14.
Умарова Ф. З. МЕТОДИЧЕСКАЯ РАЗРАБОТКА ПО РУССКОМУ
ЯЗЫКУ НА ТЕМУ «НАРЕЧИЕ. РАЗРЯДЫ НАРЕЧИЙ» //ОБРАЗОВАНИЕ
НАУКА И ИННОВАЦИОННЫЕ ИДЕИ В МИРЕ. – 2023. – Т. 18. – №. 1. – С.
34-40.
15.
Умарова Ф. З. РАЗРАБОТКА ОДНОГО ПРАКТИЧЕСКОГО ЗАНЯТИЯ
ПО РУССКОМУ ЯЗЫКУ //Journal of new century innovations. – 2023. – Т. 25. –
№. 3. – С. 97-103.
16.
Умарова
Ф.
З.
РОЛЬ
РЕФЛЕКСИИ
В
РАЗВИТИИ
ЛИНГВОКУЛЬТУРНОЙ КОМПЕТЕНЦИИ БУДУЩИХ СПЕЦИАЛИСТОВ
//Academic research in educational sciences. – 2021. – Т. 2. – №. 6. – С. 63-68.
17.
Эгамбердиева Г. М. Исследование эпоса" Книга моего деда Коркута"
русскими учеными-востоковедами //Филология и лингвистика. – 2019. – №. 1.
– С. 11-14.
18.
Эгамбердиева Г. М. К вопросу о синкретизме в фольклорных жанрах
//Филология и лингвистика. – 2020. – №. 2. – С. 11-13.
19.
Эгамбердиева Г. Своеобразие мифологического образа пери в узбекских
сказках и дастанах //Актуальное в филологии. – 2021. – Т. 3. – №. 3.
ZAMONAVIY ADABIYOTNING RIVOJLANISH TENDENSIYASI
Abdumo’minova Gulhayo
Termiz Pedagogika Institutu talabasi
Annontatsiya
Mazkur maqolada jahon davlatlarida zamonaviy adabiyotning rivojlanish
tendensiyasi,janrlari, janrlar haqida qisqacha maʼlumot, postmodernizm
tushunchasi va oʻtgan davr adabiyoti bilan hozirgi davr adabiyotini taqqoslangan
holda koʻrib chiqamiz.
Kalit so’zlar:
Postmodernizm,tendensiya,janr,epik,lirik, dramatik, liro-epik,
zamonaviy adabiyot.
ТЕНДЕНЦИЯ РАЗВИТИЯ СОВРЕМЕННОЙ ЛИТЕРАТУРЕ
Абдимуминова Гульхаё
Студентка Термезского Педагогического Института
Аннотация
В этой статье мы рассмотрим тенденции развития современной
литературы в странах мира,краткие сведения о жанрах,понятии
постмодернизма и сравним литературу прошлого периода с литературной
нынешнего периода.
Ключевые слова:
постмодернизм, тенденция,поэзия,драма,проза,лиро-
эпический жанр, современная литература.
Zamonaviy adabiyot postmodernizmdan beri yuzaga kelgan barcha adabiy
namoyishni o’z ichiga oladi. Shu o’rinda postmodernizm degan tushunchaga
to’xtalib o’tsak.Postmodernizm XX asr o’rtalari va oxirlarida rivojlangan yo’nalish
bo’lib,u asosan falsafa,san’at,arxitektura,va adabiy tanqidchilikda modernizm
an’analaridan chekinishni o’zida ifodalaydi. Atamadan asosan modernizmdan keyin
kelgan tarixiy davrni ifodalash uchun qo’llanilgan.
Aksariyat olimlar Ikkinchi Jahon urushidan keyin, ya’ni 40-yillarida
zamonaviy adabiyot boshlangan deb hisoblashadilar va ushbu davr hozirgi kunga
qadar davom etmoqda. Zamonaviy adabiyot boshqa davr adabiyotlardan o’zining
qissa va romanlari, ertak va hikoyalari bilan ajralib turadi. Masalan, o’tgan davr
adabiyoti bilan zamonaviy davr adabiyotini taqqoslaydigan bo’lsak, o’zining
yozilish uslubi ,har xil texnikalardan foydalanishi yoki bugungi davr yozuvchilari
bilan oldingi davr yozuvchilaring dunyoqarashi o’rtasida juda ham sezilarli farq bor.
Zamonaviy adabiyot yana shunisi bilan muhimki, bu davrda kompyuterlar,
robototexnika mobil telefonlar, globallashuv va boshqalar davri bilan bog’liq. Endi
ba’zi bir asar yoki yozuvchi zamonaviy uslub, badiiy yoki tematik xususiyatlarga
ega bo’lsa, ularni zamonaviy deb hisoblash mumkin
13
.
