Xorijiy lingvistika va lingvodidaktika –
Зарубежная лингвистика и
лингводидактика – Foreign
Linguistics and Linguodidactics
Journal home page:
https://inscience.uz/index.php/foreign-linguistics
Study of pragmatic analysis of artistic text in world
linguistics
Zokhida ANVAROVA
1
Andijan State University
ARTICLE INFO
ABSTRACT
Article history:
Received September 2024
Received in revised form
10 October 2024
Accepted 25 October 2024
Available online
25 November 2024
The pragmatic analysis of a literary text has not been studied
as a whole section in Uzbek and world linguistics. However,
certain parts of pragmatics are revealed through works of art.
One of these is the concept of discourse.
The concept of discourse, which means the general meaning
of the process of communication of ideas, leads to the emergence
of a separate branch of linguistics, discursology [13]. In this
article, we have discussed the work on the study and research of
several pragmatic concepts in world linguistics.
2181-3701/© 2024 in Science LLC.
DOI:
https://doi.org/10.47689/2181-3701-vol2-iss5
This is an open-access article under the Attribution 4.0 International
(CC BY 4.0) license (
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/deed.ru
Keywords:
pragmatics,
Uzbek linguistics,
world linguistics,
discourse,
discourseology,
discourse in works of art,
dialogue,
dialogic discourse,
pragmatic analysis of
literary text
Badiiy matn pragmatik tahlilining jahon tilshunosligida
o‘rganilishi
ANNOTATSIYA
Kalit so‘zlar:
pragmatika,
o‘zbek tilshunosligi,
jahon tilshunosligi,
diskurs,
diskursologiya,
badiiy asarlarda diskurs,
dialog,
dialogik diskurs,
badiiy matn pragmatik
tahlili.
Badiiy matnning pragmatik tahlili o‘zbek va jahon
tilshunosligida butun bir bo‘lim holida tadqiq qilinmagan. Lekin
pragmatikaning ma’lum bir qismlari badiiy asarlar orqali ochib
berilgan. Bulardan biri diskurs tushunchasidir.
Fikr almashinish jarayoni degan umumiy ma’noni anglatuvchi
diskurs tushunchasi tilshunoslikning alohida tarmog‘i sanalgan
diskursologiyani ajralib chiqishiga olib kelmoqda [13]. Ushbu
maqolada biz bir qancha pragmatik tushunchalarning jahon
tilshunosligiga o‘rganilishi va tadqiq qilinishiga doir ishlar
haqida so‘z yuritdik.
1
PhD Student, Andijan State University.
Xorijiy lingvistika va lingvodidaktika – Зарубежная лингвистика
и лингводидактика – Foreign Linguistics and Linguodidactics
Special Issue – 5 (2024) / ISSN 2181-3701
385
Изучение прагматического анализа художественного
текста в мировой лингвистике
АННОТАЦИЯ
Ключевые слова:
прагматика,
узбекское языкознание,
мировое языкознание,
дискурс,
дискурсология,
дискурс в художественном
произведении,
диалог,
диалогический дискурс,
прагматический анализ
художественного текста.
Прагматический анализ художественного текста не
изучен как целый раздел в узбекском и мировом
языкознании. Но определенные части прагматики
раскрываются через произведения искусства. Одним из них
является концепция дискурса.
Понятие дискурса, под которым обычно понимают
процесс обмена идеями, приводит к выделению
дискурсологии, которая считается отдельной отраслью
лингвистики [13]. В этой статье мы рассказали об изучении
и исследовании нескольких прагматических концепций в
мировой лингвистике.
