СОВЕРШЕНСТВОВАНИЕ СИСТЕМЫ РАЗВИТИЯ ЧЕЛОВЕЧЕСКИХ РЕСУРСОВ

Аннотация

В данной статье рассмотрены направления, методы развития человеческих ресурсов, научно-теоретические взгляды, мнения зарубежных ученых по этому вопросу. При этом был проанализирован зарубежный опыт развития человеческих ресурсов. Выявлены проблемы развития человеческих ресурсов в нашей стране, даны научно обоснованные выводы и предложения, ведущие к их решению.

Тип источника: Журналы
Годы охвата с 2024
inLibrary
Google Scholar
Выпуск:

Скачивания

Данные скачивания пока недоступны.
Поделиться
Саидахмедов T. (2024). СОВЕРШЕНСТВОВАНИЕ СИСТЕМЫ РАЗВИТИЯ ЧЕЛОВЕЧЕСКИХ РЕСУРСОВ. Экономическое развитие и анализ, 2(3), 121–128. извлечено от https://inlibrary.uz/index.php/eitt/article/view/45145
Crossref
Сrossref
Scopus
Scopus

Аннотация

В данной статье рассмотрены направления, методы развития человеческих ресурсов, научно-теоретические взгляды, мнения зарубежных ученых по этому вопросу. При этом был проанализирован зарубежный опыт развития человеческих ресурсов. Выявлены проблемы развития человеческих ресурсов в нашей стране, даны научно обоснованные выводы и предложения, ведущие к их решению.


background image

Iqtisodiy taraqqiyot va tahlil, 2024-yil, mart

www.e-itt.uz

121


INSON RESURSLARINI RIVOJLANTIRISH TIZIMINI TAKOMILLASHTIRISH

Saidaxmedov Temur

Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti

ORCID: 0009-0006-3014-6539

Annotatsiya.

Ushbu maqolada inson resu

rslarini rivojlantirish yo‘nalishlari, usullari, bu

borada xorijiy olimlarning ilmiy-

nazariy qarashlari, fikrlari o‘rganildi.

Shu bilan birga, inson

resurslarini rivojlantirishda xorij tajribasi tahlil qilindi. Mamlakatimizda inson resurslarini

rivojlantir

ish bo‘yicha muammolar aniqlanib, ularning yechimiga olib boruvchi ilmiy asoslangan

xulosa va takliflar berildi.

Kalit so‘zlar:

inso

n, resurs, kapital, ta’lim, kasb, malaka, ish o‘rni, ishsizlik, raqobat,

mutaxassis, electron tizim, model, rivojlantirish.

СОВЕРШЕНСТВОВАНИЕ СИСТЕМЫ РАЗВИТИЯ ЧЕЛОВЕЧЕСКИХ РЕСУРСОВ

Саидахмедов Темур

Ташкентский государственный экономический университет

Аннотация.

В данной статье рассмотрены направления, методы развития

человеческих ресурсов, научно

-

теоретические взгляды, мнения зарубежных ученых по

этому вопросу. При этом был проанализирован зарубежный опыт развития человеческих
ресурсов. Выявлены проблемы развития человеческих ресурсов в нашей стране, даны

научно обоснованные выводы и предложения, ведущие к их решению.

Ключевые слова:

человек, ресурс, капитал, образование, профессия, квалификация,

место работы, безработица, конкуренция, специалист, электронная система, модель,
разработка.

IMPROVING THE HUMAN RESOURCE DEVELOPMENT SYSTEM

Saidakhmedov Temur

Tashkent State University of Economics

Annotation.

In this article, directions, methods of development of human resources,

scientific and theoretical views, opinions of foreign scientists were studied. At the same time,

foreign experience in the development of Human Resources was analyzed. Problems for the

development of human resources in our country were identified and scientifically based
conclusions and proposals were made leading to their solution.

Keywords:

human, resource, capital, education, profession, qualification, job,

unemployment, competition, specialist, electron system, model, development.

UO

K: 332.145

III SON - MART, 2024

121-128


background image

Iqtisodiy taraqqiyot va tahlil, 2024-yil, mart

www.e-itt.uz

122

Kirish.

