Международная студенческая конференция
«Современные подходы к доказательствам
в уголовном судопроизводстве»
204
BIRLASHGAN MILLATLAR TASHKILOTINING YOSHLAR
HUQUQLARI TO‘G‘RISIDAGI XALQARO KONVENSIYASINING
AHAMIYATI: BO‘LAJAK AVLODNING PORLOQ KELAJAGINI
SHAKLLANTIRISH
Ibrohimova Sitora Ilhomjon qizi
Toshkent davlat yuridik universiteti Jinoiy odil sudlov fakulteti talabasi
Annotatsiya.
Maqolada Birlashgan Millatlar Tashkiloti tomonidan ishlab
chiqilgan hamda kuchga kirishi kutilayotgan “Yoshlar huquqlari to‘g‘risida”gi
konvensiyaning dunyo yoshlari hayotidagi ahamiyati, uning global miqyosda
yoshlarga qanday imkoniyatlar berishini hamda ushbu hujjatni qabul qilish
jarayonida haqida fikr va mulohazalar bayon etiladi.
Kalit so‘zlar:
yoshlar, yoshlar huquqlari, BMT, strategiya, statistika, teng
huquqlilik, siyosiy, ijtimoiy, inson huquqlari, rezolutsiya, forum, adolat.
Kirish
Birlashgan millatlar tashkiloti (BMT) – Yer yuzida tinchlikni
mustahkamlash va xavfsizlikni taʼminlash, davlatlarning oʻzaro hamkorligini
rivojlantirish maqsadida tashkil etilgan xalqaro tashkilot bo‘lib, 1945-yilda
tuzilgan. BMTni barpo etish haqidagi qaror SSSR, AQSH, Angliya va Xitoy tashqi
ishlar vazirlarining Moskvadagi kengashida 1943-yilda, Ustavi esa San Fransisko
konferensiyasida 1945-yilda qabul qilindi. BMT Ustaviga dastlab 51 davlat imzo
chekkan bo‘lsa 2000-yilda ular soni 189 taga yetdi. Bugungi kunda 193 ta
mustaqil davlat rasmiy a’zo bo‘lib, 2 ta davlat kuzatuvchi sifatida ishtirok etadi.
BMT Ustavida koʻrsatilgan xalqaro tinchlik va xavfsizlikni saqlash, xalqlarning
teng huquqli boʻlishi va oʻz taqdirini oʻzi belgilashi qoidasiga amal qilib, millatlar
oʻrtasida doʻstlik munosabatlarini rivojlantirish, iqtisodiy, ijtimoiy, madaniy
muammolarni hal etishda xalqlar oʻrtasida hamkorlik boʻlishini taʼminlashda
hammamiz birdek mas’ulmiz. Hozirgi kunda BMT ning yillik rejalari va
strategiyalari tizimli holda tashkil etilgan bo‘lib, asosiy e’tibor yoshlar
huquqlarini mustahkamlash, rivojlantirish va himoya qilishga qaratilgan.
Jumladan, BMT ning “Yoshlar – 2030” strategiyasida “Yoshlar manfaatlarini
ko‘zlab, ular bilan ishlash” bosh tamoyil hisoblanadi. Statistika ma’lumotlariga
qaraganda, dunyo aholisining yarmidan ko‘pini 30 yoshgacha bo‘lgan insonlar
tashkil qilib, yoshlar ijtimoiy taraqqiyotni harakatlantiruvchi ulkan salohiyat
sohiblaridir. Ushbu holatni e’tirof etgan holda, “Yoshlar huquqlari to‘g‘risidagi
xalqaro konvensiya” ning ishlab chiqilishida Birlashgan Millatlar Tashkiloti hal
qiluvchi rol o‘ynaydi. Konvensiya nafaqat yoshlarning huquqlarini himoya
qiladigan, balki ularning adolatli va taraqqiy etgan dunyoni shakllantirishda faol
Международная студенческая конференция
«Современные подходы к доказательствам
в уголовном судопроизводстве»
205
ishtirok etishini ta’minlaydigan kuchli vosita bo‘lib xizmat qiladi. BMTning
yoshlar huquqlari to‘g‘risidagi xalqaro Konvensiyasi har bir yosh foydalanishi
kerak bo‘lgan fuqarolik, siyosiy, iqtisodiy, ijtimoiy va madaniy huquqlarni
belgilaydigan keng qamrovli asos bo‘lib xizmat qiladi. Ushbu huquqlarni belgilab,
Konvensiya davlatlarni yoshlarning farovonligi va rivojlanishini ta’minlash uchun
javobgarlikka tortishda kuchli vosita bo‘lib xizmat qiladi. Bu esa sifatli ta’lim,
sog‘liqni saqlash, ekspluatatsiyadan himoya qilish, so‘z erkinligi va qarorlarni
qabul qilish jarayonlarida faol ishtirok etish uchun teng imkoniyatlarni ta’minlash
muhimligini ta’kidlaydi.