Hozirgi zamon adabiyotining o’ziga xos xususiyati shundan iboratki, ko’plab
hikoyalar voqealikka asoslangan va ishonchli syujetga ega bo’lgan. Dastlabki 20 yil
ichida zamonaviy adabiyot juda ham tez sur’atlarda rivojlanib bormoqda. Buni biz
janrlarda ko’radigan bo’lsak, yozuvchilar, shoirlar o’zining zamonaviy adabiyotga
sezilarli iz qoldirganligiga guvohi bo’lamiz
14
.
Janr fransuz tilidan olingan bo’lib o’zbek tiliga “ko’rinish” degan ma’noni
anglatadi. Janr bu adabiy asarning biri turi hisoblanadi. Janrlarni epik, lirik,
drammatik va liro-epik kabi ko’rinishlari mavjud.
Epik janr, ya’ni nasr janriga roman, qissa, hikoya, ertak, masal kiradi.
Lirik, ya’ni she’riy janrga esa she’r, elepiya, oda, epigram, epitak kabi turlar
kiradi.
Dramatik janrga komediya, fojia, dramma, epigram, epitak kabi adabiy asarlar
kiradi.
Eng so’ngi janrimiz bu liro-epik janr bo’lib bunga ballada va dostonlar kiradi.
13
Миротин, О. (2023). ИНТЕГРАТИВНЫЕ ПОДХОДЫ В ПРЕПОДАВАНИИ ПРЕДМЕТОВ НАЧАЛЬНОГО
ОБРАЗОВАНИЯ: ИННОВАЦИИ И СОВРЕМЕННЫЕ ОБРАЗОВАТЕЛЬНЫЕ ТЕХНОЛОГИИ.
Interpretation
and researches
,
2
(1).
14
УМАРОВ, А. (2022). ПРИНЦИПЫ ОРГАНИЗАЦИИ ЗАРУБЕЖНОЙ СИСТЕМЫ ТЕСТИРОВАНИЯ ПО
ИНОСТРАННЫМ ЯЗЫКАМ И ЕЕ ИСПОЛЬЗОВАНИЕ В МЕТОДИКЕ РКИ.
Евразийский журнал
академических исследований
,
2
(12), 455-458.
Endi biz buni zamonavi adabiyot bilan bog’laydigan bo’lasak, bugungi kunga
qadar har bir yzuvchi va shoirlarimiz o’zining she’ri yoki asari bilan shu janrga kirib
borgan. Endi zamonaviy adabiyotda, har bir rivojlangan davlatlarning qaysi bir
yozuvchi yoki shoirlarning zamonaviy adabiyotga qo’shgan hissasini janrlar
ko’rinishida ko’rsatib beraman
15
.
Meksika davlatida zamonaviy adabiyotda o’zining beminnat hissasini
qo’shgan shoir va yozuvchilarimiz juda ham ko’p. Shulardan bir nechtasini aytib
o’tmoqchiman: Xuan Rulfo (1917-1980) bu yozuvchi o’zining hissasini epik
janrdagi asarlarga qoʻshgan. Masalan, "Yonayotgan tekislik"(hikoya), "Pedro
Paramo" (roman) kabi asarlari epik turdagi janrga kiradi
16
.
Yana bir meksikalik yozuvchimiz Laura Esquivel oʻzining hissasini epik
turdagi janrga qoʻshgan. Uning romani dunyo boʻylab tanilgan romanlardan biri deb
hisoblasak boʻladi. Bu roman "Shokolad uchun suv" kabi talqinda tarjima qilingan.
Yana shuni taʼkidlab oʻtish kerakki bu roman filim koʻrinishida ham talqin etilgan.
Ispaniyada zamonaviy adabiyotning rivojlanish tendensiyasi.
Shuni aytib oʻtish lozimki Ispaniyada adabiyotga boʻlgan qiziqish shunchalik
kuchliki, undagi yozuvchilar oʻzining asari, shoirlar oʻzining sheʼrlari bilan boshqa
davlatlardan farq qiladi. Ispaniyada koʻproq sarguzasht va tarixiy romanlarni Ispan
xalqi sevib mutoala qiladi.
Ispaniyada zamonaviy adabiyotda yozuvchilardan Xaver Mariya (1951),Roza
Montera (1951) kabi yozuvchilar oʻzining epik turdagi janrlarda beminnat hissasini
qoʻshib kelmoqdalar.
Rossiyada zamonaviy adabiyotning rivojlanish tendensiyasi.