Mamlakatni ijtimoiy-iqtisodiy r

ivojlantirishning raqobatbardoshligini ta’minl

ash

bo‘yicha O‘zbekiston oldiga oliy maqsadlarni qo‘yish, ularga erishishning eng samarali yo‘llarini

izlash va ulardan foydalanish muhimdir.

Binobarin, O‘zbekiston iqtisodiyotini

yanada

rivojlantirish, asosan, inson resurslaridan samarali foydalanish bilan

bog‘liq. Inson

resurslaridan samarali foydalanish nafaqat O‘zbekiston, balki butun jahon iqtisodiyotining

dolzarb muammosidir.

O‘zbekiston Respublikasi taraqqiyot strategiyasida

ham jahon miqyosidagi murakkab

jarayonlarni va mamlakatimiz bosib o‘tgan tar

aqqiyot natijalarini chuqur tahlil qilgan holda

keyingi yillarda “Inson qadri uchun” tamoyili asosida xalqimizning farovonligini yanada

oshirish, iqtisodiyot tarmoqlarini transformatsiya qilish va tadbirkorlikni jadal rivojlantirish,

inson huquqlari va manf

aatlarini so‘zsiz ta’minlash hamda faol fuqarolik jamiyatini

shakllantirishga qaratilgan islohotlarning ustuvor yo‘nalishlarini belgilash maqsadi qo‘yilgan

(Farmon, 2022).

Bugungi kunda dunyoning rivojlangan davlatlarida, xususan, AQSh, Buyuk Britaniya,

Kanada, Fransiya, Germaniya, Yaponiya, Janubiy Koreya kabi mamlakatning asosiy rivojlanish

sababi bo‘lib inson omilini kuchaytirishga qaratilgan investi

t

siyalash, ya’ni inson saloh

iyati

taraqqiyoti, aholi ta’lim

darajasining oshishi va kadrlarning professional tayyorgarligi

hisoblanadi (Xudoyberdiyeva, 2023).

Mamlakatlarning ustuvor iqtisodiy o‘sishini ta’minlashning yo‘li zamonaviy bosqichda

inson resurslarini rivojlantirishning a

ynan ta’lim sifatini oshirish s

ohasida topiladi.

Shuningdek, ta’kidlash joizk

i, bugungi kunda dunyoning rivojlangan va rivojlanayotgan

davlatlarida ta’lim sohasining rivojlanish tendensiyasi o‘zgarib bormoqda. Osiyo ta’lim

modeliga asosan o‘quv jarayoni na

zariy bilimlar berishdan olingan bilimlarni amaliyotda

qo‘llash ko‘nikmalarin

i rivojlantirishga, axborot texnologiyalari asosida talabalarda mustaqil

ta’lim olish malakalarini shakllantirishga qaratilmoqda.

Mamlakatimizda oliy ta’lim tizimini tubdan takomi

llashtirish, kadrlar tayyorlash

mazmunini zamonaviy talablar asosida tubdan qa

yta ko‘rib chiqish, raqobatbardosh oliy

ma’lumotli mutaxassislar tayyorlash hamda sohani jahon standartlari darajasida

rivojlantirishda oliy ta’lim tizimida innovatsion faoliyatn

i boshqarishni takomillashtirishga

alohida e’tibor qaratilmoqda (Xudoyberdiye

v

a, 2023). Bu borada asosiy bilim sohalari bo‘yicha

elektron ta’lim resurslari milliy tizimini yaratish, jahonning ta’lim resurslariga kirish va bu

infrastrukturani takomillashtir

ish, o‘quv jarayonida jahonning

va milliy elektron ta’lim

resurslaridan axborot-

kommunikatsiya texnologiyalari orqali foydalanish, o‘quv yurtlarini

moddiy-texnika bazasini va tarmoqli infratuzilmani rivojlantirish muammolari bugungi kunda

mamlakatimiz oliy

ta’lim tizimida ham dolzarb ah

amiyat kasb etadi.

Adabiyotlar sharhi.

Taniqli iqtisodchi olim Shuls (1961) asarida inson kapitalining shakllanishi va

rivojlanishi, inson kapitaliga investitsiya kiritish, inson kapitalini mehnat bozorida sotish,

mehnat salohiyati, inson kapitalining rivojlanish omillari, inson kapitalining rivojlanish

darajalari kabi masalalar tadqiq qilingan.