Muhokama va natijalar
“Bashariyatning necha ming yillik tarixiy rivojlanish tajribasi shundan
dalolat beradiki, har qanday davlatning kelajagi hamisha yosh avlodga to‘g‘ridan-
to‘g‘ri bog‘liq bo‘lib kelgan. Chunki aynan 18-30 yosh oralig‘idagi navqiron
insonlarning kreativ, ya’ni zamonaviy fikrlashi, bemisl shiddat-shijoati, ijtimoiy
mas’uliyatni his etib yashashi, puxta bilim olganligi va muayyan kasb-korni
egallaganligi har qanday demokratik jamiyatning barqaror taraqqiyotini
ta’minlashda hal qiluvchi ahamiyatga ega”, – deydi O‘zbekiston Respublikasi Oliy
Majlisi Qonunchilik palatasi Spikerining birinchi o‘rinbosari, Inson huquqlari
bo‘yicha O‘zbekiston Respublikasi Milliy markazi direktori Akmal Saidov.
Berilgan mavzu bo‘yicha fikr va mulohazalarni tahlil etar ekanmiz, Yoshlar
huquqlari to‘g‘risidagi xalqaro konvensiya ishlab chiqilishi uchun qanday zarurat
mavjud degan savol vujudga keladi. Ma’lumki, Yoshlar huquqlari to‘g‘risidagi
konvensiyani ishlab chiqish tashabbusi O‘zbekiston Respublikasi prezidenti
Shavkat Mirziyoyevga tegishli bo‘lib, bu taklif Birlashgan Millatlar Tashkiloti Bosh
assambleyasining 72-sessiyasida ilgari surilgan edi. O‘z navbatida, davlatimiz
rahbari BMT Bosh Assambleyasining 75-sesiyasida xalqaro hamjamiyatni ushbu
Konvensiyaning qabul qilinishi bilan bog‘liq O‘zbekiston tashabbusini qo‘llab-
quvvatlashga chaqirdi. Konvensiya uchun asosiy zaruratlardan biri shuki, hozirda
18 yoshgacha bo‘lganlar, qariyalar, ayollar, nogironlar huquqlarini ifoda etuvchi
xalqaro hujjatlar bor. Ammo aholining eng tez o‘sib borayotgan, eng katta qismini
tashkil qilayotgan qatlam – yoshlar haqida xalqaro hujjat yo‘q. Bundan tashqari,
agar Yoshlar huquqlari bo‘yicha xalqaro konvensiyani ishlab chiqish tashabbusi
ro‘yobga chiqarilsa, yoshlar duch kelayotgan muammolarga samarali yechimlar
topish, shuningdek, xalqaro hujjatlarda mavjud bo‘lgan yoshlar huquqlariga
taalluqli ayrim nomuvofiq o‘rinlarni bartaraf etishda kutilgan natijalarga
erishiladi.
