Iqtisodiy taraqqiyot va tahlil, 2024-yil, may
www.e-itt.uz
60
ELEKTRON TIJORAT INFRATUZILMASINI RIVOJLANTIRISH:
RAQAMLI IQTISODIYOT VA UNING MEXANIZMLARI
Bozorov Ubaydullo Baxshulloyevich
Muhammad al-Xorazmiy nomidagi
Toshkent Axborot Texnologiyalari Universiteti
ORCID: 0009-0008-9063-9719
Annotatsiya.
Ushbu maqolada raqamli iqtisodiyot va elektron tijorat infratuzilmasini
rivojlantirish mexanizmlari o‘rganilgan bo‘lib, bugungi kunda xar bir sohaga kirib borayotgan
elektron tijorat va raqamli iqtisodiyotning asosiy jihatlari tahlil qilingan.Ma’lumki, raqamli
iqtisodiyotning asosiy resursi boshqa turdagi resurslar kabi tugamaydigan, undan cheksiz ko‘p
foydalanish mumkin bo‘lgan axborotdir. Internet global tarmoq bo'lib, unda resurslardan
foydalanish sohasi cheklanmagan, shuningdek bulutli texnologiyalar tufayli ularni saqlash
imkoniyati mavjud.
Kalit so‘zlar:
raqamli iqtisodiyot, electron tijorat, dasturiy ta’minot, ishlab chiqarish,
menejment, infratuzilma.
РАЗВИТИЕ ИНФРАСТРУКТУРЫ ЭЛЕКТРОННОЙ КОММЕРЦИИ:
ЦИФРОВАЯ ЭКОНОМИКА И ЕЕ МЕХАНИЗМЫ
Бозоров Убайдулло Бахшуллоевич
Ташкентский университет информационных
технологий имени Мухаммада ал-Хоразмий
Аннотация.
В этой статье изучаются механизмы развития цифровой экономики
и инфраструктуры электронной коммерции, а также анализируются основные аспекты
электронной коммерции и цифровой экономики, которые сегодня проникают во все
сферы, и представляют собой информацию, которую можно много использовать.
Интернет – это глобальная сеть, в которой не ограничена сфера использования ресурсов,
а также возможность их хранения благодаря облачным технологиям.
Ключевые слова:
цифровая экономика, электронная коммерция, программное
обеспечение, производство, управление, инфраструктура.
DEVELOPMENT OF ELECTRONIC COMMERCE INFRASTRUCTURE:
DIGITAL ECONOMY AND ITS MECHANISMS
Bozorov Ubaydullo Baxshulloyevich
Tashkent University of Information Technologies
named after Muhammad-al Khwarizmi
Abstract.
In this article, the mechanisms of digital economy and e-commerce infrastructure
development are studied, and the main aspects of e-commerce and digital economy, which are
entering every field today, are analyzed. is information that can be used a lot. The Internet is a
global network in which the scope of use of resources is not limited, as well as the possibility of
storing them thanks to cloud technologies.
Key words:
digital economy, electronic commerce, software, production, management,
infrastructure.
UO‘K: 339.16:004 (043.3)
V SON - MAY, 2024
60-66
Iqtisodiy taraqqiyot va tahlil, 2024-yil, may
www.e-itt.uz
61
Kirish.
Raqamli iqtisodiyotning asosini raqamli mahsulotlar ishlab chiqarish va raqamli
texnologiyalar bilan bog‘liq xizmatlar ko‘rsatish sektori tashkil etadi. Iqtisodiyotning raqamli
sektori elektronika sanoati tomonidan yaratilgan innovatsion texnologiyalarga asoslangan. U
vakillik qiladi ikki element. Birinchidan, bu elektronika sanoati, mikrochiplar, kompyuterlar va
telekommunikatsiya qurilmalari va maishiy elektronika ishlab chiqarish. Ikkinchidan, bular
raqamli texnologiyalar sohasida xizmatlar ko'rsatadigan va ishlab chiqarish, saqlash va
ma'lumotlarni boshqarishning raqamli vositalaridan foydalanadigan kompaniyalardir
Adabiyotlar sharhi.
