INTELLEKTUAL MULK HUQUQIDA MAJBURIY LITSENZIYA INSTITUTINING SHAKLLANISHI VA TARIXIY-EVOLYUTSION RIVOJLANISHI: NAZARIY-HUQUQIY TAHLIL

Bugungi kunda jahon bo‘ylab intellektual mulk huquqlari egalari o‘zlarining monopol huquqlaridan foydalangan holda raqobatchilarni sudga berishlari mumkin – bu raqobatchilar chalg‘ituvchi darajada o‘xshash belgi ishlatgan bo‘lsa, patent da’vo doirasiga kiruvchi ixtironi qo‘llagan bo‘lsa yoki mualliflik huquqi bilan himoyalangan asarga sezilarli darajada o‘xshash ish yaratgan bo‘lsa. Eng muhimi, intellektual mulk huquqlari buzilgan taqdirda, huquq egasi sud orqali bu huquqni buzgan shaxslarga nisbatan taqiq qo‘yuvchi qaror (injunction) chiqarilishini talab qilishi mumkin, bu esa buzuvchi tomonning ushbu intellektual mulk obyektidan foydalanishini taqiqlaydi. Mualliflik huquqlariga kelsak, ayrim holatlarda huquq egalari san’at, musiqa, adabiyot kabi madaniy asarlardan xususiy ravishda foydalanayotgan oddiy foydalanuvchilarga ham to‘sqinlik qilish huquqiga ega bo‘ladilar.