586
"BLOKLASH kontseptsiyasi"
deb ataladi. Shunday qilib, yuk vektori to'g'ridan-
to'g'ri ildiz bifurkatsiyasigaemas, balki bir tekis taqsimlanadi. Biomexanik nuqtai
nazardan, bunday tiklash bosimni pulpa kamerasi tubida saqlaydi.
2)
Okklyuzion
tayyorgarlikning
maqsadi
klinik
toj
balandligining
charxlash(minimal 2 mm ga). Buning uchun, qoida tariqasida, taxminiy ikki millimetrli
markerli qirindili olmosli borlar qo'llaniladi.
3)
Devor qalinligi 2 mm dan kam bo’lmasligi, shuningdek, tish devorlarining
sinishi oldini olish uchun.
4)
Tish bo’shlig’iga yo’nalgan har qanday kesimlarni yo’q qilish.Konusli
olmosli bor(7°atrofida konvergensiya) yordamida pulpa kamerasiga ishlov beriladi.
Bundabor tish o’qi bo’ylab yo’naltiradi, ammo bo’shliq devoriga kuchli bosim
qilmasdan va pulpa kamerasiga teginmasdan ishlov beriladi.Bo’shliq chuqurligi 3 mm
dan kam bo’lmasligi kerak.
Xulosa:
Tishlarning eng yuqori barqarorligiga tish qattiq to'qimalarning
maksimal saqlanishi bilan erishiladi. Endokoronka uchun tishni tayyorlash juda oddiy
va ko'p vaqtni talab qilmaydi. Ushbu usul ildiz kanallariga kirilmasdan ishlanadi,
shuning
uchun
u
kamjaroxatlihisoblanadi.
Endokoronkalar
biointegratsiya
kontseptsiyaga to'liq mos keladi va endodontik davolash qilingan yoki jiddiy
shikastlangan molar va premolyarlarni tiklash uchun juda yaxshi mos keladi.
1.
Нигматов, Р., Арипова, Г., Муртазаев, С., Насимов, Э., & Рузметова, И. (2014). Определение цефалометрических
норм узбекской популяции (населения Узбекистана).
Stomatologiya
,
1
(3-4 (57-58)), 73-78.
2.
Lukovskaya, E. V., Bobyleva, A. A., Pekhk, T. I., Dubitskaya, N. F., Petrushenkova, I. A., & Belikova, N. A. (1988).
Interaction of cis-bicyclo (4.3. 0) nona-3, 7-diene with iodine. Synthesis of tricyclo (4.3. 0.0 3, 7) nona-4, 8-diene (brexa-
4, 8-diene).
Zhurnal Organicheskoj Khimii
,
24
(7), 1457-1463.
Флейшер, Григорий.
Пропедевтика детской ортопедической стоматологии. Руководство для врачей
.
Litres, 2022.
SIRKON QOPLAMALAR UCHUN QAYSI BOG’LOVCHI MATERIAL
MAQUL: SHISHAINOMER SEMENTLAR YOKI KOMPOZIT
TO'LDIRUVCHI ASHYOLARI
Haydarov M.V., 322 gruppa Stomatalogiya fakulteti TDSI
Ilmiy maslahatchi:Tillahadjayeva M.M.fakultet ortopedik stomatologiya
asistitenti
Toshkent davlat stomatologiya instituti, O ‘zbekiston.
Dolzarblik.
Hozirgi kundasirkon dioksid qoplamalarga fiksatsiya uchun shisha
ionomer sementlar yoki kompozit to'ldiruvchi ashyolari qo‘llash ko‘pchilik
shifokorlarning muhokamalariga sabab bo‘lmoqda. Umuman olganda tashqaridan
qaralsa, bu plomba ashyolarining juda katta farqi yo‘qdek ko‘rinadi, lekin tadqiqotlar
natijalari turfa xil yangi qarashlarni yuzaga keltiradi.
Maqsad
. Shishainomer sementlar (resin modified glass ionomer cement-
RMGIC) va efir asosli kompozit plomba ashyolari (MDP-based composites)peskistroy
ishlovdan so'ng sirkon asosli qoplamalarga joylashtirilganda ushbu qoplamalarning
mustahkamlik darajasini taqqoslash va ularning ushbu qoplamalaridagi rolini aniqlash
hamda ko‘plab stamatolog shifokorlarga ushbu vakillardan birining afzalliklarini
ko‘rsatish.