Diskurs tushunchasi tilshunoslikning alohida tarmog‘i bo‘lgan diskursologiyaning
paydo bo‘lishiga olib kelmoqda. Shunday bo‘lishiga qaramasdan, ushbu tushuncha
XX asrnig 70-yillariga kelib, mazkur masalaga taalluqli ishlarning salmog‘i birmuncha
oshdi. O‘rganilgan tadqiqotlarda diskurs so‘zlashuv nutqining monopredikativ birligi
sifatida talqin etildi. [6] Bu vaqtga kelib, ilmiy manbalarda matn tilshunosligi, matn
tadqiqining nutq nazariyasi bilan aloqadorligi, amaliy stilistika, muloqot nazariyasi,
til o‘rgatish, avtomatik tarjima kabi atamalar qo‘llana boshlandi. O‘tgan asrning 70-yillari
sintaksisidagi eng katta yutuqlardan biri grammatik diskursning so‘zlashuv nutqidagi
mavqei tilshunoslikning alohida bo‘limi hamda muammoning alohida tadqiqot manbai
sifatida shakllantirilganligidir. [9] Ma’lumki, hozirgi zamon o‘zbek nasri uchun xarakterli
bo‘lgan xususiyatlardan biri – badiiy asar qurilmasida g‘oyat muhim o‘rin tutgan dialogik
diskursning qurilishi hamda vazifalar doirasining kengligi va rang-barangligidir. Dialogik
diskurs o‘zining tuzilishi va badiiy asar strukturasida egallagan o‘rni jihatdan, ko‘pincha,
muallif bayonining kompozitsion-uslubiy tizimini belgilab beradi. Muallif asar bayonida
qatnashuvchi kommunikantlar suhbatini shunday tashkil etadiki, natijada dialogik diskurs
yozuvchi uchun birgina ifodalash vositasi bo‘lib qolmaydi, balki bosh maqsad darajasiga
ko‘tariladi. [1] Shuning uchun ham dialogik diskurs asardagi kompozitsion syujet
qurilishining ajralmas tarkibiga aylanib qolgan. Badiiy adabiyotda dialogik diskursning
o‘rni nihoyatda katta. Asarda voqea yozuvchi tomonidan bayon qilinar ekan, shunday
vaziyat yuzaga keladiki, endi muallif voqea rivojining keyingi bosqichini o‘z so‘zlari bilan
ifoda qilishining iloji bo‘lmay qoladi. Bunday paytda yozuvchi dialogik diskursga murojaat
qiladi. Demak, badiiy asarning bir butun struktural tizimi va uslubiy yaxlitligi dialogik
diskursning asarda tutgan o‘rni va roli bilan uzviy bog‘liqdir. Jahon va rus
adabiyotshunosligida dialogik diskurs muammolarini tadqiq etishga bag‘ishlangan talay
ishlar mavjud. Bular orasida ayniqsa, Z. Klemensevich polyak tilidagi,[12] U. Mukarovskiy
chex tilidagi, [17] O. Essin nemis tilidagi, [8] N.Yu. Shvedova, [22] M.L. Mixlina, [16]
T.G. Vinokur [7] kabi olimlar rus tilidagi dialogik diskurs va uning sintaktik xususiyatini
o‘rgangan bo‘lsa, М.М. Baxtin, М.B. Xrapchenko V.V. Vinogradov, V.V. Odintsov В kabi
olimlarning tadqiqotlarida buyuk san’atkorlar F. Dostoyevskiy, L.N. Tolstoy, A.S. Pushkin,
N. Gogol va boshqalarning dialogik diskurs yaratish borasidagi mahorati chuqur tahlil
etiladi. [3]
Xorijiy lingvistika va lingvodidaktika – Зарубежная лингвистика
и лингводидактика – Foreign Linguistics and Linguodidactics
Special Issue – 5 (2024) / ISSN 2181-3701
386
Tilshunos В.И. Толстихнинг yozishicha, odam “o‘zining hayotdagi o‘rni va
qobiliyatining qay darajada ekanligini to‘la anglab yetishi uchun dialogik diskursga ehtiyoj
sezadi. Xuddi mana shu ehtiyoj shaxsning aniq bir xarakter, aniq bir tip sifatida
