ЎЗБЕКИСТОН
ҚОНУНЧИЛИГИ
ТАҲЛИЛИ
♦
UZBEK LAW REVIEW
♦
ОБЗОР
ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА
УЗБЕКИСТАНА
2009
№
1-2
♦
ЎЗБЕКИСТОН
ҚОНУНЧИЛИГИ
ТАҲЛИЛИ
♦
UZBEK LAW REVIEW
♦
ОБЗОР
ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА
УЗБЕКИСТАНА
11
О
.
Файзиев
ТДЮИ
талабаси
Д
.
Ҳусаинов
ТДЮИ
талабаси
МУСТАҚИЛЛИК
ЙИЛЛАРИДАН
БОШЛАБ
ЯРАТИЛГАН
ҲУҚУҚИЙ
БАЗА
ИҚТИСОДИЙ
ИНҚИРОЗГА
ҚАРШИ
“
ИММУНИТЕТ
”
СИФАТИДА
Ўзбекистон
Республикаси
давлат
қурилишининг
бош
йўналиши
машаққат
билан
ривожланган
давлатларнинг
мураккаб
тажрибасини
,
шу
билан
бирга
,
мамлакатимизнинг
ўз
хусусиятларини
ва
халқимизнинг
миллий
минталитети
,
маънавиятини
ҳисобга
олиб
ишлаб
чиқилган
ўз
йўлимиздан
аниқ
мақсадлар
сари
қатъият
билан
илгарилаб
боришдан
иборатдир
.
Мана
шу
ғоят
муҳим
йўналишлар
бир
-
бири
билан
узвий
қўшилиб
,
қудратли
тўлқинни
ташкил
этмоқда
.
Кун
сайин
куч
-
қудрат
ва
тажриба
орттириб
бораётган
бу
тўлқин
жамиятимиз
ва
давлатимизни
янгилаш
ҳамда
тараққий
эттиришга
хизмат
қилмоқда
.
Ушбу
йўлни
амалга
оширишга
,
иқтисодиётни
тубдан
ислоҳ
қилишга
бешта
муҳим
ва
машҳур
тамойил
асос
қилиб
олинган
бўлиб
,
ўтиш
даврининг
сиёсати
ана
шу
тамойилларга
таянар
эди
1
.
Бу
тамойиллар
жаҳон
ҳамжамиятига
бозор
иқтисодиётига
ўтишнинг
“
ўзбек
модели
”
номи
билан
танилди
.
Бугун
ишлаб
чиқилган
барча
тамойиллар
ҳаёт
синовларида
тўлақонли
равишда
ўзини
оқлай
олди
,
амалий
иш
жараёнларида
уларнинг
қанчалик
тўғри
ва
таъсирчанлиги
тасдиқланди
.
Мазкур
тамойилларнинг
жаҳон
ҳамжамияти
томонидан
ҳам
,
халқимиз
томонидан
ҳам
бир
овоздан
маъқулланиб
қўллаб
-
қувватланганлиги
,
аҳамиятга
моликдир
.
Ҳозирга
вақтда
мазкур
тамойилларни
амалга
ошириб
,
республикада
ижтимоий
-
сиёсий
барқарорлик
,
энг
муҳими
–
бозор
муносабатларини
жорий
этиш
сари
босқичма
-
босқич
илгарилаб
боришимиз
таъминланмоқда
.
Демак
,
биз
бугун
ҳам
,
бундан
кейин
ҳам
ушбу
тамойилларга
амал
қилишга
ҳаракат
қиламиз
.
Бозор
муносабатларига
ўтишдаги
“
ўзбек
модели
”
дея
ном
олган
беш
тамойил
бугунги
жаҳон
молиявий
-
иқтисодий
инқирозига
ҳам
қарши
Ўзбекистоннинг
“
иммунитети
”
сифатида
баҳоланса
муболаға
бўлмайди
.
Зеро
,
давлатимиз
томонидан
амалга
ошириб
келинаётган
оқилона
сиёсат
, “
ўзбек
модели
”
ни
амалга
ошириш
чора
-
тадбирлари
мазкур
фикримизнинг
яна
бир
бор
тасдиқламоқда
.
Бундан
хулоса
чиқаришимиз
мумкинки
,
бугунги
жаҳон
молия
–
вий
-
иқтисодий
инқирозига
қарши
Ўзбекистоннинг
“
иммунитет
”
и
яқин
икки
-
уч
йил
ичида
шаклланиб
қолган
эмас
,
балки
унинг
негизлари
,
яъни
ҳуқуқий
асослари
жамият
ва
давлатнинг
сиёсий
,
иқтисодий
,
ижтимоий
ҳаётида
,
уларнинг
жадал
амалда
бўлишини
таъминловчи
ҳуқуқий
база
мустақилликнинг
илк
даврлариданоқ
шакллантирилиб
келинмоқда
.
Ушбу
тамойилларнинг
асосий
мазмуни
ва
уларнинг
ҳар
бирига
оид
ҳуқуқий
база
тўғрисида
қуйида
тўхталиб
ўтмоқчимиз
.
Биринчи
тамойил
–
“
иқтисоднинг
сиёсатдан
устунлиги
”
тамойилининг
асосий
мазмуни
1
Каримов
И
.
А
.
Ўзбекистон
иқтисодий
ислоҳотларни
чуқурлаштириш
йўлида
.
Тошкент
:
Ўзбекистон
, 1995. 9–10-
бетлар
.
иқтисодиётни
мафкурадан
батамом
ҳоли
қилиш
.
Иқтисодиёт
сиёсатдан
устун
турмоғи
,
унинг
ички
мазмунини
ташкил
қилмоғи
лозим
.
Айнан
иқтисодиёт
,
уни
янада
ривожлантириш
муаммолари
бугунги
сиёсатимизнинг
асосий
мазмунидир
.
Шу
кунга
қадар
мазкур
тамойилни
ҳаётга
тадбиқ
этишга
қаратилган
қатор
норматив
-
ҳуқуқий
ҳужжатлар
қабул
қилинган
бўлиб
,
улар
жумласига
“
Товар
бозорларида
монополистик
фаолиятни
чеклаш
ва
рақобат
тўғрисида
”
2
,
“
Табиий
монополиялар
тўғрисида
”
3
,
“
Товар
ишлаб
чиқарувчилар
ва
тадбиркорлар
палаталари
тўғрисида
”
4
,
“
Нодавлат
нотижорат
ташкилотлари
тўғрисида
”
5
,
“
Давлат
бошқарувини
янгилаш
ва
янада
демократлаштириш
ҳамда
мамлакатни
модернизация
қилишда
сиёсий
партияларнинг
ролини
кучайтириш
тўғрисида
”
6
каби
Ўзбекистон
Республикаси
қонунлари
;
“
Қишлок
хўжалиги
соҳасини
иқтисодий
рағбатлантириш
ва
эркинлик
бериш
тўғрисида
”
7
,
“
Бозорларнинг
фаолиятини
ташкил
этишни
ва
аҳолига
хизмат
кўрсатиш
сифатини
яхшилашга
доир
қўшимча
чора
-
тадбирлар
тўғрисида
”
8
,
“
Деҳқон
ва
фермер
хўжаликлари
давлат
йўли
билан
қўллаб
-
қувватлаш
ҳамда
мамлакатни
озиқ
-
овқат
билан
таъминлашда
уларнинг
ролини
кучайтириш
борасидаги
чора
-
тадбир
-
лар
тўғрисида
”
9
, “
Жамиятнинг
сиёсий
,
иқтисодий
ва
маънавий
соҳаларида
ислоҳотларни
эркинлаштириш
ва
чуқурлаштириш
,
мамлакат
хавфсизлигини
таъминлаш
бўйича
дастурларни
амалга
ошириш
борасидаги
чора
-
тадбирлар
тўғрисида
”
10
, “
Пул
массаси
ўсишини
чеклаш
ва
молия
интизомига
риоя
этиш
масъулиятини
ошириш
чора
-
тадбирлари
тўғрисида
”
11
,
“
Ташқи
иқтисодий
алоқалар
соҳасида
бошқарув
тизимини
янада
эркинлаштириш
ва
такомиллаштириш
тўғрисида
”
12
,
“
Қишлоқ
хўжалигида
ислоҳотларни
2
Ўзбекистон
Республикаси
27.11.1996
й
. 355-I-
сон
Қонуни
билан
қабул
қилинган
//
Ўзбекистон
Республикаси
Олий
Мажлис
Ахборотномаси
1997
й
. 2-
сон
. 54-
модда
.
3
Ўзбекистон
Республикаси
24.04.1997
й
. 398-I-
сон
Қонуни
билан
қабул
қилинган
//
Ўзбекистон
Республикаси
Олий
Мажлис
Ахборотномаси
1997
й
. 4-5-
сон
. 106-
модда
.
4
Ўзбекистон
Республикаси
24.04.1997
й
. 404-I-
сон
Қонуни
билан
қабул
қилинган
//
Ўзбекистон
Республикаси
Олий
Мажлис
Ахборотномаси
1997
й
. 4-5-
сон
. 112-
модда
.
5
Ўзбекистон
Республикаси
14.04.1999
й
. 763-I-
сон
Қонуни
билан
қабул
қилинган
//
Ўзбекистон
Республикаси
Олий
Мажлис
Ахборотномаси
1999
й
. 5-
сон
. 115-
модда
.
6
Ўзбекистон
Республикасининг
11.04.2007
й
.
ЎРҚ
-88-
сонли
Қонуни
билан
қабул
қилинган
//
Ўзбекистон
Республикаси
Олий
Мажлиси
палаталарининг
Ахборотномаси
, 2007
й
. 4-
сон
. 161-
модда
.
7
Ўзбекистон
Республикаси
Президентининг
22.08.1994
й
.
937-
сон
Фармони
билан
қабул
қилинган
//
Олий
Кенгаш
ахборотномаси
, 1994
й
. 8-9-
сон
. 236-
модда
.
8
Ўзбекистон
Республикаси
Президентининг
05.03.1996
й
.
1384-
сон
Фармони
билан
қабул
қилинган
//
Олий
Мажлис
ахборотномаси
, 1996
й
. 3-
сон
. 23-
модда
.
9
Ўзбекистон
Республикаси
Президентининг
18.03.1997
й
.
1737-
сон
Фармони
билан
қабул
қилинган
//
Олий
Мажлис
ахборотномаси
, 1997
й
. 3-
сон
. 85-
модда
.
10
Ўзбекистон
Республикаси
Президентининг
02.06.2000
й
.
2612-
сон
Фармони
билан
қабул
қилинган
//
Олий
Мажлис
ахборотномаси
, 2000
й
. 5-6-
сон
. 173-
модда
.
11
Ўзбекистон
Республикаси
Президентининг
30.03.2002
й
.
3047-
сон
Фармони
билан
қабул
қилинган
//
Олий
Мажлис
ахборотномаси
, 2002
й
. 3-
сон
. 51-
модда
.
12
Ўзбекистон
Республикаси
Президентининг
23.10.2002
й
.
3151-
сон
Фармони
билан
қабул
қилинган
//
Олий
Мажлис
ахборотномаси
, 2002
й
. 10-11-
сон
. 194-
модда
.