Yuqorida qayd etganimzdek, Prezident Shavkat Mirziyoyev 2017-yil
19-sentyabr kuni BMT Bosh Assambleyasining 72-sessiyasidagi nutqlarida
yoshlar masalasiga alohida toʻxtalib, yoshlarning ongi tafakkurini maʼrifat asosida
shakllantirish va tarbiyalash eng muhim vazifa ekanligi, ekstremistik faoliyat va
zoʻravonlik bilan bogʻliq jinoyatlarning aksariyati 30 yoshga yetmagan yoshlar
tomonidan sodir etilayotganligi, bugungi dunyo yoshlari – son jihatidan butun
Международная студенческая конференция
«Современные подходы к доказательствам
в уголовном судопроизводстве»
206
insoniyat tarixidagi eng yirik avlod ekanligi, sayyoramizning ertangi kuni,
farovonligi farzandlarimiz qanday inson boʻlib kamolga yetishi bilan bogʻliqligi,
shuningdek bizning asosiy vazifamiz – yoshlarning oʻz salohiyatini namoyon
qilishi uchun zarur sharoitlar yaratish, zoʻravonlik gʻoyasi “virusi” tarqalishining
oldini olishdan iboratligini taʼkidlab oʻtdi. Shu bilan birga, davlatimiz rahbari
tomonidan yoshlarga oid siyosatni shakllantirish va amalga oshirishga qaratilgan
umumlashtirilgan xalqaro huquqiy hujjat – BMTning Yoshlar huquqlari
toʻgʻrisidagi xalqaro konvensiyasini ishlab chiqish taklif etildi va xalqaro
jamoatchilik o‘rtasida mazkur tashabbus iliq kutib olindi. Ushbu Konvensiyani
qabul qilish orqali yoshlarning ijtimoiy, siyosiy, iqtisodiy va shaxsiy huquqlari
xalqaro darajada mustahkamlanadi. Jumladan, Konvensiya loyihasining
muqaddima qismida, yoshlar jahon aholisining salmoqli qismini tashkil etishini
hamda yoshlar muammolarini hal etish va ularning salohiyatlarini namoyon
qilish masalalari ijtimoiy-iqtisodiy sharoitlarda, shuningdek kelajak avlodning
farovonligi va ularning yaxshi turmushi uchun barcha imkoniyatlar bilan
ta’minlanishida o‘z ifodasini topishi ta’kidlab o‘tilgan bo‘lsa, loyihaning
1-moddasida Konvensiyaning asosiy maqsadi yoshlar ehtiyojlarini qondirish,
ularning salohiyatini mustahkamlash hamda huquqlari, erkinliklari va ularning
manfaatlarini to‘laqonli qondirish maqsadlarida global, mintaqaviy va
mamlakatlar darajasida qilinayotgan sa’y-harakatlarni kuchaytirish hisoblanishi
qayd etilgan. Xalqaro darajadagi ushbu Konvensiya orqali yoshlarning turli
kamsitishlardan himoya qilish, davlatlarning yoshlar siyosati sohasidagi
majburiyatlarini belgilash, ularni har tomonlama qo‘llab-quvvatlash va oilani
himoya qilish, shuningdek yoshlarni milliy va xalqaro darajada qaror qabul
qilishda ishtirok etish va boshqa huquqlari ta’minlanadi va muhofaza qilinadi.
Konvensiyaga kiritilishi kutilayotgan har bir norma mazmunan xalqaro
hamjamiyat tomonidan ko‘plab muhokamalar, yoshlar o‘rtasida o‘tkazilgan turli
so‘rovlar asosida qabul qilinadi. Chunki yer yuzining qaysi hududida bo‘lmasin,
yoshlar yanada adolatli va teng huquqli muhitda yashashni hamda eng zamonaviy
imkoniyatlar va qulayliklardan foydalanishni, qolaversa, o‘zlari mansub
jamiyatlardagi qarorlar qabul qilish jarayonlarida erkin ishtirok etishni
xohlaydilar. Ular hozirgi davrda to‘laqonli ta’minlanishi tobora o‘tkir muammoga
aylanayotgan ta’lim, sog‘liqni saqlash, bandlik va gender tenglik bilan bog‘liq
huquqlari yo‘lidagi turli g‘ovlar bartaraf etilishini haqli ravishda talab qilib
chiqmoqdalar. Ushbu Konvensiyaning muhim ahamiyat kasb etadigan
tomonlaridan yana biri unda yoshlar jamiyatning faol ishtirokchisi sifatida e’tirof
etilganligidir. Sifatli ta’lim olish imkoniyatini kafolatlash va qarorlar qabul qilish
jarayonlarida ishtirok etish huquqini rag‘batlantirish orqali Konvensiya
yoshlarning o‘z jamiyatlari rivojiga hissa qo‘shishlari uchun vakolat, ko‘nikma va
bilimlar bilan ta’minlaydi. Bundan tashqari, Konvensiya yoshlarni ekspluatatsiya
va zo‘ravonlikning turli shakllaridan himoya qilishga qaratilgan. U majburiy
mehnat, odam savdosi va jinsiy ekspluatatsiya va boshqa zo‘ravonlikning oldini
Международная студенческая конференция
«Современные подходы к доказательствам
в уголовном судопроизводстве»
207
olish choralarini ko‘rishni talab qiladi. Ushbu xavflarni tan olish va ularni bartaraf
etish choralarini ko‘rish orqali Konvensiya butun dunyo bo‘ylab yoshlarning
xavfsizligi va farovonligini ta’minlashda hal qiluvchi rol o‘ynaydi.