Tadqiqotlarga ko‘ra elektron tijorat va raqamli iqtisodiyotning rivojlanishida
internetning o‘rni juda muhim. Akhmetova, Baimukhanbetova, Belgozhakyzy, Alikbaeva,
Tulebaeva Nazymlarning (2020) “The development of e-commerce infrastructure in modern
conditions” nomli maqolasida elektron tijorat infratuzilmasi elektron tijorat rivojiga ta’sir
etishi alohida ta’kidlangan va jahon iqtisodiyotida elektron tijoratning ahamiyati va
foydalanishi tobora ortib borayotganligiga alohida to‘xtalgan. Mualliflar maqolada
infratuzilmani yana bir bor muhim omil sifatida ta’kidlab, elektron tijoratni rivojlantirishni
dastlab infratuzilmani qurishdan boshlash kerak deb ta’kidlaydi.
Mahkamov va Ismoilovalarning (2023) “Elektron tijorat infratuzilmasi va uning
geoiqtisodiy ahamiyati” nomli maqolasida xorijiy tajribalarni o‘rgangan holda yaqin
mamlakatlar bo‘lgan Qozog‘iston va Qirg‘izistondagi elektron tijoratning rivojlanishi, aholining
internet bilan ta’minlanganligi hamda kompyuter savodxonligi ham o‘rganilgan. Maqolada
mamlakatlarda yildan yilga kengayib borayotgan elektron tijoratning asosiy omillaridan biri
bo‘lgan chakana savdoning ulushi ham tahlil qilingan. Ma’lumki, chakana savdoning rivojlanishi
bevosita elektron tijoratning rivojlanishiga o‘z ta’sirini ko‘rsatadi. Shuningdek, geoiqtisodiy
rivojlanayotgan davlatlarda elektron tijoratning rivojlanishi kuzatiladi. Elektron tijorat
infratuzilmasini shakllantirish va rivojlantirish shaharlarni barqaror ijtimoiy-iqtisodiy
rivojlantirishning muhim shartidir. Maqolada shahar tuzilmalarining bozor infratuzilmasini
takomillashtirish yo‘nalishlari va ushbu jarayonning hududlarni ijtimoiy-iqtisodiy
rivojlantirishga ta’siri ko‘rib chiqiladi; strategik shahar boshqaruvida bozor muhitini
rivojlantirishni hisobga olish zaruriyati talab etiladi.
Shuningdek, ushbu mualliflarning “Biznesni rivojlantirishda elektron tijoraning o‘rni”
(2022) mavzudagi SKOPUS bazasidan joy olgan maqolasida kichik korxonalarning
moslashuvchan ekanligi shu sababli ularning elektron tijorat bilan shug‘ullanishi ham
qiyinchiliklarsiz bo‘ladi deb hisoblanadi. Maqolada mualliflar kichik korxonalar va yirik
korxonalarning elektron tijoratdan foydalanish darajasi va ularning moslashuvchanlik darajasi
solishtirgan. Korxonalarning joylashgan o‘rni va kadrlar masalasi ham elektron tijoratning
rivojlanishiga o‘z ta’sirini ko‘rsatmoqda. Mualliflar ushbu tadqiqotda yangi vujudga kelayotgan
kasblarning IT biznesni rivojlantirishdagi o‘rnini ham tahlil qilgan. Chunki bugungi kunda e-
tijorat, e-marketing kabi tushunchalar, B2S,B2B modellarning iqtisodiyotda muhim o‘rin
egallayotganligi talqin qilingan.
Tadqiqot metodologiyasi.
