оғриган беморларда ВЮС мавжуд бўлганда, ичаклардаги механик
таъсирларга жавобан сезувчанлик кучаяди (сезиш, ҳис қилиш), бу бемор томонидан қорин
бўшлиғидаги оғриқ ѐки ноқулайлик сифатида қабул қилинади. ИТС билан оғриган бемор-
ларда ВЮС бўлса, беморларнинг тинчлиги ва шунга мос равишда ҳаѐт сифати ҳам ѐмонроқ
эканлиги аниқ [5]. Сурункали руҳий зўриқиш бодомсимон без фаоллигини кучайтиради,
натижада гипоталамус-гипофиз-буйрак усти бези тизими фаоллашишига олиб келади,
натижада висцерал гипералгезияни келтириб чиқаради [8]. Кўплаб тадқиқотлар натижасида
ВЮСнинг икки тури аниқланган: оғриқни қабул қилиш чегарасининг пасайиши ва аллоди-
ния деб аталадиган кучли оғриқ ҳисси билан оғриқни қабул қилишнинг нормал чегараси [1].
Бундан ташқари, висцерал гипералгезияга бошқа омиллар ҳам таъсир қилиши мумкин, ма-
салан, ўзига хос ОҲҚЙ медиаторлари (серотонин, кининлар) ѐки N-метил-D-аспартата
(NMDA) фаоллашиши туфайли орқа миянинг қўзғалувчанлиги. Бундан ташқари, ИТС би-
лан оғриган беморларда ўн икки бармоқли ичак ва оч ичакда секреция ошиши кузатилган
[7].

Тадқиқот мақсади.

ИТС билан оғриган беморларнинг клиник аломатларини, депрес-

сия даражасини ва ҳаѐт сифатини ўрганиш.

Тадқиқот материаллари и ва усуллари.

121 нафар ИТС билан оғриган беморлар ва

соғлом одамлар тиббий кўрикдан ўтказилди. ИТС билан оғриган беморлар 3 кичик гуруҳга
бўлинди: ИТС (диарея) - 51 бемор (20 эркак ва 31 аѐл), ИТС (қабзият) - 66 бемор (33 эркак
ва 33 аѐллар), ИТС (аралаш) - 4 бемор (2 эркак ва 2 аѐл). Таққослаш гуруҳи соғлом 10 киши-
дан иборат эди. Киритиш мезонлари: 18 ѐшдан 45 ѐшгача; ИТС диагностикаси бўйича Рим
IV мезонларига мувофиқлиги (2016); тадқиқот жараѐнида етарли даражада ҳамкорлик
қилиш қобилияти; текширув учун беморнинг ѐзма розилиги. ИТС клиник курсини баҳолаш
учун Меерс Хайтон томонидан ишлаб чиқилган Бристол ахлат шакли шкаласи ишлатилган.
Барча беморларга эзофагогастродуоденоскопия (ЭФГДС), колоноскопия, дисбактериозга
текшириш ва ички органларнинг ультратовуш текшируви ўтказилди. Цунга шкаласи текши-
рувдаги беморларда депрессия даражасини баҳолаш учун ишлатилган. Сўровнома 20 та ба-
ѐнотдан иборат бўлиб, уларнинг ҳар бири 4 та жавоб вариантини беради: 4 - «деярли ҳар
доим», 3 - «кўпинча», 2 - «баъзан», 1 - «деярли ҳеч қачон» ѐки аксинча. Олинган натижалар
қуйидагича баҳоланди: 4 - «деярли ҳар доим», 3 - «тез-тез», 2 - «баъзан», 1 - «деярли ҳеч
қачон» ѐки аксинча. Натижалар қуйидагича баҳоланди: 50 дан кам - депрессия йўқ, 50-59 -
энгил (энгил) депрессия, 60-69 - ўртача (ўртача), 70 ва ундан юқори - оғир депрессия.

Тадқиқот натижалари.

