Iqtisodiy taraqqiyot va tahlil, 2024-yil, yanvar
www.e-itt.uz
12
MAMLAKATIMIZ IQTISODIYOTIDA RAQOBATNI RIVOJLANTIRISH VA
MONOPOLIYALARNI TARTIBGA SOLISHNING NAZARIY ASOSLARI
Akbarov Jasur Ikromjon o‘g‘li
Raqobatni rivojlantirish va iste’molchilar
huquqlarini himoya qilish qo‘mitasi
Annotatsiya.
Ushbu maqolada, monopoliyaning kelib chiqishi, unga berilgan turli ta’riflar,
monopoliyalarni tartibga solish va unda davlatning rolini oshirish, monopoliyaga qarshi
boshqaruvning mazmun-mohiyati, nazariy asoslari, zarurati hamda mamlakatimizda raqobat
muhitini rivojlantirishning ahamiyati haqida so‘z yuritilgan.
Kalit so‘zlar:
yangi tahrirdagi
“Raqob
a
t to‘g‘risida”gi Qonun, monopoliyaning nazariy
asoslari, monopoliyani davlat tomonidan tartibga solish, raqobatni rivojlantirish, bozor
munosabatlari, makroiqtisodiy barqarorlik.
ТЕОРЕТИЧЕСКИЕ ОСНОВЫ РАЗВИТИЯ КОНКУРЕНЦИИ И РЕГУЛИРОВАНИЯ
МОНОПОЛИЙ В
ЭКОНОМИКЕ НАШЕЙ СТРАНЫ
Акбаров Жасур Икромжон ўғли
Комитет по развитию конкуренции
и защите прав потребителей
Аннотация.
В данной статье рассматриваются возникновение монополии,
различных
определениях
,
данных ей,
регулирование монополи и повышение в ней роли
государства, сущности и теоретических основах
антимонопольного управления, а
также важности
развития конкурентной среды в нашей стране.
Ключевые слова:
закон «О конкуренции» в новой редакции, теоретические основы
монополии, регулирование монополии государством, развитие конкуренции, рыночные
отношения,
макроэкономическая стабильность.
THEORETICAL FOUNDATIONS OF DEVELOPMENT OF COMPETITION AND
REGULATION OF MONOPOLIES IN THE ECONOMY OF OUR COUNTRY
Akbarov Jasur Ikromjon o‘g‘li
Сompetition promotion and
consumer protection committee
Abstract.
This article discusses the origin of monopoly, various definitions given to it,
regulation of monopolies and increasing the role of the state in it, the essence, theoretical
foundations, necessity of anti-monopoly management, and the importance of developing a
competitive environment in our country.
Key words:
law "On Competition" in a new edition, theoretical foundations of monopoly,
regulation of monopoly by the state, development of competition, market relations,
macroeconomic stability.
I SON - YANVAR, 2024
UO‘K:
330.342.142
12-17
Iqtisodiy taraqqiyot va tahlil, 2024-yil, yanvar
www.e-itt.uz
13
Kirish.
Bugungi kunda iqtisodiyotni modernizatsiya qilish sharoitida mamlakat makroiqtisodiy
barqarorligiga hamda iqtisodiy-ijtimoiy rivojlanishiga erishish, avvalambor, monopoliyaga
qarshi boshqaruvni samarali tartibotlarni amalga oshirish va real raqobatchilik muhitini
shakllantirish, bunda raqobat muhitini rivojlantirish uchun qonun hujjatlarini yanada
takomillashtirish va zarur shart-sharoitlarni yaratishni taqozo etmoqda. Shu bois ham,
O‘zbekiston Respublikasining yangi tah
r
irdagi “Raqobat to‘g‘risida”gi (2023
-yil 3-
iyul, O‘RQ
-
850-
son) Qonuni qabul qilindi. Yangi tahrirdagi “Raqobat to‘g‘risida”gi Qonunining qabul
qilinishidan asosiy maqsad, tovar yoki moliya bozorlarida raqobatning cheklanishiga,
shuningdek raqobat yoki tabi
iy monopoliya sharoitlarida iste’molchilarning huquqlari va
qonuniy manfaatlari kamsitilishiga olib keladigan yoki olib kelishi mumkin bo‘lgan
harakatlarni
nazorat qilishni amalga oshirish hamda ularga chek qo‘yish bilan bog‘liq bo‘lgan, raqobat
sohasidagi munosabatlarni tartibga solishdan iboratdir (Qonun, 2023).
