Жамият
ва
инновациялар
–
Общество
и
инновации
–
Society and innovations
Journal home page:
https://inscience.uz/index.php/socinov/index
General Conditions for Preliminary Investigation in
Criminal Proceedings: A Comparative Legal Analysis of
Legislation in Uzbekistan and Foreign Countries
Ramzbek GOFUROV
1
Tashkent State University of Law
ARTICLE INFO
ABSTRACT
Article history:
Received April 2025
Received in revised form
15 May 2025
Accepted 15 June 2025
Available online
25 June 2025
This article provides an in-depth analysis of the general
conditions for preliminary investigation in criminal proceedings
of foreign countries. It comparatively examines the provisions
of Chapter 43 of the Criminal Procedure Code of the Republic of
Uzbekistan with the experience of criminal procedural
legislation in Germany, Russia, China, Turkey, Azerbaijan,
Kazakhstan, Kyrgyzstan, and Tajikistan. Key issues such as the
powers of authorized officials conducting preliminary
investigations, jurisdiction of criminal cases, investigation
timelines, participation of lay witnesses (attesting witnesses) in
procedural actions, ensuring investigation secrecy, and the
activities of investigative groups are thoroughly reviewed.
Based on the advanced practices of foreign countries, specific
proposals are developed to further improve Uzbekistan's
criminal procedural legislation.
2181-
1415/©
2025 in Science LLC.
https://doi.org/10.47689/2181-1415-vol6-iss3-pp188-194
This is an open access article under the Attribution 4.0 International
(CC BY 4.0) license (https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/deed.ru)
Keywords:
preliminary investigation,
criminal procedure,
jurisdiction,
investigation timelines,
lay witnesses (attesting
witnesses),
investigation secrecy,
investigative group,
prosecutorial oversight,
international experience,
rule of law.
Жиноят процессида дастлабки терговнинг умумий
шартлари: Ўзбекистон ва хорижий мамлакатлар
қонунчилигини қиёсий
-
ҳуқуқий таҳлил қилиш
АННОТАЦИЯ
Калит сўзлар:
дастлабки тергов,
жиноят процесси,
терговга тегишлилик,
тергов муддатлари,
Ушбу
мақола
хорижий
мамлакатларнинг
жиноят
процессида
дастлабки
терговнинг
умумий
шартларини
чуқур
таҳлил
қилишга
бағишланган
.
Ўзбекистон
Республикаси
Жиноят
-
процессуал
кодексининг
43-
бобидаги
қоидалар
1
Senior Investigator, Prosecutor’s Office of Chilanzar
District, Tashkent City. Independent Researcher, Tashkent
State University of Law. E-mail: rambek_205@mail.ru
Жамият
ва
инновациялар
–
Общество
и
инновации
–
Society and innovations
Issue
–
6
№
3 (2025) / ISSN 2181-1415
189
холислар,
тергов сири,
терговчилар гуруҳи,
прокурор назорати,
халқаро тажриба,
ҳуқуқ
устуворлиги.
Германия
,
Россия
,
Хитой
,
Туркия
,
Озарбайжон
,
Қозоғистон
,
Қирғизистон
ва
Тожикистоннинг
жиноят
-
процессуал
қонунчилиги
тажрибаси
билан
қиёсий
ўрганилади
.
Дастлабки
терговни
олиб
боришга
ваколатли
мансабдор
шахсларнинг
ваколатлари
,
жиноят
ишининг
терговга
тегишлилиги
,
тергов
муддатлари
,
процессуал
ҳаракатларда
холисларнинг
иштироки
,
тергов
сирини
таъминлаш
ва
терговчилар
гуруҳи
фаолияти
каби
асосий
масалалар
атрофлича
кўриб
чиқилади
.
Мақолада
,
шунингдек
,
хорижий
давлатларнинг
илғор
тажрибаларидан
келиб
чиқиб
,
Ўзбекистоннинг
жиноят
-
процессуал
қонунчилигини
янада
такомиллаштириш
бўйича
аниқ
таклифлар
ишлаб
чиқилган
.