ЎЗБЕКИСТОН
ҚОНУНЧИЛИГИ
ТАҲЛИЛИ
♦
UZBEK LAW REVIEW
♦
ОБЗОР
ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА
УЗБЕКИСТАНА
2009
№
1-2
♦
ЎЗБЕКИСТОН
ҚОНУНЧИЛИГИ
ТАҲЛИЛИ
♦
UZBEK LAW REVIEW
♦
ОБЗОР
ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА
УЗБЕКИСТАНА
12
чуқурлаштиришнинг
энг
муҳим
йўналишлари
тўғрисида
”
1
каби
Ўзбекистон
Республикаси
Президентининг
Фармонлари
; “
Иқтисодиёт
тармоқлари
ва
соҳаларини
ривожлантиришнинг
энг
муҳим
мақсадли
дастурлари
амалга
оширилишининг
мониторингини
ташкил
этиш
тўғрисида
”
2
, “
Банкларнинг
капиталлашувини
янада
ошириш
ва
иқтисодиётни
модернизациялашдаги
инвестиция
жараёнларида
уларнинг
иштирокини
фаоллаштириш
чора
-
тадбирлари
тўғрисида
”
3
,
“
Мамлакатимиз
ишлаб
чиқарувчилари
маҳсулотлари
-
нинг
рақобат
-
бардошлигини
оширишга
доир
қўшимча
чора
-
тадбирлар
тўғрисида
”
4
ги
Ўзбекистон
Республикаси
Президентининг
Қарорларини
киритишимиз
мумкин
.
Бундай
норматив
ҳужжатлар
доирасини
яна
кўплаб
санаш
мумкин
.
Лекин
уларнинг
барчаси
айнан
бир
мақсадни
,
яъни
маъмурий
-
буйруқбозлик
тизимидан
воз
кечиб
,
бозор
муносабатлари
қонуниятига
асосланган
иқтисодий
йўлни
барпо
этишда
сиёсатга
эмас
,
аксинча
иқтисодга
таяниш
кўп
ижобий
натижа
беришлигини
таъминлашга
хизмат
қилади
.
Иккинчи
тамойил
–
“
давлат
бош
ислоҳотчи
”
тамойили
мураккаб
ўтиш
даврида
давлатнинг
ўзи
бош
ислоҳотчи
бўлиш
заруратидан
келиб
чиқади
.
Давлат
бутун
халқнинг
манфаатларини
кўзлаб
,
ислоҳотлар
жараёнининг
ташаббускори
бўлиши
,
иқтисодий
тараққиётнинг
етакчи
йўналишларини
белгилаши
,
иқтисодиётда
,
ижтимоий
соҳада
ва
суверен
давлатимизнинг
ижтимоий
-
сиёсий
ҳаётида
туб
ўзгаришларни
амалга
ошириш
сиёсатини
ишлаб
чиқиши
ва
изчил
рўёбга
чиқариши
керак
.
Президентимиз
таъбири
билан
айтганда
,
энг
муҳими
,
парокандалик
ва
бошбошдоқлик
таъсирига
тушиб
қолмаслик
учун
ўтиш
даврида
айнан
давлат
бош
ислоҳотчи
сифатида
масъулиятни
ўз
зиммасига
олиши
зарурлиги
биз
ўзимизга
аниқ
белгилаб
олдик
5
.
Ушбу
тамойилни
ҳам
кенг
миқёсда
амалга
ошириш
юзасидан
ҳам
қатор
норматив
-
ҳуқуқий
ҳужжатлар
қабул
қилинган
бўлиб
,
“
Ўзбекистон
Республикасида
ёшларга
оид
давлат
сиёсатининг
асослари
тўғрисида
”
6
,
“
Монополистик
фаолиятни
чеклаш
тўғрисида
”
7
, “
Ўзбекистон
Республикасининг
пул
тизими
тўғрисида
”
8
, “
Валютани
тартибга
солиш
1
Ўзбекистон
Республикаси
Президентининг
24.03.2003
й
.
3226-
сон
Фармони
билан
қабул
қилинган
//
Олий
Мажлис
ахборотномаси
, 2003
й
. 3-4-
сон
. 55-
модда
.
2
Ўзбекистон
Республикаси
Президентининг
12.06.2006
й
.
375-
сон
Қарори
билан
қабул
қилинган
//
Олий
Мажлис
палаталари
Ахборотномаси
2006
й
. 6-
сон
. 344-
модда
.
3
Ўзбекистон
Республикаси
Президентининг
12.07.2007
й
.
670-
сон
Қарори
билан
қабул
қилинган
//
Олий
Мажлис
палаталариАхборотномаси
2007
й
. 7-
сон
. 358-
модда
.
4
Ўзбекистон
Республикаси
Президентининг
29.01.2009
й
. 26-
сон
Қарори
билан
қабул
қилинган
//
Олий
Мажлис
палаталари
Ахборотномаси
2009
й
. 1-
сон
. 7-
модда
.
5
И
.
А
.
Каримов
.
Жаҳон
молиявий
-
иқтисодий
инқирози
,
Ўзбекистон
шароитида
уни
бартараф
этишнинг
йўллари
ва
чоралари
.
Тошкент
:
Ўзбекистон
, 2009. 7-
б
.
6
Ўзбекистон
Республикаси
20.11.1991
й
. 429-XII-
сонли
Қонуни
билан
қабул
қилинган
.
7
Ўзбекистон
Республикасининг
02.07.1992
й
.
Қонуни
билан
қабул
қилинган
//
Ўзбекистон
Республикаси
Олий
Кенгашининг
Ахборотномаси
1992
й
. 10-
сон
. 392-
модда
.
8
Ўзбекистон
Республикаси
06.05.1993
й
. 835-XII-
сонли
Қонуни
билан
қабул
қилинган
//
Ўзбекистон
Республикаси
Олий
Кенгаш
Ахборотномаси
1993
й
. 5-
сон
. 219-
модда
.
тўғрисида
”
9
, “
Чет
эл
инвестициялари
ва
чет
эллик
инвесторлар
фаолиятининг
кафолатлари
тўғрисида
”
10
,
“
Ер
ости
бойликлари
тўғрисида
”
11
,
“
Ўзбекистон
Республикасининг
Марказий
банки
тўғрисида
”
12
,
“
Банклар
ва
банк
фаолияти
тўғрисида
”
13
, “
Хориждан
маблағ
жалб
қилиш
тўғрисида
”
14
,
“
Ўзбекистон
Республикаси
ташқи
сиёсий
фаолиятининг
асосий
принциплари
тўғрисида
”
15
,
“
Сиёсий
партиялар
тўғрисида
”
16
, “
Чет
эллик
инвесторлар
ҳуқуқларининг
кафолатлари
ва
уларни
ҳимоя
қилиш
чоралари
тўғрисида
”
17
,
“
Хўжалик
юритувчи
субъектлар
фаолиятини
давлат
томонидан
назорат
қилиш
тўғри
-
сида
”
18
, “
Фаолиятнинг
айрим
турларини
лицензиялаш
тўғрисида
”
19
, “
Ташқи
иқтисодий
фаолият
тўғрисида
”
20
,
“
Сиёсий
партияларни
молиялаштириш
тўғрисида
”
21
,
“
Нодавлат
нотижорат
ташкилотлари
фаолиятининг
кафолатлари
тўғрисида
”
22
ги
Ўзбекистон
Республиксининг
қонунлари
шулар
жумласидандир
.
Бундан
ташқари
,
ушбу
тамойилни
ҳаётга
кенг
тадбиқ
этиш
юзасидан
Ўзбекистон
Республикаси
Президентининг
“
Республика
деҳқон
(
фермер
)
хўжаликларини
мустаҳкамлаш
ва
тадбиркорлар
фаолиятини
давлат
томонидан
қўллаб
-
қувватлаш
тўғрисида
”
23
, “
Бартер
асосида
амалга
ошириладиган
9
Ўзбекистон
Республикаси
07.05.1993
й
. 841-XII-
сонли
Қонуни
билан
қабул
қилинган
//
Ўзбекистон
Республикаси
Олий
Кенгаш
Ахборотномаси
1993
й
. 5-
сон
. 226-
модда
.
10
Ўзбекистон
Республикаси
05.05.1994
й
. 1052-XII-
сонли
Қонуни
билан
қабул
қилинган
//
Ўзбекистон
Республикаси
Олий
Кенгаш
Ахборотномаси
1994
й
. 5-
сон
. 128-
модда
.
11
Ўзбекистон
Республикаси
23.09.1994
й
. 2018-XII-
сон
Қонуни
билан
қабул
қилинган
//
Ўзбекистон
Республикаси
Олий
Кенгаш
Ахборотномаси
1994
й
. 10-
сон
. 252-
модда
.
12
Ўзбекистон
Республикаси
21.12.1995
й
. 154-I-
сонли
Қонуни
билан
қабул
қилинган
//
Ўзбекистон
Республикаси
Олий
Мажлис
Ахборотномаси
1995
й
. 12-
сон
. 247-
модда
.
13
Ўзбекистон
Республикаси
25.04.1996
й
. 216-I-
сон
Қонуни
билан
қабул
қилинган
//
Ўзбекистон
Республикаси
Олий
Мажлис
Ахборотномаси
1996
й
. 5-6-
сон
. 54-
модда
.
14
Ўзбекистон
Республикаси
29.08.1996
й
. 263-I-
сон
Қонуни
билан
қабул
қилинган
//
Ўзбекистон
Республикаси
Олий
Мажлис
Ахборотномаси
1996
й
. 9-
сон
. 126-
модда
.
15
Ўзбекистон
Республикаси
26.11.1996
й
. 336-I-
сон
Қонуни
билан
қабул
қилинган
//
Ўзбекистон
Республикаси
Олий
Мажлис
Ахборотномаси
1997
й
. 2-
сон
. 35-
модда
.
16
Ўзбекистон
Республикаси
26.11.1996
й
. 337-I-
сон
Қонуни
билан
қабул
қилинган
//
Ўзбекистон
Республикаси
Олий
Мажлис
Ахборотномаси
1997
й
. 2-
сон
, 36-
модда
.
17
Ўзбекистон
Республикаси
30.04.1998
й
. 611-I-
сон
Қонуни
билан
қабул
қилинган
//
Ўзбекистон
Республикаси
Олий
Мажлис
Ахборотномаси
1998
й
. 5-6-
сон
. 93-
модда
.
18
Ўзбекистон
Республикаси
24.12.1998
й
. 717-I-
сон
Қонуни
билан
қабул
қилинган
//
Ўзбекистон
Республикаси
Олий
Мажлис
Ахборотномаси
1999
й
. 1-
сон
. 8-
модда
.
19
Ўзбекистон
Республикаси
25.05.2000
й
. 71-II-
сон
Қонуни
билан
қабул
қилинган
//
Ўзбекистон
Республикаси
Олий
Мажлис
Ахборотномаси
2000
й
. 5-6-
сон
. 142-
модда
.
20
Қонуни
(
Янги
таҳрири
)
Ўзбекистон
Республикаси
26.05.2000
й
. 77-II-
сон
Қонуни
билан
қабул
қилинган
. //
Ўзбекистон
Республикаси
Олий
Мажлис
Ахборотномаси
2000
й
. 5-6-
сон
,
148-
модда
.