Shuningdek, O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2022
-yil 21-
dekabrdagi “Yangi
O‘zbekiston maʼmuriy islohotlarini amalga oshirish chora
-
tadbirlari to‘g‘risida”gi PF
-269-sonli
hamda 2023-yil 25-
yanvardagi “Respublika ijro etuvchi hokimiyat organlari faoliyatini
samarali yo‘lga qo‘yishga doir birinchi navbatdagi tashkiliy chora
-tadbirl
ar to‘g‘risida”gi PF
-14-
son Farmonlariga muvofiq Monopoliyaga qarshi kurashish qo‘mitasi hamda Isteʼmolchilar
huqu
qlarini himoya qilish agentligi negizida Raqobatni rivojlantirish va isteʼmolchilar
huquqlarini himoya qilish qo
‘mitasi tashkil etildi hamda 2
023-yil 6-
iyulda O‘zbekiston
Respublikasi Prezidentining “Maʼmuriy islohotlar doirasida raqobatni rivojlantirish
va
isteʼmolchilar huquqlarini himoya qilish sohasida davlat boshqaruvini samarali tashkil qilish
chora-tadbirlari
to‘g‘risida”gi PF
-108-sonli Farmoni qabul qilindi (Farmon, 2023).
Ushbu Farmon bilan Qo‘mita faoliyatining ustuvor yo‘nalishlari, tashkiliy tu
zilmasi,
sohada islohotlarni chuqurlashtirish va raqobatni taʼminlash, tovar
-xom ashyo birjalari
faoliyatini tartibga solish, isteʼmolchilarnin
g huquqlarini himoya qilish va reklama sohalarida
yagona davlat siyosatini amalga oshirish, davlat organlarining u
shbu yo‘nalishdagi faoliyatini
muvofiqlashtirish hamda mazkur sohalarda qonunchilikka rioya etish ustidan nazoratni
amalga oshirish bo‘yicha u
stuvor vazifalari belgilandi.
Adabiyotlar sharhi.
Monopoliyalarni tartibga solish va unda davlatning ro‘lini osh
irish, monopoliyaga qarshi
boshqaruvning mazmun-mohiyati haqida fikr yuritishdan avval, monopoliyaga qarshi
boshqaruv nazariyasi, uning turlari, vujudga kelish asoslarini bayon etish maqsadga muvofiq,
deb o‘ylayman.
Adabiyotlarda “Monopoliya” (inglizcha mo
n
opoly) yunoncha “monos” –
bitta (yagona),
tanho va “poleo” –
sotaman, degan ma’noni anglatib, bozor sharoitida biron
-bir faoliyat
sohasidagi y
agona sotuvchi, tanho xizmat ko‘rsatuvchi bo‘lib
(Stankovskaya, Strelets, 2008),
ta’rifga ko‘ra monopoliya –
bu o
‘xshashi bo‘lmagan qandaydir mahsulotning tanho ishlab
chiqaruvchisi bo‘lgan yagona firma, kompaniya, degan ma’nolari keltiriladi.
Monopoliya atamasining mazmunini ifodalashda ikkinchi yondashuv
–
bu
monopoliyalarga bozordagi ishtirokchilar (sotuvchi yoki xaridorlar) sonining cheklanganligi
tufayli vujudga kelgan mahsulot ishlab chiqarish hajmi va narxiga ta’sir o‘tkazish imkoniyatini
namoyon etuvchi bozor holati sifatida qarash orqali tavsiflanadi.
Monopoliyalarning iqtisodiy mazmuni ularning namoyon bo‘l
ish shakli va turlarini tadqiq
etish orqali yanada kengroq ochib berilish mumkin. Tahlillar shuni ko‘rsatadiki, iqtisodiy
adabiyotlarda monopol
iyaning turlari har xil belgilari bo‘yicha turkumlanadi. Biroq, muallif
tomonidan turkumlangan har bir monopoliya
turlari to‘liq bo‘lmay, ba‘zi bir monopoliya
turlarining ajratib ko‘rsatilishi munozarali hisoblanadi. Shuningdek, turli mualliflar tomonidan
amalga oshirilgan turkumlash ba’zida bir
-biriga zid holatlarni ham keltirib chiqaradi.
Iqtisodiy taraqqiyot va tahlil, 2024-yil, yanvar
www.e-itt.uz
14
Kostusev (2004) monopoliya
larning kelib chiqish manbaiga ko‘ra institutsional
monopoliya va tadbirkorlik asosidagi monopoliyalarni farqlash lozim deb hisoblaydi.
