ПРОБЛЕМНЫЕ СТАТЬИ ИОБЗОРЫ
atresia/tracheoesophageal
fistula
//International
journal ofpediatric otorhinolaryngology. - 2018. -
T. 112. -C. 45-47.
11. Ko H. C. et al. Etiologic features in patients with
unilateral vocal fold paralysis in Taiwan //Chang
Gung Med J. - 2009. - T. 32. -№. 3. - C. 290-6.
12. Kusunoki T. et al. Tracheal stenosis and recurrent
nerve paralysis due to thyroid malignant lymphoma
with huge chronic thyroiditis //Clinics and Practice.
- 2020. -T. 10. -№".4. - C. 93-95.
13.
Svistushkin V. et al. Cold-Plasma Posterior
Arytenoidochordectomy
for
Chronic
Paralytic
Larvngostenosis //Systematic Reviews in Pharmacy.
- 2020. -T. IL- №. 3.
14. ShaminiP. H. et al. An Unusual Cause of Dysphagia
//Radiology Quiz.
- C.
131.
15.
Vinatha К et al. Tuberculous mediastinal
lymphadenopathy presenting with left vocal cord
palsy: A rare entity> //Indian Journal of Tuberculosis.
- 2020. - T. 67. -№. 3. - C. 400-403.
УДК: 616.716.8+617.52]-002:615.826.65
KINESIO TASMALASH VA UNING YUZ-JAG’ SOXASI YALLIG’LANISH
KASALLIKLARIDA QO’LLANILISH IMKONIYATLARI
Juraev B.N.
1
, Xalmatova M.A.
1
, Ksembaev S.S.
2
1
Tashkent davlat stomatologiya instituti, yuz-jag jarroxligi kafedrasi.
2
Rossiya Sog'liqni saqlash vazirligining "Oozon davlat tibbiyot imiversiteti"FSBEI, Qozon, Rossiya
ХУЛОСА
Yuz-jag' jarrohligi va jarrohlik stomatologiyaning
dolzarb muammolaridan biri - yuz-jag' soxasi o'tkir
odontogen yiringli yallig'lanish kasalliklarida xirurgik
muolajadan
so'ng
kinesio
tasmalari
yordamida
reabilitatsiya qilish samaradorligini oshirish bo'yicha
adabiyotlar sharxi.
Maqsad
-
yuz-jag
’
sohasi
kasalliklarida
kinesio
tasmalariga
bag
’ishlangan
nashrlarning
materiallarini о ’rganish.
Metodika.Mikrosirkulyatsiyaninormallashtirishda,
shish paydo bo 'lishini kamaytirishda va og 'riqning
og'irligida
amalga
oshiriladigan
sanogenetik
jarayonlar uchun qulay sharoitlar yaratilishiga olib
keladigan, teriga dasturlar shaklida qo 'llaniladigan
kinesiologik tasmaning ta sir qilish mexanizmlari
batafsil
tavsiflangan.
Sportchilarda
mushak-
skelet tizimining shikastlanishlarini oldini olish va
davolashda
kinesio
teyplash
usulidan
foydalanish
yuzasidan nashrlar sonining ко 'payishi qayd etilgan.
Bundan tashqari, hozirgi vaqtda kinesio tasmalari
klinik tibbiyotda, masalan, nevrologiya va ortopediya
amaliyotida ham qo ’llanilmoqda. Zamonaviy ilmiy
izlanishlargako
'ra,
surunkalibelog
'rigsubakromial
impijment sindromi bilan og 'rigan bemorlarda kinesio
lentalarini qo 'Hash og 'riq sindromining og 'irligini
sezilarli darajada kamaytirishi mumkin.
Natijalar.
Kinesio lenta usuli sport va klinik
tibbiyotda Juda keng qo llanilishiga qaramay, mavjud
adabiyotlarda uni yuz-jag Jarrohligida, xususan soxasi
о tkir odontogen yiringli yallig lanish kasalliklari
uchun foydalanishga bag 'ishlangan oz sonli ishlar
mavjud. Yuz- jag' soxasi о tkir odontogen yiringli
yallig 'lanish kasalliklari operativ muolajaidan so 'ng
kinesio
tasma
usulidan
foydalanish
yallig’lanish
shishishi
darajasini
va
og
'riq
sindromining
intensivligini sezilarli darajada kamaytirishga imkon
berdi.