Demak, BMTning “Yoshlar huquqlari to‘g‘risida”gi xalqaro konvensiyasi
yoshlar huquqlarini e’tirof etuvchi va himoya qiluvchi muhim hujjatdir.
Yoshlarning o‘ziga xos ehtiyojlari va muammolarini hal qilish orqali ularga
rivojlanish va jamiyat hayotining turli javhalarida ishtirok etish uchun teng
imkoniyatlar berilishini ta’minlaydi. Ushbu Konvensiya tamoyillarini qo‘llab-
quvvatlash yoshlar o‘z potentsialini ro‘yobga chiqarishi hamda davlat va jamiyat
rivojiga ijobiy hissa qo‘shishi mumkin bo‘lgan inklyuziv dunyoni qurish uchun
juda muhimdir.
Yuqorida ko‘rsatib o‘tilgan omillar inobatga olingan holda ishlab chiqilgan
Konvensiyani qabul qilishdan muhim natijalar kutilmoqda.
Birinchidan, yoshlarning yoshga doir xususiyatlari belgilanadi. Yoshlar
huquqlari bo‘yicha qabul qilingan xalqaro hujjatlarni inobatga olgan holda, o‘n
to‘rt yoshdan o‘ttiz yoshgacha bo‘lgan shaxslarni yoshlar deb belgilash taklif
etiladi.
Ikkinchidan,
davlatlarning yoshlarga oid siyosati sohasidagi xalqaro
majburiyatlari ro‘yxati belgilanadi.
Uchinchidan,
Yoshlarni rivojlantirish masalalari, shuningdek milliy
qonunchilikning o‘zgarishiga taʼsiri bo‘yicha uzoq muddatli davlat dasturlari
qabul qilinadi.
To‘rtinchidan,
eng muhimi, butun dunyodagi yoshlarni jamiyat hayotida
to‘liq, samarali va amaliy ishtirok etishlari uchun real imkoniyatlar yaratiladi.
“Yoshlar huquqlari to‘g‘risida” gi xalqaro konvensiyani qabul qilish va uni
joriy etish yuzasidan hozirda BMT organlari tomonidan qizg‘in chora-tadbirlar
amalga oshirilmoqda. Xususan, Konvensiya loyihasini ishlab chiqishda uchta
manbaga tayanildi:
Birinchi manbaa – 50 dan ortiq davlatlarning yoshlarga oid qabul qilingan
qonunlari. Ta’kidlab o‘tish joizki, ayni vaqtda yoshlar huquqlarini tartibga solish
xalqaro va mintaqaviy darajadan ko‘ra milliy darajada yaxshiroq amalga
oshirilmoqda.
Ikkinchi manbaa – turli mintaqalar doirasida yoshlar mavzulariga tegishli
qabul qilingan 20 dan ortiq normativ-huquqiy hujjatlar.
Uchinchi manbaa – universal xarakterdagi xalqaro hujjatlar. BMT va uning
huzuridagi turli tuzilmalar – YUNESKO, YUNISEF, Xalqaro mehnat tashkiloti,
Jahon sog‘liqni saqlash tashkiloti, Parlamentlararo ittifoqning 30 dan ortiq
normativ-huquqiy hujjatlari o‘rganib chiqildi.
Bundan tashqari, Konvensiya loyihasini tayyorlash davomida ushbu
mavzuga oid bir necha xalqaro forumlar, konferensiyalar tashkil etildi.
