WOMEN'S CLOTHING EXHIBITIONS AND FASHION SHOWS IN SOVIET TIMES

HAC
Google Scholar
To share
gaybullayeva, Y. (2023). WOMEN’S CLOTHING EXHIBITIONS AND FASHION SHOWS IN SOVIET TIMES. Modern Science and Research, 2(9), 40–42. Retrieved from https://inlibrary.uz/index.php/science-research/article/view/24277
Crossref
Сrossref
Scopus
Scopus

Abstract

Fashion houses and sewing factories also conducted surveys among buyers to promote their products. The Republican House of clothing models conducted these surveys with trade organizations in magazines affiliated with them. Through this, the institution has learned which products they produce are shopper or what clothing products buyers want. And through this, sewing factories planned to produce products. Sewing factories have participated in various fashion advertising and promotion fairs.


background image

ISSN:

2181-3906

2023

International scientific journal

«MODERN SCIENCE АND RESEARCH»

VOLUME 2 / ISSUE 10 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ

40

СОВЕТ ДАВРИДА ХОТИН-ҚИЗЛАР КИЙИМЛАРИ КЎРГАЗМАЛАРИ ВА

МОДА НАМОЙИШЛАРИ

Ю.Гайбуллаева

Тошкент шаҳрида Вебстер университети

https://doi.org/10.5281/zenodo.8409149

Аннотация

. Мода уйлари ва тикув фабрикалари ўз маҳсулотларини тарғиб қилиш

учун харидорлар ўртасида сўровномалар ҳам ўтказиб турган. Республика Кийим
Моделлари Уйи савдо ташкилотлари билан уларга қарашли магазинларда ушбу
сўровномаларни ўтказган. Бу орқали муассаса улар ишлаб чиқарган қайси маҳсулотлар
харидоргир ёки харидорлар қандай кийим маҳсулотларини хохлаётганлигини билиб олган.
Шу орқали эса тикув фабрикалари маҳсулотлар ишлаб чиқаришни режалаштириган

1

.

Тикув фабрикалари турли мода рекламаси ва тарғиботига оид ярмаркаларда иштирок
этган

2

.

Калит сўзлар:

мода, совет, кийим, хотин-кизлар.

WOMEN'S CLOTHING EXHIBITIONS AND FASHION SHOWS IN SOVIET

TIMES

Abstract.

Fashion houses and sewing factories also conducted surveys among buyers to

promote their products. The Republican House of clothing models conducted these surveys with
trade organizations in magazines affiliated with them. Through this, the institution has learned
which products they produce are shopper or what clothing products buyers want. And through
this, sewing factories planned to produce products. Sewing factories have participated in various
fashion advertising and promotion fairs.

Key words:

fashion, Soviet, clothing, women's.

ВЫСТАВКИ И ПОКАЗЫ ЖЕНСКОЙ ОДЕЖДЫ В СОВЕТСКОЕ ВРЕМЯ

Аннотация.

Модные дома и швейные фабрики также проводили опросы

покупателей для продвижения своей продукции. Республиканский Дом моделей одежды
провел эти опросы с торговыми организациями в принадлежащих им магазинах. Благодаря
этому учреждение узнало, какие продукты они производят, какие товары покупают или
какие предметы одежды хотят покупатели. Таким образом, швейные фабрики
планировали производить продукцию. Швейные фабрики участвовали в различных
ярмарках, связанных с рекламой и продвижением моды.

Ключевые слова:

мода, советский, одежда, женщины.


Тошкент Модалар уйи СССРдаги ва Ўзбекистон ССРдаги турли модалар

намойишида иштирок этган. Мазкур модалар намойишида Тошкент Модалар Уйи
вакиллари ҳар доим фахрли ўринларни олган ва дипломлар билан қайтган. Ушбу модалар
намойишида айниқса шифон материали ташриф буюрувчиларнинг эътиборини тортган.
Чунки ушбу мато жуда майин бўлган бўлиб, ундан “европа услубида” аёллар кийимлари
тикилган. Бундан ташқари, Тошкент Модалар уйининг Туркманистон ССР билан алоқалари
бўлган. У ердан турли тилла тақинчоқлар олиб келинган. Хусусан, турли бжютериялар,

1

ЎзМА, Р.2872-фонд, 1-рўйхат, 770-иш, 138-варақ.

2

ЎзМА, Р.2872-фонд, 1-рўйхат, 770-иш, 141-варақ.


background image

ISSN:

2181-3906

2023

International scientific journal

«MODERN SCIENCE АND RESEARCH»

VOLUME 2 / ISSUE 10 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ

41

тиллақошлар ҳамда туморлар келтирилган. Ушбу тақинчоқлар шипон матосидан ясалган
кийимлар билан тақилган ҳамда бу анча жозибали кўринган. Шунингдек, модалар
намойишида атлас, шифон ва вилюр матоларидан фойдаланган ҳолда тикилган кийимлар
тақдим этилган

3

.

