Саудия насрида замонавий қиссалар шаклланишининг дастлабки босқичи

Nargiza Saidova

Ушбу  мақола  Саудия  насридаги  новеллистиканинг  замонавий  жанрини  шакллантиришнинг дастлабки босқичига бағишланган. Арабистон ярим оролида таълим дастлабки босқичи "нефт боом" даври бошланишидан олдин, Туркия  ҳукмронлиги  даврида  1910  –  1926  йилларда  йигирманчи  асрнинг  бошида  келди,  ва  Ҳижоз Усмонли  империясининг  энг  йирик  ва  ривожланган  вилоятида  ҳудудида  биринчи  босма  нашрлар келиши билан боғлиқ.  Таълим ғояларининг кенг тарқалиши 1926 йилда Саудия Арабистони давлатининг асосчиси Абд Ал-Азиз ибн Абд ар-Раҳмон ибн Сауднинг ҳокимиятга келиши билан бошланган ва ХХ асрнинг 60-йилларига  қадар  давом  этган.  Ибн  Сауд  ҳукмронлиги  йиллари  Араб  ярим  оролида  маърифатнинг давом этаётган жараёнлари учун асосий катализатор бўлиб, Саудия жамиятининг ривожланишига кучли туртки берди. Арабистон  ярим  оролида  таълим  ҳаракати  ва  адабий  янгиланиш  жараёнларини  ривожлантиришга  катта  таъсир  кўрсатадиган  Араб  мамлакатларидан  келган  муҳожирлар,  бошқалар олдида, эвропа таъсирида бўлган. Эуроcентрисм нинг илғор ғояларини олиб борган ҳолда, улар Саудия жамиятида ижтимоий ўзгариш ва ижтимоий ислоҳотлар зарурлигини таъкидладилар. Даврий  нашрлар  арабий  маърифат  идеологларининг  асосий  воситаси  бўлиб,  уларга  оддий ўқувчига кириш имкониятини берди, бу эса ўз фикрларини ва фикрларини турли муаммолар бўйича ифодалашга имкон берди. Миллий матбуот нафақат Арабистон ярим оролидаги маърифий ғоялар дирижёри, балки Саудия адабиётида янги турдаги бадиий насрни шакллантириш жараёнида бошқа Араб  давлатларига  қараганда  ҳам  муҳим  рол  ўйнади.  Ҳикоя  жанрининг  босқичма  –  босқич ривожланиши  айнан  маърифий-ислоҳотчилик,  газета  ва  журнал  мақолалари  ҳамда  маърифий адабиётлар  номи  билан  бирлаштирилган  бадиий  асарларга  айлантирилган  бошқа  публитсистик жанрлар қаторида бўлиб ўтди. Саудия  адабиётида  ҳикоя  жанрининг  пайдо  бўлишининг  дастлабки  белгилари  ХХ  асрнинг  30 йилларига  тўғри  келади.  Саудия  адабиётининг  ҳикоя  санъатининг  дастлабки  намуналари  ҳикоя жанрининг  талабларига  жавоб  бермади.  Уларда  ишнинг  барча  қисмларини  бир  бутунга бирлаштирадиган ва дидактик эслатмаларни устун қўядиган ҳикоя линияси йўқ эди.  Саудия ҳикоясининг шаклланишининг дастлабки босқичи-бу ҳақиқат ўзгаришига тезда жавоб беришга имкон берадиган ва таълим ғояларини ҳаётга татбиқ этиш учун самарали восита бўлиб хизмат қиладиган қисқа ҳажмдаги бадиий адабиётдир.

62

Koʻrishlar

22

Yuklashlar

hh-index

0

Iqtibos