Shuningdek, Bekkerning (1993) asarida ijtimoiy rivojlanish nazariyasining metodologik

asoslari, iqtisodiy o‘sish va inson taraqqiyot

i, inson kapitali nazariyasining shakllanishi va

rivojlanishi, inson taraqqiyotini baholashning asosiy mezonlari va ularning xususiyatlari,

insonni rivojlantirishning asosiy mezonlari, insonni rivojlantirish konsepsiyasi bilan bog‘liq

tadqiqotlar olib borgan.

Genkin (2000), inson resurslarini rivojlantirishni daromad manbai sifatida namoyon

bo‘luvchi mehnat unumdorliginining sifatini aniqlovchi ko‘rsatkich sifatida e’tirof etadi. Muallif

bunday sifatlarga sog‘liqni saqlash, ta’lim, kasbiy mahorat va harakat

chanlik xususiyatlarini

kiritadi.


background image

Iqtisodiy taraqqiyot va tahlil, 2024-yil, mart

www.e-itt.uz

123

Yakimchuk (2015) inson resurslari mazmunini ochib berishda, nafaqat inson tomonidan

to‘plangan sog‘lomlashtirish va ta’lim sohasidagi mablag‘lar bilan, balki bevosita kasbiy

mahoratning o‘sishiga va natijada mehnat unumdor

ligini oshirishga yordam beradigan shaxsiy

iste’mol jarayoni bilan taqqoslayd

i.

Solovova (2019) va boshqalarning fikriga ko‘ra, inson resurslarini rivojlantirish juda ko‘p

ijtimoiy-iqtisodiy va ijtimoiy-

psixologik omillar ta’sirida mustaqil ilmiy fan sifat

ida shakllangan

hayotiy strategik funksiyadir.

Iqtisodchi olim Abdurahmonov (2

019) bu borada “Inson resurslari –

mamlakat

aholisining foydali faoliyat yuritishi uchun zarur bo‘lgan jismoniy rivojlanish, aqliy qobiliyatlar
va bilimga ega bo‘lgan qismlar tushuniladi” –

deb ta’rif bergan.

Shuningdek, Bakiyeva (2011) “Inson resurslari

bu odamlar, ularning mehnat axloqi va

qo‘yilgan maqsadga erishish uchun intilishi, ularning bilimlari va qadriyatlar tizimi, ijodiy va
novatorlik qobiliyatidir”, –

deb fikr yuritgan.

Tadqiqot metodologiyasi.

Ilmiy tadqiqotimizning maqsadi inson resurslarini rivojlantirish tizimini

takomillashtirish bo‘yisha ilmiy asoslangan taklif va amaliy tavsiyalar ishlab shiqishdan iborat.

Maqolada inson resurslarini

rivojlantirishda oliy ta’lim muassasalarining o‘rni, y

apon modeli

o‘rganildi. Inson resurslarini riv

ojlantirish masalalari yoritib berishda, qiyosiy, tarkibiy,

analitik va statistik ma’lumotlar tahlilidan foydalanildi.

Tahlil va natijalar muhokamasi.

Ta’lim sifatiga e’tibor bo‘yicha Osiyo mamlakatlaridan Xitoy tajribasi e’tiborlidir. Xitoyda

katta yoshdagi aholining bor-

yo‘g‘i 15–17 foizi savodsiz hisoblanadi. Agar bu ko‘rsatkichni

boshqa Osiyo mamlakatlari bilan taqqoslasak Hindistonda

47%; Bangladeshda

61%;

Pokistonda

59%; Eronda

27%; Turkiyada

17%; Indoneziyada

15% ni tashkil qiladi

(Oripova, 2014).