Kirish
. Oxirgi yillarda sirkoniy qoplamalar tobora ommalashib bormoqda va
chinni qoplamalardan ko’proq talab bo’la boshlamoqda.Ushbu qoplamalarning 3 avlod
587
farqlanadi. Uch avlod tsirkoniyali materiallarni ularning funktsiyasi va tarkibi bilan bir-
biridan ajratish mumkin. Tarkibi, xususan, ittiriy oksidi miqdori bo'yicha materialning
mikro tuzilishi va xususiyatlariga sezilarli ta'sir ko'rsatadi.3Y-TZP (3 mol%)(yttria-
stabilized tetragonal zirconia),3 mol% itriyani o'z ichiga oladi.Yuqori darajada qattiqlik
va mustahkamlikni (900 - 1500 MPa, qattiqlik: 3,5 - 4,5 MPa.m1/2) 15%dan kamroq
kubik faza va 0.25 wt% li alyuminiy beradi.Lekin bu avlod yetarlicha shaffof
bo’lmaganligi uchun asos sifatida ishlatililadi.
2-
avlod (translucent zirconia)shaffof sirkoniy.Monolitik tiklashlarda qo’llanila
boshlandi.Uning 1 avloddan farqi aluminiy kamaytirilgan va tayyorlash uchun kattaroq
harorat talab qiladi.Natijada umumiy shaffoflik o’sdi.lekin shunga qaramay estetik
jihatdan pastroq deb baholandi va oldingi tishlar tavsiya etilmadi.
3-
avlod sirkoniy yuqori shaffof sirkoniy(high translucent” zirconia) 2015 yil
ishlab chiqarildi unda foiz miqdori 4-5 foizgacha ortdi va uning kubik fazasi ham 2550
foizgacha ko‘paydi va bu yuqori shaffoflikni berdi. Oldingi tishlarga ham foydalaniladi
va uning mustahkamligi 600-1000 MPa qattiqlik esa 2.5-3,5 MPa.m1/2 tashkil qiladi.
RMGIC-suyuqlik- suyuqlik ko’rinishidagi shisha ionomer sement bo’lib, yuqori
bog’lovchilik xususiyatga ega.
MDP-based composites-efir asosli kompozit bog’lovchi material
bo’lib,yopishish darajasi yuqori.
Peskistroy ishlov- 50 pm Al2O3 va 0.5,2.5 bar bosim ostidamaxsus asbob
yordamida qoplamani yoki tishni tozalash uchun ishlatiladi.
Materiallar va Metodlar.
Material Composition ketma-ketligida berilgan
1.
Katana Zirconia bloklariZrO3 , Y2O3
2.
Panavia self adhesive cement Plus (SA)Paste A : 10 - methacryloyloxydecyl
dihydrogen phosphate , bisphenol A - glycidyl methacrylate , triethylene glycol
dimethacrylate , hydrophobic aromatic dimethacrylate , eHEMA ( hydroxyethyl
methacrylate ) , silanated barium glass filler , silanated colloidal silica , dl
Camphorquinone , peroxide , catalysts , pigments Paste B : hydrophobic aromatic
dimethacrylate , hydrophobic aliphatic dimethacrylate , silanated barium glass filler ,
surface treated sodium fluoride , accelerators , pigments
3.
Panavia V5 (V5) Paste A : bisphenol A - glycidyl methacrylate , triethylene
glycol dimethacrylate , hydrophobic aromatic dimethacrylate , hydrophilic aliphatic
dimethacrylate , initiators , accelerators , silanated barium glass filler , silanated
fluoroalminosilicate glass filler , colloidal silica Paste B : bisphenol A - glycidyl
methacrylate , hydrophobic aromatic dimethacrylate , hydrophilic aliphatic di
methacrylate , silanated barium glass filler , silanated alminium oxide filler , a
ccelerators , dl - Camphorquinone , pigments
4.
Clearfil Ceramic Primer Plus Ethanol , y - Mercaptopropyltrimethoxysilane (
y - MPTS ) , 10 - methacryloyloxydecyl dihydrogen phosphate
5.
