MAKTAB O‘QUVCHILARINING XORIJIY TILLARNI O‘ZLASHTIRISHNING AMALIY KO‘NIKMALARINI FAOLLASHTIRISH

Аннотация

Ushbu maqolada maktab o‘quvchilarining xorijiy tillarni o‘zlashtirish jarayonida amaliy ko‘nikmalarini faollashtirish usullari va pedagogik yondashuvlar tahlil qilinadi. Ta’lim jarayonida o‘quvchilarning kommunikativ qobiliyatlarini rivojlantirish, interaktiv metodlar orqali til o‘rganishni samarali tashkil etish yo‘llari ko‘rib chiqiladi. Shuningdek, amaliy mashg‘ulotlar va turli kommunikativ vazifalar yordamida tilni real sharoitda qo‘llash ko‘nikmalari shakllantirilishi muhimligi ta’kidlanadi.

Тип источника: Конференции
Годы охвата с 2022
inLibrary
Google Scholar
Выпуск:
134-142
9

Скачивания

Данные скачивания пока недоступны.
Поделиться
Mahmudov , N. . (2025). MAKTAB O‘QUVCHILARINING XORIJIY TILLARNI O‘ZLASHTIRISHNING AMALIY KO‘NIKMALARINI FAOLLASHTIRISH. Академические исследования в современной науке, 4(29), 134–142. извлечено от https://inlibrary.uz/index.php/arims/article/view/99401
Crossref
Сrossref
Scopus
Scopus

Аннотация

Ushbu maqolada maktab o‘quvchilarining xorijiy tillarni o‘zlashtirish jarayonida amaliy ko‘nikmalarini faollashtirish usullari va pedagogik yondashuvlar tahlil qilinadi. Ta’lim jarayonida o‘quvchilarning kommunikativ qobiliyatlarini rivojlantirish, interaktiv metodlar orqali til o‘rganishni samarali tashkil etish yo‘llari ko‘rib chiqiladi. Shuningdek, amaliy mashg‘ulotlar va turli kommunikativ vazifalar yordamida tilni real sharoitda qo‘llash ko‘nikmalari shakllantirilishi muhimligi ta’kidlanadi.


background image

ACADEMIC RESEARCH IN MODERN SCIENCE

International scientific-online conference

134

MAKTAB O‘QUVCHILARINING XORIJIY TILLARNI

O‘ZLASHTIRISHNING AMALIY KO‘NIKMALARINI FAOLLASHTIRISH

Mahmudov Nosirbek Samatovich

Tashkent Perfect University

Katta o‘qituvchisi

https://doi.org/10.5281/zenodo.15554521

Annotatsiya:

Ushbu maqolada maktab o‘quvchilarining xorijiy tillarni o‘zlashtirish

jarayonida amaliy ko‘nikmalarini faollashtirish usullari va pedagogik
yondashuvlar tahlil qilinadi. Ta’lim jarayonida o‘quvchilarning kommunikativ
qobiliyatlarini rivojlantirish, interaktiv metodlar orqali til o‘rganishni samarali
tashkil etish yo‘llari ko‘rib chiqiladi. Shuningdek, amaliy mashg‘ulotlar va turli
kommunikativ vazifalar yordamida tilni real sharoitda qo‘llash ko‘nikmalari
shakllantirilishi muhimligi ta’kidlanadi.

Kalit so‘zlar:

xorijiy til, amaliy ko‘nikmalar, maktab o‘quvchilari,

faollashtirish, pedagogik yondashuv, kommunikativ qobiliyat, interaktiv
metodlar, til o‘rganish

Аннотация:

В статье рассматриваются методы и педагогические подходы к

активизации практических навыков учащихся школьного возраста при
изучении иностранных языков. Особое внимание уделяется развитию
коммуникативных способностеи учащихся и эффективнои организации
обучения с использованием интерактивных методов. Подчеркивается
важность формирования навыков практического применения языка в
реальных ситуациях через практические занятия и разнообразные
коммуникативные задания.