Айрим вақтларда модалар уйлари совет модаси бўйича “услубий йиғилиш”ларда

буюртма асосида маълум турдаги кийим моделларини намойиш қилган. Масалан, 1950
йилда Москва шаҳрида мода бўйича услубий йиғилиш бўлиб ўтган. Ўзбекистон ССР Енгил
Саноат вазирлиги ва “Узшвейтрест” ташкилотининг топшириғи бўйича Тошкент Модалар
Уйи унда қатнашган. Модалар уйидан ўзбек халқи кийимлари бўйича янги фасонлар
яратиш ва уларни йиғилишда намойиш қилиш сўралган. Хусусан, ушбу муассаса ўзбекча
кўйлаклар, камзул, халат, жилет, костюм ва бошқа кийим турларини намойиш қилган

4

.

1950 йил 1 августдан бошлаб Тошкент Модалар Уйида намойиш (демонстрация)

зали ишга тушган. Ушбу залда кийимлар намойиши ҳамда кийимлар кўргазмасини ўтказиш
мумкин бўлган. Айрим даврларда кийимлар намойиши ҳамда кўргазмаси бир вақтнинг
ўзида ўтказилган. Зал ташкил топган биринчи ойда бу ерда кийимлар кўргазмаси ташкил
этилган. Бу кўргазмада кийимлар манекенлар ёрдамида эмас, балки модельер қизлар
иштирокида бўлиб ўтган. Бошқача айтганда, кўргазма “жонли” тарзда бўлиб ўтган.
Намойиш зали ҳажми жуда кичкина бўлган бўлиб, унда ҳам кийимлар намойишини
ўтказиш ва ҳам кийимлар кўргазмасини ўтказиш ноқулай бўлган. Ташриф буюрувчилар
ҳисобига бу зал янада тор бўлиб қолган. Шу сабабли, Тошкент Модалар Уйи раҳбарияти бу
масалани Тошкент шаҳар ижроия қўмитасига бир неча бор чиқарган, бироқ шаҳар қўмитаси
бу муаммони ечмаган. Бундан ташқари, модалар уйининг ишлаб чиқариш биноси 1-сонли
тикувчилик заводи ҳудудида жойлашган бўлган ҳамда бу завод намойиш залидан 2,5
километр узоқликда жойлашган. Бу ҳолат эса модельерлар ва дизайнерларга намойиш
залига ташриф буюрган аҳолининг талаб ва истакларини ўрганишга ноқулайлик туғдирган

5

.

Республика Кийим Моделлари уйи айрим ҳолатларда кўргазма ёки ярмаркаларда
муваффақиятли иштирок этганда ўз ходимларини мукофатлаган. Масалан, 1984 йилда
Солоники шаҳрида ўтказилган халқаро ярмаркада модалар уйи янги кийим моделлари
тўплами билан иштирок этган ҳамда улар ярмаркага ташриф буюрувчиларда катта
таъсуротлар қолдирган. Шу сабабли, бу ярмаркага тайёргарлик кўрган дизайнерлар,
модельерлар, санъатшунослар ва кострукторларга 200 рублдан 100 рублгача пул мукофати
берилган

6

.

Республика Кийим Моделлари Уйи айрим ҳолатларда “навбатчилик” деб аталган

тадқиқот ўтказган. Мазкур сўровнома-тадқиқот кўргазмларда ва савдо марказларида олиб
борилган. Мазкур тадқиқотнинг мақсади янги турдаги маҳсулотларга бўлган
муносабатларни кузатиш ва уларни таҳлил қилиш бўлган. Таҳлил натижалари кейинчалик
“Узшвейпром” ва Ўзбекистон ССР Енгил саноат вазирлига тақдим қилинган. 1987 йилда
Республика Кийим Моделлари Уйи жами 86 та “навбатчилик” тадқиқотини ўтказган

7

.

3

Оғзаки сўров маълумотлари.

4

ЎзМА, Р.2872-фонд, 1-рўйхат, 5-иш, 82-варақ.

5

ЎзМА, Р.2872-фонд, 1-рўйхат, 5-иш, л. 87

6

ЎзМА, Р.2872-фонд, 1-рўйхат, 419-иш, 48-варақ.

7

ЎзМА, Р.2872-фонд, 1-рўйхат, 770-иш, 138-варақ.


background image

ISSN:

2181-3906

2023

International scientific journal

«MODERN SCIENCE АND RESEARCH»

VOLUME 2 / ISSUE 10 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ

42

Ҳар бир кўргазма, семинар ёки ярмаркаларда мода соҳасидаги ҳар бир гуруҳ

мутахасислари иштирок этган ва улар ўз йўналишлари бўйича жавобгар бўлган. Масалан,
буни 1989 йил 26 декабрда Республика Кийим Моделлари уйида бўлиб ўтган III Республика
Услубий семинари мисолида кўриб чиқиш мумкин. Бош технолог, санъатшунос ва
модельер-рассомлар мода йўналиши бўйича стенд тайёрлаш, технологияларнинг тадрижий
ривожланишини кўрсатиш ҳамда дизайнерларнинг эскизларини намойиш қилиш керак
бўлган. Санъатшунос лавозимида хизмат қилувчи шахс эса мода бўйича маъруза
тайёрлариши керак бўлган. Бундан ташқари, модалар уйи услубчиси модага оид усулубий
адабиётларни тўплаш ва семинар аъзоларига намойиш қилиши лозим бўлган

8

.