Mamlakatimizda 2020-yil 12-avgust – Xalqaro yoshlar kunida “Yoshlar – 2020:
global birdamlik, barqaror rivojlanish va inson huquqlari” deb nomlangan
Международная студенческая конференция
«Современные подходы к доказательствам
в уголовном судопроизводстве»
208
Samarqand forumi o‘tkazildi. Ushbu xalqaro anjuman yakunida qabul qilingan
“Yoshlar-2020: global birdamlik, barqaror taraqqiyot va inson huquqlari” nomli
Samarqand rezolyusiyasida yoshlar tinchlik, xavfsizlik va barqaror taraqqiyotni
ta’minlash hamda inson huquqlarini himoya qilish borasida muhim o‘rin
tutishlari, binobarin, navqiron avlod vakillarining o‘zlariga daxldor qarorlar qabul
qilinishi jarayonlarida faol, mazmunli va inklyuziv tarzda ishtirok etishlari
zarurligi alohida qayd etildi. Shuningdek, 2019-yil 7-8 oktyabr kunlari Toshkent
shahrida o‘tkazilgan Islom hamkorlik tashkiloti (IHT) Inson huquqlari bo‘yicha
mustaqil doimiy komissiyasining 6-seminari “Tinchliksevar, demokratik
jamiyatlar barpo etish va barqaror rivojlanish yo‘lida yoshlar huquqlarini
rag‘batlantirish va himoya qilishning ahamiyati” mavzusiga bag‘ishlandi. Seminar
ishtirokchilari qabul qilgan yakunlovchi hujjat – IHT a’zo mamlakatlarida yoshlar
huquqlari to‘g‘risidagi Toshkent Deklaratsiyasida xalqaro darajada va IHTga a’zo
mamlakatlar tomonidan yoshlar huquqlarini to‘la ta’minlash yo‘lida amalga
oshiriladigan muhim tashabbuslar bayon etilgan. Tashkil etilgan anjuman va
forumlar yoshlar huquqlari xalqaro darajada muhim ahamiyat kasb etishining
yorqin ifodasidir. BMTning “Yoshlar huquqlari to‘g‘risida” gi xalqaro konvensiyasi
yoshlar huquqlarini himoya qilishning xalqaro mexanizmlari bilan chambarchas
bog‘liq. Shubhasiz, Inson huquqlari umumjahon deklaratsiyasi insonning, shu
jumladan, yoshlarning ajralmas huquqlari kafolatlangan birinchi xalqaro-huquqiy
hujjat hisoblanadi. Deklaratsiyaning 2-moddasida har bir inson irqi, tana rangi,
jinsi, tili, dini, siyosiy yoki boshqa e’tiqodlaridan, milliy yoki ijtimoiy kelib chiqishi,
mol-mulki, tabaqasi yoki boshqa holatidan qat’i nazar ushbu Deklaratsiyada e’lon
qilingan barcha huquq va barcha erkinlikka ega bo‘lishi zarur. Bundan tashqari,
inson mansub bo‘lgan mamlakat yoki hududning siyosiy, huquqiy yoki xalqaro
maqomidan, ushbu hudud mustaqilmi, vasiymi, o‘z-o‘zini idora qiladimi yoki
boshqacha tarzda cheklanganligidan qat’i nazar biror bir ayirmachilik bo‘lmasligi
kerak deya qat’iy belgilanib o‘tilgan.
Shuningdek, BMT Bosh Assambleyasining 1995-yil 14-dekabrdagi
50/81-son rezolyusiyasi bilan “Yoshlar manfaatlari uchun butunjahon sa’y-
harakatlar dasturi” qabul qilinganini alohida ta’kidlash lozim. Dastur
2000-yilgacha va keyingi davrga mo‘ljallangan bo‘lib, yoshlar bilan bog‘liq
faoliyatning 15 ta ustuvor sohasini qamragan va har qaysi sohaga taalluqli amaliy
takliflarni o‘zida mujassam etgan. Mazkur Dastur butun dunyoda yoshlarning
ahvolini yaxshilash maqsadiga xizmat qiladigan milliy sa’y-harakatlar va xalqaro
rag‘bat uchun siyosiy yo‘riq va rahbariy prinsiplar vazifasini bajarib kelayotgani
ahamiyatlidir. BMT Xavfsizlik Kengashi 2015-yil 9-dekabrda “Yoshlar, tinchlik va
xavfsizlik to‘g‘risidagi rezolyusiya”ni qabul qilgani, shubhasiz, yoshlarning dunyo
barqarorligi va taraqqiyotida tutgan faol rolini e’tirof etish borasida muhim
qadam bo‘ldi. Yoshlar huquqlarini himoya qilishga qaratilgan xalqaro
mexanizmlardan yana biri – BMTning “Yoshlar-2030” strategiyasidir. Yosh avlod
vakillari ehtiyojlarini ta’minlash va salohiyatini mustahkamlash, shuningdek,
Международная студенческая конференция
«Современные подходы к доказательствам
в уголовном судопроизводстве»
209
yoshlarning huquqlarini barcha shakl va ko‘rinishlarda kengaytirishga oid ushbu
hujjatda qayd etilganidek,
“Yoshlar eng bebaho va juda muhim resurs
hisoblanadi, shuning uchun ularga sarflangan sarmoya ko‘p karra
miqdorlarda o‘zini qoplaydi”
.