Ключевые слова:

иностранныи язык, практические навыки,

школьники, активизация, педагогическии подход, коммуникативные
способности, интерактивные методы, изучение языка

Bugungi kunda globalizatsiya jarayonlari va xalqaro aloqalarning

kengayishi sharoitida xorijiy tillarni o‘rganishning ahamiyati tobora ortib
bormoqda. Maktab yoshidagi o‘quvchilar uchun chet tillarini egallash nafaqat
fan sifatida, balki ularni amaliy hayotda samarali qo‘llay olish ko‘nikmalarini
rivojlantirish maqsadida ham muhimdir. Shu bois, xorijiy tillarni o‘zlashtirish
jarayonida faqat nazariy bilimlarni berish emas, balki amaliy ko‘nikmalarni
faollashtirish va rivojlantirishga alohida e’tibor qaratish zarur.

Amaliy ko‘nikmalar – bu tilni real muloqot va vaziyatlarda qo‘llash, nutqni

tushunish, yozish va tinglash kabi faoliyatlarni o‘z ichiga oladi. Ularni


background image

ACADEMIC RESEARCH IN MODERN SCIENCE

International scientific-online conference

135

shakllantirish maktab ta’limining samaradorligini oshiradi va o‘quvchilarning
tilga bo‘lgan qiziqishini oshirishga xizmat qiladi. Shu bois, pedagogik jarayonda
interaktiv metodlar, kommunikativ yondashuv va kreativ usullar yordamida
o‘quvchilarning amaliy til ko‘nikmalarini faollashtirish muhim vazifalardan
biridir.

Ushbu maqolada maktab o‘quvchilarining xorijiy tillarni o‘zlashtirishdagi

amaliy ko‘nikmalarini faollashtirish yo‘llari, zamonaviy pedagogik metodlar va
ularning samaradorligi haqida so‘z boradi. Maqola o‘quvchilarning tilni
o‘zlashtirish jarayonida yuzaga keladigan muammolarni aniqlash va ularni hal
qilish bo‘yicha takliflar keltirishga qaratilgan.

Xorijiy tillarni o‘rganish zamonaviy dunyoda juda muhim ahamiyatga ega

bo‘lib, ayniqsa maktab yoshidagi o‘quvchilarda bu jarayonni samarali tashkil
etish ta’lim sifatini oshirishda muhim omillardan biridir. Bugungi kunda dunyo
globalizatsiya jarayonlarini boshdan kechirayotgan bir paytda, chet tillarni
yaxshi bilish nafaqat shaxsiy rivojlanish, balki kelajakda kasbiy muvaffaqiyatlar
uchun ham asosiy talabga aylanmoqda. Shu bois, maktab o‘quvchilarining xorijiy
tillarni o‘zlashtirishda nafaqat nazariy bilimlar, balki amaliy ko‘nikmalarni ham
rivojlantirish muhim vazifa sifatida qaralmoqda.

Amaliy ko‘nikmalar – bu o‘quvchilarning tilni real hayotiy vaziyatlarda

qo‘llay olishlari, muloqot qilishlari, tushunishlari va o‘z fikrlarini ifoda eta
olishlari uchun zarur bo‘lgan qobiliyat va malakalardir. Ko‘plab tadqiqotlar
shuni ko‘rsatadiki, faqat nazariy bilimlar til o‘rganishda yetarli emas;
o‘quvchilarni amaliy ko‘nikmalarni shakllantirishga yo‘naltirilgan ta’lim jarayoni
ularning tilni tez va samarali o‘zlashtirishlariga imkon yaratadi. Shuning uchun
maktabda xorijiy til o‘qitish jarayonida amaliy faoliyatga ko‘proq e’tibor qaratish
talab etiladi.