shakllanishiga yordam беради”. O‘zbek tilshunosligida dialogik diskursning o‘ziga xos
xususiyati, tiplari va turlari, uning struktural qurilishi hamda vazifalarini aniqlashga oid
tadqiqotlar sanoqli. Masalan, dialog hamda uning badiiy asardagi o‘rni to‘g‘risida
akademik M. Qo‘shjonov o‘zining “Ijod saboqlari” kitobida [20] qisqa va umumiy ma’lumot
bergan. Tadqiqotchi G.Imomova “Tipik milliy xarakterlar yaratishda badiiy nutqning roli”
mavzusidagi
nomzodlik
dissertatsiyasida,
garchi
birinchi
bobning
3-bo‘limi “Dialog, monolog va ichki nutqda milliy xarakterning ifodalanishi” deb
nomlangan bo‘lsa-da, dialog va monolog atamalariga ta’rif berishni ortiqcha hisoblab,
“asarlarda dialog ikki va undan ortiq kommunikantning o‘zaro muloqoti, tortishuvi, bir-
birini inkor etuvchi turli xil e’tiqodi va xarakterini tasvirlash vositasi” [14] ekanligini qayd
etish bilan cheklanadi. Mazkur manbalarda dialogik nutqning xususiyati va uning
monologik nutq shaklidan farqli tomonlari, dialogik nutq tarkibidagi to‘liqsiz gaplar,
dialogik nutqdagi so‘z tartibi kabi masalalar xususida so‘z yuritiladi. Fanimizda dialog
atamasiga diskurs tushunchasini yaqinroq tutish odat tusiga aylangan. Ammo bu
o‘xshashlik ular ikkisini bir hodisa sifatida baholashga izn bermaydi. Zamonaviy
tilshunoslikda diskurs atamasi so‘zlashuv nutqidagi mavjud yuqori hajmli fraza, shu
boisdan, u mavjud frazalar bilan o‘zaro aloqadorlikdadir. Aksincha, diskursiv tahlil
natijasida til birligi bo‘lgan gapning yangi o‘ziga xos lingvistik qirralari ochiladi.
Bu masala xususida ingliz tilshunoslari “diskurs bu, avvalo, matnda namoyon bo‘ladi va
uning ajralmas tarkibiy qismi sanaladi”, – deb qayd etishadi. [13]
Nemis tilshunosi Volfgang Geynemanning ta’kidlashicha, matn lingvistik
tadqiqotlari uch traektoriyada rivojlanadi. Shunga ko‘ra, bularning birinchisi tarixiy ilmiy
yondashuvi va bu yerda asosiy maqsad matnning strukturaviy xususiyatlarini ochib
berishdan iborat. Ikkinchisi, matnning ma’nosi (semantika) matndagi chuqur ma’no
munosabatlarini ochib berishni maqsad qilgan yondashuvdir. Uchinchisi, kommunikativ
yoki pragmatik yondashuv. bunga Uning so‘zlariga ko‘ra, matnning asosiy maqsadi
o‘rganilayotgan matnning qabul qiluvchiga qanday ta’sir qilishini aniqlash va matnning
samarali, ta’sirli ekanligi yoki emasligini aniqlashdan iborat. [23]
Bu yondashuvlarni turk tilishunosi Janan Ayata-Shenoz tushuntiradistrukturalistik
yondashuv (Jakobson, Todorov, Greimas), funksional yondashuv (Dressler, Bogrand,
Ehlich) va psixologik yondashuv (T. Deyk, G. Antos). [4] Hikoyalarda zamon va aspekt
pragmatikasi: hind-ariy matnlarining lingvistik tahlili Xulosa Amruta M. Chandekar Ushbu
dissertatsiya bayon nutqining tuzilishi va ma’nosini yaratish va qabul qilishda zamon va
zamon va jihatning rolini o‘rganadi. U buni turli rivoyat effektlarini yaratuvchi zamon va
aspektga tegishli turli pragmatik va matn funksiyalari asosidagi grammatik tamoyillarni
tushuntirish uchun analitik asosni taklif qilish orqali amalga oshiradi. Hodisa vaqti (E),