Общие условия предварительного следствия в
уголовном процессе: сравнительно
-
правовой анализ
законодательства Узбекистана и зарубежных стран
АННОТАЦИЯ
Ключевые слова:
предварительное
следствие,
уголовный процесс,
подследственность,
сроки следствия,
понятые,
тайна следствия,
следственная группа,
прокурорский надзор,
международный опыт,
верховенство закона.
Данная статья посвящена углубленному анализу общих
условий предварительного следствия в уголовном процессе
зарубежных стран. Сравнительно изучаются положения
Главы 43 Уголовно
-
процессуального кодекса Республики
Узбекистан
с
опытом
уголовно
-
процессуального
законодательства Германии, России, Китая, Турции,
Азербайджана, Казахстана, Кыргызстана и Таджикистана.
Подробно рассматриваются такие ключевые вопросы, как
полномочия должностных лиц, уполномоченных проводить
предварительное следствие, подследственность уголовных
дел, сроки следствия, участие понятых в процессуальных
действиях, обеспечение тайны следствия и деятельность
следственных групп. На основе передового опыта
зарубежных стран разработаны конкретные предложения
по
дальнейшему
совершенствованию
уголовно
-
процессуального законодательства Узбекистана.
Жиноят процессининг дастлабки тергов босқичи жиноятларнинг фош
этилиши, айбдорларнинг жавобгарликка тортилиши ва айбсизларнинг
оқланишида ҳал қилувчи аҳамиятга эга. Бу босқичда далилларни тўплаш,
текшириш ва баҳолаш каби муҳим процессуал ҳаракатлар амалга оширилади,
шунингдек, жиноят ишининг кейинги суд босқичига тайёрлиги таъминланади.
Дастлабки терговнинг самарадорлиги, авваламбор, миллий қонунчиликда
белгиланган унинг умумий шартлари ва тамойилларининг қанчалик мукаммал
эканлигига боғлиқ. Жиноят ишларининг самарали тергови, биринчи навбатда, бу
ваколатга эга бўлган органларнинг аниқ белгиланиши ва уларнинг ўртасидаги
ваколатларнинг тўғри тақсимланишига боғлиқ.
Ўзбекистонда дастлабки терговни олиб бориш ваколати қуйидаги
органларнинг терговчиларига берилган: прокуратура, Ўзбекистон Республикаси
Бош прокуратураси ҳузуридаги Иқтисодий жиноятларга қарши курашиш
Жамият
ва
инновациялар
–
Общество
и
инновации
–
Society and innovations
Issue
–
6
№
3 (2025) / ISSN 2181-1415
190
департаменти, ички ишлар органлари ва давлат хавфсизлик хизмати. Шунингдек,
прокурорларнинг ўзлари ҳам дастлабки терговни олиб бориш ҳуқуқига эга
эканлиги қайд этилган. Жиноят ишининг терговга тегишлилиги Жиноят
кодексининг моддалари кесимида қатъий белгилаб қўйилган. Масалан:
Прокуратура органлари
–
қасддан одам ўлдириш, зўрлаш, одам ўғирлаш,
мансабдорлик жиноятлари (205–215 моддалар) ва бошқа ўта оғир жиноятлар
бўйича ишларни тергов қилади. Ҳарбий
прокуратура
–
ҳарбий хизматчилар
томонидан содир этилган барча жиноятлар, шунингдек
,
ҳарбий жиноятлар бўйича
терговни амалга оширади. Давлат хавфсизлик хизмати
–
давлатга қарши
жиноятлар, терроризм, контрабанда каби давлат хавфсизлигига таҳдид солувчи
жиноятлар бўйича иш юритади. Ички ишлар органлари
–
баданга шикаст етказиш,
ўғирлик, безорилик, йўл ҳаракати хавфсизлигига оид жиноятлар ва вояга
етмаганлар содир этган жиноятларнинг аксарияти бўйича тергов олиб боради.
