Ushbu ilmiy maqolada supurgi oilasiga tegishli o‘simlik turkumiga mansub Cistanche mongolica o‘simligining toksik farmakologik xususiyatlari ko‘rsatilgan. Hozirgi vaqtda mahalliy o‘simliklardan samarali dorivor moddalarni topish juda muhim sanaladi [1;3;5]. Cistanche o‘simligidan olingan an’anaviy xitoy tabobatida keng qo‘llaniladi. Cistanche tubuloza xorijda osteoporoz, Alsgeymer kasalligi va erkaklar jinsiy disfunksiyalarini davolashda keng qo‘llaniladi. Cistanche Herba buyrak еtishmovchiligi, impotensiya, ayollar bepushtligi, patologik ajralmalar, og‘riqli hayz ko‘rishda, qariyalarda qabziyatni davolashda qo‘llaniladi [2;4]. O‘zbekistonda Farg‘ona viloyatida o‘sadigan Cistanche mongolica turlarining ayrim farmakologik xususiyatlari va o‘tkir zaharliligi o‘rganilib tahlil qilindi.
Cistanches Herba – ушбу доривор ўсимликдан Хитой
анъанавий тиббиётида буйрак етишмовчилиги, импотенция, аёллар
бепуштлиги, патологик ажралма ва оғриқли ҳайз, кексаларда қабзиятни
даволашда кенг фойдаланиб келинади. Мазкур доривор ўсимликнинг
фармакологик таъсирлари кенг қамровли бўлиб, Цистанхе доривор ўтининг
табобатда кенг қўлланилишига қарамасдан унинг таркибидаги қатор
эхинакозид, актеозид ва полиумозид каби фаол ингридиентлари алоҳида ҳар
томонлама тизимли ўрганилмаган. Хитой фармакологиясига киритилган
Cistanche deserticola и Cistanche tubulosa доривор ўсимликларининг сувли экстрактлари устида солиштирма тадқиқотлар олиб борилмаганлиги туфайли мазкур доривор Cistanches Herba ўсимлигининг фармакотерапевтик эффектларидан янада кенгроқ фойдаланиш имкониятини чегаралайди.