1-rasm. Mamlakatimizda mehnat resurslari soni

53

1-

rasm ma’lumotlaridan kelib chiqqan holda shuni aytish mumkinki mamlakatimizda

yildan-yilga mehnat resurslari soni doimiy ortib borishda davom etmoqda. Buning natijasini

O‘zbekistonda aholining

turmush darajasi yaxshilanishi bilan izohlash mumkin. Shu bilan birga

mehnat resurslarining ortib borishi kelajakda ish bilan bandlik muammolarni ham keltirib

53

Oʻzbekiston Respublikasi Prezidenti huzuridagi Statistika agentligi; Oʻzbekiston

Respublikasi Kambagʻallikni qisqartirish va

bandlik vazirligi rasmiy web sahifasi ma'lumotlari

https://siat.stat.uz/reports-filed


background image

Iqtisodiy taraqqiyot va tahlil, 2024-yil, mart

www.e-itt.uz

124

chiqaradi. Aholini ish bilan bandliga ko‘maklashis

h maqsadida davlat dasturlarini ishlab

chiqish zaruratini shakllantiradi va albatta natijada inson resurslarini ham zamon talablaridan

kelib chiqqan holda rivojlantirishga ehtiyojni tug‘diradi. Ba’zi kasblarga ehtiyoj kamayib

ishsizlikni keltirib chiqaradi (2-rasm).

2-rasm. Mamlakatimizda ishsizlar soni

54

2-

rasmda ko‘rish mumkinki, mehnat resurslariga nisbatan oladigan bo‘lsak 2022

-yilda

ishsizlik darajasi 6,8 %ni tashkil qilmoqda, 2020-

yil bilan solishtirganda bo‘ ko‘rsatkich 8,1 %ni

ya’ni 1,3 %ga kamayganini ko‘rishimiz mumkin. Demak mamlakatimizd

a olib borilayotgan

aholini ish bilan bandlik natijalari o‘zi

ning ijobiy natijalarini bermoqda. Inson resurslari ham

malaka, bilim jihatidan rivojlanib bormoqda natijada bandlik darajasi ham ortmoqda. Inson

res

urslarini samarali rivojlantirishda ta’lim bil

an qamrovni kengaytirish, inson resurslarini

rivojlantirish va bandlik masalalarini hal etishda yordam berishi mumkin.

Inson resurslarining shakllanishi va rivojlanishi doimiy, uzluksiz, uzoq muddatli

jarayonli

gini hisobga olgan holda, iqtisodiy o‘sishi uc

h

un muhim ahamiyatga ega bo‘lib, yangi

innovatsion texnologiy

alar bilan bir xil yoki undan ham ko‘proq foyda keltiradi. Inson

resurslarining shakllanishi va rivojlanishi bilan bog‘liq bo‘lgan ijtimoiy

-demografik,

institutsional, integratsiya, ijtimoiy-ruhiy, ekologik, iqtisodiy, ishlab chiqarish, demografik,

ijtimoiy-iqtisodiy omillari mavjud.

Shu sababli, inson resurslari milliy, mintaqaviy, tarmoq darajasida, shuningdek, korxona

va shaxs darajasida tahlil qilinishi zarur. Bunda inson resurslarini shakllantirish va

rivojlantirish bo‘yicha dunyo tajribasini o‘rganis

h asosida tahlil etish muammoni aniqlashda

yanada ko‘

mak beradi.

Dunyoning barcha mamlakatlarida inson kapitalini shakllantirishda eng asosiy e’tibo

r

ta’lim tizimiga qaratiladi. Inson

resurslarining ahamiyati turli xil yondashuvlar asosida

baholanadi. Iqtisodiy nuqtayi nazardan esa bu ta’lim olgan kishilarning daromadi darajasiga

ko‘ra aniqlanadi.

Tadqiqotlar natijasi shuni ko‘rsatadiki, har bir qo‘shimcha ta’lim yili inson daromadini

o‘rtacha 1

0

foizga oshiradi. Bunda ta’lim sifati muhim ahamiyatga ega (Erkayeva, 2023).

Mamlakatimizda inson resurslarini rivojlantirish maqsadida oliy ta’lim bilan qamrov ham

kengaymoqda va ta’lim xizmatlari bozori rivo

jlanib bormoqda 3-rasm.

