Международная научно
-
практическая конференция
«ПЕРСПЕКТИВЫ КРОЛИКОВОДСТВА: ПРОБЛЕМЫ И РЕШЕНИЯ»
137
QUYON BOLALARINING
O‘
SISH VA RIVOJLANISH DINAMIKASIGA
«PROBIOKORM» UNIVERSAL OZUQABOP QO‘
SHIMCHASINING
TA
’
SIRI
Erkinova L.U.
Samarqand davlat vetirinariya meditsinasi, chorvachilik va biotexnologiyalar
universitetining Toshkent filiali tayanch doktoranti
Xidirov K.I.
Quyonchilik seleksiyasi va genetika markazi direktori
Abdullayeva G.T.
Islom Karimov nomidagi Toshkent Davlat Texnika Universiteti professori v.b., b.f.d.
Аннотация
:
Мақолада биотехнология усулидан фойдаланиб
қуёнларни озиқлантириш рационини биологик фаол микроорганизмлар
билан боитиш ва унинг натижасида тажриба қуёнларни ўсиш ва
ривожланиш жараёнини жадаллаштириш имкониятлари ёритилган.
Калит сўзлар
:
Рацион, пробиотик, ўсиш, ривожланиш, тирик вазн, она
қуёнлар. Қуён болалари.
Ma
’
lumki quyonlarning
o‘
sishi intensivligi bevosita ular iste
’
mol qiladigan
ozuqa muhiti va oziqlanish sharoiti bilan bo
g‘
liq. Bu borada k
o‘
plab tadqiqotlar
quyonlar maxsuldorligini oshirishda ularning ozuqa ratsionini universal ozuqabop
q
o‘
shimchalar (probiotiklar) bilan boyitish afzal e
’
kanligini k
O‘
rsatdi [6, 7].
Probiotiklar quyonlar organizmining fiziologik k
o‘
rsatkichlariga (quyonlarning
tana vazni, gematologik k
o‘
rsatkichlari, ichak mikroflorasi,
o‘
sish dinamikasi va
boshqalar) samarali ta
’
sir qilib ularning maxsuldorligini oshirishi ilmiy isbotlangan
[2, 4, 1]. Bundan tashqari, manbalarda probiotiklardan foydalanish quyonlar
organizmidagi metabolik jarayonlarni optimallashtirishga yordam beradi, oqsil-
aminokislota holatiga va quyonlarning morfologik, fiziologik va biokimyoviy
k
o‘
rsatkichlariga samarali ta
’
sir qilishi ta
’
kidlangan [1, 3, 5].
Shu munosabat bilan probiotik q
o‘
shimchalarning quyonlar organizmining
o‘
sish va rivojlanish intevsivligiga ta
’
sirini
o‘
rganish nazariy, ham amaliy
ahamiyatga ega.
Tadqiqotning maqsadi
«
ProBioKorm
» universal ozuqabop qo‘
shimchasi ta
’
sirida quyon
bolalarining
o‘
sish va rivojlanish dinamikasini
o‘
rganish.
Tadqiqot materiallari va usullari
Ilmiy tadqiqotlar
Toshkent viloyatining Qibray tumanidagi “Quyonchili
k
seleksiyasi va genitika markazi”da
olib borildi.
Quyon bolalarini tana vazni inevsivligini
o‘
lchash uchun 21 kunlik,
30 kunlik, 45 kunlik, 60 kunlik, 90 kunlik
o‘
sish davrlari dinamikasi tanlab
olingan. Quyonlar ikki guruhga: I-gurux nazorat (ozuqa ratsioni MKR) va II-guruh
tajriba (MKR+«ProBioKorm» ) ajratilgan.
Международная научно
-
практическая конференция
«ПЕРСПЕКТИВЫ КРОЛИКОВОДСТВА: ПРОБЛЕМЫ И РЕШЕНИЯ»
138
Olingan natijalar va ular tahlili
Biz tadqiqotlarda
ozuqa ratsionini «ProBioKorm»
universal ozuqabop
q
o‘
shimchasi bilan boyitilgan. 21 kunlik, 30 kunlik, 45 kunlik, 60 kunlik, 90 kunlik
quyon bolalarini tana vazni dinamikasini
o‘
rgandik. Tadqiqotlarda I va
II guruxlardagi yangi tu
g‘
ilgan quyon bolarining tana vazni mutanosib ravishda
53,1±0,01 va 54,7±0,01 ekanligini ko‘
rishimiz mumkin.
