YOSH OLIMLAR
ILMIY-AMALIY KONFERENSIYASI
in-academy.uz/index.php/yo
110
TA’LIM MUASSASALARIDA KUZATUV VOSITALARI YORDAMIDA DAVOMAT
TIZIMINI AVTOMATLASHTIRISH
АФТОМАТИЗАЦИЯ СИСТЕМЫ ПОСЕЩАЕМОСТИ С ИСПОЛЬЗОВАНИЕМ
ИНСТРУМЕНТОВ ОТСЛЕЖИВАНИЯ В ОБРАЗОВАТЕЛЬНЫХ
УЧРЕЖДЕНИЯХ
AUTOMATION OF ATTENDANCE SYSTEMS IN EDUCATIONAL INSTITUTIONS
USING TRACING TOOLS
Davronbekova Muqaddasxon Sattorbek qizi
“Axborot texnologiyalari va tizimlari” 2-kurs talabasi
Andijon davlat texnika instituti
Sattorbekovamuqaddasoy@gmail.com
Tel:+998947899751
Yokubjonov Sardorbek Sobitjon o‘g‘li
Ilmiy raxbar: Andijon davlat texnika instituti
“Axborot texnologiyalari” kafedrasi assistenti
https://doi.org/10.5281/zenodo.15542240
Annotatsiya:
Ta'lim muassasalarida kuzatuv vositalari yordamida davomat tizimini avtomatlashtirish
mavzusi hozirgi kunda ko‘plab ta'lim muassasalarida samarali va vaqtni tejashga
yo‘naltirilgan tizimlardan biri hisoblanadi. Kuzatuv vositalari yordamida davomat tizimini
avtomatlashtirish ta'lim muassasalarida talaba va o‘qituvchilarning darsga qatnashish holatini
avtomatik tarzda kuzatish, ma'lumotlarni saqlash va tahlil qilish imkonini beradi. Bu, nafaqat
vaqtni tejash, balki nazorat va hisobot jarayonlarini ham soddalashtiradi.
Аннотация:
Тема автоматизации системы посещаемости с помощью средств отслеживания в
образовательных учреждениях на данный момент является одной из эффективных и
экономящих время систем во многих образовательных учреждениях. Автоматизация
системы посещаемости с помощью средств мониторинга позволяет в автоматическом
режиме отслеживать, хранить и анализировать состояние посещаемости учащихся и
преподавателей учебных заведений. Это не только экономит время, но и упрощает
процессы контроля и отчетности.
Abstract:
The topic of automating the attendance system using tracking tools in educational
institutions is currently one of the most effective and time-saving systems in many
educational institutions. Automation of the attendance system using tracking tools allows
educational institutions to automatically track the attendance of students and teachers in
classes, store and analyze data. This not only saves time, but also simplifies the control and
reporting processes.
Kalit so’zlar:
Face ID, biometrik identifikatsiya, sun’iy intellekt, davomat tizimi,
biometric texnilogiyalar, smart sensorlar.
YOSH OLIMLAR
ILMIY-AMALIY KONFERENSIYASI
in-academy.uz/index.php/yo
111
Ключевые слова:
Face ID, биометрическая идентификация, искусственный
интеллект, система посещаемости, биометрические технологии, интеллектуальные
датчики.
Key words:
Face ID, biometric identification, artificial intelligence, attendance system,
biometric technologies, smart sensors.
Ta'lim muassasalarida davomatni kuzatish tizimi – har bir o‘quvchi yoki talabani darsga
qatnashish holatini nazorat qilish va qayd etish jarayoni, ta'lim muassasalarining samarali
faoliyat ko‘rsatishida muhim o‘rin egallaydi. Bugungi kunda, ta'lim muassasalarida davomat
tizimlari ko‘pincha qo‘lda yoki an'anaviy usullar bilan amalga oshiriladi, bu esa vaqt sarfi,
xatoliklar va noaniqliklar keltirib chiqarishi mumkin. Shu bilan birga, davomatni kuzatish
jarayoni, ayniqsa, yirik ta'lim muassasalarida, tez-tez yuzaga keladigan muammolarga olib
kelishi mumkin: talabalar sonining ortishi, ma'lumotlarni tez va samarali qayd etishning
qiyinlashishi va tizimda yuzaga keladigan xatoliklar. Agarda ta’lim muassasalariga zamonaviy
Face ID lar o’rnatilsa o’qutuvchilar davomat olish uchun vaqt sarflamaydilar. Bu esa ta’lim
jarayonlarining sifatli va samarali bo’lishini ta’minlaydi.
Face ID lar o’rnatilishi orqali nafaqat vaqtni tejash yoki darslarni samarali qilish
bilangina cheklanmaymiz. Balki, bunday texnologiyalarning har bir ta’lim muassasalarida
o’rnatilishi ota-ona tomonidan o’quvchilarni kuzatish imkonini ham beradi. Misol uchun agar
o’quvchi darsga o’z vaqtida yetib kelsa kirishda uning biometrik ma’lumotlari orqali Face ID
uni darsda qatnashgan deb belgilaydi. Aksincha darsga kech qolib keladigon bo’lsa ota-
onasining telefon raqamiga “ Bugun farzandingiz darsga kech qoldi. Farzandingizni darslarga
o’z vaqtida qatnashishiga e’tiborli bo’ling ! “ tarzidagi sms xabarnoma uzatiladi. Yoki o’quvchi
darsga umuman kelmagan bo’lsa “ Farzandingiz bugungi dars soatlariga qatnashmadi. Agar
shunday holatlarlar yana kuzatilsa javobgarlikka tortiladi ! “ shaklidagi ogohlantirish xatlari
avtomatik tarzda o’quvchi yoki talaba ota-onasiga uzatiladi. Bu esa ota-onalarimizning o’z
farzandlariga yanada e’tiborli bo’lishiga sabab bo’ladi.
