Барбанли қуритгич гидродинамикаси ўрганиш материалларни қуритишда самарадорликга эришиш

CC BY f
285-288
2
0
Поделиться
Раджабова, Н. ., & Хабибуллаев, Ш. (2023). Барбанли қуритгич гидродинамикаси ўрганиш материалларни қуритишда самарадорликга эришиш . Информатика и инженерные технологии, 1(2), 285–288. извлечено от https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25136
Crossref
Сrossref
Scopus
Scopus

Аннотация

Мақолада минерал ўғитларга теримк ишлов бериш орқали қуритиш жараёни ва унда қўлланиладиган қурилмаларнинг тахлили, жараёндаги мавжуд муаммолар ва уларнинг мақбул ечимлари ҳамда барабанли қуритгичнинг гидродинамик режимлари тадқиқ қилинган. Қурилманинг умумий гидравлик қаршилиги ва контакт элементнинг қаршилик коэффициентини аниқловчи тенглама тавсия этилган.


background image

285

ishlash mahoratini shakllantiradi. Shuningdek, trigonametrik funksiyalarni algebraik
ayniyatlar bilan uzviy bog’liqligini ta’minlaydi. Bir vaqtda karrali trigonametrik
funksiyalarni ayni

cos𝑛x, sin𝑛x

larni oddiy trigonametrik funksiyalarga o’tkazish

mumkin. (1-sxema).

Foydalanilgan adabiyotlar ro‘yxati:

1.

Фукс.Д.Б Формулы для

sin𝑛𝑥

и cos𝑛𝑥

. Квант журнали №3 1997 йил,

c 37-41.

2.

Abduhamidov A.U., Nasimov X.A. Algebra va matematik analiz asoslari. II

qism. Akademik litseylar uchun darslik. - T., 2008.


БАРБАНЛИ ҚУРИТГИЧ ГИДРОДИНАМИКАСИ ЎРГАНИШ

МАТЕРИАЛЛАРНИ ҚУРИТИШДА САМАРАДОРЛИКГА ЭРИШИШ

Ражабова Наргизахон Рахмоналиевна,

Хабибуллаев Шукурулло

Фарғона политехника институти

n.rajabova@ferpi.uz

Аннотация:

Мақолада минерал ўғитларга теримк ишлов бериш орқали

қуритиш жараёни ва унда қўлланиладиган қурилмаларнинг тахлили, жараёндаги
мавжуд муаммолар ва уларнинг мақбул ечимлари ҳамда барабанли
қуритгичнинг гидродинамик режимлари тадқиқ қилинган. Қурилманинг умумий
гидравлик қаршилиги ва контакт элементнинг қаршилик коэффициентини
аниқловчи тенглама тавсия этилган.

Калит сўзлар:

контактли, конвектив, барабанли қуритгич, икки қисмли

насадка, контакт элемент, гидравлик қаршилик, гидродинамик режим, контакт
юза, иссиқлик алмашиниш.


Минерал ўғитларни термик ишлов бериб қуритиш технологик чизиқда энг

кўп энергия талаб қиладиган жараёнлардан бири ҳисобланади. Бу жараёндан
фойдаланиш тайёр маҳсулот сифатини белгилаш учун муҳимдир. Термик
қуритиш харажатлари жараёнга ишлов беришда умумий қийматнинг 10 %
ташкил этади [1;2;3 ва бошқалар]. Бундай шароитда юқори самарали, энергияни
тежайдиган қуритиш режимларини яратиш ва қуритиш аппаратларида иссиқлик
алмашиниш жараёнларини тартибга солиш ҳамда оптималлаш долзарб
ҳисобланади.

Қуритиш жараёни материал намлиги, ўлчами, уларни барабанда

харакатланиш усулига, қуритиш агенти билан материалнинг ҳаракат
гидродинамикасига ва ички ҳамда ташқи муҳит параметрларига боғлиқ эканлиги
маълум. Ушбу омилларнинг комбинацияси қуритиш жараёнининг шароитини
белгилайди. Шу боис саноатда қуритиладиган материалнинг физик, кимёвий ва
механик хоссаларига кўра турли усуллар ва қурилмалардан фойдаланилади.


background image

286

Юқорида таъкидланган усул ва қурилмаларнинг энг кўп тарқалган тури бу

конвектив қуритиш усули бўлиб, бу жараёнда қўлланиладиган барабанли
қуритгичлар конструкциясининг соддалиги, юқори иш унумдорлик ва
универсаллиги билан алоҳида ўрин тутади. Шу сабабли ҳозирда ушбу қуритиш
агрегатларидан халқ хўжалигининг турли тармоқларида фойдаланиш
тенденцияси кенгайиб бормоқда. Аммо бу турдаги қуритгичларнинг хам ўзига
хос камчиликлари мавжуд. Масалан, қуритиш интенсивлигини таъминлаш,
қуритиш учун сарфланадиган иссиқлик агентидан оқилона фойдаланиш,
гидродинамик параметрларни мақбуллаш ва сарфланадиган энергия
истеъмолини минималлаш каби бир мунча мураккаб жараёнларни айтиш
мумкин. Шу сабабли бу турдаги қурилмаларда мақбул параметрларини аниқлаш
ва асослаш масалалари долзарбдир.