Иқтисодий жиноятларга қарши курашиш департаменти
–
фирибгарлик, солиқ
тўлашдан бўйин товлаш, валютани ноқонуний муомалага киритиш каби
иқтисодий жиноятлар бўйича терговни амалга оширади.
Хорижий мамлакатлар, жумладан,
Германияда дастлабки тергов асосан
прокуратура
ва полиция
томонидан амалга оширилади. Прокуратура терговнинг
умумий раҳбариятини олиб боради ва полицияга тергов ҳаракатларини ўтказиш
бўйича топшириқлар беради. Полициянинг тергов ваколатлари нисбатан кенг
бўлиб, прокурор назорати остида ишлайди. Россия, Қозоғистон, Қирғизистон,
Тожикистон, Озарбайжон каби
давлатларнинг ЖПКлари ҳам Ўзбекистонга ўхшаш
тергов органлари тизимини белгилайди. Асосий ваколатли органлар –
прокуратура, тергов қўмитаси (Россияда), ички ишлар органлари, миллий
хавфсизлик органлари. Жиноят турларига қараб терговга тегишлилик аниқ
белгиланади ва прокурорнинг тергов устидан назорати муҳим ўрин тутади.
Хитойда тергов функциялари асосан жамоат хавфсизлиги органлари (полиция),
прокуратура ва давлат хавфсизлиги органлари
ўртасида тақсимланган. Оғир ва
мураккаб жиноятлар, мансабдорлик жиноятлари прокуратура терговига тегишли
бўлиши мумкин. Туркияда дастлабки терговни асосан полиция
амалга оширади,
бироқ прокурор
терговга раҳбарлик қилади ва зарур ҳолларда ўзи ҳам тергов
ҳаракатларини ўтказади. Суд назорати ҳам муҳим аҳамиятга эга.
Ўзбекистонда терговга тегишлиликнинг Жиноят кодексининг конкрет
моддалари бўйича жуда аниқ белгилаб қўйилгани муҳим афзаллик ҳисобланади.
Бу тергов органлари ўртасидаги ваколатларнинг
аниқ чегараланишини
таъминлайди ва ишларнинг нотўғри органларга юборилишининг олдини олади.
ЖПК 345
-
моддасининг 11
-
қисмида прокурорга жиноят ишини терговга тегишлилик
қоидаларидан қатъи назар, бир дастлабки тергов органидан бошқасига ўтказиш
ҳуқуқининг берилгани эса муҳим механизм ҳисобланади. Бу, айниқса, тергов
жараёнида холислик ва объективлик
бузилган ҳолларда, инсон ҳуқуқлари поймол
этилганда (масалан, қийноққа солиш ёки асоссиз қамоққа олиш ҳолатларида)
адолатни таъминлашга хизмат қилади. Бу норма хорижий давлатларда ҳам мавжуд
бўлган прокурор назоратининг кучлилигини акс эттиради.
Дастлабки тергов муддатларининг белгиланиши ишнинг асоссиз
чўзилишининг олдини олиш, айбланувчининг ҳуқуқларини ҳимоя қилиш ва
тезкор адолатга эришишни таъминлашда муҳим аҳамиятга эга.
Жамият
ва
инновациялар
–
Общество
и
инновации
–
Society and innovations
Issue
–
6
№
3 (2025) / ISSN 2181-1415
191
Ўзбекистон ЖПКга кўра, дастлабки тергов жиноят иши қўзғатилган кундан
бошлаб уч ойдан ошмаган
муддатда тамомланиши лозим. Бу муддат қуйидагича
узайтирилиши мумкин:
Қорақалпоғистон
Республикаси, вилоят, Тошкент шаҳар прокурори ёки унга
тенглаштирилган прокурор томонидан беш ойгача
.
Ўзбекистон Республикаси Бош прокурори ёки унинг ўринбосарлари
томонидан етти ойгача. Тергов муддатига қуйидагилар кирмайди: айбланувчи,
ҳимоячи, жабрланувчи ва уларнинг вакилларининг иш материаллари билан
танишиб чиққан вақт; дастлабки тергов тўхтатиб турилган вақт; қўшимча тергов
учун қайтарилган иш терговчига келиб тушгунга қадар ўтган вақт.