Face ID texnologiyasi talabaning yuzini tanib olishga asoslangan tizimdir. O‘quvchi
darsga kelganda, u yuzini skanerlash orqali tizimga kiradi va davomat holati avtomatik tarzda
qayd etiladi. Bu texnologiya o‘quvchilarni tanib olishda yuqori darajada aniqlikni ta'minlaydi
va tizimni juda xavfsiz qiladi. Face ID texnologiyasi yordamida talabaning darsga
qatnashganligini bir zumda aniqlash mumkin bo‘ladi. Face ID lar orqali davomat tizimini
avtomatlashtirishda biz quyidagi afzalliklarga ega bo’lamiz :
1. Vaqtni tejash va samaradorlikni oshirish –
o’qituvchilar uchun davomatni qo‘lda
qayd etishning o‘rniga, avtomatik tizim yordamida talabalarning qatnashishi aniq va tezda
ro‘yxatga olinadi. Bu, o‘qituvchilarga darsga ko‘proq e'tibor qaratish imkonini yaratadi.
Shuningdek, tizim ma'lumotlarni tez va samarali ravishda qayd etish orqali og‘ir ish yukini
kamaytiradi.
2. Xatoliklarni kamaytirish -
avtomatik tizimlar, inson omilini kamaytiradi va
davomatni aniqroq kuzatishni ta'minlaydi. Shuningdek, tizimda yuzaga kelgan har qanday
muammolarni tezda aniqlash va hal qilish imkoniyatini yaratadi. Bu xatoliklarning oldini
olishda katta yordam beradi.
3. Ota-onalar bilan samarali aloqalar -
ota-onalar tizim orqali o‘z farzandlarining
davomatini doimiy ravishda kuzatib borishlari mumkin. Bu esa ota-onalar va ta'lim
YOSH OLIMLAR
ILMIY-AMALIY KONFERENSIYASI
in-academy.uz/index.php/yo
112
muassasalari o‘rtasida aloqalarni kuchaytiradi va farzandlarning ta'limga bo‘lgan
qiziqishlarini oshiradi.
4. Xavfsizlikni oshirish -
biometrik tizimlar yordamida talabalarning shaxsini
tekshirish o‘quvchilarning xavfsizligini ta'minlaydi. Shu bilan birga, Face ID kabi
texnologiyalar ma'lumotlarni shifrlangan holda saqlash imkonini beradi, bu esa tizimning
xavfsizligini oshiradi.
Ta'lim muassasalarida davomat tizimini avtomatlashtirish, nafaqat o‘quvchilarning
ta'lim jarayoniga qatnashish darajasini yaxshilash, balki butun ta'lim tizimining
samaradorligini oshirishga katta hissa qo‘shadi. Yuzni tanib olish texnologiyalari (Face ID),
RFID tizimlari va boshqa zamonaviy kuzatuv vositalari yordamida davomatni avtomatik
ravishda kuzatish, bir nechta muhim afzalliklarni taqdim etadi. Bularning eng asosiysi - vaqtni
tejash, tizimning aniq va ishonchli ishlashini ta'minlash, hamda o‘quvchilarning va ularning
ota-onalarining ta'limga bo‘lgan qiziqishini oshirishdir. Yuzni tanib olish texnologiyalarining
ta'lim muassasalarida joriy etilishi, o‘quvchilar va o‘qituvchilarga ko‘plab qulayliklarni taqdim
etadi. Darsga qatnashganlik holatini real vaqtda avtomatik ravishda qayd etish,
o‘qituvchilarning ish yukini kamaytiradi va ular uchun darsning sifatiga ko‘proq e'tibor
qaratish imkoniyatini yaratadi. Bundan tashqari, Face ID texnologiyasining xavfsizligi va
aniqligi, davomatning eng yuqori darajada nazorat qilinishini ta'minlaydi. Bu o‘z navbatida
ta'lim muassasalarining shaffofligini oshiradi va noto‘g‘ri ma'lumotlar yoki xatoliklar yuzaga
kelishining oldini oladi.
Bunday tizimlarni joriy etish orqali, biz ta'lim tizimini yanada aniq, samarali va
modernizatsiya qilgan holda rivojlantirishga erishamiz. Shuning uchun, ta'lim muassasalarida
davomatni avtomatlashtirishning ahamiyati va zarurati kelajakda yanada kuchayib, bu
tizimning qo‘llanilishi kengayishi kutilmoqda.
References:
Используемая литература:
Foydalanilgan adabiyotlar:
1.
A. S. Tursunov, A. R. Mahkamov. "Biometrik tizimlar va ularning ta'lim sohasida
qo‘llanilishi"
.
– T.: Science and Education, 2021.
2.
S. R. Ibragimov
.
"Yuzni tanib olish texnologiyalari va biometrik xavfsizlik"
.
– T.:
Xavfsizlik va axborot texnologiyalari, 2020.
3.
K. S. Sharma. "Smart Education: Technologies and Innovations" // Journal of Smart
Education and Technology, 2022.
4.
R. B. Singh. "RFID and Face Recognition Technology in Modern Education Systems" //
Journal of Educational Technology, 2021.
5.
M. R. Mirzayev. "Ta'lim muassasalarida mobil ilovalar orqali davomat tizimini
optimallashtirish"
.
– T.: Innovatsion texnologiyalar va ta'lim, 2023.
6.
E. M. Kamilov. "Yuzni tanib olish texnologiyalari: tarix, rivojlanish va kelajakdagi
imkoniyatlar"
.
– T.: O‘zbekistonda texnologik rivojlanish, 2023
