4
ROBOTOTEXNIKADA ARDUINO UNO QURILMALARINING IMKONIYATLARI
VA QULAYLIKLARI
Ziyodullayeva Musharraf
Shahrisabz davlatpedogogika institute
Matematika Informatika yo’naloshi 2-bosqich talabasi
https://doi.org/10.5281/zenodo.14499593
Annotatsiya:
Ushbu maqola Arduino UNO mikrokontrollyerining robototexnikadagi
imkoniyatlari va qulayliklarini tahlil qiladi. Arduino UNO plotformasi, uning arzonligi,
dasturlashning osonligi va turli komponentlar bilan integratsiya qilinishi kabi afzalliklari
sababli robototexnika sohasida keng qo’llaniladi.
Kalit so’zlar:
Arduino UNO, robototexnika, mikrokontroller, dasturlash, sensorlar,
motorlar, tarmoq modullari, avtomatlashtirilgan tizimlar, prototiplar, motor boshqaruvi,
Arduino IDE, I/O portlari, eksperementlar, robot dizayni, ochiq manba platforma.
Аннотация.
В
этой
статье
анализируются
возможности
и
удобства
микроконтроллера Arduino Uno в робототехнике. Платформа Aрдуинo УНО широко
используется в робототехнике из-за ее преимуществ, таких как низкая стоимость,
простота программирования и интеграция с различными компонентами.
Клочевые
слова.
Arduino
UNO,робототехника,
микроконтроллер,
Программирование,
сенсорная
сигнализация,
motorola,
сетевые
модули,
автоматизированные системы, прототипы, управление двигателем, Arduino IDE, порты
ввода-вывода, эксперименты, дизайн роботов, открытый исходный код платформа.
Annototion.
This article analyzes the capabilities and convenience of the Arduino UNO
microcontroller in robotics. The Arduino Uno platform is widely used in robotics due to its
advantages such as low cost, ease of programming and integration with various components.
Key words
: Arduino UNO, robotics, microcontrollers, programming, touch alarm,
motorola, network modules, automated systems, prototypes, engine control, Arduino IDE, I /
u ports, experiments, robot design, open source platform.
Kirish:
Robototexnika, ya’ni avtomatik boshqariladigan tizimlar va robotlarning
yaratish va ishlash jarayoni, zamonaviy texnalogiyalar sohasida muhim o’rin tutadi. Dastlab,
bunday tizimlar yuqori narxdagi maxsus uskunalar va murakkab dasturlashni talab qilgan
bo’lsa, hozirgi kunda Arduino kabi ochiq manba platformalarining rivojlanishi bilan bu soha
ancha ommaviylashgan. Arduino UNO – bu dasturlash va qurulmalarni integratsiyalash uchun
juda qulay, arzon va keng tarqalgan mikrokontrolerli platadir. Ushbu maqolada Arduino Uno
qurulmasining rabototexnikada qanday imkoniyatlarni taqdim etishi va uning qulayliklari
haqida so’z boradi.
Arduino Uno qurilmasining Strukturasi
Arduino Uno – bu 8-bitli mikrokontroller bo’lib, ATmega328P chipiga asoslanadi. Uning
asosiy xususiyatlariga quyidagilar kiradi:
I/O portlari: 14ta raqamli kirish-chiqish pinlari (6 tasi PWM chiqishi), 6 ta analog kirish.
Eski malumotlar saqlash: 32 Kb Flash xotira, 2 Kb SRAM, 1 Kb EEPROM.
Oson dasturlash interfeysi: Arduino IDE yordamida oddiy va tushunarli kod yozish
imkoniyati.
Kengaytirilgan kenglikdagi kutubxonalar va modullar: Arduino ekotizimi turli sensorlar,
motorlar kameralar va boshqa qurilmalar bilan ishlash imoniyatlarini taqdim etadi.
5
Arduino UNO Qurulmasining Asosiy Imkoniyatlari
Oson dasturlash: Arduino UNO dasturlash muhitining (IDE) oddiyligi va qulayligi uni
yangi boshlavchilar uchun ham ideal qilishda kata rol o’ynaydi. C++ tiliga asoslangan bu
platforma, oddiy sintaksis va ko’plab namunaviy kodlar bilan yangi foydalanuvchilarga tezda
o’rganishga yordam beradi.
Kengaytirilgan komponentlar qo’llab – quvvatlashi: Arduino UNOning imkoniyatlari
uning kengaytirilgan komponentlar bilan ishashga asoslanadi. LEDlar, motorlar sensorlar,
akselerometrlar, GPS modullar va boshqa qurilmalar bilan oson integratsiya qilinadi. Bu
Arduino UNO ni turli robototexnika qurulmalari yaratishda juda mos qiladi.