Германия Жиноят процессуал кодексида дастлабки тергов учун аниқ қатъий
муддатлар белгиланмаган. Аммо ишнинг тезкорлик тамойилига риоя қилиниши
шарт ва асоссиз чўзилишига йўл қўйилмайди. Суд ва прокуратура терговнинг
тезкорлигини назорат қилади. Узоқ муддатли терговлар инсон ҳуқуқларини
бузиш сифатида қаралиши мумкин.
Россия, Қозоғистон, Қирғизистон, Тожикистон, Озарбайжон
Республикаси
каби давлатларда ҳам Ўзбекистонга ўхшаш, аммо баъзи фарқларга эга бўлган
муддатлар тизими мавжуд. Масалан, Россияда дастлабки терговнинг бошланғич
муддати 2 ой, лекин у бир неча босқичда узайтирилиши мумкин (6, 12 ойгача,
алоҳида ҳолларда ундан ҳам кўпроқ). Муддатларни узайтириш тартиби аниқ
белгиланган ва асослантирилиши талаб этилади. Хитой Халқ Республикасида ҳам
тергов муддатлари мавжуд бўлиб, жиноятнинг оғирлиги ва мураккаблигига қараб
фарқланади. Муддатларнинг узайтирилиши қатъий назорат остида бўлади.
Туркия Республикасида ҳам тергов муддатлари белгиланган. Айниқса, ҳибсда
сақлаш муддатларига қатъий чекловлар мавжуд бўлиб, бу терговнинг
тезкорлигини таъминлашга ундайди.
Ўзбекистонда тергов муддатларининг аниқ белгилаб қўйилгани ва уларни
узайтириш тартибининг мавжудлиги муҳим. Бу асоссиз чўзилишларнинг олдини
олади ва процессуал интизомни оширади. Муддатларни узайтириш ваколати юқори
турувчи прокурорларга берилгани объективликни таъминлашга
хизмат қилади.
Бизнинг фикримизча
,
Германия Федератив Республикаси жиноят
процессуал
қонунчилиги
тажрибасидан келиб чиқиб, тергов муддатларини
ҳисоблашда фақат жиноят иши бўйича ҳақиқий тергов ҳаракатлари олиб борилган
даврни
ҳисобга олиш, яъни пассив даврларни (масалан, экспертиза натижаларини
кутиш) ҳисобга олмаслик масаласини кўриб чиқиш мумкин. Бу терговчиларни
ишга нисбатан фаол ёндашишга ва сифатга эътибор қаратишга ундайди.
Шунингдек, муддатларни узайтириш тўғрисидаги қарорларда заруратни янада
аниқроқ асослаш
талабини кучайтириш лозим.
Процессуал
ҳаракатларнинг шаффофлиги ва қонунийлигини таъминлашда
холислар институти муҳим роль ўйнайди. Тергов сири эса иш материалларининг
ошкор этилмаслигини кафолатлайди. Шунингдек, Ўзбекистон ЖПК 352
-
моддасига
кўра, олиб қўйиш, тинтув, кўздан кечириш, гувоҳлантириш, эксперимент ўтказиш,
таниб олиш учун кўрсатиш, кўрсатувни ҳодиса юз берган жойда текшириш,
эксперт тадқиқоти учун намуналар олиш, мурдани эксгумация қилиш каби тергов
ҳаракатлари
камида икки нафар холис иштирокида
амалга оширилади. Холислар
фуқароларнинг терговчининг қонуний талабларини бажаришдан бош тортганини
ёки қаршилик кўрсатганини тасдиқлаш учун ҳам жалб қилинади.