Ilmiy tadqiqotimiz davomida biz ushbu maqolada statistik ma’lumotlar tahlili, analitik
tahli va qiyosiy tahlil usullaridan foydalanganholda yurtimizda chorvachilik tarmog‘i va uning
samaradorligini oshirishda xorijiy mamlakatlar tajribalaridan samarali foydalanish borasida
o‘z izlanishlarimizni olib bordik. Bunda biz elektron tijorat rivojlangan va rivojlanib borayotgan
xorijiy va MDX davlatlarining tajribasi bilan tanishib taxlillar olib bordik.
Iqtisodiy taraqqiyot va tahlil, 2024-yil, may
www.e-itt.uz
62
Tahlil va natijalar muhokamasi.
“Mexanizm” tushunchasi ko'pincha turli iboralarda uchraydi: “iqtisodiy mexanizm”,
“iqtisodiy mexanizm”, “tashkiliy-xo'jalik mexanizmi”, “boshqaruv mexanizmi”. Bu ta'riflar
butun xalq xo‘jaligi yoki alohida hududlar, tarmoqlar yoki korxonalar miqyosiga nisbatan
qo‘llaniladi.
1-rasm. Raqamli iqtisodiyotning ishlash mexanizmi (Eslatma: LS - logistika sxema)
Abalkinning (2020) so'zlariga ko’ra, mexanizm oʻziga xos shakl va usullar, iqtisodiy
ragʻbatlar va huquqiy meʼyorlar bilan ijtimoiy ishlab chiqarishni tashkil etish usulidir.
V.A.Vlasenkoning ta‘kidlashicha, mexanizm - bu tizim resurslaridan samarali foydalanish
funktsiyalari, usullari, printsiplari va vositalari, asosiy vazifalari va maqsadlari, shakllari,
tuzilmalari, texnologiyalari to'plami, bu funktsional imkoniyatlarni muvofiqlashtirishga
yo‘naltirilishi mumkin bo'lgan omillar to‘plamidir. Ijtimoiy-iqtisodiy tizimning yaxlitligini
saqlash, kirish va chiqish parametrlarining barqaror holatini ta‘minlash, quyi tizimlar ichidagi
jarayonlarning maqbul oqimi va atrof-muhit talablariga o‘z vaqtida javob berish uchun
muhimdir.
Ilmiy manbalar (
Ismoilova, 2023)
tahlili asosida shunday xulosaga kelish mumkinki
(
Maxkamov, Ismoilova va boshq., 2023)
, iqtisodiyotning, jumladan, raqamli iqtisodiyotning
rivojlanishi avvalgi holatga nisbatan mukammalroq, sifat jihatidan o‘zgarish, bir holatdan
ikkinchi holatga o‘tish jarayonidir. Rivojlanishning asosiy xususiyatlari - qaytarilmaslik,
yo'nalish, muntazamlik, shuningdek tartiblilik va o‘z-o‘zini tashkil etishning ichki
mexanizmlarining faol rolidir.
Raqamli iqtisodiyotni (
Ismoilova, 2023)
rivojlantirish mexanizmini talqin qilish bo'yicha
ilmiy tadqiqotlarni sarhisob qilar ekanmiz, uning tarkibiy elementlarini ajratib ko'rsatish
mumkin: texnik-iqtisodiy, tashkiliy-iqtisodiy,tartibga solish va ijtimoiy.
Texnik-iqtisodiy komponentlar muayyan ishlab chiqarishning rivojlanish darajasini,
axborot-kommunikatsiya texnologiyalaridan foydalanish xususiyatlarini, ishlab chiqarish
sharoitlarini aks ettiradi. Tashkiliy-iqtisodiy sohaga raqamli iqtisodiyotning asosiy shartlarini
belgilovchi tegishli boshqaruv tuzilmalari, qarorlar qabul qilish jarayonlari, boshqaruv usullari,
texnikasi va qoidalari kiradi.
Normativ-huquqiy komponentlar jamiyatni raqamlashtirishni huquqiy tartibga solish
masalalariga (soliq, bojxona, mehnat, atrof-muhit qonunchiligi va boshqalar) ta'sir qiladi.