21
Ўзбекистон
Республикаси
30.04.2004
й
. 617-II-
сон
Қонуни
билан
қабул
қилинган
//
Ўзбекистон
Республикаси
Олий
Мажлис
Ахборотномаси
2004
й
. 5-
сон
. 86-
модда
.
22
Ўзбекистон
Республикасининг
03.01.2007
й
.
ЎРҚ
-76-
сонли
Қонуни
билан
қабул
қилинган
//
Ўзбекистон
Республикаси
Олий
Мажлиси
палаталарининг
Ахборотномаси
, 2007
й
. 1-
сон
. 2-
модда
.
23
Ўзбекистон
Республикаси
Президентининг
29.11.1991
й
.
295-
сон
Фармони
билан
қабул
қилинган
//
Олий
Кенгаш
Ахборотномаси
1992
й
. 1-
сон
. 9-
модда
.
ЎЗБЕКИСТОН
ҚОНУНЧИЛИГИ
ТАҲЛИЛИ
♦
UZBEK LAW REVIEW
♦
ОБЗОР
ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА
УЗБЕКИСТАНА
2009
№
1-2
♦
ЎЗБЕКИСТОН
ҚОНУНЧИЛИГИ
ТАҲЛИЛИ
♦
UZBEK LAW REVIEW
♦
ОБЗОР
ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА
УЗБЕКИСТАНА
13
экспорт
-
импорт
операцияларини
бузиш
ва
суиистеъмол
қилишнинг
олдини
олиш
тўғрисида
”
1
,
“
Ўзбекистон
Республикасининг
миллий
валютасини
муомалага
киритиш
тўғрисида
”
2
, “
Экспорт
-
импорт
операцияларини
тартибга
келтириш
борасидаги
қўшимча
чора
-
тадбирлар
тўғрисида
”
3
, “
Ўзбекистон
Республикасида
ташқи
иқтисодий
фаолиятни
янада
эркинлаштириш
тўғрисида
”
4
,
“
Қимматли
қоғозлар
бозорини
ривожлантиришга
оид
қўшимча
чора
-
тадбирлар
тўғрисида
”
5
,
“
Экспорт
қилиниши
тақиқланган
маҳсулотлар
ва
товарларнинг
олиб
чиқиб
кетилишига
қарши
кураш
бўйича
қўшимча
чора
-
тадбирлар
тўғрисида
”
6
, “
Экспортга
маҳсулот
ишлаб
чиқарувчи
корхоналарни
рағбатланти
–
ришга
оид
қўшимча
чора
-
тадбирлар
тўғрисида
”
7
,
“
Хорижий
инвестициялар
иштирокидаги
корхоналарни
ташкил
этишни
ва
уларнинг
фаолиятини
рағбатлантиришга
оид
қўшимча
чора
-
тадбирлар
тўғрисида
”
8
,
“
Республикада
нақд
хорижий
валюта
муомаласини
тартибга
солиш
чоралари
тўғрисида
”
9
, “
Хорижий
сармоялар
иштирокидаги
корхоналарга
бериладиган
қўшимча
рағбатлантириш
омиллари
ва
имтиёзлар
тўғрисида
”
10
,
“
Қишлоқ
хўжалигида
ҳисоб
-
китоб
тизимини
тубдан
такомиллаштириш
бўйича
чора
-
тадбирлар
тўғрисида
”
11
,
“
Республикада
вексель
муомаласини
тартибга
солиш
борасидаги
чора
-
тадбирлар
тўғрисида
”
12
, “
Қиммат
-
ли
қоғозлар
бозорини
ривожлантириш
ва
республиканинг
фонд
бозорида
хорижий
инвесторлар
иштирокини
кенгайтириш
борасидаги
қўшимча
чора
-
тадбирлар
тўғрисида
”
13
,
“
Хўжалик
юритувчи
субъектларга
банк
хизматлари
кўрсатишни
тартибга
солиш
бўйича
қўшимча
чора
-
1
Ўзбекистон
Республикаси
Президентининг
09.07.1993
й
.
616-
сон
Фармони
билан
қабул
қилинган
//
Олий
Кенгаш
ахборотномаси
, 1993
й
. 3-
сон
. 138-
модда
.
2
Ўзбекистон
Республикаси
Президентининг
16.06.1994
й
.
870-
сон
Фармони
билан
қабул
қилинган
.
3
Ўзбекистон
Республикаси
Президентининг
11.04.1995
й
.
1096-
сон
Фармони
билан
қабул
қилинган
//
Олий
Мажлис
ахборотномаси
, 1995
й
. 5-
сон
. 81-
модда
.
4
Ўзбекистон
Республикаси
Президентининг
19.07.1995
й
.
1205-
сон
Фармони
билан
қабул
қилинган
//
Олий
Мажлис
ахборотномаси
, 1995
й
. 7-8-
сон
. 222-
модда
.
5
Ўзбекистон
Республикаси
Президентининг
07.09.1995
й
.
1270-
сон
Фармони
билан
қабул
қилинган
//
Олий
Мажлис
ахборотномаси
, 1995
й
. 10-11-
сон
. 225-
модда
.
6
Ўзбекистон
Республикаси
Президентининг
04.01.1996
й
.
1354-
сон
Фармони
билан
қабул
қилинган
//
Олий
Мажлис
ахборотномаси
, 1996
й
. 1-2-
сон
. 1-
модда
.
7
Ўзбекистон
Республикаси
Президентининг
20.03.1996
й
.
1411-
сон
Фармони
билан
қабул
қилинган
//
Олий
Мажлис
ахборотномаси
, 1996
й
. 3-
сон
. 28-
модда
.
8
Ўзбекистон
Республикаси
Президентининг
31.05.1996
й
.
1467-
сон
Фармони
билан
қабул
қилинган
//
Олий
Мажлис
ахборотномаси
, 1996
й
. 5-6-
сон
. 84-
модда
.
9
Ўзбекистон
Республикаси
Президентининг
24.10.1996
й
.
1601-
сон
Фармони
билан
қабул
қилинган
//
Олий
Мажлис
ахборотномаси
, 1996
й
. 10-
сон
. 191-
модда
.
10
Ўзбекистон
Республикаси
Президентининг
30.11.1996
й
.
1652-
сон
Фармони
билан
қабул
қилинган
//
Олий
Мажлис
ахборотномаси
, 1997
й
. 1-
сон
. 2-
модда
.
11
Ўзбекистон
Республикаси
Президентининг
11.03.1997
й
.
1734-
сон
Фармони
билан
қабул
қилинган
.
12
Ўзбекистон
Республикаси
Президентининг
19.03.1997
й
.
1738-
сон
Фармони
билан
қабул
қилинган
//
Олий
Мажлис
ахборотномаси
, 1997
й
. 3-
сон
. 86-
модда
.
13
Ўзбекистон
Республикаси
Президентининг
31.03.1997
й
.
1740-
сон
Фармони
билан
қабул
қилинган
//
Олий
Мажлис
ахборотномаси
, 1997
й
. 3-
сон
. 88-
модда
.
тадбарлар
тўғрисида
”
14
, “
Айланма
маблағларнинг
сақланиши
ва
ўз
вақтида
тўлдирилиши
учун
жавобгарликни
ошириш
чора
-
тадбирлари
тўғрисида
”
15
,
“
Товарлар
(
ишлар
,
хизматлар
)
экспортини
мувофиқлаштириш
бўйича
қўшимча
чора
-
тадбирлар
тўғрисида
”
16
,
“
Импорт
операцияларини
тартибга
солишга
доир
қўшимча
чора
-
тадбирлар
тўғрисида
”
17
,
“
Хўжалик
юритувчи
субъектларнинг
иқтисодий
ночорлиги
ва
шартнома
мажбуриятларининг
бажарилиши
учун
мансабдор
шахсларнинг
жавобгарлигини
кучайтириш
тўғрисида
”
18
,
“
Фонд
бозорини
янада
ривожлантириш
ҳамда
давлат
мулки
негизида
ташкил
этилган
акциядорлик
жамиятларини
қўллаб
-
қувватлаш
чора
-
тадбирлари
тўғрисида
”
19
,
“
Биржадан
ташқари
валюта
бозорини
ривожлантириш
ва
либерал
-
лаштириш
бўйича
чора
-
тадбирлар
тўғрисида
”
20
,
“
Жисмоний
шахсларнинг
хорижий
валютадаги
омонатларини
рағбатлантириш
бўйича
чора
-
тадбирлар
тўғрисида
”
21
, “
Акциядорлик
тижорат
банклари
фаолиятини
такомиллаштириш
чора
-
тадбирлари
тўғрисида
”
22
, “
Янги
ташкил
этилаётган
хўжалик
юритувчи
субъектлар
фаолияти
устидан
банк
ва
солиқ
назоратини
кучайтириш
тўғрисида
”
23
, “
Банк
тизимини
янада
эркинлаштириш
ва
ислоҳ
қилиш
борасидаги
чора
-
тадбирлар
тўғрисида
”
24
, “
Хўжалик
бошқарув
органлари
тизимини
такомиллаштириш
тўғрисида
”
25
,
“
Экспорт
-
импорт
операцияларини
тартибга
солиш
чора
-
тадбирлари
тўғрисида
”
26
ги
Фармонлари
ҳамда
“
Нақд
пул
муомаласини
такомиллаштириш
ва
банкдан
ташқари
айланмани
қисқартириш
борасидаги
қўшимча
чора
-
тадбирлар
тўғрисида
”
27
, “
Ипотека
кредити
беришни
қўллаб
-
14
Ўзбекистон
Республикаси
Президентининг
19.05.1997
й
.
1782-
сон
Фармони
билан
қабул
қилинган
//
Олий
Мажлис
ахборотномаси
, 1997
й
. 4-5-
сон
. 163-
модда
.
15
Ўзбекистон
Республикаси
Президентининг
09.07.1997
й
.
1816-
сон
Фармони
билан
қабул
қилинган
//
Олий
Мажлис
ахборотномаси
, 1997
й
. 7-
сон
. 183-
модда
.
16
Ўзбекистон
Республикаси
Президентининг
10.10.1997
й
.
1871-
сон
Фармони
билан
қабул
қилинган
.
17
Ўзбекистон
Республикаси
Президентининг
18.02.1998
й
.
1930-
сон
Фармони
билан
қабул
қилинган
//
Олий
Мажлис
ахборотномаси
, 1998
й
. 3-
сон
. 41-
модда
.
18
Ўзбекистон
Республикаси
Президентининг
04.03.1998
й
.
1938-
сон
Фармони
билан
қабул
қилинган
//
Олий
Мажлис
ахборотномаси
, 1998
й
. 3-
сон
. 43-
модда
.
19
Ўзбекистон
Республикаси
Президентининг
04.03.1998
й
.
1939-
сон
Фармони
билан
қабул
қилинган
//
Олий
Мажлис
ахборотномаси
, 1998
й
. 3-
сон
. 44-
модда
.
20
Ўзбекистон
Республикаси
Президентининг
01.07.1998
й
.
2010-
сон
Фармони
билан
қабул
қилинган
.
21
Ўзбекистон
Республикаси
Президентининг
23.09.1998
й
.
2079-
сон
Фармони
билан
қабул
қилинган
.
22
Ўзбекистон
Республикаси
Президентининг
02.10.1998
й
.
2084-
сон
Фармони
билан
қабул
қилинган
//
Олий
Мажлис
ахборотномаси
, 1998
й
. 10-11-
сон
. 201-
модда
.