O‘quvchilarning amaliy ko‘nikmalarini faollashtirish uchun bir qator

pedagogik usullar va yondashuvlar mavjud. Avvalo, interaktiv o‘quv metodlari til
o‘rganishni yanada qiziqarli va samarali qiladi. Bu metodlar o‘quvchilarning faol
ishtirokini ta’minlaydi, ularni o‘z fikrlarini erkin ifoda etishga undaydi. Masalan,
rolli o‘yinlar, dialoglar, guruhda muhokamalar, vaziyatli mashqlar va loyihalar
asosida ishlash til o‘rganishni yanada amaliy yo‘nalishga yo‘naltiradi. Interaktiv
metodlar orqali o‘quvchilar tilni faqat eshitish va o‘qish orqali emas, balki
gapirish, yozish va tushunish orqali o‘zlashtiradilar. Bu esa ularning tilni to‘liq va
samarali egallashiga yordam beradi.

Kommunikativ yondashuv ham xorijiy tillarni o‘rgatishda muhim

hisoblanadi. Bu yondashuv asosida tilni o‘rganish nafaqat grammatik qoidalarni


background image

ACADEMIC RESEARCH IN MODERN SCIENCE

International scientific-online conference

136

o‘rganish, balki til orqali muloqot qilish ko‘nikmalarini shakllantirishga
qaratilgan. O‘quvchilarni o‘z fikrlarini erkin ifoda eta olishlari uchun real
muloqot vaziyatlari yaratish muhimdir. Misol uchun, darslarda hayotiy mavzular
bo‘yicha suhbatlar tashkil qilish, o‘quvchilarga real hayotiy vaziyatlarni taqlid
qilish imkonini beruvchi mashqlar o‘tkazish til o‘rganishni yanada samarali
qiladi. Shu bilan birga, o‘quvchilarning nutq madaniyatini rivojlantirish, talaffuz
va intonatsiyani yaxshilashga e’tibor qaratish ham muhim.

Maktab o‘quvchilarining xorijiy tillarni o‘zlashtirishida motivatsiya katta rol

o‘ynaydi. O‘quvchilarning til o‘rganishga bo‘lgan qiziqishini oshirish uchun
pedagoglar turli pedagogik texnologiyalar va o‘yin elementlarini qo‘llashlari
zarur. Tilni o‘rganish jarayoni qiziqarli va interaktiv bo‘lsa, o‘quvchilar o‘zlarini
ishtirokchi sifatida his qilishadi va tilni o‘rganishga bo‘lgan motivatsiyalari
ortadi. Shuningdek, o‘quvchilarga erishgan yutuqlarini qadrlash, rag‘batlantirish
tizimini yaratish, individual yondashuvni qo‘llash ham ularning amaliy
ko‘nikmalarini shakllantirishda yordam beradi.

Zamonaviy texnologiyalar ta’lim jarayonida keng qo‘llanilmoqda.

Multimediali materiallar, interaktiv ta’lim platformalari, onlayn resurslar va
mobil ilovalar xorijiy tillarni o‘rganishda o‘quvchilarning amaliy ko‘nikmalarini
rivojlantirishda samarali vositalardir. Masalan, onlayn suhbat platformalari va til
o‘rgatuvchi ilovalar o‘quvchilarga doimiy amaliy mashq qilish imkonini beradi.
Bundan tashqari, audio va video materiallar orqali eshitish va tushunish
ko‘nikmalarini oshirish mumkin. Zamonaviy texnologiyalar yordamida darslar
yanada qiziqarli, interaktiv va individual ehtiyojlarga moslashtirilgan bo‘lib,
o‘quvchilarning amaliy faoliyatga qiziqishini oshiradi.

