122
Возможные направления такого развития включают:
-разработку адаптивных систем обучения, основанных на нейросетях;
- использование виртуальных учителей и ассистентов, способных вести интерактивные
занятия;
- улучшение автоматического перевода и распознавания речи для повышения качества
обучения иностранных студентов;
-внедрение технологий дополненной реальности в учебный процесс для повышения
наглядности материалов.
Несмотря на очевидные преимущества инновационных методов, существует ряд
проблем, с которыми сталкиваются преподаватели при их внедрении.
Во-первых, необходима подготовка кадров, способных эффективно использовать
новые технологии и методики. Во-вторых, не все учебные заведения имеют доступ к
современным технологиям и инфраструктуре, что затрудняет применение инновационных
подходов.
В заключение, можно отметить, что инновации в преподавании русского языка
являются важным шагом к модернизации образовательного процесса.
Новые методики и технологии помогают сделать обучение более эффективным и
интересным, что, в свою очередь, способствует повышению уровня знаний студентов.
Однако для успешного внедрения инновации необходимо преодолеть существующие
проблемы и вызовы. Будущее преподавания русского языка зависит от способности
педагогов адаптироваться к новым условиям и использовать современные инструменты для
достижения образовательных целей.
Список исользованной литературы:
1.
Барабанов В.А. «Инновационные технологии в обучении языкам»//»Образование и
наука» (№2, 2021г.)
2.
Петрова Е.И. «Игровые методики в преподавании русского языка». Журнал
педагогики.(12 (4), 2020г.).
SUN'IY INTELLEKT ASOSIDA TIL O‘RGATISH TIZIMLARI
To’ychiyeva Robiyaxon Oribjon qizi, Andijon Davlat Texnika Instituti talabasi
Annotatsiya
. Sun’iy intellekt texnologiyalari so‘nggi yillarda turli sohalarda, jumladan, ta’lim
tizimida ham keng qo‘llanilmoqda. Xususan, sun’iy intellekt asosida ishlovchi til o‘rgatish
tizimlari zamonaviy texnologiyalar yordamida chet tillarini o‘rganish jarayonini sezilarli
darajada osonlashtirmoqda. Ushbu maqolada sun’iy intellekt asosida ishlab chiqilgan til
o‘rgatish tizimlarining rivojlanish tarixi, ularning asosiy ishlash tamoyillari va afzalliklari
yoritilgan. Shuningdek, ushbu texnologiyalar foydalanuvchilarga qanday yordam berishi,
ularning samaradorligi va kelajak istiqbollari haqida ham ma’lumot berilgan. Sun’iy intellekt
asosida ishlovchi til o‘rgatish tizimlari foydalanuvchilarga individual yondashuv, ovozli va matnli
tahlil qilish imkoniyatlari hamda avtomatlashtirilgan ta’lim metodlarini taqdim etadi. Ushbu
tizimlar an’anaviy ta’lim usullariga qaraganda ko‘proq moslashuvchanlik va samaradorlikni
ta’minlaydi. Maqolada ushbu tizimlarning asosiy afzalliklari, kamchiliklari va ularning
123
kelajakdagi rivojlanish istiqbollari haqida ham fikr yuritiladi. Bundan tashqari, maqolada sun’iy
intellektning til o‘rgatish jarayonida inson o‘qituvchilar bilan birgalikda ishlashi ham muhokama
qilinadi.
Kalit so‘zlar:
Sun’iy intellekt, til o‘rgatish tizimlari, avtomatlashtirilgan ta’lim, moslashuvchan
ta’lim, ovozli tahlil, matnli tahlil, ta’lim texnologiyalari, til o‘rganish.
Sun’iy intellekt asosida til o‘rgatish tizimlarining rivojlanish tarixi
. Sun’iy intellekt
asosida til o‘rgatish tizimlarining rivojlanishi dastlab kompyuter lingvistikasi va tabiiy tilni qayta
ishlash texnologiyalarining shakllanishi bilan bog‘liq. 1950-yillarda Alan Turing tomonidan ilgari
surilgan sun’iy intellekt konsepsiyasi til o‘rgatish tizimlarining rivojlanishiga asos soldi. 1960-
yillarda ELIZA kabi dastlabki til modeli ishlab chiqildi, biroq bu tizimlar faqat oddiy muloqot
qilish imkoniyatini taqdim etardi. 1980-yillardan boshlab ekspert tizimlari paydo bo‘la boshladi
va til o‘rgatish uchun interaktiv dasturlar yaratildi. 2000-yillarga kelib, sun’iy intellektning chuqur
o‘rganish (deep learning) va mashinaviy o‘rganish (machine learning) texnologiyalari rivojlanib,
interaktiv va moslashuvchan ta’lim tizimlari paydo bo‘ldi.
Bugungi kunda esa sun’iy intellekt asosida ishlovchi ko‘plab onlayn platformalar mavjud
bo‘lib, ular o‘quvchilarga individual ta’lim yondashuvi orqali til o‘rganish imkonini bermoqda.
Ayniqsa, Duolingo, Rosetta Stone va Babbel kabi ilovalar sun’iy intellekt algoritmlaridan
foydalangan holda foydalanuvchilarning bilim darajasini baholaydi va ularga mos darslar taqdim
etadi. Kelajakda esa ushbu tizimlarning yanada rivojlanishi va insoniy omil bilan uyg‘unlashishi
kutilmoqda.