Referent vaqti (R) va Nutq vaqti (S) ning Reyxenbax temporal ibtidoiylariga va bu
ibtidoiylar o‘rtasidagi munosabatlarga asoslangan taklif etilayotgan lingvistik asos gap-
zamon va aspektning ichki grammatikasidan kelib chiqadi. Ushbu dissertatsiya
rivoyatlardagi zamon va tomonlar birikmalari bilan bog‘liq bir nechta savollarni o‘rganadi:
Hikoyalarda zamonlar qanday joylashtirilgan? Tarixiy hozirgi zamonning bayon vazifasi
nimadan iborat? Grammatik jihat hikoyachining voqealarga nuqtai nazarini tushuntirishga
qanday yordam beradi? Rivoyat voqealarini fonga olishda zamon aspektining hissasi
Xorijiy lingvistika va lingvodidaktika – Зарубежная лингвистика
и лингводидактика – Foreign Linguistics and Linguodidactics
Special Issue – 5 (2024) / ISSN 2181-3701
387
qanday? U hodisani tasvirlashda so‘zlovchining munosabati, masofasi va nuqtai nazari
kabi pragmatik elementlarni tushuntiruvchi lingvistik vositalarni ishlab chiqish orqali gap
darajasidagi grammatik tamoyillar bilan kengroq nutq tuzilishini tushuntirishga harakat
qiladi. Ushbu dissertatsiyaning sintaktik, semantik va pragmatik interfeysi lingvistik tahlil
va adabiy tahlil chegaralarini kesib o‘tib, tilning hikoyaviy va norivativ qo‘llanilishi asosida
yagona grammatik tizim mavjudligini ko‘rsatadi. [5]
Turk tilshunosligida Polina Turkmen “Daniel Harmsning “Keksa ayol” hikoyasi
matnining lingvistik tahlili” dissertatsiyasining ikkinchi bobida dialogning pragmatik
xususiyatlariga to‘xtalib o‘tadi. Uning fikricha, yozuvchi asar davomida qahramonlar
holatini ifodalash va tasvirlashda tasviriy ifodalar, metaforalardan kam foydalangan
bo‘lsa-da, asardagi dialog matnlari qahramonlarning ruhiy holati va tabiatini ochib
berishga katta hissa qo‘shganligini ta’kidlaydi. [19]
Ilmiy ishlardan birida “baxt” konseptining badiiy matnda voqealanishi, o‘zbek va
ingliz nasri namunalari asosida ochib berilgan. [11] Ushbu tadqiqot natijalarining ilmiy
ahamiyati shundan iboratki, o‘zbek va ingliz tili poetik matni materiallari asosida
konseptual vositalarini falsafiy, madaniy, kognitiv jihatdan tadqiq qilish lisoniy omillar
tabiatini yanada kengroq va chuqurroq ochib berishga imkon beradi, ushbu holat
erishilgan xulosalarning samaradorligi va istiqbolidan dalolat beradi hamda zamonaviy
tilshunoslikning nazariy asoslarini boyitish, tarjima muammolarini o‘rganish va hal
qilishning yangi usullarini ochib berishi bilan belgilanadi. Ushbu ilmiy ish natijalaridan
olingan natijalar va materiallardan oliy o‘quv yurtlarining o‘quv jarayonida umumiy
tilshunoslik, kognitiv tilshunoslik, stilistika va badiiy matn tahlili, matn tilshunosligi,
lingvopragmatika, lingvomadaniyat bo‘yicha ma’ruzalar va seminarlarni tayyorlash va
o‘tkazishda; tarjimashunoslikda badiiy matnning kognitiv strukturasi, lisoniy
vositalarning konseptual faollashuvi va ularning tarjima tilida qayta yaratilishi to‘g‘risida
tavsiyalarni shakllantirish darsliklarni yozishda, shuningdek maxsus lingvistik lug‘atlar va
ma’lumotnomalarni tuzishda foydalanish mumkin.