Асосий шикоятлар нажас бузилиши (100%) ва оғриқ синдро-

ми (100%). Диарея ва ич қотиши устун бўлган ИТС кичик гуруҳлари бўлган беморларнинг
клиник кўринишида етакчи белгилар - бу дефекация ҳаракатларидан кейин камаядиган ѐки
йўқоладиган метеоризм билан ичак бўйлаб оғриқ ва ичакнинг тўлиқ бўлмаган бўшатилиши
ҳисси бўлди (1-жадвал). Оғриқлар турли хил характерга, оғриқдан тортиб тортишиш, коли-
кага қадар, ҳар хил интенсивлик ва давомийликка эга эди.

Диарея белгиси устун бўлган ИТС бўлган беморларда Цунга шкаласи бўйича сўров

маълумотларини баҳолашда 20,2% ҳолларда (50 баллдан кам) депрессия намоѐн бўлмади,
43,4% ҳолларда енгил депрессия (50-59 балл) қайд этилди, ўртача (31- 45 балл) - 36,4% ҳо-
латлар. Ушбу беморлар гуруҳидаги ўртача кўрсаткичлар 7,6 ± 0,2 назорат гуруҳига нисба-
тан 19,6 ± 0,2 баллни ташкил этди. Бу натижалар ушбу тоифадаги беморларда депрессив
симптомларнинг сезиларли даражада мавжудлигини кўрсатади. ИТСд ва ИБСқ кичик гу-
руҳларида олиб борилган тадқиқотлар психологик ҳолатдаги ўхшаш ўзгаришларни аниқла-
ди. Ушбу беморларда енгил ва ўртача депрессия, аммо оғир тури камроқ учради (2-жадвал).

Хулоса.

Шундай қилиб, диареянинг устунлиги бўлган ИБСнинг клиник вариантида

Л. И. Махмудова


background image

Доктор ахборотномаси № 3.1 (96)—2020

60

1 жадвал.

ИТС билан касалланган беморларнинг клиник хусусиятлари.

кўпроқ қорин оғриғи синдроми кузатилди. Диареянинг устунлиги бўлган ИТСда ич қотиши
ва аралаш типнинг устунлиги бўлган ИТСга қараганда чуқурроқ депрессив ўзгаришлар ку-
затилди. Ушбу ўзгаришлар беморларнинг ҳаѐт сифатининг ѐмонлашиши билан боғлиқ
бўлиши мумкин.





Использованная литература:

1. Караулько И.В. Синдром раздраженного кишечника. Журнал Гродненского государственного медицинско-

го университета. 2011, 4. C. 85-89.

2. Маев И.В., Черемушкин С.В., Кучерявый Ю.А. Синдром раздраженного кишечника. Римские критерии IV.

О роли висцеральной гиперчувствительности и способах ее коррекции. Методическое пособие. М., 2016,
С. 1-25.

3. Маев И.В., Черемушкин С.В., Кучерявый Ю.А., Черемушкина Н.В. синдром раздраженного кишечника.

Римские критерии IV. Consilium Medicum. 2016; 18(8): C. 79-85.

4. Сахаутдинова Г.М., Асанбаева К.Э., Нагаева Р.Р. Современные представления об этиологии синдрома раз-

драженного кишечника. Медицинский совет. 2019, 3. C. 152-155.

5. Степанов Ю.М., Будзак И.Я. Роль висцеральной гиперчувствительности в развитии синдрома раздражен-

ного кишечника. Гастроэнтерология. 2018:52(2). C. 104-108.

6. Шептулин А.А., Визе-Хрипунова М.А. Новое в этиологии и патогенезе синдрома раздраженного кишечни-

ка. Клиническая медицина. 2016; 94 (2). C. 92-96.

7. Rose L.S. Soares Irritable bowel syndrome: A clinical review. World Journal of Gastroenterology. 2014, 20(34). P.

12144-12160.

8. Vahedi H., Ansari R., Mir-Nasseri MM., Jafari E. Irritable bowel syndrome: A review article. Middle East Journal

of Digestive Diseases. 2010, 2. P. 66-77.

Оригинальная статья

2 жадвал.

Выраженность депрессии в различных подгруппах с СРК.