54

Oʻzbekiston Respublikasi Prezidenti huzuridagi Statistika agentligi; Oʻzbekiston

Respublikasi Kambagʻallikni qisqartirish va

bandlik vazirligi rasmiy web sahifasi ma'lumotlari

https://siat.stat.uz/reports-filed


background image

Iqtisodiy taraqqiyot va tahlil, 2024-yil, mart

www.e-itt.uz

125

3-rasm. OTMlar bakala

vriat ta’lim yo‘nalishida har 100 o‘ringa qabul

qabul qilingan talabalar soni

55

Oliy ta’lim bilan qamrovni kengaytirish inson resurslarini rivojlantirishda birinchi amaliy

qadam bo‘ldi. Davlat va xususiy OTMlar ta’lim xizmatlarini ko‘rsatib, aholining sa

vodxonlik

darajasini oshirishga xizmat qilmoqda.

Inson resurslarini rivojlantirishda, inson resurslarini boshqarish vazifalarini belgilashni

talab etadi va unga quyidagilar kiradi (Djurayeva, 2023):

- tashkilotni zarur kadrlar bilan

ta’minlash;

- jamoani

ng imkoniyatlarini ro‘yobga chiqarish;

-

kadrlar uchun qulay mehnat sharoitlarini ta’minlash;

- jamoada ijobiy shaxsiy fazilatlarni rivojlantirish;

- jamoa barqarorligini mustahkamlash;

- inson resurslarin

ing martaba o‘sishi uchun sharoit yaratish.

Shunday qilib, inson resurslarini boshqarish faoliyati tashkilotni yuqori sifatli, samarali

va o‘z vaqtida kadrlar bilan ta’minlash va zarur shart

-

sharoitlarni yaratishga qaratilgan bo‘lishi

kerak.

Inson resursl

arini rivojlantirish doimo istalgan xo‘jalik f

aoliyatini tashkil qilishda eng

muhim muammolardan biri bo‘lib kelgan va shunday bo‘lib qoladi. Shu sababdan, inson

resurslarini rivojlantirish muammolarini to‘g‘ri, mantiqiy va aniq hal qili

sh kadrlar menejmenti

asoslarini professional darajada o‘zlashtir

ishni taqozo etadi.

Bu borada Yapon tajribasiga nazar soladigan bo‘lsak, korpora

tsiyalarda inson resurslarini

rivojlantirish yo‘nalishlarini uch guruh bilan ifodalash mumkin

(Abrosimov, 2012):

1. Inson resurslarini rivojlantirishning ijtimoiy-siyosiy jihatlari jamiyatni davlat

tomonidan boshqarishning ijtimoiy mohiyati, uning ichki va xalqaro munosabatlardagi

manfaatlari bilan asoslanganligini ochib beradi.

2. Yapon korporasiyalarida inson resurslarini rivojlantirishning tarkibiy-funksional

jihatlari muay

yan xo‘jalik bo‘g‘inida boshqaruv tizimi tarkibini, uning maqsadli vazifalarini va

real faoliyat jarayonida faoliyat yuritish tartibini belgilab beradi.

3. Rahbarning boshqaruv faoliyatini takomillashtirish ushbu faoliyat tavsifini aniqlab

beradi. Normativ hujjatlar va uslubiy tavsiyalarda yapon korporatsiyalari inson resurslarini

rivojlantirish jihatlarining ushbu guruhi, odatda, boshqaruv faoliyatining quyidagi jihatlari
bilan ifodalanadi: boshqaruv faoliyatini huquqiy tartibga solish; shaxsiy faoliyatga yondashuv;

faoliyat natijalariga ta’sirning aniqligi; boshqaruv faoliyatining motivatsiyalash va

rag‘batlantirishni o‘z ichiga oladi.

55

Oʻzbekiston Respublikasi Prezidenti huzuridagi Statistika agentligi; Oʻzbekiston

Respublikasi Kambagʻallikni qisqartirish va

bandlik vazirligi rasmiy web sahifasi ma'lumotlari

https://siat.stat.uz/reports-filed


background image

Iqtisodiy taraqqiyot va tahlil, 2024-yil, mart

www.e-itt.uz

126

4-

rasm. Mehnat bozorida inson resurslarini rivojlantirishga ta’sir etuv

chi omillar

56


Professional mehnat sohasida muvaffaqiyatga erishish inson resurslarini rivojlantirish

faoliyatida turli xildagi vazifalarni hal qilish natijalari bilan belgilanadi. Bu yerda ehtimoliy

muammoli vaziyat yuzaga kelishining eng muhim tarkibiy qismini topishi lozim. Inson