Institutsional monopoliyalar turli institutlar tomonidan vujudga kelib, bozor ishtirokchilari
uchun raqobatning teng bo
‘lmagan sharoitlarini sun’iy tarzda hosil qilinishi orqali namoyon
bo‘ladi. Tadbirkorlikka asoslangan monopoliya esa bozor hukmronligiga, ya’ni
mahsulot taklifi
va talabini tartibga solish orqali uning narxini nazorat qilish imkoniga ega bo‘lgan
tuzilmalarning rivojlanishi natijasida vujudga keladi. Institutsional monopolizmning kelib
chiqishi asosan davlat va mahalliy hokimiyatning litsenziyalash va proteksionistik xatti-
harakatni olib borishi bilan bog‘liq raqobatga qarshi aralashuvi natijasi hisoblansa,
tadbirkorlik
monopolizmining asosida ishlab chiqarishning konsentatsiyalashuvida yotadi.
Tatqiqot metodologiyasi.
Mazkur tatqiqot ishida mamlakatimiz iqtisodiyotida raqobat muhitini rivojlantirishning
ahamiyati va raqobat muhitining vujudga kelishi, monopoliyaga qarshi boshqaruvda
davlatning bugungi kundagi siyosati, ushbu sohada yangi qabul qilingan farmon va qonunlar,
monopoliyaning nazariy
asoslari tahlili, kelib chiqishi va ma’nolari keng yoritilgan.
Tahlil va natijalar muhokamasi.
Mamlakatimiz iqt
isodiyotida raqobat muhitini rivojlantirish hamda iste’molchilar
huquqlarini himoya qilish borasida tizimli ishlar amalga oshirilmoqda. Xususa
n, O‘zbekiston
Respublikasi Prezidentining 2023-yil 6-
iyuldagi “Maʼmuriy islohotlar doirasida raqobatni
rivojlanti
rish va isteʼmolchilar huquqlarini himoya qilish sohasida davlat boshqaruvini
samarali tashkil qilish chora-tadbirl
ari to‘g‘risida”gi PF
-108-sonli Farmoni qabul qilinishi
natijasida, Raqobatni rivojlantirish va iste’molchilar huquqlarini himoya qilish qo‘
mitasi
monopoliyaga qarshi yagona respublika organi bo‘lib, o‘z faoliyatida bevosita O‘zbekiston
Respublikasi Prezidentiga va Oliy Majlis Senatiga hisobdor hisoblanib, har yili iqtisodiyotda
raqobat muhiti va iste’molchilar huquqlarining himoya qilinishi h
o
lati to‘g‘risida hisobot
berishi belgilab berildi (Farmon, 2013).
O‘zbekiston Respublikasining 2023
-yil 3-iyuldagi
“Raqobat to‘g‘risida”gi O‘R
Q-850-son
Qonuni 6-
moddasida Raqobat sohasida davlat siyosatining asosiy yo‘nalishlari belgilandi.
Jumaladan (Qonun, 2023):
-
iste’molchilarning huquqlari va qonuniy manfaatlari ustuvorligini inobatga olgan holda
raqobatni himoya qilish, raqobatga qarshi ha
rakatlarning oldini olish va ularni to‘xtatish;
-jamiyatda raqobatga qarshi har qanday xatti-harakatlarga nisbatan murosasizlikni
shakllantirish;
-raqobat muhitini rivojlantirish hamda tovar va moliya bozorlarining samarali faoliyat
ko‘rsatishi uchun shart
-sharoitlar yaratish;
-tovar va moliya bozorlari ishtirokchilarining iqtisodiy faoliyati erkinligini hamda
tovarla
rning erkin harakatlanishini ta’minlash;
-tabiiy monopoliyalar subyektlari faoliyatni amalga oshiradigan sohalarda raqobat
muhitini shakllantirish;
-tovar va moliya bozorlarining ishtirokchilari uchun teng shart-sharoitlarni belgilash
hamda davlatning iqtisodiyotdagi ishtirokini qisqartirish;
-raqobat muhitini yaxshilash va rivojlantirish uchun respublika ijro etuvchi hokimiyat
organlarining javobgarligini oshirishdir.
O‘zbekiston Respublikasida olib borilayotgan monopoliyaga qarshi siyosatning muhim
yo‘na
lishlaridan biri - bu monopolist korxonalarning Tovar yoki moliya bozoridagi egallab
turgan
ustunlik mavqeini suiiste’mol qilishning oldini olish va unga yo‘l qo‘ymaslik bo‘yicha
nazorat olib borishdan iboratdir.