Симптомлар

СРКд

N=51

СРКқ

N=66

СРКа

N=4

Ичак бўйлаб оғриқ, дефекация ҳаракатларидан
кейин камаяди ѐки йўқолади

51

(100)

66

(100)

4

(100)

Овқатдан сўнг эпигастрал соҳада оғриқ

8

(15,6)

9

(13,6)

1

(25)

Ич ўтгандан сўнг, ичакнинг тўлиқ бўшамаганини
ҳис қилиш

25

(49)

30

(45,4)

2

(50)

Метеоризм

45

(88,2)

48

(72,7)

2

(50)

Йўғон ичак бўйлаб пальпация қилишда оғриқ

36

(70,5)

39

(59)

1

(25)

Ўткир ичак инфекциялари анамнези

26

(50,9)

36

(54,5)

1

(25)

СРК тури

Депрессия йўқ (%)

Енгил депрессия (%)

Ўртача депрессия (%)

СРКд

20,2

36,4

43,4

СРКқ

38,2

35,2

26,4

СРКа

39,7

30,2

30,1

Библиографические ссылки

Карауль ко И.В. Синдром раздраженного кишечника. Журнал Гродненскою государезвенного медицинского университета. 2011,4. С. 85-89.

Маев И.В., Черемушкин С.В., Кучерявый Ю.А. Синдром раздраженного кишечника. Римские критерии IV. О роли висцеральной гиперчувствительности и способах ее коррекции. Методическое пособие. М., 2016. С. 1-25.

Маев И.В.. Черемушкин С.В., Кучерявый Ю.А.. Черемушкина II.В. синдром раздраженного кишечника. Римские критерии IV. Consilium Mcdicum. 2016: 18(8): С. 79-85.

Сахаутдинова Г.М., Асанбасва К.Э., Нагаева Р.Р. Современные представления об этиологии синдрома раздраженного кишечника. Медицинский совет. 2019, 3. С. 152-155.

Степанов Ю.М.. Будзак И.Я. Роль висцеральной гипсрчувствитсльности в развитии синдрома раздраженного кишечника. Гастроэнтерология. 2018:52(2). С. 104-108.

Шептулин А.А., Визе-Хрипунова М.А. Новое в этиологии и патогенезе синдрома раздраженного кишечника. Клиническая медицина. 2016; 94 (2). С. 92-96.

Rose L.S. Soares Irritable bowel syndrome: A clinical review. World Journal of Gastroenterology. 2014, 20(34). P. 12144-12160.

Vahcdi H.. Ansari R.. Mir-Nasscri MM.. Jafari E. Irritable bowel syndrome: A review article. Middle East Journal of Digestive Diseases. 2010, 2. P. 66-77.

inLibrary — это научная электронная библиотека inConference - научно-практические конференции inScience - Журнал Общество и инновации UACD - Антикоррупционный дайджест Узбекистана UZDA - Ассоциации стоматологов Узбекистана АСТ - Архитектура, строительство, транспорт Open Journal System - Престиж вашего журнала в международных базах данных inDesigner - Разработка сайта - создание сайтов под ключ в веб студии Iqtisodiy taraqqiyot va tahlil - ilmiy elektron jurnali yuridik va jismoniy shaxslarning in-Academy - Innovative Academy RSC MENC LEGIS - Адвокатское бюро SPORT-SCIENCE - Актуальные проблемы спортивной науки GLOTEC - Внедрение цифровых технологий в организации MuviPoisk - Смотрите фильмы онлайн, большая коллекция, новинки кинопроката Megatorg - Доска объявлений Megatorg.net: сайт бесплатных частных объявлений Skinormil - Космецевтика активного действия Pils - Мультибрендовый онлайн шоп METAMED - Фармацевтическая компания с полным спектром услуг Dexaflu - от симптомов гриппа и простуды SMARTY - Увеличение продаж вашей компании ELECARS - Электромобили в Ташкенте, Узбекистане CHINA MOTORS - Купи автомобиль своей мечты! PROKAT24 - Прокат и аренда строительных инструментов