56

Oʻzbekiston Respublikasi Prezidenti huzuridagi Statistika agentligi; Oʻzbekiston

Respublikasi Kambagʻallikni qisqartirish va

bandlik vazirligi rasmiy web sahifasi ma'lumotlari

https://siat.stat.uz/reports-filed

Ijrochi va vakillik hukumati o'rtasida harakatlar

qarama-qarshiliklar

Markaz va mintaqalar o'rtasida siyosiy qarama-

qarshiliklar

Siyosiy

Ichki

Tashqi

XAVF-XATARLAR

Tabiiy kamayish

Ijtimoiy

Mintaqa ijtimoiy siyosati samarasizligi

Bandlik xizmatining samarasizligi

Ishsizlarga yordam ko'rsatilmasligi

Mahalliy kasaba uyushmalar samarasizligi

Mintaqada ijtimoiy sohani rivojlantirish uchun

mablag'larning cheklanganligi

Ilmiy markazlarning yo'qligi

Investision faolllikning pastligi

Mahalliy soliqlarning yuqoriligi

Mintaqada strukturali deformasiya

Mintaqada ziyon ko'rib ishlaydigan korxonalar

bankrotligi

Iqtisodiy

Zararli ishlab chiqarishlar kengayishini

to'xtatishning samarasizligi

Mintaqada ekologik ifloslanganlik

Ekologik

Demografik

Mintaqada malakali mutaxassislarni qayta

tayyorlashning mavjud emasligi

Mintaqada man'aviy eskirgan

texnologiyalar

Texnik-texnologik

Malaka tarkibi

Jins va yosh tarkibi

Aholining zararli odatlari va yo'l tutishlari

Mehnat resurslarining salbiy tarkibi

Deintegrasiya jarayonlari

Samarasiz soliq siyosati

Loyihalarni davlat tomonidan

moliyalashtirishning yetarli emasligi

Inflyasiya sur'atining yuqoriligi

Iqtisodiy

Xorijiy mamlakatlar bilan siyosiy bitimlarning

yo'qligi

Faol ish tashlash harakati

Ijtimoiy

Bandlik siyosatining samarasizligi

Ishsizlik darajasining yuqoriligi

Kasaba uyushmalar harakatining samarasizligi

Ijtimoiy dasturlarning etarli darajada

moliyalashtirilmasligi

Siyosiy

To'lovlarning amalga oshirilmasligi

Iqtisodiy o'sish sur'atining pastligi

Nomaqbul xo'jalik tarkibi

Xususiylashtirishning salbiy oqibatlari

Inqirozlar

Demografik

Mehnat resurslari samarasiz tarkibi

Aholi migrasiyasi sur'atining pastligi

Noharakatchan mehnat resurslari

Texnik-texnologik

Samarasiz innovasiya siyosati

Samarasiz investisiya siyosati

Hayotiylik davrlarining pasayish bosqichi

Ekologik

Ekologik auditning ishlab chiqilmaganligi


background image

Iqtisodiy taraqqiyot va tahlil, 2024-yil, mart

www.e-itt.uz

127

resurslarini rivojla

ntirish modelini tuzish sohasida muammoni aniqlash va o‘z vaqtida bartaraf

qilish xo‘jalik yurituvchi subyekt raqobatbardoshligini oshirishning ichki vazifasi deb

hisoblanishi mumkin (Akbarov, 2019). Ushbu vazifani hal etish boshqaruv faoliyatini

optimallashtirish mohiyatini ifodalaydi.

Shu bilan birga inson resurslarini rivojlantirishda to‘sqinlik qilishi mumkin bo‘lgan

holatlarni ham inobatga olgan maqsadga muvofiq bo‘lar edi (4

-rasm).

Mehnat bozorida 4-rasmda aks ettirilgan xavf-xatarlarni oldini olish orqali inson

resurslarini rivojlantish borasida yuzaga keladigan muammolarga yechim topish mumkin.

Keltirilgan xavf-

xatarlarni bartaraf etish orqali, inson resurslarining o‘z

-

o‘zini rivojlantirish

jarayoniga y

o‘l ochilgan bo‘lardi.

Xulosa va takliflar.

