ILM FAN YANGILIKLARI KONFERENSIYASI
IYUL
ANDIJON,2025
162
AGROTURIZM: QISHLOQ XO‘JALIGI VA SAYYOHLIKNING UYG‘UNLASHUVI
Abdullayeva Saodatxon Murod qizi
Alfraganus universiteti Turizm
fakulteti 4-bosqich talabasi
Annotatsiya:
Ushbu maqolada agroturizmning mohiyati, uning iqtisodiy, ijtimoiy va ekologik
ahamiyati, shuningdek, qishloq xo‘jaligi bilan turizm sohasining integratsiyasi orqali
mintaqaviy rivojlanishga qo‘shgan hissasi IMRaD (Kirish, Uslub, Natijalar va Munozara)
modeli asosida tahlil etiladi. Maqolada O‘zbekistonda agroturizmni rivojlantirish imkoniyatlari,
mavjud to‘siqlar va istiqbollar keng yoritilgan.
Kalit so‘zlar:
agroturizm, qishloq xo‘jaligi, mintaqaviy rivojlanish, ekologiya, ichki turizm,
innovatsion yondashuvlar
Аннотация:
В данной статье рассматривается сущность агротуризма, его экономическое,
социальное и экологическое значение, а также вклад интеграции сельского хозяйства и
туризма в региональное развитие в формате IMRaD (Введение, Методы, Результаты и
Обсуждение). Особое внимание уделяется возможностям развития агротуризма в
Узбекистане, существующим барьерам и перспективам.
Ключевые слова:
агротуризм, сельское хозяйство, региональное развитие, экология,
внутренний туризм, инновационные подходы
Abstract:
This article analyzes the essence of agritourism, its economic, social, and
environmental significance, and the impact of integrating agriculture and tourism on regional
development in the IMRaD (Introduction, Methods, Results, and Discussion) format. It focuses
on opportunities, challenges, and future prospects for the development of agritourism in
Uzbekistan.
Keywords:
agritourism, agriculture, regional development, ecology, domestic tourism,
innovative approaches
Kirish (Introduction)
Agroturizm — bu qishloq hayoti, qishloq xo‘jaligi faoliyati va tabiat manzaralaridan
foydalanish orqali turistlarga yangi taassurotlar taqdim etadigan turizm turi hisoblanadi. Bu
turizm turi nafaqat dam olish, balki ekologik, madaniy va ta’limiy jihatdan ham foydali bo‘lib,
qishloq aholisi uchun daromad manbai bo‘lishi mumkin. Bugungi kunda qishloq hududlarida
turizmni rivojlantirish orqali iqtisodiy faollikni oshirish, yangi ish o‘rinlarini yaratish va aholi
bandligini ta’minlash muhim vazifalardan biridir.
Uslub (Methods)
Tadqiqotda sifatli va miqdoriy tahlil usullari qo‘llanildi. Toshkent, Andijon, Qashqadaryo va
Samarqand viloyatlarida joylashgan qishloq xo‘jaligi hududlarida agroturistik imkoniyatlar
ILM FAN YANGILIKLARI KONFERENSIYASI
IYUL
ANDIJON,2025
163
o‘rganildi. Fermerlar, mahalliy hokimiyat vakillari va sayyohlar bilan intervyular o‘tkazildi.
Shuningdek, mavjud qonunchilik, statistika va xalqaro tajriba asosida tahlil amalga oshirildi.
Natijalar (Results):
Agroturizmning O‘zbekistondagi hozirgi holati va istiqbolini chuqur tahlil qilish natijasida,
bu yo‘nalishda yuzaga chiqayotgan jarayonlar, imkoniyatlar va cheklovlar kompleks
yondashuv orqali o‘rganildi. Tadqiqot davomida aniqlanishicha, yurtimizda qishloq hayoti,
an’anaviy dehqonchilik faoliyati, milliy taomlar tayyorlash jarayoni va tabiiy manzaralarga
bo‘lgan sayyohlar qiziqishi ortib bormoqda. Ayniqsa, shaharliklar orasida bunday faoliyatlar
orqali yangi tajriba orttirish va hayot tarzini o‘zgartirish istagi kuchaygan.
Fermer xo‘jaliklari uchun agroturizm qo‘shimcha daromad manbai sifatida xizmat qilmoqda.
Mehmonlarga mahsulotlarni bevosita ko‘rsatish, yig‘ib olish, qayta ishlash va tayyorlash
jarayonlarida ishtirok ettirish orqali ular bilan yaqin aloqalar o‘rnatilmoqda. Bu esa nafaqat
iqtisodiy foyda keltiradi, balki sayyohlarning qishloq hayotiga bo‘lgan hurmatini oshiradi.
