YOSH OLIMLAR
ILMIY-AMALIY KONFERENSIYASI
in-academy.uz/index.php/yo
66
TIJORAT BANKLARIDA BANK KAFOLATLARI HISOBINI
TAKOMILLASHTIRISH
Urinov Javoxir Zarifovich
OʻZBEKISTON RESPUBLIKASI BANK-MOLIYA AKADEMIYASI
70412205 –“Bank hisobi, auditi va nazorati” mutaxassisligi magistri
https://doi.org/10.5281/zenodo.14999468
Annotatsiya:
Ushbu maqolada bank kafolatini takomillashtirish, bank tizimining
barqarorligini va mijozlar ishonchini oshirish maqsadida amalga oshiriladigan bir qator
chora-tadbirlarni o'z ichiga oladi.
Kalit so‘zlar:
Bank kafolati, mijoz, moliyaviy kafolat, ishonchlilik.
Kirish:
Bank kafolati, bu - bankning o'z mijozining boshqa shaxsga yoki tashkilotga
berilgan majburiyatlarini bajarishi uchun garov ta'minotidir. Bank kafolati orqali bank
mijozning qarzdorlik majburiyatlarini bajarilishini kafolatlaydi. Agar mijoz o'z
majburiyatlarini bajarishga qodir bo'lmasa, bank o'zining moliyaviy resurslaridan
foydalangan holda zararni qoplaydi.
Bank kafolatining asosiy turlari:
1.
Tijorat kafolati: Bu kafolat tijorat bitimlarida ishlatiladi. Masalan, tenderlarda
qatnashish uchun yoki shartnomaviy majburiyatlarni bajarish uchun beriladi.
2.
Moliyaviy kafolat: Bu bank kafolati moliyaviy majburiyatlar, masalan, kredit to'lovlarini
qoplash uchun ishlatiladi.
3.
Mahsulot yoki xizmatlarni yetkazib berish kafolati: Bu kafolat mahsulot yoki xizmatlarni
o'z vaqtida va talab qilingan sifatda yetkazib berishni kafolatlash uchun ishlatiladi.
Bank kafolatidan foydalanish afzalliklari:
Ishonchlilik: Kafolat bank tomonidan ta'minlanganligi sababli, u mijozning
ishonchliligini oshiradi va shu orqali boshqa shaxslar yoki tashkilotlar bilan bitim tuzishda
qulaylik yaratadi.
Moliyaviy xavfsizlik: Agar mijoz majburiyatlarini bajarishga qodir bo'lmasa, zarar bank
tomonidan qoplanadi, bu esa kredit oluvchining moliyaviy xavfsizligini ta'minlaydi.
Elastiklik: Bank kafolati turli xil shartlar asosida sozlanishi mumkin, bu esa turli xil
biznes ehtiyojlarini qondirish imkonini beradi.
Tijorat banklarida bank kafolat hisobini takomillashtirish bir nechta asosiy yo'nalishlar orqali
amalga oshirilishi mumkin:
Jarayonlarni raqamlashtirish: dizayn jarayonlarini avtomatlashtirish va kafolat
hisoblarini boshqarish uchun zamonaviy texnologiyalarni joriy etish. Bu tranzaktsiyalarning
shaffofligi va xavfsizligini ta'minlash uchun blockchain texnologiyalaridan foydalanishni o'z
ichiga olishi mumkin.
Mijozlar xizmatini takomillashtirish: mijozlar uchun yanada qulay va tushunarli
interfeyslarni ishlab chiqish, kafolat hisobvaraqlariga qo'yiladigan shartlar va talablar
to'g'risida batafsil ma'lumot berish, shuningdek ularni ro'yxatdan o'tkazish jarayonini
tezlashtirish.
Tartibga solish talablariga rioya qilish: barcha protseduralarning tartibga solish
talablariga muvofiqligini ta'minlash, bu huquqiy xavflardan qochish va mijozlar ishonchini
mustahkamlashga yordam beradi.
YOSH OLIMLAR
ILMIY-AMALIY KONFERENSIYASI
in-academy.uz/index.php/yo
67
Mahsulot portfelini kengaytirish: kichik va o'rta biznes kabi turli toifadagi mijozlar
ehtiyojlariga moslashtirilgan har xil turdagi kafolat mahsulotlarini joriy etish.
Ta'lim dasturlari: mijozlar uchun kafolat hisobvaraqlari va ular taqdim etadigan
imkoniyatlardan foydalanish bo'yicha o'quv seminarlari va vebinarlarni o'tkazish.
Boshqa moliya institutlari bilan hamkorlik: keng qamrovli moliyaviy echimlarni taklif
qilish uchun sug'urta kompaniyalari va boshqa banklar bilan hamkorlik dasturlarini ishlab
chiqish.
Ushbu chora-tadbirlar tijorat banklariga kafolat hisoblari samaradorligini oshirishga va
mijozlar ehtiyojini qondirish darajasini yaxshilashga yordam beradi.
Xulosa:
Bank kafolati, shu bilan birga, moliyaviy bozorda muhim rol o'ynaydi va turli xil
tijorat va moliyaviy operatsiyalarni amalga oshirishda ishonchlilik va barqarorlikni
ta'minlaydi. Kelajakda bank kafolatlarining ilgʻor texnologiyalar formatiga oʻtkazilishi mijozlar
uchun bank kafolati mavjudligining oshishiga, uning narxining pasayishiga, shuningdek,
banklar uchun asosiy raqobatdosh ustunlik boʻlgan rasmiylashtirish muddatining qisqarishiga
olib keladi.
Foydalanilgan adabiyotlar/Используемая литература/References:
1.
Navruzova K.N.,Ortikov O.A. Naqd pulsiz hisob-kitoblar va to‘lov tizimi. CHo‘lpon 2014-y.
2.
Navruzova K.N. Banklarda buxgalteriya hisobi va operatsion texnika T., MOLIYA –
IQTISOD 2010 y.
3.
Temirov A.A. Banklarda buxgalteriya hisobi va operatsion texnika T., TDIU 2010 y.
4.
Ibragimov A.K., Marpatov M.D. Halqaro moliyaviy hisobot standartlari asosida banklarda
buxgalteriya hisobi T. MoliY. 2010 yil.