Xulosa.
Chop etilgan adabiyotlarni ко 'rib chiqish
natijalari shuni ко 'rsatadiki, kinesio tasmasi - bu
yuz-jag ’ soxasining о tkir odontogen yallig 'lanish
kasalliklarini
operativ
davolashidan
so
'ng
reabilitatsiya
qilishning
istiqbolli,
sodda,
shikast
yetkazmaydigan usuli hisoblanib, и nojo 'ya ta 'sir
va asoratlarni yuzaga keltirmaydi va bemorlarning
hayot sifatini sezilarli darajada yaxshilaydi. Taqdim
etilgan
ilmiy
nashrlarning
materiallarini
tahlil
qilish natijasi, hozirgi vaqtda yuqorida keltirilgan
ta’sir mexanizmlariga hamda og’riq va shishishni
kamaytirish imkoniyatiga qaramay yuz-jag 'soxasining
о tkir odontogen yallig 'lanish kasalliklarida kinesio
tasmalarini qo 'Hash bo 'yicha tadqiqotlar yetarli
emasligini ко 'rsatib berdi.
Kalit so’zlar:
Yuz-jag’ soxasi o’tkir odontogen
yallig 'lanish kasalliklari, yuz-yuz sohasi, og 'riq
sindromi, operatsiyadan keyingi shish, reabilitatsiya,
kinesio tasmalari
РЕЗЮМЕ
Предмет.
Представлен
обзор
литературы,
посвященный актуальной проблеме челюстно-ли
цевой хирургии и хирургической стоматологии
— повышению эффективности реабилитации па
циентов с переломами нижней челюсти с исполь
зованием кинезиотейпирования.
Цель —
изучить материалы публикаций, по
священных
кинезиотейпированию
при
воспали
тельных заболевании челюстно-лицевой области.
Методология. Подробно описаны механизмы дей
ствия
кинезиологического
тейпа,
наложенного
в виде аппликаций на кожу, которые приводят к
созданию благоприятных условий для саногенети-
61
ПРОБЛЕМНЫЕ СТАТЬИ ИОБЗОРЫ
ческих процессов, реализующихся в нормализации
микроциркуляции, уменьшении отека и выражен
ности болевого синдрома. Отмечен рост числа
публикаций по применению данного метода в про
филактике и лечении травм опорно-двигательно
го аппарата у спортсменов. Более того, в насто
ящее
время
кинезиотейпирование
применяется
и в клинической медицине, например, в практике
неврологии и ортопедии. По данным современных
научных исследований, применение кинезиотейпов
у пациентов с хронической болью в спине, суба
кромиальным
импинджмент-синдромом,
острой
хлыстовой травмой шейного отдела позвоноч
ника позволяет существенно снизить выражен
ность болевого синдрома.
Результаты.
Несмотря на довольно широкое
применение метода кинезиотейпирования в спор
тивной и клинической медицине, в доступной ли
тературе
имеется
незначительное
количество
работ, посвященных его использованию в челюст-
но- лицевой хирургии, в частности при переломах
нижней челюсти. Применение метода кинезио
тейпирования после операции остеосинтеза от
ломков нижней челюсти позволило существенно
снизить уровень воспалительного отека и интен
сивность болевого синдрома.
Выводы.
Представленные результаты обзора
литературы свидетельствуют о том, что кинези
отейпирование является перспективным, простым,
нетравматичным методом реабилитации после
хирургического лечения переломов нижней челюсти,
не
имеющим побочных эффектов и осложнений и су
щественно улучшающим качество жизни пациентов.
Однако научных исследований, посвященных анали
зу использования кинезиотейпирования при травма
тических повреждениях челюстно-лицевой области,
на данный период недостаточно.