Rossiya davlatida hech kimda sir emaski,adabiyot boʻyicha dunyoning
yetakchi oʻrinlarida turadi. Chunki Rossiyada shunday asarlar yaratilganki, bu oʻz-
oʻzidan kitobxonni oʻziga jalb qiladi, yana shuni aytib oʻtish joizki, Rossiyada
adabiyot boʻyicha beshta Nobel mukofoti laureati bor. Bu ham Rossiyadagi
yozuvchi va shoirlarning qanchalik isteʼdodli ekanligini anglatadi. Bugungi kunda
zamonaviy rus adabiyoti ham dunyoning yetakchi oʻrinlarida turadi. Masalan,
Viktor Pelevin "Shapaev va boʻshliq", "Hasharotlar hayoti"romanlari va Ilya
Kocherginning "Xitoy yordamchisi" ,"Altinay hikoyalari" bugungi kunda eng
mashhur asarlar roʻyxatidan joy olgan desak mubolagʻa boʻlmaydi.
Foydalangan adabiyotlar:
15
Нурмаматов, Б. Б., & Миротин, О. Д. (2023, June). РОЛЬ ЛИТЕРАТУРЫ В ЭПОХУ ЦИФРОВОЙ
РЕВОЛЮЦИИ. In
Proceedings of International Conference on Modern Science and Scientific Studies
(Vol.
2, No. 6, pp. 167-173).
16
Умаров, А. А. (2022). Интерактивныеметоды Тестирования По Русскому Языку Как Рки В Школах
Узбекистана.
Central Asian Journal of Literature, Philosophy and Culture
,
3
(4), 25-29
1). BIRMISS.COM.
2). Курьер Ленинка.
3). maʼlumot.ru.
4). tsuull.uz.
5). Wikipedia.
6.Sh B. SOLVING PROBLEMS RELATED TO THE TRANSLATION OF TEXTS WITH A HISTORICAL
FOCUS //
Экономика и социум. – 2023. – №. 7 (110). – С. 86-89.
7.
Shonazarova S. BOSHLANG ‘ICH SINF OQUVCHILARIDA GEOGRAFIK TUSHUNCHALARNI
TAKOMILLASHTIRISHNING METODOLOGIK ASOSI //
Молодые ученые. – 2023. – Т. 1. – №. 17. – С.
30-33.
8.Rashidovna S. S. IMPROVING THE FORMATION OF GEOGRAPHICAL CONCEPTS IN THE
TEACHING OF NATURAL SCIENCES IN PRIMARY GRADES //Open Access Repository.
– 2023. – Т. 9.
– №. 10. – С. 93-98.
9.Jurayevich B. O. Ways to Develop Education for Obtaining General Physical Qualities of Young Wrestlers
Through Action Games //Indonesian Journal of Multidiciplinary Research.
– Т. 3. – №. 1. – С. 153-158.
10.qizi Saydillayeva M. B. MAKTABGACHA YOSHDAGI BOLALARNING RIVOJLANISHIDA FAOLIYAT
MARKAZLARINING AHAMIYATI //Results of National Scientific Research International Journal.
– 2022. –
Т. 1. – №. 7. – С. 420-424.
11.Imanov B. B. Competences in the quality of education and their organization //ASIAN JOURNAL OF
MULTIDIMENSIONAL RESEARCH.
– 2021. – Т. 10. – №. 5. – С. 419-424.
12.Fazilov O. Y. THE MOTIVATION BASIS OF NAME IN UZBEK AND ENGLISH LANGUAGE LESSONS
//Procedia of Theoretical and Applied Sciences.
– 2023. – Т. 11. – С. 54-58.
G‘aybullayeva Dildora Fayzulla qizi
O‘zbekiston davlat jahon tillari universiteti, Toshkent, O‘zbekiston
JAHON TILSHUNOSLIGIDA FRAZEOLOGIZMLARNING
KLASSIFIKATSIYALANISHIGA OID TADQIQOTLAR
XRONOLOGIYASI
Annotatsiya
Ushbu maqolada zamonaviy frazeologiya sohasida, xususan, ingliz va rus
tilshunosligida ham o‘z yechimi topmagan frazeologik birliklarni ta’riflash va ularni
tasnif etish masalalariga bag‘ishlangan dastlabki tadqiqotlar haqida qisqacha bayon
etilgan. Maqolada nazariy ma’lumotlardan unumli foydalanish hamda muammoning
o‘rganilganlik darajasini ochib berish maqsadida tahliliy, qiyosiy-tipologik,
diaxronik metodlar qo‘llanilgan. Tahlil qilingan materiallar shuni ko‘rsatadi, hozirga
qadar frazeologiya tarixida yoritilgan tasniflarning zamonaviy frazeologiyada ham
ahamiyati yuqori.
Kalit so‘zlar:
frazeologiya, frazeologizm, semantik, struktur, kontekstual
yondoshuv, tasnif.
Гайбуллаевa Дилдора Файзулла кизи