Xorijiy tillarni o‘rganishda o‘quvchilarning yosh xususiyatlarini hisobga

olish ham muhim ahamiyatga ega. Yoshga mos pedagogik yondashuv,
darslarning mazmuni va uslublarini o‘quvchilarni qiziqtiradigan va ularning
qobiliyatlarini hisobga oladigan shaklda tashkil etish kerak. Kichik yoshdagi
bolalarda o‘yin shaklidagi mashg‘ulotlar samarali bo‘lsa, kattaroq o‘quvchilarda
loyihalar, muhokamalar va tahliliy mashqlar ko‘proq qo‘llanilishi mumkin.
Yoshga moslashgan ta’lim usullari o‘quvchilarning diqqatini jamlash, mavzuga
qiziqishini oshirish va amaliy ko‘nikmalarni shakllantirishga yordam beradi.

Pedagoglarning malakasi va professional yondashuvi ham xorijiy tillarni

o‘rgatishda katta ahamiyatga ega. O‘qituvchilar zamonaviy ta’lim metodlarini
yaxshi bilishi, tilni amaliy tarzda o‘rgatish usullarini qo‘llashi, individual
yondashuvni tashkil qilishi zarur. Shuningdek, doimiy malaka oshirish kurslari,
seminarlar va treninglar o‘qituvchilarning pedagogik mahoratini oshirishga


background image

ACADEMIC RESEARCH IN MODERN SCIENCE

International scientific-online conference

137

xizmat qiladi. Malakali pedagoglar o‘quvchilarni til o‘rganishga qiziqtiradi,
ularning amaliy ko‘nikmalarini rivojlantiradi va qiyinchiliklarni yengib o‘tishda
yordam beradi.
Xorijiy til ko‘nikmalarini rivojlantirish bo‘yicha mashqlar turlari va ularning
ta’siri

Mashq turi

Ta'rifi

Til ko‘nikmasi

Faollashtirish usuli

Tinglab
tushunish

Xorijiy

tilni

eshitib

tushunishni rivojlantirish

Eshitish

Audio

materiallar,

dialoglarni tinglash

So‘zlashuv

Tilni

og‘zaki

ravishda

qo‘llash

So‘zlashish

Suhbatlar, rolli o‘yinlar

O‘qish

Matnlarni o‘qib tushunish

O‘qish

Matnlar

o‘qish,

tushuntirish

Yozish

Til orqali fikrni yozma
shaklda ifoda etish

Yozish

Insho,

hikoya

yozish

mashqlari

Lug‘at ishlash

Yangi so‘zlar va iboralarni
o‘rganish

So‘z

boyligini

oshirish

So‘z kartochkalari, lug‘at
mashqlari

O‘quvchilar faolligini oshirish uchun metod va vositalar jadvali

Metod/Vositа

Tavsifi

Maqsad

Amaliy namuna

Guruh ishlari

O‘quvchilar

kichik

guruhlarga bo‘linadi

Muloqot va hamkorlik
ko‘nikmalarini oshirish

Muammo

yechish,

loyiha tayyorlash

Rolli o‘yinlar

Turli

vaziyatlarni

o‘ynash

Real

hayotdagi

muloqotga tayyorlash

Do‘konda

xarid

qilish, suhbatlashish

Multimediali
materiallar

Audio

va

video

resurslardan
foydalanish

Eshitish

va

talaffuz

ko‘nikmalarini
rivojlantirish

Film tomosha qilish,
tinglab tushunish

Onlayn
platformalar

va

ilovalar

Interaktiv

o‘quv

resurslari

Mustaqil

o‘rganishni

rag‘batlantirish

Onlayn

testlar,

viktorinalar

Loyihalar

va

taqdimotlar

Mustaqil

yoki

guruhda

loyiha

tayyorlash

O‘qilgan

materialni

amalda qo‘llash

Madaniyat,

tarix

mavzularida
taqdimot


O‘quvchilarni til o‘rganishda faollashtirishda ota-ona va jamiyat roli ham

muhimdir. Oilada va atrof-muhitda chet tiliga qiziqish uyg‘otish, amaliy
mashqlar uchun sharoit yaratish til o‘rganish jarayonini samarali qiladi.
Masalan, ota-onalar bolalar bilan birga til bo‘yicha o‘yinlar o‘ynash, chet tilida
film yoki multfilm ko‘rish, oddiy suhbatlar tashkil etish orqali amaliy
ko‘nikmalarni mustahkamlashga yordam berishlari mumkin. Jamiyatda esa chet
tillarni qo‘llab-quvvatlash, til o‘rganishni rag‘batlantiruvchi loyihalar va
dasturlar amalga oshirilishi muhim.