Sun’iy intellekt asosida til o‘rgatish tizimlarining ishlash tamoyillari
. Sun’iy intellekt
asosida ishlovchi til o‘rgatish tizimlari asosan neyron tarmoqlar, tabiiy tilni qayta ishlash (NLP),
mashinaviy o‘rganish va ovoz tanish texnologiyalariga asoslanadi. Ushbu tizimlar
foydalanuvchilarning ovozini tahlil qilib, ularning talaffuzi va grammatik xatolarini aniqlay oladi.
Matn tanib olish (OCR) va mashinaviy tarjima texnologiyalari esa foydalanuvchilarga matn bilan
ishlashni osonlashtiradi.
Til o‘rgatish tizimlarining asosiy afzalliklari
1.
Individual yondashuv:
Sun’iy intellekt har bir foydalanuvchining bilim darajasini
aniqlab, unga mos darslik va mashqlarni taklif qiladi. Bu esa har bir kishining o‘ziga xos o‘rganish
tezligi va ehtiyojlariga mos ta’lim olishini ta’minlaydi.
2.
Ovozli tahlil:
Ushbu tizimlar foydalanuvchilarning talaffuzini tahlil qilib, ularning
xatolarini aniqlaydi va ularni to‘g‘rilash bo‘yicha tavsiyalar beradi. Shu tariqa, foydalanuvchilar
to‘g‘ri talaffuz qilishni o‘rganishlari mumkin.
3.
Moslashuvchanlik:
Sun’iy intellekt asosida ishlovchi tizimlar istalgan joy va vaqtda
ta’lim olish imkoniyatini taqdim etadi. Foydalanuvchilar o‘zlari uchun qulay bo‘lgan vaqtda til
o‘rganishlari mumkin.
4.
Interaktivlik:
Ushbu tizimlar muloqot qilish imkoniyatini yaratib, foydalanuvchilarga real
sharoitda mashq qilish imkonini beradi. Masalan, virtual o‘qituvchilar va suhbatbotlar orqali til
mashqlarini bajarsa bo‘ladi.
5.
Tezkor natijalar:
Sun’iy intellekt xatolarni darhol aniqlab, foydalanuvchilarga to‘g‘ri
javoblarni taklif qiladi. Bu esa o‘rganish jarayonini sezilarli darajada tezlashtiradi.
124
6.
Ko‘p tilli qo‘llab-quvvatlash:
Ushbu tizimlar bir vaqtning o‘zida bir nechta tilni o‘rganish
imkoniyatini taqdim etadi, bu esa foydalanuvchilarga bir nechta tilda muloqot qilishni
osonlashtiradi.
7.
Maxsus talablar uchun moslashish:
Sun’iy intellekt nogiron foydalanuvchilar uchun
maxsus xususiyatlarni qo‘shish imkonini beradi. Masalan, ko‘zi ojizlar uchun ovozli tahlil yoki
nogironlar uchun maxsus interfeyslar mavjud bo‘lishi mumkin.
Kelajak istiqbollari
. Sun’iy intellekt asosida til o‘rgatish tizimlarining kelajagi juda
istiqbolli. Kelajakda ushbu tizimlarning yanada moslashuvchan va interaktiv bo‘lishi kutilmoqda.
Xususan, virtual haqiqat (VR) va kengaytirilgan haqiqat (AR) texnologiyalarining qo‘shilishi bilan
til o‘rganish yanada realistik va samarali bo‘lishi mumkin. Shuningdek, hissiy intellektni
rivojlantirish orqali sun’iy intellekt foydalanuvchi kayfiyatiga moslashib, yanada samarali ta’lim
taklif etishi kutilmoqda.
Foydalanilgan adabiyotlar:
1.
Turing, A. M. (1950). "Computing Machinery and Intelligence." Mind, 59(236), 433-460.
2.
Weizenbaum, J. (1966). "ELIZA - A Computer Program for the Study of Natural Language
Communication Between Man and Machine." Communications of the ACM, 9(1), 36-45.
3.
Russell, S., & Norvig, P. (2021). "Artificial Intelligence: A Modern Approach." Pearson.
4.
Goodfellow, I., Bengio, Y., & Courville, A. (2016). "Deep Learning." MIT Press.
5.
LeCun, Y., Bengio, Y., & Hinton, G. (2015). "Deep Learning." Nature, 521(7553), 436-444.
6.
Brown, T. et al. (2020). "Language Models are Few-Shot Learners." NeurIPS.
7.
Vaswani, A. et al. (2017). "Attention is All You Need." Advances in Neural Information
Processing Systems.
8.
Krashen, S. (1982). "Principles and Practice in Second Language Acquisition." Pergamon
Press.
9.
O’Reilly, R. C. & Munakata, Y. (2000). "Computational Explorations in Cognitive
Neuroscience." MIT Press.
10.
Bishop, C. M. (2006). "Pattern Recognition and Machine Learning." Springer.
INNOVATIONS IN MODERN LINGUISTICS AND LANGUAGE TEACHING
Ubaydullaeva Malika Barlikbaevna,
Master's student of KSU
Abstract:
Modern linguistic innovations have significantly transformed the landscape of language
teaching. The integration of digital technology, artificial intelligence, and data-driven
methodologies has enabled educators to enhance language acquisition processes. This article
explores these advancements, examining their implications for pedagogy, learner engagement,
and linguistic diversity. The study also considers challenges associated with implementing
innovative practices in linguistics and proposes pathways for further research.
Keywords:
Linguistics, language teaching, innovation, digital technology, pedagogy, artificial
intelligence.
The field of linguistics has undergone profound transformations in the 21st century, largely
due to technological advancements and interdisciplinary approaches. These innovations have
reshaped how languages are taught and learned, offering more personalized, efficient, and