Республика тикувчилик саноати ассортимент ва мода маркази ишлаб чиқариш

ҳажмини ошириш учун бир қанча конкурслар уюштириб турган. Ушбу конкурслар бир
томондан ишлаб чиқаришни оширишга хизмат қилиш керак бўлса, иккинчи томондан енгил
саноат тармоғидаги янги мақсадларни соҳа вакиллари орасида ёйишга хизмат қилиши керак
эди. Хусусан, Республика тикувчилик саноати ассортимент ва мода маркази томонидан
1991 йил июнь ойида кийим-кечак ишлаб чиқариш ҳажмини ошириш ва бу жараёнда хом-
ашёларни тежаш бўйича конкурс эълон қилинган. Шунингдек, ушбу конкурс қатнашчилари
ишлаб чиқаришда механизациялаш ишларига ҳам эътибор бериши лозим эди. Бу конкурсда
модалар уйи ишчи-ходимлар иштирок этган. Мазкур конкурсда 1-ўринни эгаллаганга 70
рубль, 2-ўринни эгаллаганга 50 рубль ва 3-ўринни эгаллаганга 30 рубль берилган

9

.

Хулоса қилиб айтганда, 1950-1990 йилларда Ўзбекистонда хотин-қизлар либослари

бўйича кўргазмалар ва модалар намойиши бўлиб турган. Ушбу кўргазма ва мода
намойишлари аоссан модалар уйлари томонидан яратилган. Бу тадбирларда модалар
уйлари ўзлари яратган янги либос моделларини мутахасислар, тикувчилик фабрикалари
вакиллари ҳамда аҳолига кўрсатган. Бундан ташқари, Ўзбекистондаги модалар уйлари
собиқ иттифоқ республикалари ва бошқа чет эл давлатларида бўлиб ўтган модалар
намойишларида ўзлари яратган кийим моделлари билан иштирок этган.


REFERENCES

1.

Содиыова Н. // Ўзбек аёлларининг миллий кийимлари. 2007, Б. 98

2.

Зуфарова З. Чевар. // Ўзбекистон хотин-қизлари. 1957, № 1. Б. 10

3.

Кийина билиш ҳам санъат. // Ўзбекистон хотин-қизлари. 1966, № 1. Б. 26.

4.

Комилова М. Ярашганини кияйлик. // Ўзбекистон хотин-қизлари. 1954, № 9. Б. 23.

5.

Ашрафий М. Ўрта Осиёда ўрта асрлардаги либослар: тараққиёт босқичлари (VII – XVII
асрлар) // San’at. 2001. № 3. – 18-бет;


8

ЎзМА, Р.2872-фонд, 1-рўйхат, 838-иш, 26-варақ.

9

ЎзМА, Р.2872-фонд, 1-рўйхат, 924-иш, 122-варақ.

References

Содиыова Н. // Ўзбек аёлларининг миллий кийимлари. 2007, Б. 98

Зуфарова З. Чевар. // Ўзбекистон хотин-қизлари. 1957, № 1. Б. 10

Кийина билиш ҳам санъат. // Ўзбекистон хотин-қизлари. 1966, № 1. Б. 26.

Комилова М. Ярашганини кияйлик. // Ўзбекистон хотин-қизлари. 1954, № 9. Б. 23.

Ашрафий М. Ўрта Осиёда ўрта асрлардаги либослар: тараққиёт босқичлари (VII – XVII асрлар) // San’at. 2001. № 3. – 18-бет;

inLibrary — это научная электронная библиотека inConference - научно-практические конференции inScience - Журнал Общество и инновации UACD - Антикоррупционный дайджест Узбекистана UZDA - Ассоциации стоматологов Узбекистана АСТ - Архитектура, строительство, транспорт Open Journal System - Престиж вашего журнала в международных базах данных inDesigner - Разработка сайта - создание сайтов под ключ в веб студии Iqtisodiy taraqqiyot va tahlil - ilmiy elektron jurnali yuridik va jismoniy shaxslarning in-Academy - Innovative Academy RSC MENC LEGIS - Адвокатское бюро SPORT-SCIENCE - Актуальные проблемы спортивной науки GLOTEC - Внедрение цифровых технологий в организации MuviPoisk - Смотрите фильмы онлайн, большая коллекция, новинки кинопроката Megatorg - Доска объявлений Megatorg.net: сайт бесплатных частных объявлений Skinormil - Космецевтика активного действия Pils - Мультибрендовый онлайн шоп METAMED - Фармацевтическая компания с полным спектром услуг Dexaflu - от симптомов гриппа и простуды SMARTY - Увеличение продаж вашей компании ELECARS - Электромобили в Ташкенте, Узбекистане CHINA MOTORS - Купи автомобиль своей мечты! PROKAT24 - Прокат и аренда строительных инструментов