Xorijiy lingvistika va lingvodidaktika
–
Зарубежная
лингвистика
и
лингводидактика
–
Foreign
Linguistics and Linguodidactics
Journal home page:
https://inscience.uz/index.php/foreign-linguistics
The role of identity on the basis of pedagogical
cooperative education
Mamura RUZIBAYEVA
University of Economics and Pedagogy
ARTICLE INFO
ABSTRACT
Article history:
Received March 2024
Received in revised form
10 April 2024
Accepted 25 April 2024
Available online
25 July 2024
This article describes the problems of the formation of
professional feelings in future teachers, the skills of professional
requirements, and professional development. In addition, the
methods of developing knowledge and academic skills, and
professional identification of future teachers are described.
2181-3701
/© 2024 in Science LLC.
https://doi.org/10.47689/2181-3701-vol2-iss3-pp82-84
This is an open access article under the Attribution 4.0 International
(CC BY 4.0) license (https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/deed.ru)
Keywords:
professional feeling,
professional requirements,
professional identification,
critical thinking,
creativity,
sense of community,
intellectual activity,
professional autonomy,
professional development,
academic mobility,
academic ability.
Pedagogik koorperativ ta’lim asosida identifikatsiyaning
o‘rni
ANNOTATSIYA
Kalit so‘zlar
:
kasbiy tuyg‘u,
kasbiy talablar,
kasbiy identifikatsiya,
tanqidiy fikrlash,
ijodkorlik,
jamoa hissi,
intellektual faoliyat,
kasbiy avtonomiya, kasbiy
rivojlanish,
akademik harakatchanlik,
akademik qobiliyat.
Ushbu maqolada bo‘lajak o‘qituvchilarda kasbiy tuyg‘ularni
shakllantirish, kasbiy talablar ko‘nikmalari, kasbiy rivojlanish
muammolari yoritilgan. Bundan tashqari, bilim va akademik
ko‘nikmalarni rivojlantirish, bo‘lajak o‘qituvchilarni kasbiy
identifikatsiyasini aniqlash usullari bayyon qilingan.
1
Acting Associate Professor, Department of Pedagogy, University of Economics and Pedagogy.
Xorijiy lingvistika va lingvodidaktika
–
Зарубежная лингвистика
и лингводидактика
–
Foreign Linguistics and Linguodidactics
Issue
–
2
№
3 (2024) / ISSN 2181-3701
83
Роль идентичности
в
основе педагогического
кооперативного образования
АННОТАЦИЯ
Ключевые слова:
профессиональное
чувство,
профессиональные
требования,
профессиональная
идентификация,
критическое мышление,
креативность,
чувство общности,
интеллектуальная
активность,
профессиональная
автономия,
профессиональное
развитие,
академическая
мобильность,
академическая
способность.
В данной статье рассмотрены проблемы формирования
профессиональных чувств у будущих педагогов, навыков
профессиональных
требований,
профессионального
развития. Кроме того, описаны методы развития
знаний и академических навыков, профессиональной
идентификации будущих учителей.
KIRISH
Bugungi kunda bo‘lg‘usi pedagog kadrlarimizni ijtimoiy muvaffaqiyatga erishish va
mehnat bozorida raqobatbardosh, professional, malakali, harakatchan, tanqidiy fikrlash
qobiliyatiga ega, kadrlarni jamiyatimizga yetkazib chiqarish dolzarb ahamiyat kasb
etmoqda. Fikrlash va ijodkorlik shaxsning eng muhim ahamiyatga ega jihatlaridan biridir.
Jamiyat taraqqiyotida yurt millat taqdirida o‘sib kelayotgan yosh avlodning jismoniy va
maʼnaviy barkamolligi intellektual, salohiyati malakasi, kasbiy identifikatsiyasi
rivojlantirishi muhim o‘rin tutadi. Bo‘lajak pedagoglarda kasbiy tuyg‘uni shakllantirish
kasbiy talabalarning malakasi, kasbiy identifikatsiyasi rivojlantirish muammolari dolzab
ahamiyat kasb etmoqda.
Xozirgi zamonaviy jamiyatimizga kerak kasbiy muammolarni hal qila oladigan
mutaxassislar haqiqiy kasbiy faoliyatdan kengroq, mustaqil ijodiy izlanish olib boradigan
va ijodiy shaxsni shakllantirish muhim ahamiyatga egadir.
ADABIYOTLAR TAHLILI
Professional identifikatsiya
–
men o‘zim deb ataydigan narsa mening kimligimni
belgilaydi.
TADQIQOT METODOLOGIYASI
“Kasbiy identifikatsiya o‘rnatilishi va qo‘llab
-quvvatlanishi yaratishga hissa
qo‘shadigan infratuzilma tomonidan amaliyotchilar o‘rtasida umumiylik hissini
shakllantiradi”, deb takidlanadi.