GC Fuji Plus kapsulasi (RMGIC) Powder : fluoroaluminosilicate glass ,
initiator , pigments
6.50 mkm ЛЬОЗ (havo zarralari bilan ishqalanish)Liquid : ( 4 -
methacryloyloxyethy trimellitate anhydride , phosphoric acid ester monomer , water ,
urethane dimethacrylateA , dimethacrylate , silica powder , initiator , stabilizer 65-70
% wt
588
Ushbu tajriba uchun olingan bog’lovchilar
1)
Panavia V5 (self-etch composite cement) + Clearfil Ceramic Primer Plus
(Kuraray Noritake) (V5);
2)
Panavia Self Adhesive Cement Plus (Kuraray
Noritake) (SA) and
3)
GC Fuji Plus Capsule RMGIC (GC Corporation,
Tokyo, Japan).
Dastlab 30 dona sirkon dioksid qoplamalar olingan va 50 pm Al2O3 zarralari
bilan (Danville, Zurich, Switzerland 2.5 barbosimda 5 s davomida1 sm uzoqlikda
sandblasting jarayoni o’tqazildi keyin ushbu tajriba ishlari etanolda tozalanib,3 min
dvomida yana sandblasting o’tqazilib havo yordamida quritiladi. Hamma mahsulotlar
ishlab chiqaruvchilar ko’rsatmasiga binoan fiksatsiya qilindi.Jumladan.V5 uchun
yetarli miqdorda plastic brushlar orqali primer qilinib,60 s qoldirildi.so’ng,10 s yengil
havoda qurutilib komposit massa bilan to’ldirildi. AS primersiz o’z massasi bilan
to’ldirildi.RMGIC ham o’z navbatida ishlab chiqaruvchilar ko’rsatmasiga binoan 2
idishdagi suyuq moddasi aralashtirilib fiksatsiya qilindi.
Natija
. Tayyor bo’lgan namunalar ICHKI YUZA
MUSTAHKAMLIGI(IFT),egiluvchanlik kuchi, yuza harakteristikasi,kantakt burchak
analizlari o’tqazildi.Hamma natijalar deyarli o’xshashbo’ldi IFT dan tashqari.
Diskussiya
. RMGIC vositalar sirkoniy qoplamalar bilan bog’lanishda hech
qanday kimyoviy bog’ hosil qilmaydi va faqatgina bosimlar farqi tufayli qoplamani
mahkam ushlab turadi.
Efir asosli kompozit plomba ashyolari (MDP-based composites)(self-
etch)qo’shimcha ravishda efir hisobiga kimyoviy kuchli kovolent bog’ hosil qiladi.Bog’
mustahkamligi juda yuqori bo’lib quyidagi rasm orqali buni tushunib olishimiz
mumkin.
Xulosa
. Bu tajriba faqatgina nisbiy bo’lib,ayrim ko’rsatgichlar bo’yicha
o’tqazilgan.Hech qanday tavsiyalar bermagan holda,ayrim jihatlar bo’yicha(alyuminiy
oksidi bilan ishlov berib ishlaganda) kompozit tizimning ma’lumdarajada ustunligini
ko’rishimiz mumkin.Keyingi rejalashtirgan analizlarimizda chuqurroq tajriba bilan
ulashishga harakat qilamiz.
Adabiyotlar
1.
Lukovskaya, E. V., Bobyleva, A. A., Pekhk, T. I., Dubitskaya, N. F.,
Petrushenkova, I. A., & Belikova, N. A. (1988). Interaction of cis-bicyclo (4.3. 0) nona-
3, 7-diene with iodine. Synthesis of tricyclo (4.3. 0.0 3, 7) nona-4, 8-diene (brexa-4, 8-
diene). Zhurnal Organicheskoj Khimii, 24(7), 1457-1463.
2.
Шомухамедова, Ф., et al. "ОЧИҚ ИСИРИКЛИ БEМОРЛАРГА ТАШХИС
ВА УЛАРНИНГ ОРТОДОНТИК ДАВОЛАШ." Stomatologiya 1.1 (78) (2020): 37-
40.
3.
Арипова, Г. Э., Расулова, Ш. Р., Насимов, Э. Э., & Акбаров, К. С.
ОРТОДОНТИЧЕСКОГО ЛЕЧЕНИЯ ДЕТЕЙ С ДИСТАЛЬНОЙ ОККЛЮЗИЕЙ
ЗУБНЫХ РЯДОВ В ПЕРИОД СМЕНЫ ПРИКУСА.