background image

ACADEMIC RESEARCH IN MODERN SCIENCE

International scientific-online conference

138

Shuningdek, xorijiy tillarni o‘zlashtirish jarayonida tilning madaniy jihatlarini
o‘rganish ham amaliy ko‘nikmalarni to‘liq shakllantirishga xizmat qiladi. Til va
madaniyat bir-biridan ajralmas tushunchalar bo‘lib, tilni o‘rganish bilan birga
o‘sha tilga xos urf-odatlar, an’analar, madaniyat elementlarini bilish
o‘quvchilarning tilni yanada chuqur anglashlariga yordam beradi. Bu esa ular
uchun haqiqiy muloqotda muhim bo‘lgan madaniy kontekstni tushunishga
zamin yaratadi.
Bundan tashqari, xorijiy tillarni o‘rganishda o‘quvchilarning fikrlash
ko‘nikmalarini rivojlantirishga e’tibor berish zarur. Tilni o‘rganish – bu faqat
yangi so‘z va grammatik qoidalarni yodlash emas, balki yangi fikrlarni yaratish,
tahlil qilish, mantiqiy bog‘lanishlar o‘rnatish jarayonidir.
Amaliy ko‘nikmalarni faollashtirish omillari jadvali
Omil

Ta'rifi

Amaliy namuna

Natija

Interaktiv

ta’lim

usullari

O‘quvchilarning
o‘zaro

muloqot

orqali

tilni

qo‘llashi

Rolli

o‘yinlar,

guruh ishlari

Tilni

amaliy

qo‘llash
ko‘nikmasi

Mustaqil ish

O‘quvchining o‘z-
o‘zini
rivojlantirish
faoliyati

Yozma
topshiriqlar,
yangi

so‘zlarni

o‘rganish

Mustahkam
bilim va ishonch

Texnologiyalardan
foydalanish

Multimedia

va

onlayn
resurslardan
foydalanish

Audio-kitoblar,
videolar,
interaktiv testlar

Qiziqarli

va

samarali
o‘rganish

Kommunikativ
yondashuv

Tilni real muloqot
vositasi

sifatida

qo‘llash

Suhbat mashqlari,
muhokamalar

Suhbatlashish
ko‘nikmasi

Motivatsiya

O‘quvchilarning
o‘rganishga
bo‘lgan ichki va
tashqi rag‘bati

Rag‘batlantirish,
ijobiy baholash

Faollik

va

qiziqish oshadi

Madaniy bilimlarni
kengaytirish

Tilni

madaniy

kontekstda
o‘rganish

Madaniyatlararo
mashg‘ulotlar,
taqdimotlar

Tilni chuqurroq
tushunish

Pedagogik malaka

O‘qituvchining
uslubiy

va

Innovatsion
usullarni qo‘llash

Ta’lim sifatining
oshishi


background image

ACADEMIC RESEARCH IN MODERN SCIENCE

International scientific-online conference

139

metodik
qobiliyatlari

Baholash tizimi

Amaliy
ko‘nikmalarni
baholash va tahlil
qilish

Og‘zaki va yozma
testlar, loyihalar

O‘quvchilarning
zaif tomonlarini
aniqlash

[Motivatsiyani oshirish]

[Interaktiv mashg‘ulotlar va kommunikatsiya]

[Mustaqil ishlash va qo‘shimcha resurslardan foydalanish]

[Texnologik vositalarni joriy etish]

[Madaniy bilimlarni integratsiya qilish]

[O‘qituvchining pedagogik yondashuvi]