Ключевые
слова:
ООГВЗ,
челюстно-лицевая
область,
болевой
синдром,
послеоперационный
отек, реабилитация, кинезиотейпирование
ABSTRACT
Subject.
A review of the literature on the topical
problem
of
maxillofacial
surgery
and
surgical
dentistry is presented - increasing the efficiency of
rehabilitation o f patients with mandibular fractures
using kinesio taping.
The goal
is to study the materials of publications
devoted to kinesio taping in inflammatory diseases of
the maxillofacial region.
Methodology.
The
mechanisms
of
action
of
kinesiological tape applied in the form of applications
to the skin, which lead to the creation of favorable
conditions for sanogeneticprocesses, which are realized
in the normalization o f microcirculation, decrease in
edema and the severity of pain, are described in detail.
An increase in the number of publications on the use of
this method in the prevention and treatment of injuries
of the musculoskeletal system in athletes has been
noted. Moreover, at present, kinesio taping is also
used in clinical medicine, for example, in the practice
o f neurology and orthopedics. According to modern
scientific research, the use of kinesio tapes in patients
with chronic back pain, subacromial impingement
syndrome, acute whiplash of the cervical spine can
significantly reduce the severity ofpain syndrome.
Results.
Despite the rather widespread use of the
kinesio taping method in sports and clinical medicine,
the available literature contains a small number of
works devoted to its use in maxillofacial surgery, in
particular, for fractures of the mandible. The use of
the kinesio taping method after the osteosynthesis of
the fragments of the lower jaw made it possible to
significantly reduce the level o f inflammatory edema
and the intensity of the pain syndrome.
Conclusions.
The presented results of the literature
review indicate that kinesio taping is a promising,
simple, поп-traumatic method of rehabilitation after
surgical treatment of mandibular fractures, which
does not have side effects and complications and
significantly improves the quality of life of patients.
However, scientific research devoted to the analysis of
the use of kinesio taping for traumatic injuries o f the
maxillofacial region is insufficient for this period.
Key words:
Acute purulent-inflammatory diseases
of the jaw, maxillofacial region, pain syndrome,
postoperative edema, rehabilitation, kinesiotherapy
O'tkir odontogen yiringli yallig'lanish kasalliklar
(O'OYYK),
shu
jumladan,
ayniqsa
periostit,
osteomielit, flegmona va boshqalar barcha o'tkir
yiringli
yallig'lanish
kasalliklarining
95-98
foizini
tashkil etadi. Shu bilan birga, odontogen yallig'lanish
kasalliklari
bilan
kasalxonaga
yotqizilgan
bemorlaming soni 60-70% ni tashkil qiladi, ulaming
katta qismi (60-80% gacha) yuz va bo yin flegmonasi
bilan kasallanganlar (Supiev T.K., 2001; Timofeev
A.A., 2002; Dumovo E.A., 2003).
Bu yuz-jag' sohasi bemorlarining og'ir guruhi
hisoblanib, jarayon tarqalganda natijasi о Tim bilan
yakunlangan holatlar kam uemas. Yuz-jag' soxalari
flegmonalarining zo'rayishi 3-28% hollarda kuzatiladi
(Soloviev M.M., Bolshakov O.P., 2001; Gubin M.A.,
Lazutikov О V , 2002; Levenets A.A., Chugunov
A.A.), 2006). Bunda о Tim ko'rsatgichi 28-50%
ni , mediastinit, sepsis va intrakranial asoratlami
rivojlanishida esa - 34-90%ni tashkil qiladi (Gubin
M.A., Lazutikov O.V., 2002; Hudson J.W., 1993).
62
MEDICINE AND INNOVATIONS |
№1, 2021
ПРОБЛЕМНЫЕ СТАТЬИ ИОБЗОРЫ
О' OYYK og' irlik daraj asini kuchayishi vaqtinchalik
nogironlik
ko'rsatgichlarini
sezilarli
daraj
ada
oshishiga olib keladi va ba'zi hollarda bemorlaming
erta nogironligiga olib keladi (Shargorodskiy A.G.,
2001; Robustova T.G., 2005). Shunday qilib, ко rib
chiqilayotgan muammo nafaqat tibbiy, balki muhim
ijtimoiy-iqtisodiy ahamiyatga ham ega.