Жамият
ва
инновациялар
–
Общество
и
инновации
–
Society and innovations
Issue
–
6
№
3 (2025) / ISSN 2181-1415
192
ЖПК 353
-
моддасига биноан, терговчи жиноят ишидаги маълумотларни
ошкор этилмайдиган деб эътироф этишга ҳақли. Тергов ҳаракатларида иштирок
этган ёки тергов материаллари билан танишган шахслардан маълумотларни
ошкор қилмаслик тўғрисида тилхат олинади
ва уни бузганлик учун Жиноят
кодексининг 239
-
моддаси бўйича жавобгарлик ҳақида огоҳлантирилади. Муҳим
жиҳати шундаки, гумон қилинувчи ва айбланувчи зиммасига бу мажбурият
юкланиши мумкин эмас, бу уларнинг ҳимоя ҳуқуқини таъминлайди. Ҳимоячининг
ишдаги маълумотларни ошкор қилмаслик мажбурияти унинг гумон қилинувчи
ёки айбланувчи билан бўладиган суҳбатига тааллуқли эмас.
Германия жиноят процессида холислар институти мавжуд эмас. Тергов
ҳаракатларининг қонунийлиги прокурор ва суд назорати
ҳамда процессуал
ҳаракатларни қатъий
ҳужжатлаштириш (баённомалар, фото, видео қайдлар)
орқали таъминланади. Адвокатнинг иштироки ҳам муҳимдир. Россия, Қозоғистон,
Қирғизистон, Тожикистон, Озарбайжон Республикаларида
ҳам холислар (понятые)
институти кенг қўлланилади ва унинг тартиби Ўзбекистонга ўхшаш. Бу
давлатларда ҳам тергов сирини сақлашга катта эътибор берилади. Хитой ва
Туркия холислар институти мавжуд бўлмаса
-
да, тергов ҳаракатларини ўтказишда
қонунийлик ва шаффофликни таъминлаш мақсадида бошқа механизмлар, масалан,
гувоҳларнинг иштироки ёки аудио/видео қайд этиш
(Туркияда маълум ҳолларда)
қўлланилади.
Ўзбекистонда холислар институтининг сақланиб қолгани
тергов
ҳаракатларининг ҳақиқийлиги ва қонунийлигини таъминлашда муҳим аҳамиятга
эга. Бироқ, замонавий технологиялар ривожланган бир даврда, айрим давлатлар
тажрибасидан келиб чиқиб, Ўзбекистонда ҳам муайян тергов ҳаракатларини
(масалан, тинтув, олиб қўйиш, кўздан кечириш, кўрсатувни ҳодиса юз берган
жойда текшириш) аудио ва видео қайд этиш воситаларидан мажбурий
фойдаланишни
жорий этиш масаласини кўриб чиқиш мақсадга мувофиқдир. Бу
нафақат холислар иштирокидаги баъзи муаммоларни ҳал этиши, балки уларнинг
йўқлигидаги баҳсларни ҳам камайтириши ва процессуал ҳаракатларнинг тўлиқ
ҳужжатлаштирилишини таъминлаши мумкин. Германия тажрибасидаги каби
видео қайдлар далил сифатида муҳим аҳамият касб этади.
Тергов жараёнида шахс ҳуқуқ ва эркинликларининг ҳимоя қилинишини
таъминлаш, шунингдек, тергов органлари фаолияти устидан назоратни
кучайтириш учун терговчи ва прокурорнинг ҳаракатлари ҳамда қарорлари
устидан шикоят қилиш ҳуқуқи муҳим аҳамиятга эга. Ўзбекистон Республикаси
ЖПК 358
-
моддасига кўра, терговчининг ҳаракатлари ва қарорлари устидан
шикоят тергов бўлинмаси бошлиғига ва ишни тергов қилишда қонунларга риоя
этилиши устидан назорат олиб бораётган прокурорга
берилади. Прокурорнинг
ҳаракатлари ва қарорлари устидан шикоят эса юқори турувчи прокурорга
берилади. Бу шикоят қилиш
механизмларининг иерархик тизими мавжудлигини
кўрсатади.