Rus tilshunosliga badiiy matn pragmatik tahliliga oid ko‘plab ilmiy izlanishlarni
uchratishimiz mumkin. Ulardan biri ispaniyalik dramaturg Alejandro Kasonaning o‘ziga
xos mualliflik uslubining funksional-pragmatik tahliliga bag‘ishlanadi. Ushbu tadqiqot
ishida olima badiiy asar matnlarini o‘rganishda ko‘p qorrali yondashuv zarurligini anglab
yetgan. Matnni yuqori darajadagi kommunikativ aktning birligi sifatida tushunish uning
funktsional tomonini ajratib ko‘rsatishga harakat qiladi va kommunikativ jarayon
davomida uni taqdim etish, idrok etishning o‘ziga xos xususiyatlarini hisobga olish,
matnning pragmatikasini alohida kengroq tahlil qilishga e’tibor qaratadi. Shuning uchun,
dramaturg asarlarini funktsional tahlilga tortadi. N.S. Valgin “Matn nazariyasi” asarida
ta’kidlashicha: “muallifning o‘ziga xos va janr maqsadlarini belgilash orqali matnning
semantik tuzilishini ifodalashning ma’lum vositalarini tanlashning dastlabki sharti”
sanaladi. Shu bilan birga, matn janrini tanlash aloqa shartlari (so‘zlovchi va tinglovchi,
aloqa mavzusi, aloqa vositalari va boshqalar) bilan belgilanadi. Funktsional tahlil matnning
alohida tarkibiy qismlarini ish kontekstidagi roli nuqtai nazaridan ko‘rib chiqishni ham o‘z
ichiga oladi. Buning sababi, lisoniy belgilarning ma’lum bir matnda yangilanishi, ularning
ma’nosini oydinlashtirishidadir. Shunday qilib, funktsional tahlil bizga matnning haqiqiy
lingvistik xususiyatlaridan tashqariga chiqish va muallifning asosiy maqsadi nima
ekanligini aniqlashga yordam beradi. [24]
Xorijiy lingvistika va lingvodidaktika – Зарубежная лингвистика
и лингводидактика – Foreign Linguistics and Linguodidactics
Special Issue – 5 (2024) / ISSN 2181-3701
388
Yana bir rus tilshunosi Zubenko Yana Valiyevna nemis va rus adabiyotidagi ayollar
haqidagi hikoyalarni funktsional-pragmatik jihatdan tahlil qiladi. Tahlil jarayonida nemis-
rus tilidagi badiiy asarlarda qo‘llaniladigan asosiy strategiya va taktikalarga e’tibor
qaratadi. Va bu jarayonda hikoyalarni 1)qahramon/rivoyatchining o‘ziga (men – men :) va
jamoaviy adresatga/o‘quvchiga (men – siz) munosabatiga qaratilgan hikoya strategiyalari;
2)qahramon / hikoya qiluvchining boshqa personajlar bilan munosabatiga qaratilgan
hikoya strategiyalari (men – u); 3) Muallifning / hikoya qiluvchining jamoaviy qabul
qiluvchi / o‘quvchi bilan munosabatlariga qaratilgan hikoya strategiyalari (men – siz)ni
alohida uch guruhga ajratib o‘rganadi. [21]
Mana shunday pragmatik tahlil bilan bog‘liq ilmiy izlanishlardan yana birida olima
Novikova Kristina Aleksandrova nemis tilidagi badiiy asarlar misolida yozuvchining asosiy
maqsadini ro‘yobga chiqarishda pragmatik vositalarning rolini ochib berilgan. [18]
Pragmatikaning adabiy tahlildagi o‘rni: adabiy ma’noga lingvistik nuqtai nazardan
yondashish borasida hind tilshunosi Kanhaiya Kumar Sinha kichik bir ilmiy izlanish olib
bordi. U maqolasi “pragmatika” atamasi haqida batafsil ma’lumot berish va turli
modellarni taqdim etish, ko‘rib chiqish orqali uning adabiyotdagi rolini o‘rganishga
qaratilgan, chunki u adabiy janrlarni o‘rganish va tahlil qilishning turli lingvistik
yondashuvlarida yaqqol namoyon bo‘ladi. Nutq akti nazariyasi, so‘zlashuv implikaturasi,
xushmuomalalik nazariyasi, dolzarblik nazariyasi kabi turli pragmatik yondashuvlar
asosan nutqiy o‘zaro ta’sirga bog‘liq holda ishlab chiqilganligi, shu bilan birga, ba’zi
tadqiqotlar shuni ko‘rsatadiki, ular badiiy matnlarni o‘rganishda bebaho fikrlarni taqdim
etishi haqiqatdir. Binobarin, maqola ushbu ikki atama – adabiyot va pragmatikaning o‘zaro
bog‘liqligini yoritib berishga intiladi, shunda ularning umumiy tomonlari ochiladi.