23
Ўзбекистон
Республикаси
Президентининг
29.03.1999
й
.
2276-
сон
Фармони
билан
қабул
қилинган
//
Олий
Мажлис
ахборотномаси
, 1999
й
. 3-
сон
. 80-
модда
.
24
Ўзбекистон
Республикаси
Президентининг
21.03.2000
й
.
2564-
сон
Фармони
билан
қабул
қилинган
//
Олий
Мажлис
ахборотномаси
, 2000
й
. 4-
сон
. 110-
модда
.
25
Ўзбекистон
Республикаси
Президентининг
22.12.2003
й
.
3366-
сон
Фармони
билан
қабул
қилинган
//
Олий
Мажлис
ахборотномаси
, 2003
й
. 11-12-
сон
. 185-
модда
.
26
Ўзбекистон
Республикаси
Президентининг
11.03.2005
й
. 26-
сон
Қарори
билан
қабул
қилинган
.
27
Ўзбекистон
Республикаси
Президентининг
15.04.2005
й
. 57-
сон
Қарори
билан
қабул
қилинган
//
Олий
Мажлис
Ахборотномаси
2005
й
. 3-4-
сон
. 145-
модда
.
ЎЗБЕКИСТОН
ҚОНУНЧИЛИГИ
ТАҲЛИЛИ
♦
UZBEK LAW REVIEW
♦
ОБЗОР
ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА
УЗБЕКИСТАНА
2009
№
1-2
♦
ЎЗБЕКИСТОН
ҚОНУНЧИЛИГИ
ТАҲЛИЛИ
♦
UZBEK LAW REVIEW
♦
ОБЗОР
ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА
УЗБЕКИСТАНА
14
қувватлаш
жамғармаси
фаолиятини
ташкил
қилиш
чора
-
тадбирлари
тўғрисида
”
1
,
“
Экспорт
-
импорт
операцияларини
тартибга
солиш
борасидаги
қўшимча
чора
-
тадбирлар
тўғрисида
”
2
,
“
Ўзбекистон
Республикасининг
2008
йилги
Инвестиция
дастури
тўғрисида
”
3
, “
Банк
тизимини
янада
ривожлантириш
ва
бўш
пул
маблағларини
банк
айланмасига
жалб
этиш
чора
-
тадбирлари
тўғрисида
”
4
,
“
Ўзбекистон
Республикасининг
2008
йилги
асосий
макроиқтисодий
кўрсаткичлари
ва
Давлат
бюджети
параметрлари
тўғрисида
”
5
,
“
Ўзбекистон
Республикаси
Давлат
-
тижорат
Халқ
банкининг
капиталлашув
даражасини
янада
ошириш
чора
-
тадбирлари
тўғрисида
”
6
, “
Нақд
пул
маблағларини
жалб
қилиш
ва
унга
бўлган
эҳтиёжни
таъминлаш
борасидаги
қўшимча
чора
-
тадбирлар
тўғрисида
”
7
, “
Ўзбекистон
Республикасининг
ташқи
иқтисодий
фаолиятини
янада
тартибга
солиш
чора
-
тадбирлари
тўғрисида
”
8
, “
Аҳолининг
омонатларини
жалб
қилиш
бўйича
республика
тижорат
банклари
ўртасида
танлов
ўтказиш
тўғрисида
”
9
, “
Ўзбекистон
Республикасининг
2009
йилги
асосий
макроиқтисодий
кўрсаткичлари
ва
Давлат
бюджети
параметрлари
тўғрисида
”
10
, “
Қишлоқ
тараққиёти
ва
фаровонлиги
йили
”
Давлат
дастури
11
тўғрисида
, “
Кризисга
қарши
дастурга
киритилган
қўшимча
инфратузилма
объектлари
бўйича
лойиҳаларни
амалга
ошириш
чора
-
тадбирлари
тўғрисида
”
12
, “
Қишлоқ
қурилиш
банк
”
акциядорлик
тижорат
банкини
ташкил
этиш
тўғрисида
13
, “
Агробанк
”
акциядорлик
тижорат
банкини
ташкил
этиш
тўғрисида
14
,
“
Тижорат
банклари
депозитларига
аҳоли
ва
хўжалик
субъектлари
бўш
пул
маблағларини
жалб
этишни
янада
рағбатлантириш
1
Ўзбекистон
Республикаси
Президентининг
06.05.2005
й
. 69-
сон
Қарори
билан
қабул
қилинган
//
Олий
Мажлис
Ахборотномаси
2005
й
. 5-
сон
188-
модда
.
2
Ўзбекистон
Республикаси
Президентининг
19.09.2005
й
.
183-
сон
Қарори
билан
қабул
қилинган
.
3
Ўзбекистон
Республикаси
Президентининг
09.10.2007
й
.
704-
сон
Қарори
билан
қабул
қилинган
//
Олий
Мажлис
пала
-
талари
Ахборотномаси
2007
й
. 10-
сон
. 496-
модда
.
4
Ўзбекистон
Республикаси
Президентининг
07.11.2007
й
.
726-
сон
Қарори
билан
қабул
қилинган
//
Олий
Мажлис
палаталари
Ахборотномаси
2007
й
. 11-
сон
. 577-
модда
.
5
Ўзбекистон
Республикаси
Президентининг
12.12.2007
й
.
744-
сон
Қарори
билан
қабул
қилинган
//
Олий
Мажлис
палаталари
Ахборотномаси
2007
й
. 12-
сон
. 649-
модда
.
6
Ўзбекистон
Республикаси
Президентининг
11.01.2008
й
.
775-
сон
Қарори
билан
қабул
қилинган
//
Олий
Мажлис
палаталари
Ахборотномаси
2008
й
. 1-
сон
. 49-
модда
.
7
Ўзбекистон
Республикаси
Президентининг
27.03.2008
й
.
822-
сон
Қарори
билан
қабул
қилинган
//
Олий
Мажлис
палаталари
Ахборотномаси
2008
й
. 3-
сон
. 166-
модда
.
8
Ўзбекистон
Республикаси
Президентининг
27.03.2008
й
.
823-
сон
Қарори
билан
қабул
қилинган
//
Олий
Мажлис
палаталари
Ахборотномаси
2008
й
. 3-
сон
. 167-
модда
.
9
Ўзбекистон
Республикаси
Президентининг
31.10.2008
й
.
991-
сон
Қарори
билан
қабул
қилинган
//
Олий
Мажлис
палаталари
Ахборотномаси
2008
й
. 10-
сон
. 566-
модда
.
10
Ўзбекистон
Республикаси
Президентининг
29.12.2008
й
.
1024-
сон
Қарори
билан
қабул
қилинган
//
Олий
Мажлис
палаталари
Ахборотномаси
2008
й
. 12-
сон
. 702-
модда
.
11
Ўзбекистон
Республикаси
Президентининг
26.01.2009
й
.
1046-
сон
Қарори
билан
қабул
қилинган
//
Олий
Мажлис
палаталари
Ахборотномаси
2009
й
. 1-
сон
. 21-
модда
.
12
Ўзбекистон
Республикаси
Президентининг
17.03.2009
й
.
1073-
сон
Қарори
билан
қабул
қилинган
.
13
Ўзбекистон
Республикаси
Президентининг
30.03.2009
й
.
1083-
сон
Қарори
билан
қабул
қилинган
.
14
Ўзбекистон
Республикаси
Президентининг
30.03.2009
й
.
1084-
сон
Қарори
билан
қабул
қилинган
.
қўшимча
чора
-
тадбирлари
тўғрисида
”
15
, “2009
йилда
маҳсулот
экспортини
рағбатлантиришга
доир
қўшимча
чора
-
тадбирлар
тўғрисида
”
16
,
“
Навоий
”
эркин
индустриал
-
иқтисодий
зонаси
фаолиятини
ташкил
этиш
чора
-
тадбирлари
тўғрисида
17
,
“
Давлат
активларини
сотиш
тартибини
янада
такомиллаштириш
чора
-
тадбирлари
тўғрисида
”
ги
18
Қарорлари
қабул
қилинган
.
Юқорида
норматив
ҳуқуқий
ҳужжатларнинг
баъзилари
ва
ҳал
қилувчи
аҳамият
касб
этганлари
хронологик
тарзда
санаб
ўтилди
,
яъни
уларнинг
миқдорини
мутлақ
маънода
тушунмаслик
лозим
.
Бундай
норматив
ҳужжатлар
сони
аллақачон
минглаб
миқдорга
етиб
борган
.
Бундан
ташқари
,
юқорида
айрим
ўз
кучини
йўқотган
ёки
эски
таҳрирдаги
норматив
-
ҳуқуқий
ҳужжатларнинг
саналиши
даврий
,
яъни
мазкур
тамойилни
жамиятга
татбиқ
этишдаги
қабул
қилинган
ҳуқуқий
ҳужжатларни
ёдга
олиш
ва
уларнинг
шу
даврда
ниҳоятда
мураккаб
муносабатларни
тартибга
солишдаги
хизматларини
эътироф
этишдир
.
Учинчи
тамойил
“
қонун
устуворлиги
”
деб
номланиб
,
бутун
янгиланиш
ва
тараққиёт
жараёни
қонунларга
асосланмоғи
зарур
.
Иқтисодий
ўзгаришлар
синалган
,
амалий
кучга
эга
бўлган
қонунларга
таянгандагина
бу
ўзгаришлар
сезиларли
натижалар
бериши
,
муқаррар
бўлиши
мумкин
.
Иқтисодий
ислоҳотларни
амалга
оширишнинг
асосий
нуқталаридан
бири
бозор
иқтисодиётининг
ҳуқуқий
негизининг
яратилиши
ҳамда
унинг
ҳаётга
тўлиқ
тадбиқ
этилиши
ҳисобланади
.
Зеро
,
Соҳибқирон
Амир
Темур
ҳам
ўзи
яратган
улкан
давлатини
бошқаришда
“
Қаерда
қонун
ҳукмрон
бўлса
,
шу
ерда
адолат
бўлади
”
тамойилига
амал
қилган
.
Шу
мақсадда
олиб
қарасак
,
бугунги
кунда
қонун
устуворлигини
таъминлаш
олдимизга
қўйган
олий
мақсад
–
ҳуқуқий
демократик
давлат
ва
фуқаролик
жамиятини
қуришда
ҳал
қилувчи
аҳамият
касб
этади
.
Истиқлол
йилларида
ушбу
тамойилни
ҳам
кенг
миқёсда
амалга
ошириш
юзасидан
қатор
норматив
-
ҳуқуқий
ҳужжатлар
қабул
қилинган
бўлиб
,
мазкур
ҳуқуқий
база
бугунги
кунда
чинакам
қонун
устуворлигини
таъминлаш
,
фуқароларнинг
ҳуқуқлари
ва
қонуний
манфаатларини
муҳофаза
қилиш
,
мамлакатда
амалга
оширилаётган
иқтисодий
ислоҳотларнинг
мустаҳкам
ҳуқуқий
пойдевори
вазифасини
ўтмамоқда
.
Жумладан
, “
Фуқароларнинг
мурожаатлари
тўғрисида
”
19
, “
Ўзбекистон
Республи
-
касининг
Конституциявий
суди
тўғрисида
”
20
,
“
Фуқароларнинг
ҳуқуқлари
ва
эркинликларини
15
Ўзбекистон
Республикаси
Президентининг
06.04.2009
й
.