Qishloq joylarida ayollar va yoshlar uchun ish o‘rinlarining yaratilishi ham agroturizmning
ijtimoiy ta’sirini ko‘rsatadi. An’anaviy hunarmandchilik, qo‘l mehnati asosida tayyorlanadigan
buyumlar, milliy taomlar pishirish kabi faoliyatlar orqali mahalliy aholi o‘z salohiyatini
namoyon etmoqda.
Agroturizm ekologik barqarorlikni ta’minlashga xizmat qilayotgan yo‘nalishlardan biri
sifatida ham muhim o‘rin tutadi. Ekologik toza dehqonchilik, tabiiy resurslardan oqilona
foydalanish, chiqindilarni kamaytirish, suv va havo sifatini saqlash kabi omillarni targ‘ib
etishda bu sohaning o‘rni katta. Sayyohlar tabiat bilan uyg‘unlikda yashash imkoniyatini his
qilishadi va atrof-muhitga nisbatan ongli munosabat shakllanadi.
Shu bilan birga, agroturizm infratuzilmasining yetarli darajada rivojlanmagani muhim
muammo sifatida namoyon bo‘lmoqda. Qishloq hududlariga olib boruvchi yo‘llarning yomon
holatda ekani, mehmonlar uchun xizmat ko‘rsatish infratuzilmasining zaifligi, gid va
tarjimonlar yetishmasligi ushbu yo‘nalishda to‘liq salohiyatdan foydalanishga to‘sqinlik
qilmoqda.
Mahalliy aholining turizm sohasidagi xizmat ko‘rsatish madaniyati va tajribasi ham yetarli
emas. Mehmonlarni kutib olish, xizmat ko‘rsatish sifati, til bilimi, xavfsizlik talablari bo‘yicha
malaka oshirish zarurati mavjud. Shu boisdan, agroturizm bo‘yicha maxsus kurslar va
treninglar tashkil etilishi maqsadga muvofiq.
Axborot va marketing sohasidagi kamchiliklar ham e’tibordan chetda qolmasligi kerak.
Agroturistik yo‘nalishlar haqida jamoatchilikka aniq, samarali va raqobatbardosh axborot
yetkazilmayapti. Internetdagi reklama, interaktiv xaritalar va turistik kataloglar orqali
zamonaviy marketing yondashuvlariga ehtiyoj ortib bormoqda.
Bu yo‘nalishda kompleks rivojlanish uchun turli sohalarning integratsiyasi muhimdir.
Agroturizm faqat dehqonchilik emas, balki transport, aloqa, axborot texnologiyalari, ta’lim,
madaniyat va sog‘liqni saqlash tizimlari bilan chambarchas bog‘liq. Bunday ko‘p tarmoqli
yondashuv orqali qishloq hududlarining iqtisodiy va ijtimoiy yuksalishiga zamin yaratiladi.
Xulosa (Conclusion)
ILM FAN YANGILIKLARI KONFERENSIYASI
IYUL
ANDIJON,2025
164
Agroturizm – bu qishloq xo‘jaligi va turizmning sinergiyasi bo‘lib, u iqtisodiy yuksalish,
ijtimoiy rivojlanish va ekologik barqarorlikni ta’minlashda muhim omildir. O‘zbekiston uchun
bu yo‘nalish qishloq joylarida aholi daromadini oshirish, madaniy merosni saqlash va ichki
turizmni rivojlantirishda katta imkoniyatlar yaratadi. Davlat siyosati, mahalliy tashabbuslar va
xususiy sektor o‘rtasidagi samarali hamkorlik orqali agroturizm barqaror rivojlanishga xizmat
qiladi.
Foydalanilgan adabiyotlar:
1.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2022-yil 28-iyuldagi PQ-337-sonli qarori
2.
UNWTO Agritourism Development Report, 2021
3.
Eshonqulova G. (2023). “Agroturizm asoslari”, Toshkent
4.
O‘zbekiston Respublikasi Turizm qo‘mitasi ma’lumotlari
5.
Samarqand viloyatining agroturistik salohiyatiga oid hisobot, 2022
6.
FAO Uzbekistan Rural Development Survey, 2021
7.
G‘afurov A. (2022). “Qishloq xo‘jaligida xizmat ko‘rsatish va turizm”, Buxoro
8.
World Bank. “Agrotourism as a tool for rural development”, 2020
9.
USAID Uzbekistan. “Sustainable Tourism in Rural Areas”, 2023
10.
Mahalliy OAVlar va turistik portallar orqali olingan statistik ma’lumotlar