I/O portlari va intarfeyslari: Arduino UNO 14 ta raqamli kirish/chiqish (I/O) portiga ega.
Ulardan 6 tasi PWM (Pulse Width Modulation) chiqishi sifatida ishlatilishi mumkin. Bu esa
serva motorlar, harakat sensorlari va boshqa qurulmalarga oson ulanish imkonini beadi.
Tarmoq va simsiz aloqalar: Arduino UNO’ga Wi-Fi, Bluerooth va Zigbee kabi tarmoq
modullarini ulash mumkin. Bu imkoniyatlar robotlarni masofadan boshqarish, ma’lumotlarni
uzatish va tarmoqlarga ulanishda foydalidir.
Modul va sensorlarni qo’llash: Arduino UNO plotformasi bilan birgalikda sensorlar va
modullarni o’rnatish juda oson. Temperaturani, yorug’likni, harakatni, masofani o’lchash kabi
turli sensorlar bilan tizimlarni boshqarish mumkin.
Robototexnikada Arduino UNO’ning Foydalari
Arzonlik va oson kirish: Arduino UNO nisbatan arzon narxga ega bo’lib, yangi
boshlovchilar va talabalar uchun ideal vositadir. Arduinoning ochiq manba ekanligi esa unga
jahon bo’ylab ishlab chiquvchilar tomonidan doimiy ravishda qo’shimcha imkoniyatlar va
kutubxonalar yaratib berilishini ta’minlaydi.
Ko’p qirrali qo’llanishi: Arduino UNO turli xil robototexnika loyihalarida ishlatiladi,
jumladan:
Xizmatlar robotlari: Odamlarga yordam beradigan robotlar yaratishda Arduino UNO
foydalanilishi mumkin. Masalan, yoritish tizimlari, avtomatik uy ro’yxati, va tibbiy robotlar.
Mobil robotlar: Harakat sensorlari va motorlarni boshqarish uchun Arduino UNO
o’rnatilgan robotlarni yaratish mumkin. Bu robotlar ko’p joylarni o’rganib chiqishi va ma’lum
vazifalarni bajarish mumkin.
Aqlli mashinalar: Arduino UNO yordamida aqlli mashinalar va avtomatlashtirilgan
tizimlar qurush mumkin. Masalan, masofani o’lchash va to’siqlarni aniqlash uchun sensorlar
o’rnatish.
Integratsiya va kengaytirilish: Arduino UNO ning modullar va sensorlar bilan oson
integratsiyasi uni robototexnika tizimlarida juda moslashtiradi. Turli xil modullarni, masalan,
motorlar, servo mexanizmlarini yoki boshqa qurulmalarni Arduino’ga ulash oson.
Keng jamoa va qo’llab-quvvatlash: Arduino UNO plotformasi global hamjamiyat
tomonidan keng qo’llab-quvvatlanadi. Internetda ko’plab qo’llanmalar, forumlar va videolar
mavjud bo’lib, ular yangi foydalanuvchilar uchun juda foydalidir.
Eksperimentlar va prototiplar yaratish: Arduino UNO robototexnika sohasida yangi
g’oyalar, eksprementlar va prototiplar yaratish uchun juda mos keladi. Ko’p robototexnika
tadqiqotlari va innovatsiyalari Arduino yordamida amalga oshirilgan.
Xulosa:
Arduino UNO robototexnikada keng qo’llaniladigan kuchli plotformadir. Uning
oson dasturlash imkoniyatlari, kengaytirilgan komponentlar bilan ishlash qulayligi, arzonligi
6
va yuqori samaradorligi uni turli rabototexnika sohasida o’zini o’rganishga intilayotganlar
uchun ajoyib boshlang’ich nuqtadir.
References:
1.
Sh, Mavlonov Sh, and F. B. Jurayeva. "ZAMONAVIY TEXNOLOGIYALAR YORDAMIDA
MINTAQALAR IQTISODIYOTINI RIVOJLANTIRISH." Экономика и социум 10 (125) (2024):
234-238.
2.
Aliqulov, Sh. "M. Yaxiyaxonova. Taʻlim samaradorligini oshirishda kreativ va zamonaviy
metodlarning ahamiyati. Raqamli ta’lim muhitida fanlararo integratsiyani Qoʻllashning ta’lim
samaradorligiga ta’siri: xalqaro Tajribalar va rivojlanish istiqbollari." (2024).
3.
ShukurulloFayzullo o‘g‘li, Aliqulov. "TA ‘LIMDA MULTIMEDIYA TEXNOLOGIYALARINI
QO ‘LLASH."