O'z
navbatida,
bugungi
kunda
O'OYYKni
davolashning
mavjud
usullarining
hech
biri
mutaxassislami to'liq qondirmaydi. Shuning uchun
alarm davolash masalalari hali xanuz dolzarbligicha
qolmoqda va davolashning yangi usullarini ishlab
chiqishga qaratilgan tadqiqotlaming dolzarbligi va
ulaming ijtimoiy-iqtisodiy ahamiyati aniq.
YJS ning tuzilish xususiyatlari (ko'p miqdordagi
klechatka mavjud, qon bilan yaxshi ta'minlangan)
yallig'lanish jarayonlarining tez kattalashib va о'sib
boruvchi koilateral shishi va to'qima infiltratsiyasi
bilan birga keluvchi umumiy xususiyatlarini belgilab
beradi. Shuni inobatga olgan holda, zarur bo'lgan
jarrohlik aralashuvni amalga oshirish bilan bir qatorda
asoratlaming oldini olish va davolash maqsadida
antibakterial
va
yallig'lanishga
qarshi
terapiya
o'tkaziladi. Biroq, yallig'lanish jarayonining ta'sirini
davolash uchun ishlatiladigan dori- darmonlaming va
fizioterapiya usullarining tobora ko'payib borishi har
doim ham kerakli natijaga olib kelmaydi. Asoratlami
rivojlanishiga to'sqinlik qiladigan davolashning yangi
samarali usullarini izlash - bu yuz-jag'jarrohligining
dolzarb
muammolaridan
biridir.
O'z
navbatida,
nomedikamentoz
davolanishga
qiziqish
ortib
bormoqda. Bunga misol qilib og'riqni kamaytirish,
shish vato'qimalaming infiltratsiyasini rezorbsiyasini
tezlashtirish va yallig'lanish o'chog'i soxasida qon
aylanishini
yaxshilash
uchun
keng
qo'llaniladigan
fizioterapevtik davolashni keltirish mumkin.
Kinesio
tasmalari
O'OYYKdavolashning
zamonaviy usullaridan biri bo'lishi mumkin. Ushbu
usul 1973 yilda Kase K. (AQSh) tomonidan ishlab
chiqilgan. Ushbu usul mushaklar va boylamlami
doimiy ravishda stimullash, og'riq va yallig'lanishni
kamaytirish
bilan
bir
qatorda
haddan
tashqari
charchagan
mushaklami
bo'shatishga
va
ulaming
tabiiy davolanish jarayonini tezlashtirishga yordam
beradi. Hozirgi vaqtda u nafaqat sportda, balki
reabilitatsion
tibbiyotda
ham
keng
qo'llanilmoqda
(Kasatkin M.S., 2017; Kase K , 1998).
Kinesio
tasmalari
yuqori
sifatli
paxtadan
tayyorlangan
va
tana
haroratida
faollashadigan
akril asosli gipoallergen yopishqoq qatlam bilan
qoplangan
elastik
yopishqoq
tasmalardir.
Kinesio
tasmalarining
elastik
xususiyatlari
epidermisning
elastiklik
ko'rsatgichlariga
yaqin.
Kinesio
tasmalarining paxta bazasi terming nafas olishiga
va uning yuzasidan bug'lanishiga xalaqit bermaydi,
bu esa uni suv sportlarida ishlatishga, shuningdek
teriga yopishtirilgan holda besh va undan ortiq kunga
qoldirishga
imkon
beradi
[8].
O'zlarining
klinik
tadqiqotlari natijasida
Kase K. va xammualliflari kinesio tasmalash usulini
qo'llashning bir necha yo'nalishlarini aniqladilar:
• fasialto'qimalamitekislash;
• fastsiya va yumshoq to'qimalami ko'tarish orqali
yallig'lanish
va
og'riq
sohasidagi
bo'shliqni
ko'paytirish;
• harakatni cheklash uchun sensor stimulyatsiyani
ta'minlash;
•
ajralmalami limfa yo'llariga yo'naltirish orqali
shishlami bartaraf etishda yordam berish [8].