[Baholash va teskari aloqa]

[Amaliy ko‘nikmalar samarali rivojlanishi]

Maktab o‘quvchilarining xorijiy tillarni o‘zlashtirish jarayonida amaliy

ko‘nikmalarni faollashtirish muhim ahamiyatga ega. Xorijiy tilni o‘rganish faqat
nazariy bilimlarni egallash emas, balki tilni amaliy qo‘llash ko‘nikmalarini
rivojlantirishga qaratilgan murakkab jarayondir. Amaliy ko‘nikmalar bu tilni
o‘rganuvchining o‘z fikrini aniq va to‘g‘ri ifoda etishida, so‘zlashuvda, eshitishda,
o‘qishda va yozishda samarali foydalanish qobiliyatidir. Shu sababli, maktabda
xorijiy til ta’limi jarayonida o‘quvchilarning bu ko‘nikmalarini faollashtirishga
alohida e’tibor qaratilishi lozim.

Birinchidan, amaliy ko‘nikmalarni rivojlantirish uchun til o‘rganish

jarayoni interaktiv bo‘lishi kerak. Bu o‘quvchilarga faqat o‘qituvchidan bilim
olish emas, balki o‘zaro muloqot qilish, guruhda ishlash va real vaziyatlarda tilni
qo‘llash imkonini yaratadi. Masalan, suhbatlashish, rolli o‘yinlar, situatsion
mashqlar orqali o‘quvchilar o‘z tillarini faol ravishda ishlatishni o‘rganadilar.
Shunday usullar til o‘rganish jarayonini qiziqarli va samarali qiladi.


background image

ACADEMIC RESEARCH IN MODERN SCIENCE

International scientific-online conference

140

Ikkinchidan, amaliy ko‘nikmalarni faollashtirish uchun o‘quvchilarga tilni

o‘rganishda mustaqil ish qilish imkoniyatlari berilishi kerak. Mustaqil ish til
o‘rganuvchining o‘ziga ishonchini oshiradi va o‘rganilgan bilimlarni
mustahkamlashga xizmat qiladi. Masalan, o‘quvchilarga topshiriqlar berilib, ular
o‘zlari mustaqil ravishda yangi so‘zlar, iboralar bilan ishlashlari, qisqa matnlar
yozishlari va tinglab tushunish mashqlarini bajarishlari mumkin. Bu jarayon
o‘quvchilarning tilga bo‘lgan qiziqishini oshiradi.

Uchinchidan, texnologiyalardan foydalanish amaliy ko‘nikmalarni

rivojlantirishda katta yordam beradi. Zamonaviy ta’limda audio va video
materiallar, interaktiv dasturlar, mobil ilovalar, onlayn platformalar til
o‘rganishni ancha samarali qiladi. Masalan, o‘quvchilar audio kitoblarni tinglash,
filmlar va seriallarni xorijiy tilda tomosha qilish, onlayn test va viktorinalarda
ishtirok etish orqali tilni amalda qo‘llash imkoniga ega bo‘ladilar. Texnologiyalar
yordamida

o‘quvchilar

o‘zlashtirayotgan

til

ko‘nikmalarini

yanada

kengaytiradilar va mustahkamlaydilar.

To‘rtinchidan, maktabda xorijiy tillarni o‘rgatishda kommunikativ

yondashuv asosiy o‘rin tutadi. Bu yondashuv o‘quvchilarga tilni real muloqot
vositasi sifatida o‘rganish imkonini beradi. Tilni o‘rganish jarayonida o‘quvchilar
turli vaziyatlarda o‘z fikrlarini ifoda etishga, savol berishga, javob qaytarishga,
fikr almashishga o‘rgatiladi. Shu bilan birga, til qoidalarini o‘rganish va talaffuz
mashqlari ham amaliy ko‘nikmalarni shakllantirishda muhim hisoblanadi.