PEDAGOGS
50.2 (2024): 51-55.
4.
Shamsiddinov, G‘iyosjon, Barchin Ro‘ziqulova, and Laziza Inatillayeva. "BOSHLANG ‘ICH
TA’LIMDA
AXBOROT
TEXNOLOGIYALARIDAN
FOYDALANISH
USULLARI
VA
AFZALLIKLARI."
Педагогика и психология в современном мире: теоретические и
практические исследования
3.10 (2024): 39-41.
5.
Shamsiddinov, G‘iyosjon, Jasmina Murodulloyeva, and Umida Nurmaxmatova. "YASHIL
IQTISODIYOT VA YO ‘NALISHLARI BO ‘YICHA TA’LIM DASTURLARINI RIVOJLANTIRISH
MEXANIZMLARI."
Models and methods in modern science
3.5 (2024): 44-49.
6.
Shamsiddinov, G‘iyosjon, and Temurbek Zarifov. "GLOBAL TARMOQ QURISHDA
TARMOQ QURILMALARIDAN FOYDALANISH VA TARMOQ TOPOLOGIYALARINING
O’RNI."
Science and innovation in the education system
3.5 (2024): 50-60.
7.
Raxmatov Sherqo'zi Akbar Kodirov. “Ta'lim jarayonida bulutli texnalogiyalardan
foydalanishning samaradorligi” Pedagogis Internatsianal researcg ISSN:281-4027_SJIF:4.995.
2023/5/15
8.
F Qodirov. Aholiga tibbiy xizmatlar ko'rsatishning rivojlanishini iqtisodiy-matematik
modellashtirish. Scienceweb academic papers collection . 2023/1/1.
9.
F Qodirov. Zamonaviy to'lov tizimlari tahlili va elektron pul birliklari. Scienceweb
academic papers collection. 2023/1/1.
10.
Ergash o'g'li, Qodirov Farrux. "Аҳолига тиббий хизмат кўрсатиш соҳасининг келгуси
ҳолатини башоратлаш."
Сервис” илмий-амалий журнал
(2022): 56-59.
11.
Ergash o’g’li, Qodirov Farrux. "ECONOMETRIC MODELING OF THE DEVELOPMENT OF
MEDICAL SERVICES TO THE POPULATION OF THE REGION."
Berlin Studies Transnational
Journal of Science and Humanities
2.1.1 Economical sciences (2022).
12.
Ergash o’g’li, Qodirov Farrux. "CREATION OF ELECTRONIC MEDICAL BASE WITH THE
HELP
OF
SOFTWARE
PACKAGES
FOR
MEDICAL
SERVICES
IN
THE
REGIONS."
Conferencea
(2022): 128-130.
13.
Қодиров, Фаррух. "ПРОЦЕСС РАЗРАБОТКИ ИГРОВОГО ДВИЖКА UNITY." АХБОРОТ-
КОММУНИКАЦИЯ
ТЕХНОЛОГИЯЛАРИНИ
РИВОЖЛАНТИРИШ
ШАРОИТИДА
ИННОВАЦИЯЛАР мавзусидаги Республика илмий-амалий анжуман МАЪРУЗАЛАР
ТУПЛАМИ (2019).
14.
Qodirov, Farrux. "" AQLLI UY" TIZIMINING IMKONIYATLARI." Scienceweb academic
7
papers collection (2019).
15.
Qodirov, Farrux. "DESCRIPTION AND PERFORMANCE OF THE PROGRAM 3D MAX
STUDIO." АХБОРОТ-КОММУНИКАЦИЯ
ТЕХНОЛОГИЯЛАРИНИ
РИВОЖЛАНТИРИШ
ШАРОИТИДА ИННОВАЦИЯЛАР мавзусидаги Республика илмий-амалий анжуман
МАЪРУЗАЛАР ТУПЛАМИ (2019).
16.
Qodirov, Farrux. "GPON TEXNOLOGIYASI-OPTIK KIRISH TARMOG'I." АХБОРОТ-
КОММУНИКАЦИЯ
ТЕХНОЛОГИЯЛАРИНИНГ
РИВОЖЛАНИШ
ИСТИҚБОЛЛАРИ
мавзусидаги Республика илмий-амалий анжуман МАЪРУЗАЛАР ТЎПЛАМИ (2018).
17.
Shamsiddinov, G‘iyosjon, and Gulandom Raxmatova. "O ‘ZBEKISTONDA AXBOROT
HAVFSIZLIGINI MA’NAVIY VA HUQUQIY ASOSLARI." Solution of social problems in
management and economy 3.4 (2024): 45-57.