Ijtimoiy komponentlar - ijtimoiy-psixologik tamoyillar, ko'rsatkichlar va ta'sir usullari jamiyat
hayoti sifati haqida axborot-kommunikatsiya texnologiyalari. Ijtimoiy sohada raqamli
texnologiyalar aholini ijtimoiy qo‘llab-quvvatlashga yangi sifat bag‘ishlab, ijtimoiy
xizmatlarning manzilli ko‘rsatilishini ta’minlashi mumkin.
Iqtisodiy taraqqiyot va tahlil, 2024-yil, may
www.e-itt.uz
63
Elektron tijoratni nafaqat savdoning oddiy turi sifatida tushuntirish mumkin, uning
tushunchasi kengroq va u innovatsion axborot texnologiyalaridan foydalanishga asoslangan.
Shuningdek, u bir nechta biznes jarayonlaridan iborat bo'lgan marketingdagi eng yirik
tizimlardan biridir (
Ismoilova, Makhkamov, Makhmudov, 2022)
.
Elektron tijoratda qo'llaniladigan texnologiyalar xilma-xil bo'lib, ular ko'proq axborotni
qo‘llab-quvvatlovchi texnologiyalarga asoslangan, masalan:
elektron pochta, Internet, intranet (kompaniya ichidagi ma'lumotlar almashinuvi);
Elektron ma'lumotlar almashinuvi - elektron ma'lumotlar almashinuvi;
Extranet (tashqi dunyo bilan ma'lumot almashish).
Bundan tashqari, elektron tijorat tizimlari qo'llaniladigan soha juda o'ziga xosdir va
ularning har biri o'ziga xos dastur yondashuviga ega. Ularning har biri oʻziga xos biznes
operatsiyalari (biznes operatsiyalari) va operatsiyalari boʻlganligi bilan xilma-xildir. Bularga
operatsiyalar kiradi:
bozordagi potentsial xaridorlar va etkazib beruvchilar uchrashuvini tashkil etish va
keyinchalik aloqa qilish;
maxsus ma'lumotlar bazalarini yoki zarur ma'lumotlarning elektron almashinuvini
ta'minlash;
mijozlarni nafaqat sotishdan oldingi jarayonda, balki elektron do'konda yuqori sifatli
sotishdan keyingi xizmat ko'rsatishni ta'minlash;
tovarlar yoki xizmatlarni sotish aktini amalga oshirish;
Xaridlar uchun qulay elektron to'lovni ta'minlash;
sifatli tarqatish va xaridorga yetkazib berishni ta'minlash;
mustaqil faoliyat yuritayotgan firmalar uchun mavjud bo'lmagan mahsulotlar va
xizmatlarni taqdim etish imkoniyatini olish uchun turli xil resurslarni birlashtirgan mustaqil
kompaniyalar guruhi bo'lgan virtual korxonani yaratish;
ishlab chiqaruvchi va uning savdo sheriklari tomonidan birgalikda amalga oshiriladigan
mustaqil biznes jarayonlarini amalga oshirish.
Elektron tijorat amalga oshirilishi mumkin bo'lgan faoliyat sohalari ham xilma-xildir.
Elektron tijorat uning to‘liq samarali ishlashi uchun bir nechta tadbirlarni talab qiladi,
jumladan:
raqamli marketing;
elektron do'konlar va sug'urta yaratish uchun kapital qo'yilmalar;
tijorat operatsiyalari (buyurtmani qabul qilish, tovarlarni etkazib berish va buning
uchun to'lov);
innovatsion mahsulotlar yoki xizmatlarni yaratish uchun bir nechta kompaniyalarning
hamkorligi;
ushbu innovatsion mahsulotlarni samarali taqsimlash;
biznesni boshqarish (soliq, bojxona operatsiyalari, litsenziyalar yoki ruxsatnomalar va
boshqalar);
tovarlarni yetkazib berish, tashish, tashish va etkazib berish usullarini ta'minlash;
buxgalteriya hisobi;
kompaniyalar, iste'molchilar, shuningdek, elektron biznesning barcha ishtirokchilari
o'rtasidagi ziddiyatli vaziyatlarni hal qilish va oldini olish va munozarali masalalarni optimal
hal qilish.