Keltirilgan fikrlar asosida BTMning Yoshlar huquqlari to‘g‘risidagi xalqaro
konvensiya loyihasini yanada takomillashtirish maqsadida quyidagi takliflarni
ilgari surgan bo‘lar edik:
Birinchidan,
yoshlar hayotida texnologiyaning ortib borayotgan rolini
hisobga olib, konvensiya doirasida raqamli huquqlarga alohida e’tibor qaratish
lozim. Bu raqamli texnologiyalarda maxfiylikni himoya qilish, onlayn ta’qib va
ekspluatatsiya himoyalanishni o‘z ichiga olishi mumkin.
Ikkinchidan,
yoshlar o‘rtasida turli xildagi kesishuv muammolarini hal
qilish. Ya’ni, nogironligi bo‘lgan shaxslar, ozchilik etnik yoki diniy jamoalar
yoshlari kabi marginallashgan yoshlar guruhlari duch keladigan muayyan
muammolarni hal qilish uchun.
Uchinchidan,
atrof-muhit muammolarining yoshlar kelajagiga ta’sirini
e’tirof etish, ekologik ta’lim hamda ekologik qarorlar qabul qilishda ishtirok etish
va atrof-muhitni muhofaza qilish qoidalarini o‘z ichiga oluvchi ekologik
huquqlarga yanada ko‘proq e’tibor berilishi lozim.
Xulosa
Xulosa qilib aytganda, dunyo yoshlarining huquq va erkinliklarini bir
tizimga solish, bu huquqlarni yaxlit tarzda ifodalash uchun ham bu konvensiyaga
zarurat bor. Konvensiyani ishlab chiqish jarayoniga dunyo yoshlarini jalb qilish,
ularning ham milliy, ham mintaqaviy, ham xalqaro darajadagi faolligini oshirish,
yoshlar siyosati masalasida davlatlarning mas’uliyatini oshirish lozim. Zero,
Birlashgan Millatlar Tashkilotining Yoshlar huquqlari to‘g‘risidagi xalqaro
konvensiyasi yoshlarning huquqlarini himoya qilish va salohiyatini yuksaltirishga
qaratilgan global majburiyatning ramzi hisoblanadi. Konvensiya teng
huquqlardan foydalanish, himoya qilish, ishtirok etish va imkoniyatlarni
kengaytirishni qo‘llab-quvvatlagan holda, bo‘lajak avlod rivojlanib, adolatli va
barqaror kelajakka hissa qo‘shishi mumkin bo‘lgan dunyoni yaratishda ajralmas
vosita bo‘lib xizmat qiladi. Hukumatlar, fuqarolik jamiyati tashkilotlari va
yoshlarning o‘zlari bilan bir qatorda konvensiyaning to‘liq amalga oshirilishini
ta’minlash, yoshlarning kuch-g‘ayrati, ijodkorligi va ishtiyoqini ertangi kunni
yorug‘lik sari yo‘naltirish yo‘lida hamkorlikda ishlashda davom etishi kerak.
Foydalanilgan adabiyotlar ro‘yxati:
1.
Inson huquqlari umumjahon deklaratsiyasi
2.
Asadova Nilufar Yorqinovna YANGI O‘ZBEKISTON SHAROITIDA
YOSHLARGA OID DAVLAT SIYOSATI VA UNING MOHIYATI // ORIENSS. 2021.
№9.
URL:
https://cyberleninka.ru/article/n/yangi-o‘zbekiston-sharoitida-
yoshlarga-oid-davlat-siyosati-va-uning-mohiyati-1 (дата обращения: 25.11.2023).
Международная студенческая конференция
«Современные подходы к доказательствам
в уголовном судопроизводстве»
210
3.
https://parliament.gov.uz/ru/news/yoshlar-huquqlari-imkoniyatlar-
va-himoya-qilish-mexanizmlari
4.
https://asianforum.uz/uz/menu/draft-of-convention
5.
https://kun.uz/uz/news/2020/08/12/yoshlar-huquqlari-boyicha-
xalqaro-konvensiya-loyihasi-ishlab-chiqildi-bu-hujjatga-qanday-zarurat-bor
6.
https://www.un.org/en/
7.
https://www.un.org/en/global-issues/youth
8.
https://constitution.uz/oz/pages/humanrights
9.
https://www.worldometers.info/
10.
Ёшлар ҳуқуқлари бўйича халқаро конвенция қабул қилинишидан
муҳим натижалар кутилмоқда (nhrc.uz)