Tajribalarda, probiotik qabul qilgan II -guruh quyon bolalari nazorat
guruhiga nisbatan barcha davrlarda
o‘
sish va rivojlanish k
o‘
rsatichlari b
o‘
yicha
ustunlik qilgan. Jumladan, tajriba guruhidagi 21 kunlik quyon bolalarida tirik
vazni 466,0±0,03 ni tashkil qilgan bo‘
lsa b
o‘
k
o‘
rsatkich nazorat guruhi
hayvonlari
da 509,0±0,015 ni tashkil qilgan. Olingan natijalar I
-nazorat I-gurux
nazorat (ozuqa ratsioni (MKR) ) guruhi hayvonlari ozuqa ratsioniga
«ProBioKorm»
probiotigini q
o‘
shish nazorat guruhiga nisbatan 43 gramga (9,2%)
oshirganligi k
o‘
rsatadi. Quyonlarning tana vazni intevsivligining ortib borishi
ularning
o‘
sish davrlari dinamikasiga (30 kunlik, 45 kunlik, 60 kunlik, 90 kunlik )
mos ravishda ortib bordi. Ya
’
ni, nazorat guruhi 30 kunlik (
665,3±0,02
), 45 kunlik
(
1015,8±0,04
), 60 kunlik (
1390,0±0,03
) va 90 (2152,
2±0,11
) quyon bolalarining
tirik vaznni tashqil qilgan b
o‘
lsa bu k
o‘
rsatkichlar II-guruh (ozuqa ratsioni
(
MKR+«ProBioKorm») tashriba hayvonlarida 30 kunlik (711,0±0,03
), 45 kunlik
(
1072,0±0,015
), 60 kunlik (
1470,0±0,02
) va 90 (
2277,4±0,012
) tashqil qildi.
Umuman olganda, yuqorida olib borilgan tadqiqotlarda ozuqa ratsionida
«ProBioKorm»
universal ozuqabop q
o‘
shimchasi q
o‘
shimchasining turli
vitaminlar, toza mikroorganizmlarning turli shtammlaridan tashkil topganligi
yoki uning davolash effekti mavjud ekanligi bilan bo
g‘
liq ekanligini bildiradi.
Foydalanilgan adabiyotlar ro
‘
yxati:
1.
Ноздрин Г.А. Морфологические и биохимические показатели у
кроликов при применении пробиотического препарата Велес 6.59/
Ноздрин ГА, Громова А.В. Иванова А.Б. и др.// Достижения
науки и техники
АПК.
-
N° 10.
- 2012.-
С.53
-55.
2.
Омельченко Н.Н. Использование пробиотиков в профилактике
болезней кроликов/ Омельченко Н.Н., Лысенко А.А., Омельченко Н.А.,
Остапчук Д.В.
//Труды Кубанского государственного аграрного
университета.
-
N° 53.
- 2015.-
С. 47.
3.
Петрова Н.А. Влияние пробиотиков на показатели крови кроликов/
К.А. Сидорова, К.С. Есенбаева, Н.А. Петрова, А.А. Бекташева// Вестник
Тюменской государственной сельскохозяйственной академии. Вып. 1. –
Тюмень.
–
2007.
–
С. 162
-163.
4.
Румина М.В. Зависимость иммунного ответа у кроликов от
активности ферментов плазмы крови/ Румина М.В., Габалов К.П., Ласковый
В.Н., Малинин М.Л.// Ветеринарная патология.
-
N°3.
- 2013.
–
С. 72
-77.
5.
Титова А.В. Автореферат диссертации на соискание учёной степени
кандидата биологических наук. Белково
-
аминокислотный состав крови и
продуктивные качества кроликов при скармливании пробиотических
препаратов. Орёл.
- 2010.-
18 с.
Международная научно
-
практическая конференция
«ПЕРСПЕКТИВЫ КРОЛИКОВОДСТВА: ПРОБЛЕМЫ И РЕШЕНИЯ»
139
6.
Хайруллин Д.Д., Егоров В.И., Халикова К.Ф., Алеев Д.В. и др. Изучение
действия пробиотика "Биосок+" на кроликах при длительном применении
// Ученые записки Казанской государственной академии ветеринарной
медицины им. Н.Э. Баумана. 2019. Т. 237. № 1. С. 194–
198.
7.
Черненков Е.Н., Миронова И.В., Гизатов А.Я. Влияние скармливания
препарата Биогумитель на убойные качества и морфологический состав
туши кроликов // Известия Оренбургского государственного аграрного
университета. 2014.№. 4 (48). С
. 146
–
148.