Beshinchidan, o‘quvchilarning motivatsiyasini oshirish ham amaliy

ko‘nikmalarni faollashtirishda muhim omil hisoblanadi. Motivatsiya qanchalik
kuchli bo‘lsa, o‘quvchilar tilni o‘rganishga shuncha faolroq va qiziqish bilan
yondashadilar. Shu sababli, o‘qituvchilar o‘quvchilarning individual qiziqishlari
va ehtiyojlarini hisobga olib, mavzularni qiziqarli va dolzarb qilishga harakat
qilishlari zarur. Bundan tashqari, muvaffaqiyatlarga erishgan o‘quvchilarni
rag‘batlantirish, ularni ijobiy baholash orqali ham motivatsiyani oshirish
mumkin.

Oltinchidan,

amaliy

ko‘nikmalarni

rivojlantirish

jarayonida

o‘quvchilarning madaniy bilimlari ham kengaytirilishi zarur. Til va madaniyat
ajralmasdir. Xorijiy tilni o‘rganishda o‘quvchilar boshqa mamlakatlarning urf-
odatlari, an’analari, odob-axloq qoidalari bilan tanishadilar. Bu esa tilni yanada
chuqurroq va to‘liq tushunishga yordam beradi. Shu tariqa, o‘quvchilar tilni
faqat grammatika va lug‘at jihatdan emas, balki madaniy kontekstda ham
o‘rganadilar.


background image

ACADEMIC RESEARCH IN MODERN SCIENCE

International scientific-online conference

141

Yettinchidan, o‘qituvchilarning malakasi va pedagogik mahorati amaliy

ko‘nikmalarni rivojlantirishda muhim rol o‘ynaydi. O‘qituvchi nafaqat bilim
beruvchi, balki o‘quvchilarning tilga bo‘lgan qiziqishini uyg‘otuvchi, ularni
doimiy qo‘llab-quvvatlovchi va rag‘batlantiruvchi shaxs bo‘lishi lozim.
O‘qituvchilar yangi pedagogik texnologiyalar, innovatsion metodlar, interaktiv
usullar bilan tanishib, ularni amaliyotga joriy etishi zarur. Shu bilan birga,
individual yondashuvni ham hisobga olish muhimdir, chunki har bir
o‘quvchining o‘ziga xos qobiliyati, o‘rganish tezligi va ehtiyojlari bor.

Sakkizinchidan, amaliy ko‘nikmalarni rivojlantirishda baholash tizimi

samarali tashkil etilishi kerak. Baholash nafaqat o‘quvchilarning bilim darajasini
aniqlash, balki ularning amaliy ko‘nikmalarini baholashga yo‘naltirilgan bo‘lishi
zarur. Shu maqsadda, interaktiv testlar, og‘zaki suhbatlar, yozma ishlar, loyihalar
va taqdimotlar qo‘llanilishi mumkin. Baholash jarayoni o‘quvchilarning zaif
tomonlarini aniqlab, ularga yordam ko‘rsatish imkonini beradi va o‘quvchilarni
yanada faol ishlashga undaydi.

To‘qkinchidan, maktabda xorijiy tillarni o‘rganishda turli fanlararo

integratsiya qo‘llanilishi til o‘rganishni yanada samarali qiladi. Masalan, tarix,
geografiya, san’at yoki informatika darslarida ham xorijiy til elementlari
kiritilishi mumkin. Bu o‘quvchilarga tilni yanada kengroq kontekstda o‘rganish
imkonini beradi va amaliy ko‘nikmalarni yanada mustahkamlaydi.

Bundan tashqari, o‘quvchilar uchun maxsus til o‘quv markazlari,

to‘garaklar va qo‘shimcha kurslar tashkil etilishi ham muhimdir. Bu joylarda
o‘quvchilar ko‘proq amaliy mashqlar bajarib, o‘z bilimlarini mustahkamlashlari
mumkin. Shuningdek, xorijiy tillarda suhbat klub va muhokamalar o‘tkazish tilni
amalda qo‘llash ko‘nikmalarini oshirishda juda foydali hisoblanadi.