Yuqoridagi faoliyat sohalari biznes yuritishning turli darajalarida amalga oshiriladi,
shuning uchun elektron tijorat turli darajadagi faoliyat ko'rsatadi:
milliy va xalqaro miqyosda. Ushbu darajada biznesni tashkil etish sohasidagi
operatsiyalar texnik va texnologik komponentlar bo'yicha emas, balki qonunchilik asosida
amalga oshiriladi (chunki elektron tijorat global xarakterga ega).
Iqtisodiy taraqqiyot va tahlil, 2024-yil, may
www.e-itt.uz
64
Xalqaro daraja ko'p jihatdan (ichki bilan solishtirganda) turli xil soliq tizimlarining
mavjudligi va ulardan foydalanish, bojxona to'lovlari, har bir mamlakatda qo'llaniladigan bank
operatsiyalarining xilma-xilligi tufayli elektron tijorat tizimini kompleks joriy qilishni o'z ichiga
oladi. ba'zi davlatlar o'rtasidagi individual kelishuvlar xalqaro tashkilot yoki hamjamiyatning
aralashuvini talab qiladi.
Milliy miqyosda elektron tijorat tizimi asosan kompaniyaning tarmoqdagi vakili, reklama,
shuningdek, sotishdan oldingi va sotishdan keyingi yordam bilan ishlaydi.
Tarmoqdagi to'liq tijorat operatsiyasini bajarish uchun mahalliy Internet qo'llab-
quvvatlashi talab qilinadi, bu tovarlarga onlayn buyurtma berish, tashish jarayonini onlayn yoki
oflayn rejimda kuzatish, elektron usullardan foydalangan holda hisob-kitob va to'lov usullarini
o'z ichiga oladi. Yuqoridagi operatsiyalar uchun bojxona va soliq majburiyatlarini bajarish
uchun davlat tomonidan qo'llab-quvvatlash va vakolatli markazlar bilan o'zaro hamkorlik talab
etiladi.
Elektron tijorat tizimini tashkil etuvchi elementlar an'anaviy savdo tizimi va an'anaviy
do'kon tartib-qoidalaridan sezilarli darajada farq qiladi. Ularning har birida turli xil tarkibdan
iborat elementlarning o'ziga xos tarkibi mavjud.
Elektron tijorat tizimining an'anaviy savdo turidan o'ziga xos xususiyatini uning ushbu
savdo amalga oshiriladigan asosiy biznes muhiti deb atash mumkin. Elektron tijoratdan
foydalanish tamoyili an'anaviy komponent muhitida ilgari ishlatilmagan sotish jarayonlari va
resurslarini boshqarishning bilvosita usullarini ishlab chiqish zarurligini talab qiladi. Va shuni
ta'kidlash kerakki, bu resurslar hech qanday xarajatlarni talab qilmasligi mumkin.
Elektron tijoratdan foydalangan holda onlayn savdoni rivojlantirishga yordam beradigan
ikkita asosiy omil mavjud:
Internet juda keng assortimentga ega, arzon, tez va omma uchun qulay;
Internet elektron ma'lumotlardan analog va raqamli elektron ma'lumotlar ko'rinishida
oson va qisqacha yuborilishi va olinishi uchun xabarlar ma'lumotlarni etkazib berish vositasi
sifatida foydalanadi. An'anaviy savdo, asosan, tovarlar va yoki xizmatlarni sotadigan
kompaniyalarning pul ko'rinishidagi daromad olish uchun harakatlaridir, bu esa o'z navbatida
daromadlar farqidan bozor narxlari va operatsion xarajatlarni olib tashlagan holda sof
daromad keltiradi.