O‘zbekiston Respublikasining yangi tahrird
a
gi “Raqobat to‘g‘risida”gi qonuni 13
-
moddasida “ustun mavqe” tushunchasi quyidagicha izohla
nadi: Tovar yoki moliya bozoridagi
Iqtisodiy taraqqiyot va tahlil, 2024-yil, yanvar
www.e-itt.uz
15
xo‘jalik yurituvchi subyektning yoxud shaxslar guruhining unga o‘z faoliyatini
raqobatlashuvchi xo‘jalik yurituvchi subyektlarga
b
og‘liq bo‘lmagan holda amalga oshirish va
raqobatning holatiga hal qiluvchi ta’sir ko‘rsatish, tegishli bozorga boshqa xo‘jalik yurituvchi
subyektlarning kirishini qiyinlashtirish yoxud ushbu boshqa subyektlarning iqtisodiy faoliyat
erkinligini boshqacha tarzda cheklash imkoniyatini beradigan holati ustun mavqedir.
Tovar yoki moliya bozorida quy
idagilar ustun mavqe deb e’tirof etiladi:
-
agar xo‘
jalik yurituvchi subyektning yoki shaxslar guruhining raqobatchilari mavjud
bo‘lmasa;
-
agar xo‘jalik yurituvchi s
ubyektning yoxud shaxslar guruhining bozordagi ulushi 40
foizni va undan ortiqni tashkil etsa;
-
agar xo‘jalik yurituvchi subyekt yoki shaxslar
guruhi tabiiy monopoliya subyekti deb
e’tirof etilsa;
-
agar xo‘jalik yurituvchi subyektga yoki shaxslar guruhiga
muayyan tovarlarni ishlab
chiqarish yoki realizatsiya qilish yoxud olish uchun qonunchilikda belgilangan tartibda mutlaq
va (yoki) eksklyuziv h
uquq berilgan bo‘lsa.
Oxirgi kalendar yilda tovarlarni realizatsiya qilishdan olingan tushumi bazaviy hisoblash
mi
qdorining o‘ttiz ming baravaridan kamroqni tashkil etuvchi xo‘jalik yurituvchi subyektning
yoki shaxslar guruhining (bundan tabiiy monopoliya subyektlari, mahsulotlarining narxlari
davlat tomonidan tartibga solinadigan xo‘jalik yurituvchi subyektlar musta
sno) tovar yoki
moliya bozoridagi holati ustun mavqe deb e’tirof etilmaydi.
Xo‘jalik yurituv
chi subyektning yoki shaxslar guruhining tovar yoki moliya bozoridagi
ustun mavqeyi e’tirof etilgan kundan e’tiboran uch kunlik muddatda vakolatli davlat organi bu
h
aqda ularga xabarnoma yuboradi, mazkur xo‘jalik yurituvchi subyektning yoki shaxslar
guruhining tovarlariga nisbatan narxlar davlat tomonidan tartibga solingan taqdirda esa bu
haqda narxni tartibga soluvchi organga ham xabar beradi.
Tovar yoki moliya bozor
ida xo‘jalik yurituvchi subyektning yoxud shaxslar guruhining,
raqamli platforma operatorin
ing ustun mavqeyini aniqlash va e’tirof etish tartibi O‘zbekiston
Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan belgilanadi (Qonun, 2023).
Bugungi kunda har qanday qonun yoki islohot raqobatchilarni emas, raqobat muhitini
qo‘llab
-quvvatlashi lozim. Iqtisodiy islohotlarni amalga oshirayotganda, yuqoridagi faktorlarni
hisobga olish lozim. Shuningdek, xorijiy davlatlarda raqobat muhitini rivojlantirishda amalga
oshirilayotgan iqtisodiy islohotlarni kuzatib borish, tahlil qilish va uni iqtisodiyotimizga
moslashtirish orqali ham yurtimizdagi iqtisodiy muhitni yanada yaxshilash mumkin.
Shuningdek, iqtisodiyotda yuqori samarali raqobat strategiyani shakllantirish va amalga
oshiri
sh davlatning korxonalarning tashqi va ichki bozorlardagi barqaror mavqeini ta’minlash
shartlarini belgilab beruvchi uzoq muddatli iqtisodiy s
iyosatining asosiy yo‘nalishlaridan biri
hisoblanadi.