Германияда тергов ҳаракатлари устидан суд назорати
жуда кучли. Ҳар
қандай шахсий ҳуқуқларни чеклайдиган чора (масалан, ҳибсга олиш, тинтув,
телефон сўзлашувларини эшитиш) учун суд рухсати талаб
этилади ва бу қарорлар
устидан шикоят қилиш имконияти мавжуд. Прокуратура қарорлари устидан ҳам
судга шикоят қилиш мумкин. Хитой ва Туркия Республикасида ҳам тергов
Жамият
ва
инновациялар
–
Общество
и
инновации
–
Society and innovations
Issue
–
6
№
3 (2025) / ISSN 2181-1415
193
органларининг ҳаракатлари устидан прокуратура ва судга шикоят қилиш ҳуқуқи
мавжуд. Туркия Республикаси жиноят процессуал қонунчилигида, айниқса, Европа
инсон ҳуқуқлари суди прецедентларидан келиб чиқиб, инсон ҳуқуқларини ҳимоя
қилиш
механизмлари мустаҳкамланмоқда.
Ўзбекистонда
шикоят
қилиш
механизмларининг
мавжудлиги
фуқароларнинг ҳуқуқларини
ҳимоя қилишда муҳим аҳамиятга эга. Прокурорнинг
назорат ваколатлари кенг бўлган Ўзбекистон тизимида юқори турувчи прокурорга
шикоят қилиш муҳим механизм ҳисобланади.
Таклиф:
шикоятларни кўриб чиқиш муддатларини қисқартириш ва
уларнинг самарадорлигини ошириш бўйича доимий мониторинг олиб бориш,
шунингдек, шикоятларни кўриб чиқиш жараёнига жамоатчилик назоратини
кучайтириш (масалан, Омбудсман институти ёки инсон ҳуқуқлари бўйича
комиссияларнинг иштирокини кенгайтириш) ишончни ошириши мумкин.
Германия тажрибасидан келиб чиқиб, шахсий ҳуқуқларни чеклайдиган ҳар қандай
тергов ҳаракатига суд санкциясини олиш ва бу қарорлар устидан тўғридан
-
тўғри
судга шикоят қилиш имкониятини кенгайтириш мақсадга мувофиқдир.
Ўзбекистон Республикаси Жиноят
-
процессуал кодексининг 43
-
бобида
белгиланган дастлабки терговнинг умумий шартлари халқаро амалиёт ва
замонавий талабларга мос келади. Тергов ваколатли органларга аниқ
тақсимланган, тергов муддатлари белгиланган, инсон ҳуқуқларини ҳимоя қилиш
механизмлари (масалан, шикоят қилиш ҳуқуқи) мавжуд. Холислар институти ва
тергов сирини сақлаш каби нормалар терговнинг қонунийлиги ва холислигини
таъминлашга хизмат қилади. Шу билан бирга, хорижий давлатларнинг илғор
тажрибасини чуқурроқ ўрганиш ва замонавий тенденцияларни инобатга олган
ҳолда,
Ўзбекистоннинг
жиноят
-
процессуал
қонунчилигини
янада
такомиллаштириш мумкин бўлган бир қатор йўналишлар мавжуд:
1.
Технологик воситалардан фойдаланишни кенгайтириш:
холислар
иштироки билан бир қаторда, айрим муҳим тергов ҳаракатларини
(масалан,
тинтув, олиб қўйиш, кўздан кечириш, кўрсатувни ҳодиса юз берган жойда
текшириш)
мажбурий аудио ва видео қайд этиш
тизимини жорий этиш тергов
жараёнининг шаффофлигини янада оширади. Бундай ёндашув далилларнинг
мақбуллигига оид баҳсларни камайтиради ва терговчилар фаолиятининг
қонунийлигини назорат қилишни осонлаштиради.
2.
Тергов
муддатларини
ҳисоблаш
механизмларини
янада
оптималлаштириш:
муддатларни ҳисоблашда фақат актив тергов ҳаракатлари
олиб борилган вақтни ҳисобга олиш, терговчининг ишини сифатга йўналтиришга
хизмат қилади. Бу, Германия тажрибасидаги каби, терговчининг фаолиятида
самарадорлик ва тезкорликни рағбатлантиради.