Shuningdek, u pragmatika adabiy nutqning “konteksti” va “ma’nosini” aniqlashga qanday
yordam berishi mumkinligini o‘rganishga harakat qiladi. [10.29-40]
Badiiy matnlardagi xurofotni psixo-pragmatik tadqiq qilish sst. Lect. Safa Naji Abed,
[2] Prof. Dr. Salih Mahdi Adai AlMamoory [2] Ushbu tadqiqot ba’zi adabiy matnlardagi
xurofot tushunchasini psixo-pragmatik nuqtai nazardan o‘rganadi. U adabiy matnlarda
xurofotning kontseptualizatsiyasini psixo-pragmatik vositalardan implikatsiyalar, spektik
aktlar, dolzarblik nazariyasi elementlari, pertseptiv tashkilotlar va deyktik ifoda turlari
sifatida qo‘llash orqali taqdim etishga qaratilgan. U ikki xil xurofotni keltirib chiqaradi, ular
sabab va tasodifiy bo‘lib, ularda garov, qoralash, iltimos, holatlar, tavsif nutq akti
ishlatilgan; Xurofotni ifodalashda noaniqliklarga yo‘l qo‘ymaslik uchun ko‘lamli, epistemik,
ekzistensial, qismli va xususiylashtirishdan foydalaniladi; o‘xshashlik, diqqat markazida
bo‘lish, ishlab chiqish sifatida pertseptiv tashkil etish tanlangan matnlarda xarakterning
ichki hissi va e’tiqodini aks ettirish uchun psixologik rol o‘ynaydi. [2]
Umumiy xulosa qilib aytganda, badiiy matnning pragmatik tahlilida diskurs, nutqiy
vaziyat, nutq omili, yozuvchining maqsadi va maqsadini amalga oshirish uchun
qo‘llanilgan lingvistik omillarning barchasi ahamiyatli sanaladi.
Diskurs asar qahramonlari nutqida voqealanar ekan o‘z yelkasiga bir necha
vazifalarni oladi:
– Muallif maqsadini yuzaga chiqarish;
– Qahramon xarakterini ochib berish;
– Asar qiyofasini yaratish;
– Muallifning o‘ziga xos uslubini namoyon qilish;
– Muallif lingvistik bilimini namoyon qilish.
Xorijiy lingvistika va lingvodidaktika – Зарубежная лингвистика
и лингводидактика – Foreign Linguistics and Linguodidactics
Special Issue – 5 (2024) / ISSN 2181-3701
389
Badiiymanning pragmatik tahlilida jahon tilshunoslari asosan qisqa lingviktik
birliklardan boshlaganlar. MAsalan, dialogning diskursni namoyon qilishdagi ahamiyatini
tushuntirar ekan hind, turk tilshunoslari kichik hikoyalar va hajman yirik bo‘lmagan badiiy
matnlarni tahlilga tortgan.
Rus tilshunoshlari ham tahlil qilish jarayonida qahramon va yozuvchi munosabatiga
e’tibo qaratgan. ULarning o‘zaro suhbati jarayonida aks etgan pragmatik vosialar orqali
butun bir asarni lingvistik tadqiq qilgan.
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO‘YXATI:
1.
Бахтин М. Проблемы поэтики Достоевского. – М., 1963. -С. 338.
2.
Department of English, College of Education for Human Sciences University of
Babylon, Iraq.
3.
Бахтин М. Кўрсатилган асар.; Храпченко М. Лев Толстой как художник. -М.,
1978; Виноградов В.В.О языке художественной прозы. – М., 1980; Одинцов В.В. О
языке художественной прозы. – М., 1971.Department of English, College of Education
for Human Sciences University of Babylon, Iraq.
4.