1090-
сон
Қарори
билан
қабул
қилинган
.
16
Ўзбекистон
Республикаси
Президентининг
08.04.2009
й
.
1092-
сон
Қарори
билан
қабул
қилинган
.
17
Ўзбекистон
Республикаси
Президентининг
27.01.2009
й
. 21-
сон
Қарори
билан
қабул
қилинган
//
Олий
Мажлис
палаталари
Ахборотномаси
2009
й
. 1-
сон
. 5-
модда
.
18
Ўзбекистон
Республикаси
Президентининг
29.01.2009
й
. 27-
сон
Қарори
билан
қабул
қилинган
//
Олий
Мажлис
палаталари
Ахборотномаси
2009
й
.1-
сон
. 8-
модда
.
19
Ўзбекистон
Республикаси
06.05.1994
й
. 1064-XII-
сонли
Қонуни
билан
қабул
қилинган
//
Ўзбекистон
Республикаси
Олий
Кенгаш
Ахборотномаси
1994
й
. 5-
сон
, 140-
модда
//
Янги
таҳрири
13.12.2002
й
. 446-II-
сонли
Қонуни
билан
қабул
қилинган
//
Ўзбекистон
Республикаси
Олий
Мажлис
Ахборотномаси
2003
й
. 1-
сон
. 7-
модда
.
20
Ўзбекистон
Республикаси
30.08.1995
й
. 103-I-
сонли
Қонуни
билан
қабул
қилинган
//
Ўзбекистон
Республикаси
Олий
Мажлис
Ахборотномаси
1995
й
. 9-
сон
. 178-
модда
.
ЎЗБЕКИСТОН
ҚОНУНЧИЛИГИ
ТАҲЛИЛИ
♦
UZBEK LAW REVIEW
♦
ОБЗОР
ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА
УЗБЕКИСТАНА
2009
№
1-2
♦
ЎЗБЕКИСТОН
ҚОНУНЧИЛИГИ
ТАҲЛИЛИ
♦
UZBEK LAW REVIEW
♦
ОБЗОР
ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА
УЗБЕКИСТАНА
15
бузадиган
хатти
-
ҳаракатлар
ва
қарорлар
устидан
судга
шикоят
қилиш
тўғрисида
”
1
,
“
Истеъмолчиларнинг
ҳуқуқларини
ҳимоя
қилиш
тўғрисида
”
2
,
“
Судлар
тўғрисида
”
3
,
Суд
ҳужжатлари
ва
бошқа
органлар
ҳужжатларини
ижро
этиш
тўғрисида
”
4
,
“
Автоматлаштирилган
банк
тизимида
ахборотни
муҳофаза
қилиш
тўғрисида
”
5
, “
Ҳакамлик
судлари
тўғрисида
”
6
,
“
Техник
жиҳатдан
тартибга
солиш
тўғрисида
”
ги
7
Ўзбекистон
Республикаси
Қонунлари
,
Ўзбекистон
Республикаси
Президентининг
“
Аҳолининг
омонатлардаги
ва
давлат
суғуртаси
бўйича
пул
маблағларини
индексация
қилиш
тўғрисида
”
8
,
“
Корхоналарнинг
банкротлиги
тўғрисидаги
қонунчиликни
амалга
ошириш
чора
-
тадбирлари
ҳақи
-
да
”
9
ги
Фармонлари
,
шунингдек
, “
Аҳолининг
ва
хўжалик
юритувчи
субъектларнинг
банк
тизимига
ишончини
мустаҳкамлашга
оид
кейинги
чора
-
тадбирлар
тўғрисида
”
10
Қарорларининг
қабул
қилинганлиги
фикримизнинг
амалдаги
исботидир
.
Қарорлари
ва
бошқа
кўплаб
норматив
-
ҳуқуқий
базанинг
яратилиши
фикримизнинг
амалдаги
исботидир
.
Тўртинчи
тамойил
“
кучли
ижтимоий
ҳимоя
”
деб
номланиб
,
унинг
асосий
мазмуни
мамлакатда
демография
соҳасидаги
реал
аҳволни
,
аҳолининг
мавжуд
турмуш
даражасини
ҳисобга
олган
ҳолда
бозор
муносабатларига
ўтиш
билан
бир
қаторда
одамларни
ижтимоий
ҳимоялаш
соҳасида
кучли
чора
-
тадбирларни
олдиндан
амалга
ошириш
лозимлигини
назарда
тутади
.
Ижтимоий
ҳимоялаш
ва
кафолатларнинг
кучли
,
таъсирчан
механизми
мавжуд
бўлгандагина
ижтимоий
-
сиёсий
барқарорликни
сақлаган
ҳолда
бозор
иқтисодиёти
сари
тинимсиз
ривожланиб
боришни
таъминлаш
мумкин
.
Зеро
,
Ўзбекистон
Республикаси
Президенти
таъкидлаганидек
,
барча
ислоҳотларнинг
–
иқтисодий
,
демократик
,
сиёсий
ислоҳотларнинг
асл
мақсади
1
Ўзбекистон
Республикаси
30.08.1995
й
. 108-I-
сонли
Қонуни
билан
қабул
қилинган
//
Ўзбекистон
Республикаси
Олий
Мажлис
Ахборотномаси
1995
й
. 9-
сон
. 183-
модда
.
2
Ўзбекистон
Республикаси
26.04.1996
й
. 221-I-
сон
Қонуни
билан
қабул
қилинган
//
Ўзбекистон
Республикаси
Олий
Мажлис
Ахборотномаси
1996
й
. 5-6-
сон
. 59-
модда
.
3
Қонуни
(
Янги
таҳрири
)
Ўзбекистон
Республикаси
14.12.2000
й
. 162-II-
сон
Қонуни
билан
қабул
қилинган
//
Ўзбекистон
Республикаси
Олий
Мажлис
Ахборотномаси
2001
й
. 1-2-
сон
.
10-
модда
.
4
Ўзбекистон
Республикаси
29.08.2001
й
. 258-II-
сон
Қонуни
билан
қабул
қилинган
//
Ўзбекистон
Республикаси
Олий
Мажлис
Ахборотномаси
2001
й
. 9-10-
сон
. 169-
модда
.
5
Ўзбекистон
Республикасининг
04.04.2006
й
.
ЎРҚ
-30-
сонли
Қонуни
билан
қабул
қилинган
//
Ўзбекистон
Республикаси
Олий
Мажлиси
палаталарининг
Ахборотномаси
, 2006
й
. 4-
сон
. 156-
модда
.
6
Ўзбекистон
Республикасининг
16.10.2006
й
.
ЎРҚ
-64-
сонли
Қонуни
билан
қабул
қилинган
//
Ўзбекистон
Республикаси
Олий
Мажлиси
палаталарининг
Ахборотномаси
, 2006
й
. 10-
сон
. 541-
модда
.
7
Ўзбекистон
Республикасининг
23.04.2009
й
.
ЎРҚ
-213-
сонли
Қонуни
билан
қабул
қилинган
// “
Ҳалқ
сўзи
”
газетаси
, 2009
йил
24
апрель
.
8
Ўзбекистон
Республикаси
Президентининг
20.12.1995
й
.
1327-
сон
Фармони
билан
қабул
қилинган
//
Олий
Мажлис
ахборотномаси
, 1995
й
. 12-
сон
. 297-
модда
.
9
Ўзбекистон
Республикаси
Президентининг
11.12.1996
й
.
1658-
сон
билан
қабул
қилинган
//
Олий
Мажлис
ахборотномаси
, 1997
й
. 1-
сон
. 8-
модда
.
10
Ўзбекистон
Республикаси
Президентининг
12.01.2007
й
.
565-
сон
Қарори
билан
қабул
қилинган
//
Олий
Мажлис
палаталари
Ахборотномаси
2007
й
. 1-
сон
. 33-
модда
.
инсонга
муносиб
,
турмуш
ва
фаолият
шароитини
вужудга
келтиришдан
иборат
.
Аҳолининг
энг
ҳимоясиз
ва
муҳтож
табақаларини
ўз
вақтида
қўллаб
-
қувватлаш
эса
,
ўз
навбатида
,
ислоҳотларни
муваффақиятли
ўтказишнинг
гаровидир
,
бошланган
ўзгариш
ва
покланиш
жараёни
орқага
қайтишга
йўл
бермайдиган
ижтимоий
таянчдир
11
.
Юқоридагиларни
инобатга
олиб
,
мамлакатда
ўтган
давр
мобайнида
ижтимоий
соҳани
мустаҳкамлаш
юзасидан
зарур
чора
-
тадбирлар
амалга
ошириб
келинмоқда
.
Ўз
навбатида
олиб
борилган
оқилона
сиёсат
одамларнинг
турмуш
даражаси
кескин
пасайиб
кетишини
олдини
олди
ҳамда
осойишталик
ва
барқарорликни
таъминлашда
муҳим
омил
бўлиб
хизмат
қилмоқда
.
Бу
борада
мустақиллик
йилларида
қабул
қилинган
ва
қабул
қилинаётган
қонунлар
ҳамда
қонуности
ҳужжатлар
фикримизнинг
яққол
исботидир
.
Ўзбекистон
Республикасининг
“
Аҳолини
иш
билан
таъминлаш
тўғрисида
”
12
, “
Меҳнатни
муҳофаза
қилиш
тўғрисида
”
13
,
“
Фуқароларнинг
давлат
пенсия
таъминоти
тўғрисида
”
14
,
“
Шаҳар
йўловчилар
транспортидан
бепул
фойдаланишни
тартибга
солиш
тўғрисида
”
15
, “
Хотин
-
кизларга
қўшимча
имтиёзлар
тўғрисида
”
16
, “
Фуқароларнинг
жамғариб
бориладиган
пенсия
таъминоти
тўғрисида
”
17
,
“
Ҳомийлик
тўғрисида
”
18
,
“
Ўзбекистон
Республикасида
ногиронларни
ижтимоий
ҳимоя
қилиш
тўғрисида
"
19
,
“
Иш
берувчининг
фуқаролик
жавобгарлигини
мажбурий
суғурта
қилиш
тўғрисида
”
20
ги
Қонунлари
,
шунингдек
Ўзбекистон
Республикаси
Президентининг
“
Давлат
таъминотида
яшовчи
республика
аҳолиси
ҳаёт
даражасини
қўллаб
-
қувватлаш
бўйича
чора
-
тадбирлар
тўғрисида
”
21
, “
Уй
-
жойни
хусусийлаштириш
муносабати
билан
аҳолининг
кам
таъминланган
қатламини
ижтимоий
муҳофаза
қилиш
бўйича
қўшимча
11
И
.
А
.
Каримов
.
Ўзбекистон
иқтисодий
ислоҳотларни
чуқурлаштириш
йўлида
.
Тошкент
:
Ўзбекистон
, 1995. 119-
б
.
12
Ўзбекистон
Республикаси
13.01.1992
й
. 510-XII-
сон
Қонуни
билан
қабул
қилинган
//
Ўзбекистон
Республикаси
Олий
Кенгаш
Ахборотномаси
1992
й
. 4-
сон
. 175-
модда
.