Yuridik nuqtai-nazardan, monopoliyaga qarshi siyosat
–
bu davlatning ishlab chiqarishni
monopollashuviga qarshi hamda tovar ishlab chiqaruvchilar orasida raqobatni rivojlantirishga
qaratilgan chora-tadbirlari (tegishli qonunchilik va soliqqa tortish tizimi, mulkni davlat
tasarrufidan chiqarish, kichik tadbirkorlik
ni rag‘batlantirish va h.k.) majmuidir. Iqtisodiy
nuqtayi-nazardan, monopoliyaga qarshi siyosat
–
bu davlatning monopoliyalar paydo
bo‘lishini, qo‘shilish va birlashtirib olish harakatlarni, kartellar tashkil etilishini, narx
hokimligini, raqobatga qarshi qilinayotgan harakatlarni cheklash va tartibga solishga
yo‘naltirilgan siyosati
(Rayzberg, Lozovskiy & other, 2010).
Yana bir kengroq ta’rifla
ganda, monopoliyaga qarshi siyosat
–
bu davlat tomonidan
amalga oshiriladigan chora-tadbirlar (tegishli qonunchilikni ishlab chiqish, qabul qilish va
amalga kiritish, soliqqa tortish tizimi, mulkni denatsionalizatsiya qilish, davlat tasarrufidan
chiqarish
va xususiylashtirish, kichik korxonalar yaratilishini qo‘llab
-quvvatlash) majmui
bo‘
lib, ular trestlarga qarshi qonunchilikka va insofsiz raqobatni oldini olish borasidagi
qonunchilikka tayanadi, shuningdek raqobatni rivojlantirish, bozor munosabatlari
Iqtisodiy taraqqiyot va tahlil, 2024-yil, yanvar
www.e-itt.uz
16
ish
tirokchilarining monopol faoliyatiga hamda bozorda monopoliyalarining hosil bo‘lishi
ga
to‘sqinlik qiluvchi sharoi
tlarni yaratishga qaratilgan.
O‘zbekistonda davlatning raqobatchilik muhitini shakllantirishga qaratilgan siyosatida
xususiylashtish, davlat mulki hisobidan mulkchilikning boshqa shakllarini vujudga keltirish
asosiy o‘rin tutad
i. Xususiylashtirish natijasid
a, birinchidan, mulk o‘z egalarining qo‘liga
topshirilsa, ikkinchidan, ko‘p ukladli iqtisodiyod va raqobatchilik muhitini vujudga keltiradi.
O
‘zbekistonda raqobatchilik muhitini vujudga keltirishning asosiy yo‘li, bu raqobatni
inkor
qiluvchi davlat monopol
iyasidan nodavlat, turli xo‘jalik shakllarining mavjudligiga asoslangan
va iloji boricha erkin raqobatni taqozo etuvchi bozor iqtisodiga o‘tis
hdir. Bu yerda esa
raqobatchilik munosabatlarini shakllantirish, mustaqil tovar ishlab chiqaruvchilarning paydo
bo
‘lishini taqozo qiladi, chunki raqobatning asosiy sharti alohidalashgan, mulkiy mas’uliyat
asosida o‘z manfaatiga ega bo‘lgan va tadbirkorlik tahlikasini zimmasiga oluvchi erkin xo‘jalik
subyektlari mavjudligi, ularning bozor orqali aloqa qilishidir. Dunyo mamlakatlari iqtisodiy
rivojlanishining qaysi modelini tanlamasin milliy iqtisodiyotning jahon xo‘jaligidagi mavqeyi
uning raqobatbardoshlik darajasi bilan belgilanadi. Xalqaro raqobat texnik taraqqiyotning
muhim omili hisobl
anadi va uning ta’sirida ishl
ab chiqarish, boshqaruvtexnologiyalarining
doimiy yangilanib borish davom etadi, ishlab chiqarilayotgan mahsulotb turlari yangilanadi va
sifati oshib boradi.
Xulosa va takliflar.
