40
https://eyib.uz
2-sho‘ba.
Biznesni qo’llab-quvvatlash jarayonlarida boshqaruv va marketing
usullaridan samarali foydalanish
O‘zbekistondagi so‘nggi raqamli islohotlar samaradorligi xalqaro raqamlashtirish
reytinglari dinamikasida namoyon bo‘lmoqda:
GovTech sifat indeksiga ko‘ra, davlat xizmatlari sohasida O‘zbekiston 2020-
yildan buyon 37 pog‘onaga ko‘tarilib, dunyoda 43-o‘rinni egalladi va Braziliya, Koreya
Respublikasi, Saudiya Arabistoni kabi davlatlarni o‘z ichiga olgan “A” guruhiga kirdi.
Birlashgan Millatlar Tashkiloti tomonidan har 2 yilda bir marta oʻtkazib
kelinayotgan BMTning elektron hukumat soʻrovi 2022-yil yakunlariga koʻra,
O‘ZBEKISTON IQTISODIYOTINI
RAQAMLASHTIRISH
Ergashev Botirjon
Rafuqjon o‘g‘li
Andijon iqtisodiyot va qurilish instituti, stajor assistenti
Raximov Sobirjon
Shuxratjon o‘g‘li
Andijon iqtisodiyot va qurilish instituti talabasi
Rustamova
Charosbonu
Mirzaakbar qizi
Andijon iqtisodiyot va qurilish instituti talabasi
Toshpo‘latov
Yahyobek Dilmurod
o‘g‘li
Andijon iqtisodiyot va qurilish instituti talabasi
To‘xtasinova
Shoxidaxon
Kamolidin qizi
Andijon iqtisodiyot va qurilish instituti talabasi
A
nn
o
ta
ts
iy
a
O‘zbekistonni raqamlashtirish bundan 10 yil avval boshlangan. 2012-yilda
respublika hukumati tomonidan “Milliy axborot-kommunikatsiya tizimini
rivojlantirish kompleks dasturi” tasdiqlandi. Hujjatni amalga oshirish 2013-
2020 yillarga mo'ljallangan.
Kalit so‘zlar:
Raqamlashtirish, axborot-kommunikatsiya, kompleks dastur
41
https://eyib.uz
2-sho‘ba.
Biznesni qo’llab-quvvatlash jarayonlarida boshqaruv va marketing
usullaridan samarali foydalanish
Oʻzbekiston darhol 18 pogʻonaga koʻtarilib, “yuqori/juda yuqori rivojlanish darajasi”ga
ega davlatlar qatoriga kirdi.
Britaniyaning Oxford Insights tashkiloti tomonidan ishlab chiqilgan “Government
Artificial Intelligence Rea Dines Index” reytingida O‘zbekiston so‘nggi 4 yil ichida
158-o‘rindan 79-o‘ringa ko‘tarildi.
Telekommunikatsiya infratuzilmasi indeksiga (TII) ko‘ra, O‘zbekiston TII
darajasi yuqori bo‘lgan davlat deb topildi. O‘zbekiston Respublikasi keng polosali
internet narxi bo‘yicha 220 davlat orasida 19-o‘rinni egalladi.
Bundan tashqari, Oʻzbekistonda elektron hukumat tizimini takomillashtirish va
elektron davlat xizmatlari ulushini yuz foizga yetkazish, ularni koʻrsatayotganda
shaxsni aniqlashning mobil identifikatori tizimini, “Fuqarolarning raqamli pasporti” va
“Raqamli hokimiyat” loyihalari.
“Elektron hukumat” loyihalarini boshqarish markazi O‘zbekiston Respublikasi
Axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi bilan
hamkorlikda “Fuqarolarning raqamli pasporti” loyihasini amalga oshirish ustida
ishlamoqda.
Tajriba tariqasida 2022-yil 15-iyuldan 2023-yil 1-dekabrga qadar davlat idoralari,
banklar va boshqa tashkilotlardan qog‘oz shakldagi shaxsiy guvohnomalar talab
qilinmaydi. Kelajakda ularning o‘rniga ularning raqamli versiyalarini maxsus OneID
Mobile ilovasida taqdim etishingiz mumkin, bu qonuniy kuchda jismoniy
hamkasblariga teng bo‘ladi.
Loyihani amalga oshirishning birinchi bosqichida tizimni quyidagi yo‘nalishlarda
joriy etish rejalashtirilgan:
transport vositalaridan foydalanish va boshqarish huquqini beruvchi hujjatlarni
tekshirish;
ichki reyslar;
mamlakat ichida temir yo'lda sayohat qilish;
mehmonxonalar, sanatoriylar, dam olish uylari va boshqa shu kabi muassasalarda
mehmonlarni hisobga olish;
uyali aloqa operatorlari va internet provayderlaridan xizmatlar olish;
davlat xizmatlari markazlarida davlat xizmatlarini ko'rsatish;
tijorat banklari va sug'urta kompaniyalariga xizmatlar ko'rsatish;
tibbiy xizmatlarni olish;
oliy ta'lim tizimlarida talabalarga kirishni ta'minlash.