13
Ўзбекистон
Республикаси
06.05.1993
й
. 839-XII-
сонли
Қонуни
билан
қабул
қилинган
//
Ўзбекистон
Республикаси
Олий
Кенгаш
Ахборотномаси
1993
й
. 5-
сон
. 225-
модда
.
14
Ўзбекистон
Республикаси
03.09.1993
й
. 938-XII-
сонли
Қонуни
билан
қабул
қилинган
//
Ўзбекистон
Республикаси
Олий
Кенгаш
Ахборотномаси
1993
й
. 9-
сон
. 338-
модда
.
15
Ўзбекистон
Республикаси
30.08.1996
й
. 278-I-
сон
Қонуни
билан
қабул
қилинган
//
Ўзбекистон
Республикаси
Олий
Мажлис
Ахборотномаси
1996
й
. 9-
сон
. 141-
модда
.
16
Ўзбекистон
Республикаси
14.04.1999
й
. 760-I-
сон
Қонуни
билан
қабул
қилинган
//
Ўзбекистон
Республикаси
Олий
Мажлис
Ахборотномаси
1999
й
. 5-
сон
. 112-
модда
.
17
Ўзбекистон
Республикаси
02.12.2004
й
. 702-II-
сон
Қонуни
билан
қабул
қилинган
//
Ўзбекистон
Республикаси
Олий
Мажлис
Ахборотномаси
2005
й
. 1-
сон
. 6-
модда
.
18
Ўзбекистон
Республикасининг
02.05.2007
й
.
ЎРҚ
-96-
сонли
Қонуни
билан
қабул
қилинган
//
Ўзбекистон
Республикаси
Олий
Мажлиси
палаталарининг
Ахборотномаси
, 2007
й
. 5-
сон
. 218-
модда
.
19
Ўзбекистон
Республикасининг
11.07.2008
й
.
ЎРҚ
-162-
сонли
Қонуни
билан
қабул
қилинган
//
Ўзбекистон
Республикаси
Олий
Мажлиси
палаталарининг
Ахборотномаси
, 2008
й
. 7-
сон
. 353-
модда
.
20
Ўзбекистон
Республикасининг
16.04.2009
й
.
ЎРҚ
-210-
сонли
Қонуни
билан
қабул
қилинган
// “
Ҳалқ
сўзи
”
газетаси
, 2009
йил
17
апрель
21
Ўзбекистон
Республикаси
Президентининг
29.11.1991
й
.
295-
сон
Фармони
билан
қабул
қилинган
//
Олий
Кенгаш
Ахборотномаси
1992
й
. 1-
сон
. 6-
модда
.
ЎЗБЕКИСТОН
ҚОНУНЧИЛИГИ
ТАҲЛИЛИ
♦
UZBEK LAW REVIEW
♦
ОБЗОР
ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА
УЗБЕКИСТАНА
2009
№
1-2
♦
ЎЗБЕКИСТОН
ҚОНУНЧИЛИГИ
ТАҲЛИЛИ
♦
UZBEK LAW REVIEW
♦
ОБЗОР
ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА
УЗБЕКИСТАНА
16
чора
-
тадбирлар
тўғрисида
”
1
,
“
Болали
оилаларга
давлат
томонидан
ижтимоий
ёрдам
кўрсатишни
кучайтириш
тўғрисида
”
2
,
“
Кам
таъминланган
оилаларни
ижтимоий
ҳимоялашни
кучайтиришга
оид
тадбирлар
тўғрисида
”
3
, “
Болали
оилаларни
ижтимоий
ҳимоя
қилишни
кучайтириш
чора
-
тадбирлари
тўғрисида
”
4
, “
Болали
оилаларни
давлат
томонидан
кўллаб
-
қувватлашни
янада
кучайтириш
тўғрисида
”
5
,
“
Хотин
-
қизларнинг
ижтимоий
муҳофазасини
кучайти
-
ришга
оид
қўшимча
чора
-
тадбирлар
тўғрисида
”
6
,
“
Аҳолининг
ижтимоий
ҳимояга
муҳтож
қатламларини
аниқ
йўналтирилган
тарзда
қўллаб
-
қувватлашни
кучайтириш
тўғрисида
”
ги
7
Фармонлари
шулар
жумласидандир
.
Маълумки
,
мамлакатимизда
кам
таъминланган
оилаларни
бепул
сигир
ажратиш
йўли
билан
қўллаб
-
қувватлашга
алоҳида
эътибор
қаратилмоқда
. 2006
йилдан
2008
йилга
қадар
ана
шундай
оилалар
учун
103
мингдан
зиёд
қорамол
берилди
8
.
Натижада
2009
йилнинг
1
январигача
шахсий
ёрдамчи
ва
деҳқон
хўжаликларида
қорамол
боқувчи
сифатида
рўйхатга
олинган
фуқароларнинг
умумий
сони
1
миллион
100
мингдан
кўпроқни
ташкил
этди
.
Шулардан
54
минг
кишига
янги
меҳнат
дафтарчаси
берилди
, 111
минг
фуқаронинг
эса
мавжуд
меҳнат
дафтарчасига
иш
стажи
тегишли
тартибда
қайд
этилди
9
.
Бундан
ташқари
,
иш
ҳақи
,
пенсиялар
,
стипендиялар
ва
ижтимоий
нафақалар
миқдори
режалаштирилган
ҳолатларда
,
фуқароларнинг
эҳтиёжларидан
ва
замон
талабларидан
келиб
чиқиб
тегишли
тартибда
оширилиб
борилди
.
Хусусан
, 1992
йилда
иш
ҳақи
,
пенсиялар
,
стипендиялар
ва
ижтимоий
нафақаларни
ошириш
тўғрисида
2
марта
Ўзбекистон
Республикаси
Президентининг
Фармони
қабул
қилинган
. 1993
йилда
эса
, 6
марта
, 1996
йилда
3
марта
, 1998
йилда
2
марта
, 2002
йилда
2
марта
, 2006
йилда
2
марта
, 2007
йилда
3
марта
ва
ниҳоят
2008
йилда
3
марта
,
бугунги
кунгача
жами
40
тага
яқин
ҳудди
шундай
мазмундаги
фармонлар
қабул
қилинганлиги
мамлакатимизда
бу
борадаги
сиёсатнинг
изчил
тартибда
олиб
борилаётганлидан
далолатдир
.
Ўзбекистон
Республи
–
каси
Иқтисодиёт
вазирлиги
ҳамда
Ўзбекистон
Республикаси
Давлат
статистика
1
Ўзбекистон
Республикаси
Президентининг
19.08.1992
й
.
455-
сон
Фармони
билан
қабул
қилинган
//
Олий
Кенгаш
ахборотномаси
, 1992
й
. 10-
сон
. 411-
модда
.
2
Ўзбекистон
Республикаси
Президентининг
16.06.1994
й
.
871-
сон
Фармони
билан
қабул
қилинган
.
3
Ўзбекистон
Республикаси
Президентининг
23.08.1994
й
.
938-
сон
Фармони
билан
қабул
қилинган
//
Олий
Кенгаш
ахборотномаси
, 1994
й
. 8-9-
сон
. 237-
модда
.
4
Ўзбекистон
Республикаси
Президентининг
04.03.1996
й
.
1383-
сон
Фармони
билан
қабул
қилинган
//
Олий
Мажлис
ахборотномаси
, 1996
й
. 3-
сон
. 22-
модда
.
5
Ўзбекистон
Республикаси
Президентининг
10.12.1996
й
.
1657-
сон
Фармони
билан
қабул
қилинган
//
Олий
Мажлис
ахборотномаси
, 1997
й
. 1-
сон
. 7-
модда
.
6
Ўзбекистон
Республикаси
Президентининг
17.03.1999
й
.
2246-
сон
Фармони
билан
қабул
қилинган
//
Олий
Мажлис
ахборотномаси
, 1999
й
. 3-
сон
. 72-
модда
.
7
Ўзбекистон
Республикаси
Президентининг
25.01.2002
й
.
3017-
сон
Фармони
билан
қабул
қилинган
//
Олий
Мажлис
ахборотномаси
, 2002
й
. 1-
сон
. 32-
модда
.
8
И
.
А
.
Каримов
.
Жаҳон
молиявий
-
иқтисодий
инқирози
,
Ўзбекистон
шароитида
уни
бартараф
этишнинг
йўллари
ва
чоралари
.
Тошкент
:
Ўзбекистон
, 2009. 7-
б
.
9
Ўша
ерда
.
қўмитасининг
Ўзбекистон
Республикасини
2009
йилнинг
биринчи
чорагида
ижтимоий
-
иқтисодий
ривожлантириш
якунлари
тўғрисидаги
ҳисоботига
кўра
,
биргина
2009
йил
биринчи
чорагида
ўртача
белгиланган
иш
ҳақи
40,2
фоиз
,
пенсияларнинг
ўртача
миқдори
51,9
фоиз
кўпайди
. 2009
йилнинг
январь
-
февраль
ойларида
аҳолининг
пул
даромади
21,5
фоизга
ошди
.
Бундан
ташқари
,
ўтган
ҳар
бир
йил
давомида
ишлаб
чиқаришда
ва
ижтимоий
ҳаётда
фаол
ходимларни
мукофотлаш
,
аҳолининг
маълум
бир
қатламини
,
ижтимоий
ҳимояга
муҳтож
қисмини
қўллаб
-
қувватлаш
мақсадида
бир
қанча
фармон
,
қарорлар
қабул
қилинган
ва
амалда
бажарилиши
таъминланмоқда
.
Бешинчи
тамойил
– “
бозор
муносабатларига
босқичма
-
босқич
ўтиш
”
иқтисодий
ислоҳот
аста
-
секин
,
қадам
-
бақадам
бозор
муносабатлари
тизимининг
ҳақиқий
механизмларини
вужудга
келтиришни
назарда
тутади
.
Бозор
иқтисодиётига
бирданига
ўтиш
мумкин
эмас
,
янги
муносабатларга
ўтиш
учун
бир
қанча
изчил
босқичлардан
иборат
узоқ
тадрижий
давр
талаб
қилинади
.
Бу
тамойил
бўйича
биз
амалга
оширилаётган
ислоҳотларни
қуйидаги
йўналишларга
ажратишимиз
мумкин
:
биринчидан
,
давлат
тасарруфидан
чиқариш
ва
хусусийлаштириш
йўли
,
янги
пайдо
бўлаётган
нодавлат
,
яъни
ишлаб
чиқариш
фаолияти
билан
шуғулланаётган
ва
аҳолига
хизмат
кўрсатаётган
хусусий
,
акционерлик
,
коллектив
ва
бошқа
корхоналарни
қўллаб
-
қувватлаш
билан
аралаш
,
кўп
тармоқли
иқтисодиётни
шакллантиришдир
.