Ijtimoiy-iqtisodiy tizimda har qanday texnik-

texnologik, innovatsion o‘zgarishlar bilim,

tajriba va tegishli ko‘nikmalarni o‘z ichiga olgan inson resurslarini rivojlantirish asosida

quriladi. Inson resurslarining rivojlanishi boshqa tizimlar singari mavjud innovatsion

salohiyatning asosiy tarkibiy qismi sifatida ijtimoiy-iqtisodiy tizimning innovatsion rivojlanish

yo‘nalishini belgilaydi.

Shuningdek, inson resurslarini rivojlantirish innovatsiyalar shaklida nam

oyon bo‘luvchi

ilmiy g‘oyalarni ishlab chiqari

sh vazifasini bajaradi. Inson resurslaridan foydalanish

samaradorligini oshirishni faollashtiradi hamda rivojlanishga o‘z hissasini qo‘shadi.

Inson resurslarining murakkab tarkibiga qaramay, uni shakllantirish va rivojlantirishning

o‘ziga xos xususiyatlari

ilmiy konsepsiya evolyutsiyasi davomida rivojlantirish jarayoni ta’lim

komponentlarining ahamiyatini belgilaydi. Aynan bilim va ko‘nikmalar inson resurslarini

rivojlantirishning asosini tashkil etadi, uni tashuvchisining mehnat bozorida

raqobatbardoshligin

i oshiradi va daromadga ega bo‘lish darajasini belgilaydi.

Adabiyotlar / Литература / Reference:

Abdurahmonov Q.X. (2019) Mehnat iqtisodiyoti: nazariya va amaliyot. Darslik.

T.: Mehnat

nashriyoti, -204 b.

Akbarov Axral Maxmudovich, Shakirova Nigora Axralovna (2019) Kadrlar salohiyatini

innovasion rivojlantirish modeli (Yaponiya tajribasi misolida) "Iqtisodiyot va innovasion

texnologiyalar" ilmiy elektron jurnali. № 2, mart

-aprel.

Bakieva I.A. (2011) "Inson resurslari iqtisodiyoti" fani (o'quv qo'llanma).

T.: TDIU, -17 b.

Bekker G. (1993) Inson kapitali (kitobning boblari). Inson kapitaliga investitsiyalar

tushumiga ta'siri. AQSh: Iqtisodiyot, siyosat, mafkura, -

№ 11.

Djuraeva, G. (2023). Zamonaviy korxonalarda inson resurslarini boshqarishning

muammolari.

Iqtisodiyot

va

ta'lim, 24(3),

223

228.

https://doi.org/10.55439/ECED/vol24_iss3/a34

Erkaeva G.P. (2023) "Inson kapitalini rivojlantirishning xorijiy tajribalari".

https://conference.tsue.uz/index.php/article/article/download/321/30

Farmon (2022) O'zbekiston Respublikasi Prezidenti Sh.M. Mirziyoevning "2022

2026

yillarga mo'ljallangan yangi O'zbekistonning taraqqiyot strategiyasi to'g'risida"gi Farmoni.

01.02.2022

Oripova Z.D. (2014) Xitoyda inson kapitaliga investisiyalarni yo'naltirish// zamonaviy

ta'li

m / Sovremennoe obrazovanie, №6,3

-8 b.

Oʻzbekiston

Respublikasi

Prezidenti

huzuridagi

Statistika

agentligi

;

Oʻzbekiston

Respublikasi Kambagʻallikni qisqartirish va ban

dlik vazirligi rasmiy web sahifasi

ma'lumotlari

https://siat.stat.uz/reports-filed

Schultz, T. W. (1961) Investment in Human Capital / T.W. Schultz // The American Economic

Re-view. Vol. 51. P

р

. 1

17


background image

Iqtisodiy taraqqiyot va tahlil, 2024-yil, mart

www.e-itt.uz

128

Xudoyberdieva G. (2023) Ta'lim tizimida inson resurslarini boshqarishning o'ziga xos

jihatlari // SAI. №Special Issue 13. URL:

https://cyberleninka.ru/article/n/talim-tizimida-inson-

resurslarini-bosh-arishning-ziga-hos-zhi-atlari

.