Келтирилган омилларнинг мақбул параметрларини аниқлаш бўйича кўплаб

илмий-тадқиқот ишлари олиб борилган. Лекин қуритгич гидравлик қаршилиги,
иссиқлик алмашинувчи контакт элементи (насадкалар) ва иссиқлик алмашиниш
жараёнларининг мақбул ва асосланган параметрларининг тўлиқ ечими ишлаб
чиқилмаган.

Тадқиқот объекти. Маълумки, барабанли қуритгичда иссиқлик

алмашинувининг икки тури - контакт ва конвектив усуллари мавжуд. Лекин,
қуритилган материалга узатилган иссиқликнинг катта миқдори конвектив
иссиқлик алмашинуви орқали амалга оширилади. Барабанли қуритгичда
қуритилаётган материалга конвектив усул билан узатилаётган иссиқлик миқдори
контакт усули билан узатилаётган иссиқлик миқдоридан 20 мартагача юқори
бўлади. Барабанли қуритгичда конвектив иссиқлик бериш интенсивлиги, ўз
навбатида, зарралар юзасининг очилишига ва зарранинг медиан ўлчамига
бевосита боғлиқ. Материал барабан юзаси бўйлаб қанча кўп тарқалса, конвектив
иссиқлик алмашинуви майдони шунча катта бўлади.

1-расм. Таклиф этилаётган насадка ва уни барабанга ўрнатиш схемаси


1-барабан корпуси; 2-насадканинг биринчи қисми; 3-насадканинг иккинчи

қисми


background image

287

2-расм. Тажриба қурилмасининг умумий кўриниши

Юқоридагиларни умумлаштирган ҳолда кўрамизки, барабанли қуритгичда

минерал

ўғитларнинг

қуритиш

самарадорлиги

барабанли

қуритгич

насадкаларидан тушаётган материал пардасининг юзасига боғлиқ. Ўз навбатида
материалнинг барабан кесими бўйлаб сочилишини таъминлаш-барабан ички
қурилмалари контакт элемент, гидравлик қаршилик, гидродинамика,
насадкаларнинг конструктив тузилишига боғлиқ бўлади [3;4 ва бошқалар].
Юқоридагилардан келиб чиқиб минерал ўғитни қуритиш жараёнини
интенсивлаш ва иссиқлик алмашиниш юзаларни кўпайтириш мақсадида
иссиқлик алмашиниш юзаларини ҳосил қилувчи насадканинг икки қисмли
конструкцияси ва қуритгичнинг тажриба қурилмаси ишлаб чиқилди ҳамда
гидродинамик режимлари тадқиқ қилинди [5]. 1 ва 2-расмлар.

Тадқиқот методи. Қуритгич гидравлик қаршилиги ва иссиқлик алмашиниш

юзасининг оптимал параметрларини танлаш ва иссиқлик агенти билан контакт
элементларини яхшилиш мақсадида илмий-тадқиқот ишлари олиб борилди.

Маълумки барабанли қуритгичларда иссиқлик ташувчи агент қуритгич

ичида ва каналларда ҳаракат қилганда гидравлик қаршиликка учрайди. Улар
ишқаланиш Pишқ, махаллий Pмах , қуритгичнинг ичда Pию ва калориферда Pк
ташкил топади. У ҳолда қурилманинг умумий гидравлик қаршилигини
қуйидагича ёзиш мумкин бўлади, Па;

P= Pишқ+ Pмах + Pк + Pкю

(1)

бунда Pишқ-қурилмада харакатланаётган иссиқлик агенти оқимининг

ишқаланиш кучи туфайли йўқотилган босими бўлиб, у қуйидаги тенглама
орқали аниқланади, Па [6];

(2)

бунда l –қуритгичнинг узунлиги, м; λ-ишқаланиш қаршилиги

коэффициенти бўлиб, у оқимнинг харакат режимига боғлиқ бўлади ва уни
Блазиус тенгламаси орқали аниқланади [6;7];

(3)

бу тенгламада Рейнолдс сони қуйидагига тенг бўлади;

(4)

2

2

=

w

d

l

P

ишк

4

Re

1

=

=

d

w

Re


background image

288

У ҳолда (3) тенгламага (4) тенгламани қўйсак қуйидаги кўринишга келади;

Фойдаланилган адабиётлар рўйхати:

1. Tojiyev, R., & Rajabova, N. (2021). EXPERIMENTAL STUDY OF THE

SOIL CRUST DESTRUCTION MECHANISM. Scientific progress, 2(8), 153-163.

2. Ахунбаев, А. А., Ражабова, Н. Р., & Вохидова, Н. Х. (2020). Исследование

гидродинамики роторной сушилки с быстровращающимся ротором. Экономика
и социум, (12-1), 392-396.

3. Ахунбаев, А. А., & Ражабова, Н. Р. (2021). Высушивание дисперсных

материалов в аппарате с быстро вращающимся ротором. Universum: технические
науки, (7-1 (88)), 49-52.