Бу
йўналишдаги
ғояларни
ҳаётган
кенг
тадбиқ
этиш
мақсадида
мустақиллик
йилларида
мамлакатда
қуйидаги
қонун
ва
қонуности
ҳужжатлари
қабул
қилинди
:
Ўзбекистон
Республикасининг
“
Давлат
тасарруфидан
чиқариш
ва
хусусийлаштириш
тўғрисида
”
10
,
“
Давлат
уй
-
жой
фондини
хусусийлаштириш
тўғрисида
”
11
, “
Қимматли
қоғозлар
бозори
тўғрисида
”
12
, “
Қимматли
қоғозлар
ва
фонд
биржаси
тўғрисида
”
13
,
“
Қишлоқ
хўжалиги
корхоналарини
санация
қилиш
тўғрисида
”
14
, “
Кредит
уюшмалари
тўғрисида
”
15
, “
Акциядорлик
жамиятлари
ва
акциядорларнинг
ҳуқуқларини
ҳимоя
қилиш
тўғрисида
”
ги
16
Қонунлари
,
шунингдек
Ўзбекистон
10
Ўзбекистон
Республикаси
19.11.1991
й
. 425-XII-
сонли
Қонуни
билан
қабул
қилинган
//
Ўзбекистон
Республикаси
Олий
Кенгаш
Ахборотномаси
1992
й
. 1-
сон
. 43-
модда
.
11
Ўзбекистон
Республикаси
07.05.1993
й
. 846-XII-
сонли
Қонуни
билан
қабул
қилинган
//
Ўзбекистон
Республикаси
Олий
Кенгаш
Ахборотномаси
1993
й
. 5-
сон
. 230-
модда
.
12
Ўзбекистон
Республикасининг
22.07.2008
й
.
ЎРҚ
-163-
сонли
Қонуни
билан
қабул
қилинган
//
Ўзбекистон
Республикаси
Олий
Мажлиси
палаталарининг
Ахборотномаси
, 2008
й
. 7-
сон
, 354-
модда
.
13
Ўзбекистон
Республикаси
02.09.1993
й
. 918-XII-
сонли
Қонуни
билан
қабул
қилинган
//
Ўзбекистон
Республикаси
Олий
Кенгаш
Ахборотномаси
1993
й
. 9-
сон
. 325-
модда
.
14
Ўзбекистон
Республикаси
25.12.1997
й
. 535-I-
сон
Қонуни
билан
қабул
қилинган
//
Ўзбекистон
Республикаси
Олий
Мажлис
Ахборотномаси
1998
й
. 1-
сон
. 4-
модда
.
15
Ўзбекистон
Республикаси
04.04.2002
й
. 355-II-
сон
Қонуни
билан
қабул
қилинган
//
Ўзбекистон
Республикаси
Олий
Мажлис
Ахборотномаси
2002
й
. 4-5-
сон
. 65-
модда
.
16
Ўзбекистон
Республикаси
26.04.1996
й
. 223-I-
сон
Қонуни
билан
қабул
қилинган
//
Ўзбекистон
Республикаси
Олий
Мажлис
Ахборотномаси
1996
й
. 5-6-
сон
. 61-
модда
.
ЎЗБЕКИСТОН
ҚОНУНЧИЛИГИ
ТАҲЛИЛИ
♦
UZBEK LAW REVIEW
♦
ОБЗОР
ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА
УЗБЕКИСТАНА
2009
№
1-2
♦
ЎЗБЕКИСТОН
ҚОНУНЧИЛИГИ
ТАҲЛИЛИ
♦
UZBEK LAW REVIEW
♦
ОБЗОР
ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА
УЗБЕКИСТАНА
17
Республикаси
Президентининг
“
Ўзбекистон
Республикаси
Давлат
мулкини
бошқариш
ва
хусусийлаштириш
қўмитасини
ташкил
этиш
тўғрисида
”
1
,
“
Иқтисодий
ислоҳотларни
янада
чуқурлаштириш
,
хусусий
мулк
манфаатларини
ҳимоя
қилиш
ва
тадбиркорликни
ривожлантириш
чора
-
тадбирлари
тўғрисида
”
2
, “
Ўзбекистон
Республикасида
мулкни
давлат
тасарруфидан
чиқариш
ва
хусусийлаштириш
жараёнини
янада
ривожлантиришнинг
устувор
йўналишлари
тўғрисида
”
3
,
“
Ўзбекистон
Республикаси
ўрта
ва
кичик
бизнесини
ривожлантириш
жамғармасини
ташкил
этиш
тўғрисида
”
4
,
“
Экспорт
имкониятини
кенгайтириш
борасида
корхоналар
фаолиятини
рағбатлантиришга
оид
тадбирлар
тўғрисида
”
5
, “
Хусусий
тадбиркорликда
ташаббус
кўрсатиш
ва
уни
рағбатлантириш
тўғрисида
”
6
, “
Хусусий
тадбиркорлик
ва
кичик
бизнесни
суғурта
йўли
билан
ҳимоя
қилувчи
агентликни
ташкил
қилиш
тўғрисида
”
7
, “
Хусусий
тадбиркорлик
ва
кичик
бизнесни
қўллаб
-
қувватлаш
фонди
(
Бизнес
-
фонд
)
ни
ташкил
этиш
ҳақида
”
8
,
“
Кичик
тадбиркорлик
субъектларини
молиявий
қўллаб
-
қувватлаш
механизмини
такомиллаштириш
тўғрисида
”
9
, “
Хусусий
тижорат
банкларини
ташкил
қилишни
рағбатлантириш
чора
-
тадбирлари
тўғрисида
”
10
, “
Хорижий
сармоялар
иштирокидаги
корхоналарга
банк
хизматини
такомиллаштиришга
оид
қўшимча
чора
-
тадбир
тўғрисида
”
11
, “
Хусусий
тадбиркорлик
,
кичик
бизнесни
ривожлантиришни
янада
рағбатлантириш
чора
-
тадбирлари
тўғрисида
”
12
, “
Ўзбекистон
иқтисодиётида
хусусий
секторнинг
улуши
ва
аҳамиятини
тубдан
1
Ўзбекистон
Республикаси
Президентининг
10.02.1992
й
.
337-
сон
Фармони
билан
қабул
қилинган
//
Олий
Кенгаш
ахборотномаси
, 1992
й
. 4-
сон
. 193-
модда
.
2
Ўзбекистон
Республикаси
Президентининг
21.01.1994
й
.
745-
сон
Фармони
билан
қабул
қилинган
//
Олий
Кенгаш
ахбо
-
ротномаси
, 1994
й
. 2-
сон
. 54-
модда
.
3
Ўзбекистон
Республикаси
Президентининг
15.03.1994
й
.
789-
сон
Фармони
билан
қабул
қилинган
//
Олий
Кенгаш
ахборотномаси
, 1994
й
. 3-
сон
. 86-
модда
.
4
Ўзбекистон
Республикаси
Президентининг
21.07.1993
й
.
629-
сон
Фармони
билан
қабул
қилинган
//
Олий
Кенгаш
ахборотномаси
, 1993
й
. 7-
сон
. 279-
модда
.
5
Ўзбекистон
Республикаси
Президентининг
17.06.1994
й
.
872-
сон
Фармони
билан
қабул
қилинган
//
Олий
Кенгаш
ахборотномаси
, 1994
й
. 6-
сон
. 194-
модда
.
6
Ўзбекистон
Республикаси
Президентининг
05.01.1995
й
.
1030-
сон
Фармони
билан
қабул
қилинган
//
Олий
Мажлис
ахборотномаси
, 1995
й
. 4-
сон
. 51-
модда
.
7
Ўзбекистон
Республикаси
Президентининг
26.07.1995
й
.
1207-
сон
Фармони
билан
қабул
қилинган
//
Олий
Мажлис
ахборотномаси
, 1995
й
. 7-8-
сон
. 162-
модда
.
8
Ўзбекистон
Республикаси
Президентининг
26.07.1995
й
.
1208-
сон
Фармони
билан
қабул
қилинган
//
Олий
Мажлис
ахборотномаси
, 1995
й
. 7-8-
сон
. 163-
модда
.
9
Ўзбекистон
Республикаси
Президентининг
23.12.2003
й
.
3367-
сон
Фармони
билан
қабул
қилинган
//
Олий
Мажлис
ахборотномаси
, 2003
й
. 11-12-
сон
. 186-
модда
.
10
Ўзбекистон
Республикаси
Президентининг
24.04.1997
й
.
1749-
сон
Фармони
билан
қабул
қилинган
//
Олий
Мажлис
ахборотномаси
, 1997
й
. 4-5-
сон
. 149-
модда
.
11
Ўзбекистон
Республикаси
Президентининг
17.07.1997
й
.
1819-
сон
Фармони
билан
қабул
қилинган
//
Олий
Мажлис
ахборотномаси
, 1997
й
. 7-
сон
. 185-
модда
.
12
Ўзбекистон
Республикаси
Президентининг
09.04.1998
й
.
1987-
сон
Фармони
билан
қабул
қилинган
//
Олий
Мажлис
ахборотномаси
, 1998
й
. 4-
сон
. 64-
модда
.
ошириш
чора
-
тадбирлари
тўғрисида
”
13
, “
Кичик
ва
ўрта
тадбиркорликни
ривожлантиришни
рағбатлантиришга
оид
қўшимча
чора
тадбирлар
тўғрисида
”
ги
14
Фармонлари
ҳамда
“2007-2010
йилларда
хусусийлаштириш
жараёнларини
янада
чуқурлашти
-
риш
ва
хорижий
инвестицияларни
фаол
жалб
қилиш
чора
-
тадбирлари
тўғрисида
”
15
, “2006-2008
йилларда
давлат
тасарруфидан
чиқариш
ва
хусусийлаштириш
жараёнларини
чуқурлаштириш
тўғрисида
”
16
, “2005-
2006
йилларда
корхоналарни
давлат
тасарруфидан
чиқариш
ва
хусусийлаштириш
Дастури
тўғрисида
”
ги
17
Қарорлари
қабул
қилинган
.
Иккинчидан
,
нарх
-
наволарни
босқичма
-
босқич
эркинлаштириш
,
монополияга
қарши
қаттиқ
сиёсат
ўтказиш
,
давлат
корхоналарининг
фаолиятини
тижоратлаштириш
ҳисобига
рақобат
муҳитини
вужудга
келтириш
:
Бу
йўнилиш
доирасида
Ўзбекистон
Республикасининг
“
Эркин
иқтисодий
зоналар
тўғрисида
”
18
,
“
Фуқароларнинг
банклардаги
омонатларини
ҳимоялаш
кафолатлари
тўғрисида
”
19
,
“
Тадбиркорлик
фаолияти
эркинлигининг
кафолатлари
тўғрисида
”
20
,
“
Истеъмол
кредити
тўғрисида
”
21
,
“
Микромолиялаш
тўғрисида
”
22
,
“
Микро
-
кредит
ташкилотлари
тўғрисида
”
23
, “
Ипотека
тўғрисида
”
ги
24
Қонунлари
ҳамда
Ўзбекистон
Республикаси
Президентининг
“
Ўзбекистон
Республикаси
тижорат
банклари
устав
капитали
кичик
ҳажмини
ўзгартириш
тўғрисида
”
ги
25
Фармони
,
шунингдек
“
Банк
тизимини
13
Ўзбекистон
Республикаси
Президентининг
24.01.2003
й
.
3202-
сон
Фармони
билан
қабул
қилинган
//
Олий
Мажлис
ахборотномаси
, 2003
й
. 1-
сон
. 12-
модда
.
14
Ўзбекистон
Республикаси
Президентининг
31.01.1997
й
.
1702-
сон
Фармони
билан
қабул
қилинган
//
Олий
Мажлис
ахборотномаси
, 1997
й
. 2-
сон
. 72-
модда
.
