397
YURAK-QON TOMIR KASALLIKLARINI DAVOLASHDA TIBBIY
MULOQOTNING O'RNI
Mutalipova Dilbar. A, 117 - guruh 1 Pediatriya va xalq tabobati fakulteti Ilmiy
rahbar: Ahmedova G.M.
ToshPTI, O'zbek tili va adabiyoti kafedrasi
Dolzarbligi.
Yurak-qon tomir tizimi kasalliklarini davolashda psixosomatik omillar muhim
rol o'ynaydi. So'nggi tadqiqotlarda psixologik omillar yurak-qon tomir kasalliklarining paydo bo'lishi
va rivojlanishiga ta'sir ko'rsatadigan ishonchli dalillar mavjud. Yurak va qon tomir kasalliklari bilan
bog’liq inson umri davomiyligi uzaydi va turmush tarzidagi o'zgarishlar ateroskleroz va uning
oqibatlari rivojlanishiga turtki bo'ldi, bular: yurak xuruji va insult. Yurak- qon tomir kasalliklari hali
ham dunyo aholisining asosiy qotilidir. Jahon sog'liqni saqlash tashkilotining prognoziga ko'ra
ma'lumotlariga ko'ra, 2016 yilda 17,9 million kishi shu kasallikdan vafot etgan, bu dunyodagi barcha
o'limlarning 31 foizini tashkil qiladi. Ushbu o'limlarning 85% yurak xurujlari va qon tomirlari tufayli
sodir bo'lgan. Va bu bizning davrimizning dolzarb muammosi bo'lib, unda tibbiy muloqot
madaniyatini ribojlantirish muhim rol o'ynaydi.
Tadqiqotning maqsadi.
Yurak-qon tomir tizimi kasalliklarini davolashda tibbiy
muloqotning muhim ekanligini, shifobaxsh hamda davolovchi ta’sirini oshirishni o'rganish, ilmiy
adabiyotlarni tahlil qilish.
Mazmuni
. Yurak kasalligida kayfiyatning pasayishi, hayotga qiziqishning yo'qolishi va
zavqlanishning yo'qolishi hamda qo'shimcha simptomlarning mavjudligi bilan ifodalanadi:
ishtahaning o'zgarishi, uyqusizlik yoki uyquchanlik, psixomotor qo'zg'alish yoki sustlik, charchoq,
o'zini his qilish foydasizlik yoki aybdorlik, fikrlash va diqqatni jamlash qobiliyatining pasayishi, o'z
joniga qasd qilish fikrlari. Yurak xurujiga uchragan va hissiy yordamga ega bo'lmagan odamlarda
koronar asoratlar xavfi 3 baravar ko'payishi aniqlandi. Shuningdek, 5 yil ichida o'lim xavfi turmushga
chiqmagan va o'z kelajagiga amin bo'lmagan bemorlarda 3 baravar ko'payadi. Yurak kasalliklari
somatik buzilishlar bilan tavsiflanadi: taxikardiya, giperventiliya, mushaklarning kuchayishi,
diareya, terlash va boshqalar.
Yurak va qon-tomir kasalliklarida tibbiy muloqotning malham kabi muloyim ta’siridan
foydalanish, bemorlarda kelajakka ishonch, optemistik ruhiy sog’lomlik hissini singdirish zarur.
Tibbiy muloqotning eng muhim jihati yuragida og’riq (dard) his qilgan, ya’ni siqilgan
insonni to'la va ishonarli davolashga, ishonarli davoni berishga, ruhiy holatini yaxshilashga ta’sir
etadi. Shifokorlik kasbining oziga xosligi bemorni so'z vositasida samarali davolashdir. Shuning
uchun ham tibbiy muloqotni rivojlantirish imkoniyatlarini ishga solish metodlarini takomillashtirish
lozim.
Yurak-qon tomir tizimi kasalliklarini davolashda tibbiy muloqotning kasbiy spetsifik
tomonlariga katta e’tibor berish talabida avvalo insonni davolovchi so'zlardan o'rinli foydalanish
uchun har bir vaziyatni to'g’ri tahlil qilish, qalb xotirjamligini ta’minlashga erishish lozim deb
hisoblaymiz. Yurak-qon tomir tizimi kasalliklari boshqa kasalliklarning belgisi bo'lishini tibbiy
muloqot asosida tushuntirish mumkin.
Xulosa.
Yurak va qon tomir kasalliklarini davolashda tibbiy aloqaning ahamiyati katta bo'lib,
nafaqat davolovchi shifokor, bemorning qarindoshlari, do'stlarining yordami va ko'magi, balki
qo'shimcha psixologik yordam ham muhimdir. Oq xalat kiygan najotkorning so'zlari bemorlar
tomonidan juda keskin qabul qilinadi va biz ushbu o'tkir daqiqalarni qanday qilib tekislashni va
bemorlar uchun bo'lishni, birinchi navbatda, qo'llab-quvvatlash va qo'llab- quvvatlashni
o'rganishimiz kerak.
398
А
dabiyotlar ro'yxati:
1.
Мухитдинова
,
Х
.
Н
.,
Абдусалиева
,
Т
.
М
.,
Сатвалдиева
,
Э
.
А
., &
Холбаева
,
Д
.
С
. (2016).
Ультразвуковые
особенности
структуры
головного
мозга
младенцев
при
желтухе
.
Вестник экстренной медицины
, (4), 31-35.
2.
Самсонова
,
И
.
В
., et al. "
Вертебрально-базилярная недостаточность
:
проблемы и
перспективы
решения
."
Вестник
Витебского
государственного
медицинского
университета
5.4 (2006): 5-15.