Keyinchalik,
kinesio
tasmalarini
qo'llashning
у ana bir natijasi aniqlandi: teri mexanoreseptorlarini
stimulyatsiyasini
kuchaytirish
orqali
propriosepsiyaning kuchayishi [7, 9].
1995 yildan beri ushbu usul tibbiy yordam
ko'rsatish
va
reabilitatsiya
qilish
bo'yicha
ba'zi
protokollarga dastlab AQShda, so'ngra Evropaning
bir qator mamlakatlarida kiritildi [7].
Kinesio
tasmasini
ta'sir
qilish
mexanizmi
sanogenetik
jarayonlar
uchun
qulay
sharoitlami
yaratishgaasoslanganbo'lib, ular terming biriktiruvchi
to'qimalarida
mikrosirkulyatsiyani
normallashtirish,
og'riq sindromini pasaytirish, segmentar darajadagi
afferent
impulslami
optimallashtirishda
amalga
oshiriladi.
Korreksialovchi
texnikasiga
mexanik,
limfatik,
funktsional
va
fiksatsiya
kiradi
[10].
Terining sirt qatlamiga aplikatsiya(surtish) sifatida
qo'llaniladigan kinesiologik tasmaning quyidagi ta'sir
mexanizmlari tavsiflangan:
tasmaning elastik xususiyatlarini
hisobga olgan
holda, qo'llaniladigan joy da teri va teri osti yog
‘ mexanik ravishda ко 'tariladi, bu biriktiruvchi to' qima
va
hujayralararo
moddada
mikrosirkulyatsiyani
faollashtirish uchun qulay sharoit yaratadi va natijada
metabolizm mahsulotlarini olib tashlashga yordam
beradi va limfa drenaj ini yaxshilaydi. Teri bilan qo'shni
kinesio
tasmasi
ostida
to'g'ridan-to'g'ri
interstitsial
bosimni kamaytirish muhimdir. Ammo bu oddiy
mikrosirkulyatsiyani
ko'p
jihatdan
belgilaydigan
yuqorida ko'rsatilgan tuzilmalar biriktiruvchi to'qima
va hujayralararo moddaning (hujayralararo matritsa)
holatidir.
Ushbu
tuzilmalar
metabolizmni
amalga
oshirishda etakchi rol o'ynaydi va trofik, plastik,
himoya va mexanik funktsiyalami bajaradi. Tananing
ichki muhiti bo'lib, u orqali o'tadigan qon va limfa
kapillyarlari bilan birgalikda hujayralararo matritsa
boshqa barcha to'qimalami ozuqaviy moddalar bilan
ta'minlaydi va metabolik mahsulotlami olib tashlaydi,
trofik va metabolik funktsiyalami ta'minlaydi;
inson tanasining to'qima to'qimalariga mahkam
o'mashganligi
va
termosensitiv
yopishqoq
qatlam
mavjudligi sababli kinesiologik tasma terining ko'plab
retseptorlari apparatini faol ravishda rag'batlantiradi
va shu bilan uning ostidagi to'qima tuzilmalari va
organlariga ta'sir qiladi [11]. Og'riqninganiqpasayishi
63
ПРОБЛЕМНЫЕ СТАТЬИ ИОБЗОРЫ
ikki mexanizm orqali amalga oshiriladi: qalin miyelin
A- tolalaridan (А-beta) afferent oqimning faollashishi
va
biriktiruvchi
to'qimada
mikrosirkulyatsiyaning
faollashishi.