Eektron tijorat rivojlanishiga ta'sir qiluvchi tashqi omillarning quyidagi ro'yxatini
tuzdilar:
standartlashtirilgan protseduralar va takomillashtirilgan test rejimlari;
elektron tijorat va bozor ma'lumotlari sohasidagi raqobatchilarni o'rganish;
Davlat yordami;
Tranzaksiya va to'lov xarajatlarini optimal boshqarish;
iste'molchi ishonchini ta'minlash uchun ta'minot zanjiri jarayonining mavjudligi va
kuzatilishi;
etkazib beruvchilar ma'lumotlar bazasining mavjudligi.
2-rasmda Yuqoridagi bayonotlarga asoslanib, biz elektron tijorat tizimini rivojlantirishga
hissa qo'shadigan infratuzilmaning asosiy tarkibiy qismlarini sanab o'tishimiz mumkin.
2-rasmda ko'rsatilgan komponentlar o'ziga xos xususiyatga ega va har bir elementni
yaratish uchun alohida yondashuv va imkoniyatlar kerak.
Ushbu elementning afzalliklari shundaki, xaridor veb-server, gipermatnli havolalar va
ko'plab multimediya imkoniyatlari orqali, uning joylashgan joyidan qat'i nazar, o'zini
qiziqtirgan mahsulot yoki xizmat haqida to'liq ishonchli ma'lumot oladi. Agar mahsulot talab
qilinadigan iste'mol xususiyatlari bo'yicha birlashsa, xaridor u erda qaror qabul qilishi va
joylashgan joyidan qat'i nazar, buyurtma berishi mumkin.
Iqtisodiy taraqqiyot va tahlil, 2024-yil, may
www.e-itt.uz
65
2-rasm. Elektron tijorat infratuzilmasi elementlari
Elektron do'konni amalga oshirish uchun turli xil alternativalar mavjud. Ba'zi elektron
do'konlar faqat Internet tranzaktsiyalari va yetkazib berishlar yordamida buyurtmalarni qabul
qilishi mumkin, masalan: tovarlarni tanlash, to'g'ridan-to'g'ri buyurtma berish, ba'zilarida esa
darhol to'lash mumkin. Biroq, bu holda tovarlarni to'g'ridan-to’g’ri etkazib berish an'anaviy
usul bilan amalga oshiriladi (tovarlar avtomobillar, kompyuterlar, maishiy texnika va
boshqalar). Boshqa hollarda, Tarmoqdan foydalanish Internetdan foydalanish orqali etkazib
berish imkoniyatini ta'minlaydi.
Yongqing Y., Yeming G., Lesli P., Tomas Ch. Fikriga ko’ra elektron tijorat platformasining
kengaytirilgan ko‘p kanalli rejimidan foydalangan holda elektron tijoratdagi ilg‘or texnologik
imkoniyatlarning ta’sirini ko‘rsatdik, bu esa iste’molchilarga elektron tijoratni
rivojlantirishning har bir bosqichida xaridlarni muammosiz va samarali amalga oshirish
imkonini beradi, shu bilan sotuvchining vaqti va xarajatlarini tejaydi. Bundan tashqari, yanada
oqilona xarid, yaxshi narx va yuqori texnologiyali xarid qilish tajribasi ham iste'molchilarga
katta kafolat beradi va ular elektron resursga ishonishlari mumkin.
Xulosa va takliflar.