15
Ўзбекистон
Республикаси
Президентининг
20.07.2007
й
.
672-
сон
Қарори
билан
қабул
қилинган
.
16
Ўзбекистон
Республикаси
Президентининг
10.07.2006
й
.
407-
сон
Қарори
билан
қабул
қилинган
//
Олий
Мажлис
палаталариАхборотномаси
2006
й
. 7-
сон
. 395-
модда
.
17
Ўзбекистон
Республикаси
Президентининг
14.03.2005
й
. 29-
сон
Қарори
билан
қабул
қилинган
.
18
Ўзбекистон
Республикаси
25.04.1996
й
. 220-I-
сон
Қонуни
билан
қабул
қилинган
//
Ўзбекистон
Республикаси
Олий
Мажлис
Ахборотномаси
1996
й
. 5-6-
сон
. 58-
модда
.
19
Ўзбекистон
Республикаси
05.04.2002
й
. 360-II-
сон
Қонуни
билан
қабул
қилинган
//
Ўзбекистон
Республикаси
Олий
Мажлис
Ахборотномаси
2002
й
. 4-5-
сон
. 70-
модда
.
20
Ўзбекистон
Республикаси
25.05.2000
й
. 69-II-
сон
Қонуни
билан
қабул
қилинган
//
Ўзбекистон
Республикаси
Олий
Мажлис
Ахборотномаси
2000
й
. 5-6-
сон
. 140-
модда
.
21
Ўзбекистон
Республикасининг
06.05.2006
й
.
ЎРҚ
-33-
сонли
Қонуни
билан
қабул
қилинган
//
Ўзбекистон
Республикаси
Олий
Мажлиси
палаталарининг
Ахборотномаси
, 2006
й
., 5-
сон
. 216-
модда
.
22
Ўзбекистон
Республикасининг
15.09.2006
й
.
ЎРҚ
-50-
сонли
Қонуни
билан
қабул
қилинган
//
Ўзбекистон
Республикаси
Олий
Мажлиси
палаталарининг
Ахборотномаси
, 2006
й
., 9-
сон
. 492-
модда
.
23
Ўзбекистон
Республикасининг
20.09.2006
й
.
ЎРҚ
-53-
сонли
Қонуни
билан
қабул
қилинган
//
Ўзбекистон
Республикаси
Олий
Мажлиси
палаталарининг
Ахборотномаси
, 2006
й
., 9-
сон
. 495-
модда
.
24
Ўзбекистон
Республикасининг
04.10.2006
й
.
ЎРҚ
-58-
сонли
Қонуни
билан
қабул
қилинган
//
Ўзбекистон
Республикаси
Олий
Мажлиси
палаталарининг
Ахборотномаси
, 2006
й
. 10-
сон
. 535-
модда
.
25
Ўзбекистон
Республикаси
Президентининг
16.02.1993
й
.
563-
сон
Фармони
билан
қабул
қилинган
//
Олий
Кенгаш
ахборотномаси
, 1993
й
. 3-
сон
. 138-
модда
.
ЎЗБЕКИСТОН
ҚОНУНЧИЛИГИ
ТАҲЛИЛИ
♦
UZBEK LAW REVIEW
♦
ОБЗОР
ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА
УЗБЕКИСТАНА
2009
№
1-2
♦
ЎЗБЕКИСТОН
ҚОНУНЧИЛИГИ
ТАҲЛИЛИ
♦
UZBEK LAW REVIEW
♦
ОБЗОР
ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА
УЗБЕКИСТАНА
18
янада
ислоҳ
қилиш
ва
эркинлаштириш
чора
-
тадбирлари
тўғрисида
”
1
, “
Қимматли
қоғозлар
бозорини
янада
ривожлантириш
чора
-
тадбирлари
тўғрисида
”
ги
2
Қарорлари
қабул
қилинган
.
Учинчидан
,
бевосита
хўжалик
алоқаларини
ҳар
томонлама
ривожлантириш
,
товарлар
,
сармоя
,
иш
кучи
ва
бошқа
бозорларни
шакллантириш
борасидаги
чора
-
тадбирларни
амалга
ошириш
,
бозор
инфраструктурасини
вужудга
келтириш
,
бозор
шароитида
ишлай
оладиган
малакали
кадрлар
тайёрлашдир
:
Бу
йўналиш
бўйича
Ўзбекистон
Республикасининг
“
Чет
эл
инвестициялари
тўғрисида
”
3
,
“
Хўжалик
юритувчи
субъектлар
фаолиятининг
шартномавий
-
ҳуқуқий
базаси
тўғрисида
”
ги
4
Қонунлари
ҳамда
Ўзбекистон
Республикаси
Президентининг
“
Хорижий
сармоялари
бўлган
корхоналар
ишлаб
чиқарадиган
маҳсулот
экспортини
рағбатлантиришга
оид
қўшимча
чора
-
тадбирлар
тўғрисида
”
5
, “
Экспорт
маҳсулоти
ишлаб
чиқарувчиларни
рағбатлантириш
борасидаги
қўшимча
чора
-
тадбирлар
тўғрисида
”
ги
6
Фармонлари
,
шунингдек
“
Хорижий
инвестициялар
ва
кредитларни
жалб
этиш
ҳамда
ўзлаштириш
жараёнини
такомиллаштириш
чора
-
тадбирлари
тўғрисида
”
7
, “
Ишлаб
чиқариш
ва
ижтимоий
инфратузилмани
янада
ривожлантириш
юзасидан
қўшимча
чора
-
тадбирлар
тўғрисида
”
8
, “2009 -
2014
йилларда
ишлаб
чиқаришни
модернизация
қилиш
,
техникавий
ва
технологик
кайта
жиҳозлаш
бўйича
энг
муҳим
лойиҳаларни
амалга
ошириш
чора
-
тадбирлари
дастури
тўғрисида
”
9
, “
Ўзбекистон
Миллий
телерадиокомпанияси
тизимида
юқори
технологияли
телерадиоускуналардан
фойдаланиш
самарадорлигини
янада
ошириш
чора
-
тадбирлари
тўғрисида
”
ги
10
Қарорлари
,
бундан
ташқари
Ўзбекистон
Республикаси
Вазирлар
Маҳкамасининг
қарорлари
ва
бошқа
бир
қанча
қонуности
норматив
ҳужжатлар
қабул
қилинган
.
Ўзбекистон
Республикаси
Президенти
И
.
А
.
Каримов
таъбири
билан
айтганда
,
беш
тамойилнинг
ҳаммаси
ҳам
демократик
ва
иқтисодий
ўзгаришларни
муваффақиятли
ислоҳ
қилиб
боришда
1
Ўзбекистон
Республикаси
Президентининг
15.04.2005
й
. 56-
сон
Қарори
билан
қабул
қилинган
.
2
Ўзбекистон
Республикаси
Президентининг
27.09.2006
й
.
475-
сон
Қарори
билан
қабул
қилинган
//
Олий
Мажлис
палаталари
Ахборотномаси
2006
й
. 9-
сон
. 533-
модда
.
3
Ўзбекистон
Республикаси
30.04.1998
й
. 609-I-
сон
Қонуни
билан
қабул
қилинган
//
Ўзбекистон
Республикаси
Олий
Мажлис
Ахборотномаси
1998
й
. 5-6-
сон
. 91-
модда
.
4
Ўзбекистон
Республикаси
29.08.1998
й
. 670-I-
сон
Қонуни
билан
қабул
қилинган
//
Ўзбекистон
Республикаси
Олий
Мажлис
Ахборотномаси
1998
й
. 9-
сон
. 170-
модда
.
5
Ўзбекистон
Республикаси
Президентининг
26.08.1997
й
.
1831-
сон
Фармони
билан
қабул
қилинган
//
Олий
Мажлис
ахборотномаси
, 1997
й
. 8-
сон
. 204-
модда
.
6
Ўзбекистон
Республикаси
Президентининг
05.06.2000
й
.
2613-
сон
Фармони
билан
қабул
қилинган
//
Олий
Мажлис
ахборотномаси
, 2000
й
. 5-6-
сон
. 174-
модда
.
7
Ўзбекистон
Республикаси
Президентининг
24.07.2008
й
.
927-
сон
Қарори
билан
қабул
қилинган
//
Олий
Мажлис
палаталари
Ахборотномаси
2008
й
. 7-
сон
. 383-
модда
.
8
Ўзбекистон
Республикаси
Президентининг
20.01.2009
й
.
1041-
сон
Қарори
билан
қабул
қилинган
//
Олий
Мажлис
палаталари
Ахборотномаси
2009
й
. 1-
сон
. 19-
модда
.
9
Ўзбекистон
Республикаси
Президентининг
12.03.2009
й
.
1072-
сон
Қарори
билан
қабул
қилинган
.
10
Ўзбекистон
Республикаси
Президентининг
01.04.2009
й
.
1088-
сон
Қарори
билан
қабул
қилинган
.
бирдай
муҳим
аҳамиятга
эгадир
.
Шу
билан
бирга
бозорга
босқичма
-
босқич
ўтиш
тамойили
алоҳида
эътиборга
лойиқ
.
Бу
етакчи
тамойиллардан
биридир
.
У
иқтисодий
ислоҳотларнинг
бутун
ички
мантиқини
,
ривожланиб
бориши
ва
характерини
белгилаб
беради
11
.
Бир
сўз
билан
айтганда
,
Ўзбекистонда
қабул
қилинган
ўзига
хос
ислоҳот
ва
модернизация
модели
орқали
биз
ўз
олдимизга
узоқ
ва
давомли
миллий
манфаатларимизни
амалга
ошириш
вазифасини
қўяр
эканмиз
,
энг
аввало
, “
шок
терапияси
”
деб
аталган
усулларни
бизга
четдан
туриб
жорий
этишга
қаратилган
уринишлардан
,
бозор
иқтисодиёти
ўзини
-
ўзи
тартибга
солади
,
деган
ўта
жўн
ва
алдамчи
тасаввурлардан
воз
кечдик
12
.
Резюме
В
вводной
части
статьи
автор
характеризует
экономические
принципы
,
принятые
в
Республике
Уз
-
бекистан
.
В
основной
части
статьи
рассматриваются
во
-
просы
правовой
базы
,
созданной
в
годы
независимо
-
сти
в
качестве
«
иммунитета
»
против
экономического
кризиса
.
В
заключении
автор
приходит
к
выводу
,
что
следует
больше
углубляться
в
развитие
норм
,
регули
-
рующих
экономические
отношения
в
стране
.
Abstract
In the introductory part of the article the author
characterizes the economic principles accepted in the
Republic of Uzbekistan.
In the basic part of the article questions of the legal
base created within independence as “immunity” against
economic crisis are considered.
In the conclusion the author comes to opinion, that
it is necessary to go deep into development of the norms
adjusting economic attitudes in the country.
11
Каримов
И
.
А
.
Ўзбекистон
иқтисодий
ислоҳотларни
чуқурлаштириш
йўлида
.
Тошкент
:
Ўзбекистон
, 1995. 11-
б
.
12
Каримов
И
.
А
.
Жаҳон
молиявий
-
иқтисодий
инқирози
,
Ўзбекистон
шароитида
уни
бартараф
этишнинг
йўллари
ва
чоралари
.
Тошкент
:
Ўзбекистон
, 2009. 7-
б
.
