175
НОРАЦИОНАЛ ОВҚАТЛАНИШНИНГ МАКТАБ ЁШИДАГИ БОЛАЛАР
САЛОМАТЛИГИГА ТАЬСИРИ
Рўзметова Н.И
., 308-
гурух
, II -
Педиатрия факультети
Илмий рахбар
:
т.ф.д
,
доцент Муратходжаева А.В
.
ТошПТИ
,
Факультет педиатрия кафедраси
Долзарблиги
.
Норационал
(
тартибсиз
,
сифатсиз
)
овқатланиш соматик касалликларнинг
ривожланишининг асосий омилларидан биридир
.
Хозирги пайтда болалар ва ўсмирлар орасида
функцюнал аномалиялар ва сурункали касалликларнинг сезиларли даражада тарқалиши
,
самарали
профилактика дастурларини ишлаб чиқиш
,
учун ушбу омилнинг мактаб ўқувчилари соғлиғига
таьсирини ўрганиш зарурлигини белгилайди
.
Илмий изланиш мақсади
. 1-6
синф мактаб ўқувчилари орасида норационал
(
тартибсиз
,
сифатсиз
)
овқатланиш ва унинг саломатлигига таьсирини ўрганиш
.
Изланиш усуллари ва материаллари
.
Тошкент шахри Мирзо Улугбек тумани
211-
ўрта
мактабнинг
1-6-
синф
124
та
(60
ўғил
64
қиз бола
)
ўқувчиларида кенг қамровли тиббий кўрик
ўтказилди
.
Натижалар тахлили овқатланиш бузилишининг тарқалиши ҳар ўқув йилида ўқувчилар
ва уларнинг ота оналари орасида ўтказилган сўров натижаларига асосланди
.
Изланиш натижалари
.
Мактаб ўқувчилари орасида норационал овқатланишнинг сезиларли
даражада тарқалиши аниқланди
,
бу ўқиш жараёнида:кунига
1
марта иссиқ овқат олиш
1-2-
синфлардаги
15,5%, 5-6-
синфларда
30,1%
ни ташкил қилди
.
Камдан кам исьтемол қилиш
(
ҳафтада
2-3
марта ёки ундан кам
)
гўшт маҳсулотлари
34,2 %,
сут маҳсулотлари
37,6 %
ташкил этди
.
Аччиқ
,
шўр овқатларни
(
ҳафтада
1
маротаба ва ундан кўп
)
тез тез исьтемол қилиш
30%
гача
;
консерваланган овқатлар
17,0%
гача қайд этилди
.
ЖССТ томонидан тавсия этилган янги сабзавот
,
мева ва шарбатлар фақат
1-2
синфларда
65,6%
ўқувчилар
, 5-6-
синф ўқувчилари эса
75,4%
холатда
истеъмол қилган
.
Кузатув даврида ярмидан кўпи
(
ўғил болаларнинг
53,2%
ва қизларнинг
57,1%)
ойига
1
марта ёки ундан кам балиқ исьтемол қилишган
, 16,5%
ҳеч қачон балиқ исьтемол қилмаган
.
Корреляцион тахлилга кўра
,
нотўғри овқатланиш билан психоэмоциоионал ва ҳолатнинг автоном
реактивлик бузилишининг жадаллашуви аниқланди
.
Аччиқ
,
шўр
,
консерва маҳсулотларини тез-тез
исьтемол қилиш
,
айниқса ўғил болаларда гиперсимпатикотония билан ишончли боғлиқ
(
р
<0,001),
бу болаларда гипертензив синдроми пайдо бўлиши хавфи юқори
.
Гўшт
,
балиқ
,
сут маҳсулотларини
етарли даражада исьтемол қилмаслиги мактаб ўқувчиларида мушак скелет тизимининг функционал
ўзгаришлари аниқланди
(
р
<0,001).
Норационал овқатланиш жараёни асосан болаларда
,
жисмоний
ривожланишида ўзгаришлар
,
ортиқча вазн ёки озиб кетиши
,
ўсишдан орқада қолиши каби холатлар
билан намоён бўлди
.
Хулоса
.
Норационал овқатланиш
1-6-
синф ўқувчиларида
(
ўқиш жараёнида
)
функцюнал
бузилишларга
,
овқат ҳазм қилиш тизимининг сурункали касалликларига
,
жисмоний
ривожланишдаги ўзгаришларга
,
болалардаги мушак скелет тизимининг функцюнал бузилишларига
олиб келувчи асосий хавф омилидир
.
Адабиётлар рўйхати
:
1.
Шойимова
,
Шохиста
,
Кахрамон Хаитов
, and
Акмал Рахматуллаев
. "
Философское медицинское
образование–важный фактор развития здорового человеческого капитала в обновляемом
Узбекистане
."
Актуальные проблемы обучения социально-гуманитарных наук в медицинском
образовании
1.1 (2023): 456-466.
2.
Aliyev, M. M., et al. "Concomitant anomalies and malformations with anorectal malformation in
children." Scientific and practical Journal of Pediatrics 3 (2017): 6-9.
3.
Агзамова
,
Махмуда Набиевна
,
Абдугофур Шукурович Абдумажидов
, and
Жавлонбек
Субхоналиевич Абдуллаев
. "
Эндоскопическое исследование при прикрытых перфорациях
гастродуоденальных язв
."
Молодой ученый
22 (2017): 409-411.
4.
Рахманова
,
Лола Каримовна
,
Ботир Тургунпулатович Даминов
, and
Умида Норматовна
Каримова
. "
Хронический гломерулонефрит у детей
." (2017).