Yuqorida keltirilgan ma’lumotlarga asoslanib elektron tijorat infratuzilmasini
rivojlantirish raqamli iqtisodiyotda infrastrukturasi va mexanizimi oraqali amalga oshirish
usuli eng dolzarb va kerakli deb, deb hisoblaymiz, ayniqsa, u bevosita ta'sir qilish imkonini
beradi va katta maydonda potentsial mijozlar bilan vositachilarsiz kanal yaratadi. Elektron
tijorat infratuzilmasini rivojlantirish zarurati sotish usuli va iste'molchilar ehtiyojlarini
maksimal darajada qondirish uchun mutlaqo yangi formatni talab qiladi. Shunday qilib, bunday
natijaga erishish uchun elektron tijorat infratuzilmasini yaratuvchi bir qator omillarni aniqlash
kerak:
Tovar va xizmatlarni sotish sohasidagi barcha kompaniyalarni shaxsiy veb-server
yaratish va barcha iste'molchilar uchun qulaylik yaratishga jalb qilish;
Dasturiy ta’minot va tovarlarni sotadigan yoki xizmatlar koIste'molchi sotib olgan
mahsulot yoki xizmatni tanlashi, tanishishi va oldindan ko'rishi mumkin bo'lgan, u chegirmalar,
maxsus takliflar yoki kuponlar sotib olishi mumkin bo'lgan va barcha to'lov kanallari mavjud
bo'lgan dasturiy ta'minot tizimlarini ishlab chiqish, shuningdek baholanadi. sotilgandan keyin.
‘rsatadigan barcha kompaniya vakillari bo'ladigan maxsus dasturiy ta'minotni yaratish.
Iqtisodiy taraqqiyot va tahlil, 2024-yil, may
www.e-itt.uz
66
Iste’molchining ham, sotuvchi yoki xizmat ko'rsatuvchi tomonning ham huquqlarini
huquqiy himoya qilish. Ayni paytda, avvalroq aytganimizdek, elektron tijorat sohasidagi
qonunchilik bandlarni to‘ldirish va takomillashtirishni talab qilmoqda. Buning uchun alohida
sohalarning qonun loyihalari taklif etiladi, chunki butun bozor bitta Qonunga murojaat qila
olmaydi. Chunki har bir sohaning o'ziga xos xususiyatlari bor va iste'molchilar huquqlarini
tartibga solish vositalari ham o'ziga xosdir.
Adabiyotlar / Литература/ Reference:
Akhmetova Z, Baimukhanbetova E, Belgozhakyzy M, Alikbaeva A, Tulebaeva N. (2020) “The
development of e-commerce infrastructure in modern conditions”. E3S Web of Conferences 159,
04028 https://doi.org/10.1051/e3sconf/202015904028 BTSES-2020Baxtiyor
Baxtiyor Maxkamov, Gulnora Ismoilova, & Bobur Raximov. (2023). ELEKTRON TIJORAT
INFRATUZILMASI VA UNING GEOIQTISODIY AHAMIYATI. Innovations in Technology and Science
Education,
2(10),
974–983.
Retrieved
from
https://humoscience.com/index.php/itse/article/view/1278
Ismoilova Gulnora Fayzullaevna (2023) ELEKTRON PULLAR VA ULARNING O‘ZBEKISTON
IQTISODIYOTIGA TA’SIRI:NAZARIYA VA YONDOShUV // SAI. №Special Issue 13.
Ismoilova, G. (2023). ELEKTRON PULLAR VA ULARNING RAQAMLI IQTISODIYOTDAGI
O‘RNI. Iqtisodiy Taraqqiyot Va Tahlil, 1(8), 27–32. https://doi.org/10.60078/2992-877X-2023-
vol1-iss8-pp27-32
Ismoilova, G., Makhkamov, B., & Makhmudov, D. (2022). Business in the development of e-
commerce. In 2022 International Conference on Information Science and Communication
Technology September (ICISCT) (pp. 1-7). IEEE Standard.
Maxkamov, Gulnora Ismoilova, & Bobur Raximov. (2023). ELEKTRON TIJORAT
INFRATUZILMASI VA UNING GEOIQTISODIY AHAMIYATI. Innovations in Technology and Science
Education, 2(10),
974–983.
Retrieved
from
https://humoscience.com/index.php/itse/article/view/1278
