7
NATRIY SALLITSILAT TA’SIRIDA HOSIL QILINGAN EKSPERIMENTAL ME’DA
YARALARIDA GLITSERRIZIN KISLOTASI MONOAMMONIY TUZINING
SAMARADORLIGINI BAHOLASH
Mustanov T.B.
Alfraganus university, Toshkent sh.
https://doi.org/10.5281/zenodo.14824310
Dolzarbligi.
Me’da va o‘n ikki barmoq ichak yaralari zamonaviy tibbiyotning eng
dolzarb muammolaridan birini tashkil etadi, aholi orasida tarqalishi esa 10% dan 20% gacha
o'zgarib turadi. Sog‘liqni saqlash tizimi ushbu kasallikni davolashda zamonaviy kimyoviy
preparatlarning boy arsenaliga ega, ammo ko‘p hollarda bular bemorlarning ehtiyojlariga
to‘liq javob bermasligi ortiqcha savollar tug‘dirmoqda. Shu sababli, tabiatdan olingan va
potentsial dori sifatida ko‘rilayotgan o‘simlik asosidagi preparatlar alohida qiziqish uyg‘otadi.
Ishning maqsadi.
Markaziy Osiyoda o‘suvchi qizilmiya o‘simligidan olingan glitserrizin
kislotasi monoammoniy tuzining yaralarni davolashdagi ta'sirini chuqur tahlil qilishdir.
Usul va uslublar.
Klinik amaliyotda glitserrizin kislotasi monoammoniy tuzi, ya'ni
glitseram, so‘nggi yillarda keng qo‘llanilmoqda. Bu borada olib borilgan tajribalar oq
kalamushlar ustida tashkil qilinib, glitseramning yaraga qarshi ta'sirini metilurasil preparati
bilan taqqoslashga mo‘ljallandi. Tajribalar Romanov L.M., Zinger L.V. va Kolle V.E. tomonidan
ishlab chiqilgan modifikatsiyalangan usulga asoslangan holda olib borilgan.
Natijalar.
Tajriba natijalari shuni ko‘rsatdiki, nazorat guruhidagi barcha hayvonlarda
oshqozon yarasi mavjud bo‘lib, ularning o‘rtacha maydoni 13,9 mm² ga teng edi.
Metilurasilning terapevtik samarasi esa ancha past bo‘lib, yarali kalamushlar soni faqat 15%
ga kamaydi, bu esa yaralarning maydoni 9,8 mm² gacha qisqarishi bilan izohlandi.
Glitseramni 50 mg/kg va 75 mg/kg dozalarida qo‘llash natijasida yarali kalamushlar
soni mos ravishda 35% va 50% ga kamaydi. Bu guruhlardagi kalamushlarda oshqozon shilliq
qavatining yaralanish maydoni 5,6 mm² va 1,8 mm² ni tashkil etdi va nazoratdan farqli
o‘laroq, mos ravishda 59,7% va 87,1% ga pasaydi. Nazorat guruhidagi Pauls Indeksi esa 7,3 ga
teng bo‘lib, metiluratsil qo‘llanganda u 43% ga kamaygan. Glitseramni 50 mg/kg va 75 mg/kg
dozalarida esa bu ko‘rsatkich mos ravishda 71% va 90% ga pasaygan.
Natijalarimizdan shuni xulosa qilish mumkinki, natriy sallitsilat ta'sirida hosil bo‘lgan
eksperimental oshqozon yaralarida glitseramni qo‘llash metiluratsilga nisbatan hamma
dozalar uchun samaraliroqdir va u metiluratsil bilan taqqoslaganda 3 baravar yaxshi natija
ko‘rsatmoqda.
Shunday qilib, glitseram o‘ziga xos yaraga qarshi ta'sirga ega ekanligi ko‘rsatilgan bo‘lib,
bu xususiyati uni metiluratsil preparatidan ustun ekanligini ko’rsatdi. Shu sababli, glitseramni
yaraga qarshi dori sifatida foydalanish va tavsiya etish muhim ahamiyatga egadir.
Xulosa:
1. Eksperimental sharoitlarida yaratilgan oshqozon yarasida glitseramning ta'siri yuqori
samaradorlikni namoyon etdi.
2. Metiluratsilga nisbatan glitseramning 3 baravar samaraliroqligi, tibbiyot amaliyotida
keng ko‘lamda qiziqish tug‘dirmoqda.
8
References:
1.
Mirzatullaevna, A. R., Jabbarovich, E. U., Shuhratovna, M. G., Erikovna, N. F., &
Majlimovna, P. M. (2019). Uso de tecnologias multimedia modernas en clases de idiomas
extranjeros.
Religación. Revista de Ciencias Sociales y Humanidades
,
4
(18), 80-85.1
2.
Примова, М. М. (2023). ФРАЗЕОЛОГИЗМЛАРНИ ҚИЁСИЙ ЎРГАНИШНИНГ НАЗАРИЙ
МАСАЛАЛАРИ.
Scientific Impulse
,
1
(10), 549-551.
3.
Примова, М. М. (2024). Место Лингвострановедения В Изучении Иностранного
Языка.
International Journal of Formal Education
,
3
(2), 67-69.
4.
Majlimovna, P. M., & Shukrullayevna, A. Z. (2024). YUNON-LOTIN DUBLETLARI VA
YAKKA TERMINOELEMENTLAR. KLINIK TERMINLAR TUZILISHI HAQIDA UMUMIY
TUSHUNCHA.
TA'LIM VA RIVOJLANISH TAHLILI ONLAYN ILMIY JURNALI
,
4
(2), 260-263.
5.
Primova, M. (2024). INTERPRETABLE PHRASEOLOGICAL UNITS OF CHARACTER
EXPRESSION IN FRENCH AND UZBEK LANGUAGES.
Академические исследования в
современной науке
,
3
(5), 130-134.
6.
Mirzatullaevna, A. R., Jabbarovich, E. U., Shuhratovna, M. G., Erikovna, N. F., &
Majlimovna, P. M. (2019). Using modern multimedia technologies in foreign language
lessons.
Religación: Revista de Ciencias Sociales y Humanidades
,
4
(18), 80-84.
7.
Mirzatullaevna, A. R., Jabbarovich, E. U., Shuhratovna, M. G., Erikovna, N. F., &
Majlimovna, P. M. (2019). Uso de tecnologias multimedia modernas en clases de idiomas
extranjeros.
Religación. Revista de Ciencias Sociales y Humanidades
,
4
(18), 80-85.
8.
PRIMOVA, M. (2023). FRANSUZ VA O ‘ZBEK TILLARIDA XARAKTER IFODALOVCHI
FRAZEOLOGIK BIRLIKLARNING CHOG‘ISHTIRMA TAHLILI.
9.
Klara, A., & Munisa, P. (2019). Main features of the formation and development of the
gerund in English.
Вопросы науки и образования
, (7 (53)), 79-81.
10.
Majlimovna, P. M. (2023). Phraseologism as a Linguistic Phenomenon.
11.
Primova, M. M., & Olmasbekov, A. K. (2023). LATIN VOCABULARY IN MODERN
ENGLISH.
Academic research in educational sciences
,
4
(TMA Conference), 239-241.