Абросимов Н.В. (2012) Зарубежный опыт инновационного развития кадрового

потенциала организации // Вестник Московского университета имени С.Ю. Витте. Серия
I. Экономика

и управление,

-

№1. –

С.46.

Генкин Б.М. (2000) Экономика и социология труда: учеб. для студ. вузов / 2

-

е изд.,

испр. и доп. –М.: НОРМА; ИНФРА

-

М,

-

400 с.

Соловова Н.В., Гагаринская Г.П., Калмыкова О.Ю., Васяйчева В.А., Новоселова О.В.

(

2019) Управление человеческими ресурсами: учеб. пособие / Н.В. Соловова [и др.]. –

Самара:

Изд

-

во Самарского университета, –

3 с.

Якимчук С.В. (2015) Развитие человеческого капитала: региональный аспект //

Економiчний часопис

-

XXI. №1

-2(1). -

С. 20

-23

Библиографические ссылки

Abdurahmonov Q.X. (2019) Mehnat iqtisodiyoti: nazariya va amaliyot. Darslik. – T.: Mehnat nashriyoti, -204 b.

Akbarov Axral Maxmudovich, Shakirova Nigora Axralovna (2019) Kadrlar salohiyatini innovasion rivojlantirish modeli (Yaponiya tajribasi misolida) "Iqtisodiyot va innovasion texnologiyalar" ilmiy elektron jurnali. № 2, mart-aprel.

Bakieva I.A. (2011) "Inson resurslari iqtisodiyoti" fani (o'quv qo'llanma). – T.: TDIU, -17 b.

Bekker G. (1993) Inson kapitali (kitobning boblari). Inson kapitaliga investitsiyalar tushumiga ta'siri. AQSh: Iqtisodiyot, siyosat, mafkura, - № 11.

Djuraeva, G. (2023). Zamonaviy korxonalarda inson resurslarini boshqarishning muammolari. Iqtisodiyot va ta'lim, 24(3), 223–228. https://doi.org/10.55439/ECED/vol24_iss3/a34

Erkaeva G.P. (2023) "Inson kapitalini rivojlantirishning xorijiy tajribalari". https://conference.tsue.uz/index.php/article/article/download/321/30

Farmon (2022) O'zbekiston Respublikasi Prezidenti Sh.M. Mirziyoevning "2022 – 2026 yillarga mo'ljallangan yangi O'zbekistonning taraqqiyot strategiyasi to'g'risida"gi Farmoni. 01.02.2022

Oripova Z.D. (2014) Xitoyda inson kapitaliga investisiyalarni yo'naltirish// zamonaviy ta'lim / Sovremennoe obrazovanie, №6,3-8 b. Oʻzbekiston Respublikasi Prezidenti huzuridagi Statistika agentligi; Oʻzbekiston Respublikasi Kambagʻallikni qisqartirish va bandlik vazirligi rasmiy web sahifasi ma'lumotlari https://siat.stat.uz/reports-filed

Schultz, T. W. (1961) Investment in Human Capital / T.W. Schultz // The American Economic Re-view. Vol. 51. Pр. 1–17

Xudoyberdieva G. (2023) Ta'lim tizimida inson resurslarini boshqarishning o'ziga xos jihatlari // SAI. №Special Issue 13. URL: https://cyberleninka.ru/article/n/talim-tizimida-inson-resurslarini-bosh-arishning-ziga-hos-zhi-atlari.

Абросимов Н.В. (2012) Зарубежный опыт инновационного развития кадрового потенциала организации // Вестник Московского университета имени С.Ю. Витте. Серия I. Экономика и управление, - №1. – С.46.

Генкин Б.М. (2000) Экономика и социология труда: учеб. для студ. вузов / 2-е изд., испр. и доп. –М.: НОРМА; ИНФРА-М, - 400 с.

Соловова Н.В., Гагаринская Г.П., Калмыкова О.Ю., Васяйчева В.А., Новоселова О.В. (2019) Управление человеческими ресурсами: учеб. пособие / Н.В. Соловова [и др.]. – Самара: Изд-во Самарского университета, – 3 с.

Якимчук С.В. (2015) Развитие человеческого капитала: региональный аспект // Економiчний часопис-XXI. №1-2(1). - С. 20-23