4. Ахунбaев, А., Ражабова, Н., & Сиддиков, М. (2021). Математическая

модель сушки дисперсных материалов с учётом температуры материала. Збірник
наукових праць SCIENTIA..

5. Ахунбaев, А., Ражабова, Н., & Вохидова, Н. (2021). Механизм движения

дисперсного материала при сушке тонкодисперсных материалов. Збірник
наукових праць SCIENTIA.

6. Rajabova, N. R., & Qodirov, A. B. (2022). DRYING TONKODISPERSE

MATERIALS

IN

AN

UNSUCCESSED

ROTARY-DRUMING

MACHINE. International Journal of Advance Scientific Research, 2(06), 35-39.

7. Тожиев, Р. Ж., Миршарипов, Р. Х., & Ражабова, Н. Р. (2022).

Гидродинамические

Режимы

В

Процессе

Сушки

Минеральных

Удобрений. CENTRAL ASIAN JOURNAL OF THEORETICAL & APPLIED
SCIENCES, 3(5), 352-357.

TRANSPORT TIZIMLARI UCHUN AXBOROT TEXNOLOGIYALARINING

XUSUSIYATLARI

Sodiqov Sarvar Sami o‘g‘li

Toshkent davlat transport universiteti

sarvar.s@umail.uz

Annotatsiya.

Aloqa vositalaridan foydalanishga asoslangan zamonaviy axborot

texnologiyalaridan foydalanish tufayli "axborot tizimi" atamasi keng qo'llaniladi.
Ushbu tezisda transport tizimlari uchun axborot texnologiyalarining xususiyatlari
ko’rib chiqilgan va tavsiyalar berib o’tilgan.

Kalit so‘zlar.

Axborot, funktsional komponentlar, axborot tizim, transport,

dinamizm, avtotransport.

Axborot tizimi bu tartiblangan o'zaro bog'liq usullar to'plami va ob’ekt haqida

ma'lumot to'plash, qayta ishlash va uzatish uchun axborot texnologiyalari vositalari
belgilangan maqsad oddiy axborot tizimlari quyidagi komponentlar to'plamini o'z
ichiga oladi:

Библиографические ссылки

Tojiyev, R., & Rajabova, N. (2021). EXPERIMENTAL STUDY OF THE SOIL CRUST DESTRUCTION MECHANISM. Scientific progress, 2(8), 153-163.

Ахунбаев, А. А., Ражабова, H. P., & Вохидова, H. X. (2020). Исследование гидродинамики роторной сушилки с быстровращающимся ротором. Экономика и социум, (12-1), 392-396.

Ахунбаев, А. А., & Ражабова, Н. Р. (2021). Высушивание дисперсных материалов в аппарате с быстро вращающимся ротором. Univcrsum: технические науки, (7-1 (88)), 49-52.

Ахунбаев, А., Ражабова, Н., & Сиддиков, М. (2021). Математическая модель сушки дисперсных материалов с учётом температуры материала. Зб1рник наукових праць SCIENTIA..

Ахунбаев, А., Ражабова, Н., & Вохидова, Н. (2021). Механизм движения дисперсного материала при сушке тонкодисперсных материалов. Зб1рник наукових праць SCIENTIA.

Rajabova, N. R„ & Qodirov, A. В. (2022). DRYING TONKODISPERSE MATERIALS IN AN UNSUCCESSED ROTARY-DRUMING MACHINE. International Journal of Advance Scientific Research, 2(06), 35-39.

Тожиев, P. Ж., Миршарипов, P. X., & Ражабова, H. P. (2022). Г идродинамичсские Режимы В Процессе Сушки Минеральных Удобрений. CENTRAL ASIAN JOURNAL OF THEORETICAL & APPLIED SCIENCES, 3(5), 352-357.

inLibrary — это научная электронная библиотека inConference - научно-практические конференции inScience - Журнал Общество и инновации UACD - Антикоррупционный дайджест Узбекистана UZDA - Ассоциации стоматологов Узбекистана АСТ - Архитектура, строительство, транспорт Open Journal System - Престиж вашего журнала в международных базах данных inDesigner - Разработка сайта - создание сайтов под ключ в веб студии Iqtisodiy taraqqiyot va tahlil - ilmiy elektron jurnali yuridik va jismoniy shaxslarning in-Academy - Innovative Academy RSC MENC LEGIS - Адвокатское бюро SPORT-SCIENCE - Актуальные проблемы спортивной науки GLOTEC - Внедрение цифровых технологий в организации MuviPoisk - Смотрите фильмы онлайн, большая коллекция, новинки кинопроката Megatorg - Доска объявлений Megatorg.net: сайт бесплатных частных объявлений Skinormil - Космецевтика активного действия Pils - Мультибрендовый онлайн шоп METAMED - Фармацевтическая компания с полным спектром услуг Dexaflu - от симптомов гриппа и простуды SMARTY - Увеличение продаж вашей компании ELECARS - Электромобили в Ташкенте, Узбекистане CHINA MOTORS - Купи автомобиль своей мечты! PROKAT24 - Прокат и аренда строительных инструментов