Xulosa qilib aytganda, maktab o‘quvchilarining xorijiy tillarni

o‘zlashtirishda amaliy ko‘nikmalarini faollashtirish o‘rganish jarayonining
samaradorligini oshirishga xizmat qiladi. Buning uchun ta’lim jarayonida
interaktiv metodlar, texnologiyalar, individual yondashuv, madaniy bilimlar va
motivatsiyani oshirish kabi omillar hisobga olinishi kerak. Shuningdek,
o‘qituvchilarning pedagogik malakasini oshirish va baholash tizimini
takomillashtirish ham juda muhimdir. Faqat shu yo‘l bilan o‘quvchilar tilni to‘g‘ri
va samarali o‘zlashtirishlari, amaliy vaziyatlarda tilni faol qo‘llay olishlari
mumkin bo‘ladi.

Maktab o‘quvchilarining xorijiy tillarni o‘zlashtirishda amaliy

ko‘nikmalarni faollashtirish ta’lim jarayonining samaradorligini oshirishda
muhim omil hisoblanadi. Amaliy ko‘nikmalarni rivojlantirish orqali o‘quvchilar


background image

ACADEMIC RESEARCH IN MODERN SCIENCE

International scientific-online conference

142

tilni real hayotiy vaziyatlarda qo‘llay olish, erkin muloqot qilish va til
madaniyatini chuqurroq anglash imkoniga ega bo‘ladilar. Shu bois, ta’lim
jarayonida interaktiv metodlar, kommunikativ yondashuv va zamonaviy
pedagogik texnologiyalarni keng qo‘llash zarurdir.

O‘quvchilarning tilga bo‘lgan qiziqishini oshirish va ularni faol ishtirok

etishga undash orqali til o‘rganish jarayoni yanada samarali va mazmunli
bo‘ladi. Shuningdek, pedagoglarning malakasini oshirish va metodik
materiallarni doimiy yangilab borish xorijiy til ta’limining sifatini yaxshilashda
muhim ahamiyatga ega.
Natijada, maktab yoshidagi o‘quvchilarda xorijiy tillarni o‘zlashtirish bo‘yicha
amaliy ko‘nikmalarni faollashtirish ta’lim tizimining zamonaviy talablariga javob
beruvchi samarali pedagogik jarayon tashkil etishga xizmat qiladi.

Adabiyotlar ro‘yxati:

1. O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining Farmoni, 11.09.2023 yildagi PF-158-
son https://lex.uz/ru/docs/-6600413
2. Bloom, B. S. (1956). Taxonomy of Educational Objectives. David McKay
Company, Inc.
3. Ellis, N. (1994). Implicit and Explicit Learning of Languages. Academic Press.
4. Erasmus+ Program (2022). Innovative Approaches to Teaching Foreign
Languages in Europe.
5. G‘aniyev, Sh. (2020). O‘zbekiston ta’lim tizimida xorijiy tillarni o‘qitish
metodikasi. Toshkent: O‘zbekiston Milliy Universiteti nashriyoti.
6. Harmer, J. (2007). The Practice of English Language Teaching. Pearson
Education Limited.

Библиографические ссылки

O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining Farmoni, 11.09.2023 yildagi PF-158-son https://lex.uz/ru/docs/-6600413

Bloom, B. S. (1956). Taxonomy of Educational Objectives. David McKay Company, Inc.

Ellis, N. (1994). Implicit and Explicit Learning of Languages. Academic Press. 4. Erasmus+ Program (2022). Innovative Approaches to Teaching Foreign Languages in Europe.

G‘aniyev, Sh. (2020). O‘zbekiston ta’lim tizimida xorijiy tillarni o‘qitish metodikasi. Toshkent: O‘zbekiston Milliy Universiteti nashriyoti.

Harmer, J. (2007). The Practice of English Language Teaching. Pearson Education Limited.