Xizmat foydalanuvchilari O‘zbekiston Respublikasi fuqarosining pasporti yoki
shaxsiy guvohnomasidan tashqari, haydovchilik guvohnomasi, transport vositasini
ro‘yxatdan o‘tkazish guvohnomasi, nikoh va tug‘ilganlik to‘g‘risidagi guvohnoma,
talabalik guvohnomasi, koronavirusga qarshi emlash guvohnomasi va boshqalar kabi
raqamli hujjatlarni boshqarishi mumkin.
O'zbekiston AKT bozori
Statistika agentligi maʼlumotlariga koʻra, soʻnggi besh yilda telekommunikatsiya
va IT-kompaniyalar soni 1,8 barobarga oshgan. 2023-yil boshida respublikada 12
mingdan ortiq AKT korxonalari faoliyat ko‘rsatmoqda. Sanoatda 100 mingdan ortiq
kishi ishlaydi. 2022-yil yakuniga ko‘ra, AKT xizmatlari hajmi 125,5 foizga o‘sib, 22,9
trillion so‘mni tashkil etdi, shundan 4,2 trillion so‘mi O‘zbekiston kompaniyalari va
42
https://eyib.uz
2-sho‘ba.
Biznesni qo’llab-quvvatlash jarayonlarida boshqaruv va marketing
usullaridan samarali foydalanish
mutaxassislari tomonidan ko‘rsatilgan dasturlash xizmatlaridir. 2023-yilning birinchi
choragida O‘zbekiston IT-sohasining umumiy daromadi 2,38 trillion so‘mni tashkil etdi,
bu 2022-yilning shu davriga nisbatan qariyb to‘rt barobar ko‘pdir. Raqamli xizmatlar
eksporti 57,2 million dollargacha oshdi, IT Park maʼlumotlariga koʻra, sof daromad
tushumning 90 foizdan ortigʻini yoki 2,158 trillion soʻmni tashkil etdi.
Hukumat AKT sohasidagi kompaniyalar uchun uskunalar, dasturiy ta’minot va
turli materiallarni bojxona to‘lovlaridan ozod qilish orqali IT-kompaniyalarning
o‘sishini rag‘batlantirmoqda, o‘tgan yildan boshlab esa operatorlar uchun mobil aloqa
xizmatlariga aksiz solig‘i 10 foizgacha pasaytirildi. IT Park Uzbekistan rezidentlari
qator imtiyoz va afzalliklarga ega. Bugungi kunda soliq imtiyozlari chekka aholi
punktlari, dam olish maskanlari, turistik va transport yo‘nalishlarida infratuzilmani
rivojlantiruvchi, shuningdek, chekka hududlardagi byudjet tashkilotlari uchun
infratuzilmani yaratuvchi operator va provayderlarga nisbatan qo‘llaniladi.
Foydalanilgan adabiyotlar ro‘yxati:
1.
Shukurullaevna, B. S. (2023). MANAGEMENT SYSTEM FOR THE
EFFECTIVE USE OF LABOR POTENTIAL IN THE DEVELOPMENT OF
INTEGRATION PROCESSES.
Best Journal of Innovation in Science, Research and
Development
, 466-473.
2.
Shukurullayevna, B. S. (2024). Advanced Foreign Experiences on Private
Business Activity and its Development.
European Journal Of Innovation In Nonformal
Education
,
4
(3), 60-63.
3.
Sh, B. S., & Abdug'aniev, Y. J. (2024). Youth Entrepreneurship and its Socio-
Economic Advantages.
EUROPEAN JOURNAL OF BUSINESS STARTUPS AND
OPEN SOCIETY
,
4
(4), 166-169.
43
https://eyib.uz
2-sho‘ba.
Biznesni qo’llab-quvvatlash jarayonlarida boshqaruv va marketing
usullaridan samarali foydalanish
4.
Shukurullayevna, B. S. (2024). DEVELOPMENT OF SMALL BUSINESS
AND PRIVATE ENTREPRENEURIAL ACTIVITY IN UZBEKISTAN PROSPECTS
OF DIRECTIONS.
Journal of new century innovations
,
54
(3), 114-117.
5.
Қаҳҳоров, Ш., & Шаробиддинов, А. (2024). КОРПОРАЦИЯЛАРНИ
ИНВECТИЦИЯЛAШНИНГ ЖAҲOН AМAЛИЁТИ ТAҲЛИЛИ.
Interpretation and
researches
.
6.