Og'riq
nosiseptorlarga
tasir
qilish
xususiyati tufayli paydo bo'ladi, ular erkin nerv
oxirlari bo'lib, ulaming eng ko'pi terming yuqori
qatlamlarida joylashgan. Nosiseptorlardan keladigan
impuls orqa miya orqa shoxlariga ingichka miyelinli
A- (А-delta) va ingichka miyelinsiz C-tolalar orqali
kiradi. Mexanoreseptorlardan (sekin moslashuvchan
va
tez
moslashuvchan)
va
baroreseptorlardan,
shuningdek, terining yuzaki qatlamlarida joylashgan
impulslar, miyelinning qalin A-tolalari orqali orqa
shoxlarga kiradi. "Darvoza n azo rati" yoki afferent
kirish nazariyasiga muvofiq og'riq shovqinlari orqa
muguzning ikkinchi plastinkasida joylashgan jelatinli
moddada qalin miyelin A-tolalari orqali keladigan
impuls, ya'ni teginish va baroreseptorlardan kelib
chiqib, og'riq sindromini kamaytiradi [11].
Og'riqni
kamaytirishning
ikkinchi
mexanizmi
to'qimalarda mikrosirkulyatsiya faollashganda amalga
oshiriladi. To'qimalaming shikastlanishi hujayralararo
moddaga gistamin, serotonin va prostaglandinlar kabi
yallig'lanish mediatorlarining kirib borishi bilan biiga
keladi.
Ushbu moddalar C-tolali nosiseptorlaming
sezuvchanligini
oshiradi,
bu
ulaming
qo'zg'alish
chegarasini pasaytiradi va og'riqli afferent oqimini
oshiradi. Teriga surtilgan kinesiologik tasma dastur
ostidagi biriktiravchi to'qimalarda bo 'sh j oyni ко 'paytirib,
mikrosirkulyatsiyani
faollashtiradi
va
yallig'lanish
vositachilarining yo'q qilinishiga yordam beradi [11].
So'nggi
yillarda
sportchilarda
tayanch-harakat
tizimining
shikastlanishining
oldini
olish
va
davolashda, statik va dinamik holatni boshqarishda
ushbu usuldan foydalanish bo'yicha ushbu uslubning
samaradorligi to'g'risida aniq xulosa qilinmaganiga
qaramay, nashrlar soni ko'paymoqda [12]. Shunga
qaramay, aksariyat mualliflar kinesio tasmalarini sport
tibbiyotida ishlatishga moyildirlar [9, 13-15].
Bundan tashqari, hozirgi kunda kinesio tasmalari
klinik
tibbiyotda
qo'llanilmoqda.
Shunday
qilib,
osteoartrit bilan og'rigan bemorlami davolash va
reabilitatsiya
qilishda kinesio tasmalarini
qo'llash,
sharhlarga ko ra, kinesio tasmalarini 3 kunga qo'yish
qo'shma
ishlami
yaxshilaydi,
og'riq
zo'ravonligini
kamaytirishga
va
tizza
bo'g'imining
barqarorligini
oshirishgayordam
beradi.
Limfatikdrenajniyaxshilash
va to'lovni kamaytirish uchun kinesio tasmalarining
xususiyati ham ishonchli isbotlangan [8, 16, 17].
So'nggi
paytlarda
kinesiologik
tasma
yozish
texnikasi nevrologiya va ortopediya amaliyotida faol
rivojlanmoqda.
Hozirgi
vaqtda
kinesio
tasmasini
fizioterapevtlar
terapevtik
ta'sir
mexanizmlariga
asoslangan, bu ba'zi fiziologik jarayonlami tikiash
va
modulyatsiya
qilish,
shuningdek
to'qimalarda
sanogenetik jarayonlar uchun qulay shart-sharoitlami
yaratishdir. Kinesio tasmalari bo'g'imlaming sezgir
funktsiyasiga, mushaklaming ishlashiga ta'sir qiladi,
ulaming bioelektrik faolligini vaharakatlanish doirasini
oshiradi, og'riq darajasini pasaytiradi, limfa tizimi va
endogen og'riq qoldimvchi mexanizmlaming faolligini
oshiradi va mikrosirkulyatsiyani yaxshilaydi [18].