Yuqoridagi ta’riflarni tahlil qilib, xulosa qi
lgan holda, mamlakatda monopoliyaga qarshi
siyosat davlat tomonidan olib boriladigan iqtisodiy siyosat turlaridan biri bo‘lib, u asosan ishlab
chiqaruvchilar o‘rtasida raqo
batni rivojlantirishga qaratilgan. Bugungi kunda monopoliyalarni
tartibga solish zarurati, monopoliyaga qarshi boshqaruvni tartibga solishga oid iqtisodiy bir
qancha ta‘riflar keltirildi. Ya’ni, zamonaviy iqtisodiy lug‘atlardan birida “monopoliyaga qarshi
tartibga solish
–
bu davlatning alohida ishlab chiqaruvchilar tomonidan u yoki bu turdagi
mahsulotni monopollashib
olish harakatlarini oldini olishga yo‘naltirilgan hamda iste’molchilar
huquqlarini himoyalashga qaratilgan faoliyatidir” degan ta’rif keltiri
ladi.
Ushbu tushuncha kengroq talqin qilinganda, ya’ni monopoliyaga qarshi tartibga
solish
–
bu raqobat bozorini s
amarali faoliyat yuritish sharoitlarini ta’minlash hamda uning haddan
tashqari monopollashuviga yo‘l qo‘ymaslik bo‘yicha davlat tomonidan amal
ga oshiriladigan
iqtisodiy, ma’muriy va qonunchilik choralari majmuidir. Monopoliyag
a qarshi tartibga solish
ishlab chiqarish va muomala sohasini konsentratsiyalashuv va monopollashuv jarayonlarini
tartibga solish, xususiy raqobatchilik uchun sharoitlarni
qo‘llab
-quvvatlash va korxonalar
tomonidan bunday raqobatlashuv shartlariga rioya qilish ustidan nazorat olib borish, tashqi
iqtisodiy faoliyatni (bozorning xorijiy raqobatchilar uchun ochiqligi yoki eksport
monopoliyasini rag‘batlantirish) tartibga solish
kabi ishlarni o‘z ichiga oladi. Monopoliyaga
qarshi tartibga solish ishlari monopoliyaga qarshi qonunchilik, iqtisodiyotni monopoliyadan
chiqarish va raqobatli bozorni rivojlantirish bo‘yicha maxsus dasturlar hamda qabul qilingan
me’yoriy hujjatlar asosid
a amalga oshiriladi.
Qisqa qilib aytganda, monopoliyaga qarshi boshqaruv
–
bu iqtisodiyotda monopoliyalar
paydo bo
‘lishi, narx hokimligi, raqobatga qarshi qilinayotgan harakatlarni cheklash va oldini
olishga yo‘naltirilgan hamda raqobatni rivojlantirish, iste’molchilar huquqlarini himoyalash,
insofsiz raqobatga yo‘l qo‘ymaslik, ishlab chiqaruvchilarni rag‘batlantiris
h
va qo‘llab
-
quvvatlash orqali raqobatchilik muhitini yaratishga qaratilgan davlat tomonidan amalga
oshiriladigan iqtisodiy, ma’muriy va qonunc
hilik chora-tadbirlari tizimidir.
Iqtisodiy taraqqiyot va tahlil, 2024-yil, yanvar
www.e-itt.uz
17
Adabiyotlar/Литература/Reference:
Farmon (2013) O‘zbekiston Respublikasi
Prezidentining 2023-yil 6-
iyundagi “Ma’muriy
islohotlar doirasida raqobatni rivojlantirish va iste’molchilar huquqlarini himoya qilish sohasida
davlat boshqaruvini samarali tashkil qilish chora-
tadbirlari to‘g‘risida”gi PF
-108-son Farmoni
2-moddasi.
Farmon
(2023) O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2023
-yil 6-
iyundagi “Ma’muriy
islohotlar doirasida raqobatni rivojlantirish va iste’molchilar huquqlarini himoya qilish sohasida
davlat boshqaruvini samarali tashkil qilish chora-
tadbirlari to‘g‘risida”gi PF
-108-son Farmoni.
Kostusev
А
.
А
. (2004) Konkurentnaya politika v Ukraine: Monografiya.
Qonun (2023)
O‘zbekiston Respublikasining 2023
-yil 3-
iyulda yangi tahrirdagi “Raqobat
to‘g‘risida”gi O‘RQ
-850-son Qonuni.
Qonun (2023) O‘zbekiston Respublikasining 2023
-yil 3-iyulda yangi tahrirda
gi “Raqobat
to‘g‘risida”gi O‘RQ
-850-son Qonuni 13-moddasi
Rayzberg B.А., Lozovskiy L.Sh., Starodubtseva Ye.B. (2010) Sovremenniy ekonomicheskiy
slovar.
Stankovskaya I.K., Strelets I.
А. (2008) ― Ekonomicheskaya teoriya. Darslik.