Canan Ayata-Şenöz, Metindilbilim ve Türkçe, İstanbul, Multiligual, 2005, s. 23-29.
5.
Chandekar, Amruta Mahesh. Chandekar_washington_0250E_14473.pdf (845.94
KB). Thesis (Ph.D.)--University of Washington, 2015
6.
Гиндин С.И. Советская лингвистика текста. Некоторые проблемы и
результаты (1968-1975) // Известия АН СССР, серия ЛЯ, 1977. – № 4. – С. 348-361.
7.
Винокур Т.Г. O некоторых синтаксических особенностях диалогической
речи в современном русском языке. :Автореф. дисс ... канд. филол.наук. – М., 1953. С
чего начинается личность: сборник. -М., 1984. -С.99.
8.
Essen O. Grundzuge der hochdeutschen Satzintonation, Hamburg.
9.
Колшанский Г.В. Коммуникативная дискретность языка// Лингвистика
текста, сб. науч. трудов. Вып. 103. – М: МГПИИЯ, 1976. – С. 15-22.
10.
Kanhaiya Kumar Sinha. The Role of Pragmatics in Literary Analysis:
Approaching Literary Meaning from a Linguistic Perspective/ March 2021. International
Journal of English and Comparative Literary Studies 2(2):29-40
11.
KARIMOVA S. “BAXT” KONSEPTINING BADIIY MATNDA VOQELANISHI VA
TARJIMA MUAMMOLARI (O‘ZBEK POEZIYASINING INGLIZ TILIGA TARJIMASI MISOLIDA).
FILOLOGIYA FANLARI bo‘yicha falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi AVTOREFERATI. –
Buxoro., 2023.
12.
Klemensievicz Z. Zarus ksladni polskiej, Warszawa, 1957.
13.
Halmurodova M. Diskurs va uning badiiy asardagi mavqeyi/
TIL VA ADABIYOT
TADQIQOTLARI. Karabuk – 2020.
329-bet.
14.
Имомова Г. Типик миллий характерлар яратишда бадиий нутқнинг роли:
Филол.фанлари номзоди … дисс. -Тошкент, 1993. –Б.13.
15.
Journal of Language and Linguistics in SocietyISSN: 2815-0961Vol: 04, No.03,
April-May 2024.
16.
Михлина М.Л. Из наблюдений над синтаксисом диалогической речи:
Автореф. дисс ... канд. филол.наук. -Л., 1955.
17.
Mucarousky U. Dialog a monolog w “Lesty filologicke”, Praha, 1940. – № 6.
18.
Новикова
Кристина
Александровна.
Средства
реализации
прагматического потенциала авторского энигматического текста (на материале
немецкого языка). кандидат наук. 2024
Xorijiy lingvistika va lingvodidaktika – Зарубежная лингвистика
и лингводидактика – Foreign Linguistics and Linguodidactics
Special Issue – 5 (2024) / ISSN 2181-3701
390
19.
Polina TÜRKMEN. DANİİL HARMS’IN “KOCAKARI”ADLI ÖYKÜSÜNÜN
METİNDİLBİLİMSEL İNCELENMESİ. –Istanbul., 2020.
20.
Қўшжонов М. Ижод сабоқлари. – Т.: Ёш гвардия, 1973. -191 б.
21.
Зубенко Яна Валериевна. Функционально-прагматический аспект
женского нарратива (на материале немецко- и русскоязычных художественных
произведений). кандидат наук. Автореферат. -Челябинск.2023
22.
Шведова Н.Ю. Очерки по синтаксису русской разговорной речи: Автореф.
дисс … д-ра филол.наук. – М., 1958.
23.
Wolfgang Heinemann, “Textlinguistik heute Entwicklung, Probleme, Aufgaben”,
Wiss. Zeitschr. D. Karl-Marx-Univ., Leipzig, Reihe, 1982, s. 210-221, alıntı şuradan
yapılmıştır: Filipov, a.g.e., s. 152.
24.
Щепалина Вера Вадимовна. Функционально-прагматический анализ
индивидуально-авторского стиля Алехандро Касоны. Kандидат наук. Автореферат.
–Macкова. 2019.