Zamonaviy ilmiy tadqiqotlarga ko ra, sumnkali
bel
og'rig'i,
subakromial
impingment
sindromi,
servikal
o'murtqa
o'pkaning
o'tkir
shikastlanishi
bilan og'rigan bemorlarda kinesio tasmalarini qo'llash
jarohatlardan so'ng darhol va keyin 24 soat ichida
og'riqning og'irligini sezilarli darajada kamaytirishi
mumkin [18].
Boshqatomondan, ParreiraPdo S. va boshqalaming
fikriga ko ra. (2014), mushaklar- skelet tizimining
kasalliklari bo'lgan bemorlarda kinesio tasmalarini
ishlatish samaradorligi platsebo bilan taqqoslandi va
og'riqni yengillashtirishga qaratilgan boshqa davolash
usullari samaradorligidan oshmadi [18].
Bir
qator
mualliflaming
ta'kidlashicha,
kinesio
tasmalari ko'proq an'anaviy davolash usullari bilan
birgalikda qo'shimcha davolash sifatida, shuningdek
balneo-,
elektro-,
kriyoterapiya
va
fizioterapiya
mashqlari
bilan
birgalikda qo'llanilganda
samarali
bo'lishi mumkin [18-20].
Kinesio tasma usuli sport va klinik tibbiyotda
keng qo'llanilganiga qaramay, mavjud adabiyotlarda
bu usulni yuz-yuz jarrohligida, xususan pastki jag
‘suyagi
sinishlarida
foydalanishga
bag'ishlangan
oz sonli ishlar mavjud. Shunday qilib, Ristov O.
va boshq. (2013) shuni ko'rsatdiki, operatsiyadan
keying! 5 kun ichida ochiq-oydin kamaytirilgandan
so'ng va pastki jag ’sinishi ichki fiksatsiyadan so'ng
kinesio tasmasidan foydalanish operatsiyadan keying!
dastlabki ikki kun ichida shish darajasini 60% dan
ko'proq kamaytirishga imkon berdi. Mualliflaming
ta'kidlashicha,
bemorlarda og'riq sezilarli darajada
kamaygan. Shunday qilib, taqdim etilgan natijalar
shuni
ko'rsatdiki,
kinesio
tasmalari
jarrohlik
davolanishdan so'ng, nojo'ya ta'sir va asoratlami
keltirib chiqarmaydigan vabemorlaming hayot sifatini
sezilarli darajada yaxshilaydigan, istiqbolli, oddiy,
shikast
etkazmaydigan
davolash
usuli
hisoblanadi
[18,21-23].
KeyinchalikUluM. va boshq. (2018) ta'kidlashicha,
kinesio tasmalarini maxillofasiyal jarrohlikda qo'llash
operatsiyadan keying! davrda og'riq va shishishni
kamaytiradi.
Operatsiyadan
keying!
shikoyatlami
kamaytirish
uchun
ishlatiladigan
boshqa usullarga
altemativa
sifatida
foydalanish
mumkin
degan
xulosaga kelindi [24].
Dos Santos KW. va boshq (2019) hammualliflar
harakatlanishni yaxshilash va og'riq va shishishni
kamaytirish bo'yicha terapevtik tadqiqotlar bo'yicha
asosiy
ma'lumotlar
bazalarini
elektron
qidirish
natijasi ko'rsatdiki, kinesio tasma usuli operatsiyadan
so'ng darhol shishishni kamaytiradi. Biroq, ulaming
64
MEDICINE AND INNOVATIONS |
№1, 2021
ПРОБЛЕМНЫЕ СТАТЬИ ИОБЗОРЫ
ta'kidlashicha, har bir tadqiqotda ro'yxatdan o'tgan
ishtirokchilar soni kam bo'lgan [25].
Xulosalar.
Adabiyotlami ko'rib chiqish natijalari shuni
ko'rsatadiki, kinesio tasmasi - bu yuz- jag' soxasining
o'tkir odontogen yallig'lanish kasalliklarini jarrohlik
davolashidan so'ng reabilitatsiya qilishning istiqbolli,
sodda, shikast etkazmaydigan usuli bo'lib, u nojo'ya
ta'sir va asoratlami keltirib chiqarmaydi va bemorlaming
hayot sifatini sezilarli darajada yaxshilaydi.
