85
BARQAROR RIVOJLANISH MAQSADLARIGA ERISHISHDA LOYIHA
BOSHQARUVI
Xalmatova Munojat Yarashovna
O`zbekiston Respublikasi
Bank-moliya akademiyasi 2-kurs tinglovchisi
Tel:+998 99 191 77 90
https://doi.org/10.5281/zenodo.15082279
Barqaror rivojlanish va loyiha boshqaruvining integratsiyasi. Barqaror rivojlanish
maqsadlariga erishishda loyiha boshqaruvining integratsiyasi juda muhimdir. Loyiha
boshqaruvchilari, ekologik, iqtisodiy va ijtimoiy jihatlarni birgalikda boshqarish orqali loyiha
natijalarining barqarorligini ta'minlashlari kerak. Bu jarayonlarni samarali boshqarish uchun,
loyiha boshqaruvchilari ko'plab ilg'or yondashuvlar va texnologiyalardan foydalanishlari
mumkin. Masalan, barqaror loyiha boshqaruvi uchun yangi texnologiyalar va raqamli
vositalar yordamida ekologik va iqtisodiy natijalarni aniq o'lchash mumkin. Bu texnologiyalar
orqali loyiha boshqaruvchilari yanada samarali qarorlar qabul qilishlari mumkin. Loyiha
boshqaruvchilari uchun barqaror rivojlanish maqsadlariga erishishdagi chaqiriqlar. Barqaror
rivojlanish maqsadlariga erishishda loyiha boshqaruvchilari turli chaqiriqlarga duch
kelishadi. Eng katta chaqiriqlardan biri — resurslarning cheklanganligi va global
o'zgarishlarga tezkor javob berishdir.
Loyiha boshqaruvchilari o'z vaqtida va samarali qarorlar qabul qilishda muammolarga
duch kelishlari mumkin. Shuningdek, loyiha boshqaruvchilari manfaatdor tomonlar bilan
yaxshi
munosabatlarni
o'rnatishlari
va
barcha
tomonlarning
ehtiyojlarini
muvofiqlashtirishlari zarur. Bu, ayniqsa, barqaror rivojlanish maqsadlariga erishishda ijtimoiy
jihatlarni hisobga olishda muhimdir. Barqaror rivojlanish maqsadlariga erishishda loyiha
boshqaruvi muhim rol o'ynaydi. Loyiha boshqaruvchilari barcha jarayonlarda barqarorlikni
ta'minlash uchun resurslarni samarali boshqarishlari, vaqtni optimallashtirishlari va ekologik,
ijtimoiy va iqtisodiy omillarni birgalikda hisobga olishlari zarur. Turli loyiha boshqaruvi
metodologiyalari, jarayonlari va strategiyalari barqaror rivojlanishga erishishda samarali
vosita bo'lib, ularni to'g'ri qo'llash orqali yanada barqaror va muvaffaqiyatli natijalarga
erishish mumkin. Barqaror rivojlanish maqsadlariga erishish, insoniyatning kelajagi uchun
muhim ahamiyatga ega. Birlashgan Millatlar Tashkiloti tomonidan belgilangan 17 ta barqaror
rivojlanish maqsadi, iqtisodiy, ijtimoiy va ekologik sohalarda global muammolarni hal qilishga
qaratilgan.
Ushbu maqsadlarga erishish jarayonida loyiha boshqaruvi juda muhim rol o'ynaydi,
chunki u resurslarni samarali boshqarish, vaqtni optimallashtirish va natijalarni nazorat
qilishni ta'minlaydi. Loyiha boshqaruvchilari, har bir loyiha bosqichida barqaror rivojlanish
maqsadlariga mos strategiyalarni ishlab chiqishlari zarur. Loyiha boshqaruvi
metodologiyalari, masalan, Agile, barqaror rivojlanish maqsadlarini amalga oshirishda
samarali vosita bo'lib, ular har xil sharoitlarda va turli maqsadlar uchun qo'llanilishi mumkin.
Bundan tashqari, ekologik va ijtimoiy natijalarni boshqarish, gender tengligi, ijtimoiy adolatni
ta'minlash va barqaror iqtisodiy o'sish kabi jihatlarni hisobga olish loyihaning
muvaffaqiyatiga katta ta'sir ko'rsatadi. Loyiha boshqaruvchilari, barcha manfaatdor tomonlar
bilan yaqin hamkorlik qilish, risklarni boshqarish va barqaror natijalarni tahlil qilish orqali
global miqyosda barqaror rivojlanish maqsadlariga erishishga yordam berishi mumkin. Biroq,
86
bu yo'lda muammolar ham mavjud: cheklangan resurslar, ijtimoiy va ekologik risklar va
manfaatdor tomonlar o'rtasidagi farqlar. Shu bois, loyiha boshqaruvchilari samarali va
moslashuvchan yondashuvlarni qo'llashlari kerak.