Qahhorov, S. (2023). SOLIQ SIYOSATINI IQTISODIY FAOLLIKKA YO
‘NALTIRILGAN
MEXANIZMLARINI
TAKOMILLASHTIRISH.
Educational
Research in Universal Sciences
,
2
(14), 261-263.
7.
Shahrukhbek, K. (2023). ANALYSIS OF THE IMPACT OF THE VALUE-
ADDED TAX ON THE DEVELOPMENT OF THE ECONOMY AND THE
DEVELOPMENT
OF
THE
COUNTRY.
In
"
ONLINE-CONFERENCES"
PLATFORM
(Vol. 1, pp. 491-493).
8.
Saidturaevich, Y. N. M. (2024). The Development of Tourism Activity and its
Role in the World Economy.
EUROPEAN JOURNAL OF BUSINESS STARTUPS AND
OPEN SOCIETY
,
4
(4), 241-243.
9.
Saidturaevich, Y. N. M. (2024). Priorities and Requirements of the Transition
to the “Green Economy” in the Conditions of Uzbekistan.
Best Journal of Innovation in
Science, Research and Development
,
3
(1), 582-585.
10.
Saidturaevich, Y. N. M. (2024). PROSPECTS OF AGRICULTURAL
DEVELOPMENT
THROUGH
AGRO-TOURISM.
Ta'lim
innovatsiyasi
va
integratsiyasi
,
21
(4), 179-182.
11.
Yusupov, N. S., Qosimjon o‘g‘li, S. A., & Akramjon o‘g’li, A. A. (2024).
INVESTITSION LOYIHALARNI MUVAFFAQIYATLI AMALGA OSHIRISHDA
ZAMONAVIY
BOSHQARUVDAN
SAMARALI
FOYDALANISH
YO
‘LLARI.
Journal of new century innovations
,
54
(2), 106-109.
12.
Saidturaevich, Y. N. M. (2024). The Effect of Organizing Tourism Activities
in Villages on the Expansion of Tourism Networks in Our Country.
TA'LIM VA
RIVOJLANISH TAHLILI ONLAYN ILMIY JURNALI
,
4
(5), 204-207.
13.
Saidturaevich, Y. N. M. (2024). Analysis of Development and Shortcomings
in Local Tourism in the Republic of Uzbekistan.
EUROPEAN JOURNAL OF
INNOVATION IN NONFORMAL EDUCATION
,
4
(5), 127-129.
14.
Yusupov, N. S. (2024). TADBIRKORLIK FAOLIYATIDA LOYIXAVIY
BOSHQARUVNI
RIVOJLANTIRISH
TENDENSIYALARI
VA
ISTIQBOLLARI.
PEDAGOGS
,
59
(1), 202-207.
15.
Алматаев Т. О., Давидова Д. Т., Султанов А. А. ПУТИ ЭФФЕКТИВНОЙ
ОРГАНИЗАЦИИ
ИНТЕГРАЦИИ
СОТРУДНИЧЕСТВА
ВЫСШЕГО
ОБРАЗОВАНИЯ И ПРОМЫШЛЕННОСТИ //Universum: технические науки. –
2023. – №. 9-2 (114). – С. 38-41.
16.
Давидова Д. Т. CУҒУРТАДА АХБОРОТ КОММУНИКАЦИЯ
ТЕХНОЛОГИЯЛАРИ ВА УЛАРДАН ФОЙДАЛАНИШ МЕЗОНЛАРИ //MODELS
AND METHODS FOR INCREASING THE EFFICIENCY OF INNOVATIVE
RESEARCH. – 2023. – Т. 2. – №. 23. – С. 56-62.
17.
Mamayev B.N. RAQAMLI TEXNOLOGIYALARDAN FOYDALANGAN
HOLDA
RAQAMLI
MARKETING
ELEMENTIDAN
BIRI
INTERNET-
44
https://eyib.uz
2-sho‘ba.
Biznesni qo’llab-quvvatlash jarayonlarida boshqaruv va marketing
usullaridan samarali foydalanish
REKLAMADAN FOYDALANISHNING TENDENSIYALARI Vol. 1 No. 8 (2022):
O'ZBEKISTONDA
18.
Mamayev
B.N.
O‘ZBEKISTONDA
INVЕSTITSION
MUHIT
JОZIBАDОRLIGINI TA’MINLASHNING O‘ZIGA XOS JIHATLATI International
scientific journal “Interpretation and researches” Volume 1 issue 20 | ISSN: 2181-4163 |
UIF-2023: 8.2
19.
Мамаев , Б. Н. (2023). ЎЗБЕКИСТОН БАЛИҚ САНОАТИНИ
РИВОЖЛАНТИРИШДА КЛАСТЕРЛАШ. Educational Research in Universal
Sciences, 2(14), 693–700. Retrieved from http://erus.uz/index.php/er/article/view/4511