3.
Халқаро ҳамкорликни кучайтириш:
халқаро жиноятлар ва трансмиллий
жиноий гуруҳлар билан курашишда терговчилар гуруҳларига хорижий тилларни
биладиган, халқаро ҳуқуқ нормаларидан хабардор бўлган мутахассисларни жалб
қилиш, шунингдек, халқаро тергов ҳаракатларини ўтказиш бўйича малакани
ошириш зарур.
4.
Шикоятларни кўриб чиқиш механизмларини такомиллаштириш:
шикоятларни кўриб чиқиш жараёнининг тезкорлиги ва шаффофлигини ошириш,
жамоатчилик назоратини кучайтириш (масалан, Омбудсман ва инсон ҳуқуқлари
Жамият
ва
инновациялар
–
Общество
и
инновации
–
Society and innovations
Issue
–
6
№
3 (2025) / ISSN 2181-1415
194
ташкилотларининг иштирокини кенгайтириш) орқали фуқароларнинг адолатга
бўлган ишончини мустаҳкамлаш. Германия тажрибасига мувофиқ, шахсий
ҳуқуқларни чеклайдиган ҳар қандай тергов ҳаракатига суд санкциясини олиш ва
бу қарорлар устидан тўғридан
-
тўғри судга шикоят қилиш имкониятини
кенгайтириш ҳам муҳим аҳамиятга эга.
Ушбу таклифлар Ўзбекистон жиноят
-
процессуал қонунчилигини халқаро
стандартларга янада яқинлаштириш, инсон ҳуқуқлари ва эркинликларини ҳимоя
қилиш
кафолатларини мустаҳкамлаш ҳамда адолатли ва самарали тергов
тизимини қуришга хизмат қилади.
ФОЙДАЛАНИЛГАН АДАБИЁТЛАР РЎЙХАТИ:
1.
Ўзбекистон Республикаси Жиноят
-
процессуал кодекси.
(Lex.uz
маълумотлари асосида, 2025 йил 25 февралдаги ўзгартиришлар билан).
2.
Ўзбекистон Республикаси Жиноят кодекси.
(Lex.uz маълумотлари
асосида).
3.
Германия Федератив Республикаси Жиноят
-
процессуал кодекси
(Strafprozessordnung
–
StPO).
(Очиқ манбалар, таҳлилий ҳуқуқий материаллар
асосида).
4.
Россия Федерацияси Жиноят
-
процессуал кодекси.
(КонсультантПлюс,
Гарант тизимлари ва очиқ манбалар асосида).
5.
Хитой Халқ Республикаси Жиноят
-
процессуал қонуни.
(Очиқ манбалар,
халқаро ҳуқуқшунослик тадқиқотлари асосида)
.
6.
Туркия Республикаси Жиноят
-
процессуал кодекси.
(Очиқ манбалар,
халқаро ҳуқуқшунослик тадқиқотлари асосида).
7.
Озарбайжон Республикаси Жиноят
-
процессуал кодекси.
(Очиқ
манбалар асосида).
8.
Қозоғистон
Республикаси Жиноят
-
процессуал кодекси.
(Очиқ
манбалар асосида).
9.
Қирғизистон
Республикаси Жиноят
-
процессуал кодекси.
(Очиқ
манбалар асосида).
10.
Тожикистон Республикаси Жиноят
-
процессуал кодекси.
(Очиқ
манбалар асосида).
11.
Иванов А.А.
Прокурорский надзор за исполнением законов органами,
осуществляющими
оперативно
-
розыскную
деятельность,
дознание
и
предварительное следствие.
–
Москва: Проспект, 2017.
12.
Смирнов А.В., Калиновский К.Б.
Уголовный процесс: Учебник для вузов.
–
Москва: КноРус, 2020.
13.
Lex.uz
–
Ўзбекистон Республикаси Қонун ҳужжатлари маълумотлари
миллий базаси.
(lex.uz).