Loyiha boshqaruvining muvaffaqiyati nafaqat iqtisodiy natijalarga, balki ijtimoiy va
ekologik natijalarga ham bog'liqdir. Barqaror rivojlanish maqsadlari ekologik barqarorlikni
ta'minlashni, tabiiy resurslardan oqilona foydalanishni va ijtimoiy adolatni rivojlantirishni o'z
ichiga oladi. Loyiha boshqaruvchilari ushbu masalalarni yodda tutgan holda, ekologik zararni
kamaytirish, energiya samaradorligini oshirish va ijtimoiy ehtiyojlarga e'tibor berishlari
kerak. Masalan, ijtimoiy barqarorlikni ta'minlash uchun loyiha boshqaruvchilari lokal
hamjamiyatlar bilan samarali hamkorlik qilishlari, ish o'rinlarini yaratish va kambag'allarni
qo'llab-quvvatlashni o'z ichiga olgan strategiyalarni ishlab chiqishlari lozim. Ekologik
barqarorlikni ta'minlashda esa, chiqindilarni kamaytirish, qayta ishlash va tabiiy resurslardan
samarali foydalanish kabi strategiyalarni ishlab chiqish kerak.Barqaror rivojlanish
maqsadlari— bu butun dunyo bo'ylab ijtimoiy, iqtisodiy va ekologik muammolarni hal
qilishga qaratilgan 17 ta global maqsadlar to'plamidir. Ular Birlashgan Millatlar Tashkiloti
(BMT) tomonidan 2015-yilda qabul qilingan va 2030-yilga qadar amalga oshirishni maqsad
qilgan. Barqaror rivojlanish maqsadlarining ahamiyati juda katta, chunki ular. Ijtimoiy
tenglikni ta'minlash: barqaror rivojlanish maqsadlari odamlarning hayot sifati va ijtimoiy
tenglikni oshirishga qaratilgan. Ular, xususan, kambag'allikni qisqartirish, ta'limni yaxshilash
va sog'liqni saqlashni rivojlantirishga yordam beradi.
Ekologik barqarorlikni saqlash: Ekologik barqarorlikni ta'minlash muhim ahamiyatga
ega. BRMlar ekologik muammolarni, masalan, iqlim o'zgarishi, biologik xilma-xillikning
yo'qolishi va ifloslanish kabi masalalarni hal qilishga qaratilgan. Iqtisodiy barqarorlikni
kuchaytirish: Iqtisodiy barqarorlikni ta'minlash ham BRMlarning asosiy maqsadlaridan
biridir. Ular iqtisodiy o'sishni barqarorlashtirish, ish o'rinlarini yaratish va muhim
infratuzilma loyihalarini rivojlantirishga yordam beradi. Hamma uchun barqaror kelajak
yaratish: BRMlar barcha mamlakatlarda, shu jumladan kam rivojlangan yoki rivojlanayotgan
mamlakatlarda ham barqaror rivojlanishni ta'minlashga yordam beradi. Bu hamma uchun bir
xil imkoniyatlarni yaratish va dunyo miqyosida yuksalish va taraqqiyotga erishish demakdir.
Barqaror rivojlanish maqsadlari (BRM) Birlashgan Millatlar Tashkiloti (BMT) tomonidan
2015-yilda qabul qilingan va 2030-yilga qadar amalga oshirishni maqsad qilgan 17 ta
maqsadlar to'plamidir. Ushbu maqsadlar, butun dunyo bo'ylab iqtisodiy, ijtimoiy va ekologik
muammolarni hal qilishga yo'naltirilgan. Loyiha boshqaruvi, bu maqsadlarga erishishda
muhim rol o'ynaydi, chunki u resurslarni samarali boshqarish, vaqtni optimallashtirish va
muammolarni hal qilishni ta'minlaydi. Ushbu maqolada, barqaror rivojlanish maqsadlariga
erishishda loyiha boshqaruvining o'rni, yondashuvlar va amaliyotlar tahlil qilinadi. Barqaror
rivojlanish maqsadlari va loyiha boshqaruvi Barqaror rivojlanish maqsadlari insoniyatning
kelajagi uchun zarur bo'lgan ijtimoiy, iqtisodiy va ekologik natijalarga erishishni ta'minlaydi.
BMT tomonidan belgilangan 17 ta maqsadlarning har biri o'z ichida bir qator alohida
maqsadlarni o'zlashtiradi. Loyiha boshqaruvi, bu maqsadlarga erishishda zarur bo'lgan
resurslar, vaqt va energiyani samarali boshqarishni ta'minlashda muhim rol o'ynaydi.
Foydalanilgan adabiyotlar/Используемая литература/References:
1.
BMT Barqaror Rivojlanish Maqsadlari (SDG) 2015y;
87
2.
Yashil iqtisodiyotni rivojlantirish bo'yicha Qonun (Green Economy) 2012y;
3.
Evropa Ittifoqi – Yashil Kelajakni Ta'minlash to'g'risidagi Qonun 2019;
4.
UNFCCC – BMT Iqlim O'zgarishi Konvensiyasi (UN Framework Convention on Climate
Change) 1992;
5.
"Sustainable Project Management" – Tobias H. D. (2019)
6.
"Sustainable Development Goals and Project Management" – International Journal of
Project Management (2017)
7.
"The Business Guide to Sustainability: Practical Strategies and Tools for Organizations" –
Darcy Hitchcock & Marsha Willard
8.
"Project Management for Sustainability: A Guide to Environmentally and Socially
Responsible Project Management" – Robert J. K. (2020)