Hughesni nazariyasida “Aniq o‘ziga xoslikka ega bo‘lgan
kasb, chunki u professional uyushma, organ tomonidan asoslanadi, bilim, milliy tan
olingan malaka talablarini aniq belgilaydigan milliy reyting,
mijoz bilan bog‘lanish
soatlari va nazorati” deya o‘z fikrlarini bildiradi.
Zamonaviy muammolar oldida insonning o‘ziga xosligi muammosi bugungi kunda
alohida ahamiyatga ega. Oldindan kelib chiqqan jamiyatning butun holati, yuqori
Xorijiy lingvistika va lingvodidaktika
–
Зарубежная лингвистика
и лингводидактика
–
Foreign Linguistics and Linguodidactics
Issue
–
2
№
3 (2024) / ISSN 2181-3701
84
texnologik madaniyat bu jarayonning oqibatlari hayotning yangi shakllarining paydo
bo
‘lishi, o‘zgarishidir.
TAHLILLAR VA NATIJALAR
Glaballashuv jarayonida inson o‘ziga xosligini saqlash muammosi shartlar juda
dolzarb bo‘lib qoladi, uning yaxlitligini shakllantiradi. Ijtimoiy
xulq-atvorning yangi
turlari qurilmoqda, real dunyoda tarixiy o‘rnatilgan aloqalarga muqobil shaxslar va
yoshlarining innovatsion rivojlanishi jadalashmoqda. Bo‘lajak musiqa o‘qituvchilarida
kasbiy tuyg‘uni shakllantirish muammolari, kasbiy talabalarning malakasi, kasbiy
identifikatsiyasi rivojlantirish dolzab masalaga aylanmoqda.
Kasbiy shaxsni shakllantirishga hissa qo‘shuvchilar:
–
kasbiy identifikatsiya qanday shakllanadi?
–
professional identifikatsiya qachon shakllanadi?
–
kasbiy shaxsga egamisiz?
Yuqoridagi uchta savolga asosiy javob, professional identifikatsiya bo‘lishi mumkin
bo
‘lib,
turli kasbiy amaliyotchilar uchun turli xil narsalarni anglatadi.
Bu ishtirokchilarga bilim va akademik ko
‘nikmalarini oshirish bilan birga o‘z
amaliyotlari bilan yuqori darajada shug‘ullanishlariga yordam berdi. Intellektual faollik
nazariya bilan shug‘ullanish, siyosat bilan tanishish va tizimli mulohaza yuritish va
o‘zlarining kasbiy amaliyotlarida tadqiqot o‘tkazish imkoniyatini berish orqali hissa
qo‘shdi
[3].
Hozirgacha olib borgan tadqiqotlarim natijasida samarali mutaxassis bo‘lish uchun
nazariyani o‘rganish kerak, deb o‘ylayman, chunki amaliyot odatiy holga aylansa, ish
takrorlanadi va funktsiyaga aylanadi.
Xulosa
qilib shuni aytib o‘tish mumkinki,
kasbiy identifiktasiya statik emas, balki
bu bizning kasb sohamizda o‘zimizni qanday ko‘rishimiz, boshqalarning bizni qanday
qabul qilishimiz va umuman jamiyat tomonidan bizga qanday qarashimizdir. Beijaard va
boshqalar o‘z tadqiqot ishlarida
amaliyotchilarning kichik bir guruhining fikrlarini
qisqacha tasvirlab beradi, ammo bu biz o‘zimizni nima deb atashimiz va bu bilan qanday
muloqot qilishimiz professional darajada kim ekanligimizni belgilaydi. Muhimi shundaki,
kasbiy rivojlanish bilan shug
‘ullanib, o‘zimizga sarmoya kiritish orqali biz o‘z kasbiy
mahoratimizga egalik qilamiz. Bu potensial professional bo‘lishni belgilaydigan narsadir.
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO‘YXATI
:
1. Beijaard, D., Verloop, N. & Vermunt, J. (2004).
O‘qituvchilarning kasbiy mahorati
bo‘yicha tadqiqotlarni ko‘rib chiqish. O‘qitish va o‘qituvchilarni tarbiyalash. 20(2):107
-128.
2. Xyuz, D. (2013). Professional identifikatsiyaning kengaytirilgan modeli: biror
narsani o'zgartirish vaqti keldimi? Britaniya tavsiyalar va tavsiyalar jurnali 41(1): 58
–
68.
Ibarra. H. (1999). Vaqtinchalik I: professional moslashuvda tasvir va o‘ziga xoslik bilan
tajribalar. Ma’muriy fanlar 44 chorak: 764
-791.
3. Larson, M. (1977). Kasbiy rivojlanish: sotsiologik tahlil. Berkli: Kaliforniya
universiteti matbuoti
4. Neary, S. (2014). Magistraturadan keyingi kasbiy rivojlanish orqali kasbiy
identifikatsiyani qayta tiklash: Professional amaliyotchilar o‘zlarining kasbiy o‘zlarini
qayta tiklaydilar, British Journal of Guidance & Counselling, 42(2): 199-210.