Taqdim etilgan ilmiy nashrlaming materiallarini tahlil
qilish shuni ko'rsatadiki, hoziigi vaqtda tasvirlangan
ta'sir mexanizmlariga va og'riq va shishishni kamaytirish
imkoniyatiga qaramay, bu yuz-jag' soxasining o'tkir
odontogen yallig'lanish kasalliklarida kinesio tasmalarini
qo'llash bo'yicha tadqiqotlar etarli emas.
ЛИТЕРАТУРА/REFERENCES
1.
Вернадский, Ю.И. Основы челюстно-лице
вой хирургии и хирургической стоматологии:
учебное пособие Ю.И. Вернадский. - 3-е изд.
перераб. и доп. - Москва: Медицинская лите
ратура, 2003. - 416 с.
2.
Ксембаев, С. С. Состояние, проблемы и пер
спективы развития специализированной хи
рургической помощи пациентам с челюст
но-лицевой патологией в г. Казани и пути их
решения/С С. Ксембаев, О.А. Иванов, О.Е.
Торгашова // Проблемы стоматологии. - 2019.
-№3.-С. 90-95.
3.
Особенности травм мягких тканей челюст
но-лицевой
области/И.М.
Байриков,
Д.В.
Монаков, А. С. Самыкин [и др.] // Стомато
лог-практик. - 2017. -№ 1. - С. 20-21.
4.
Сипкин, А.М. Характеристика острых трав
матических
повреждений
челюстно-лицевой
области/AM.
Сипкин,
НЕ.
Ахтямова,
Д.В.
Ахтямов Российский медицинский журнал. -
2016. -№ 14.-С. 932-935.
5. Мирсаева, Ф. 3. Оптимизация комплексного ле
чения переломов нижней челюсти Ф. 3. Мир
саева, А.А. Изосимов // Институт стомато
логии. - 2009. -№ 2 (43). - С. 60-63.
6.
Чергештов, Ю.И. Реакции иммунной системы
после замещения дефекта нижней челюсти
имплантатом на основе сополимера N-винил-
пирролидона и метилметакрилата/Ю.И. Чер
гештов, А. А. Авагян, Т. И. Сашкина //Рос. сто-
матол. журн. - 2000. -№ 3. - С. 13-15.
7.
Касаткин, М.С. Клиническое руководство по
кинезиологическому тейпированию/М. С. Ка
саткин. -Москва: ИД Спорт, 2017. - 336 с.
8.
Kase, К. Changes in the volume of the peripheral
blood flow by using kinesio taping/K. Kase, T.
Hashimoto. - San Francisco, CA: Kinesio Taping
Association International, 1998.
9.
Kase, К Clinical therapeutic applications of the
Kinesio taping method/К Kase, J. Wallis, T. Kase. -
2 ed. - Токую: KenlkaiCoLtd, 2003.
10. Касаткин, M.C. Кинезиотейпирование: терми
нология методики, показания и противопока
зания к ее применению. Основные механизмы-
действия кинезиотейпов/М. С. Касаткин // Спор
тивная медицина: наука и практика. - 2015. -№
2. - С. 82-86.
И. Василевский, С. С. Механизмы действия ориги
нальных кинезиотейпов/С. С. Василевский, В.Г.
Крючков// Медицинские новости. - 2011. - № 7.
- С 35-36.
12. Nunes, G.S. Kinesiotaping does not decrease
swelling in acute, lateral ankle sprain of athletes: a
randomized trial/G.S. Nunes, V.Z. Vargas, B. Wageck
// JPhvsiother. - 2015. - Vol. 61 (1).-P. 28-33. DOI:
10.1616/]. jphys. 2014.11.002.
13. Postural rehabilitation and Kinesio taping for axial
postural disorders in Parkinson’s disease /М. Capecci,
C. Serpicelli, L. Fiorentini, G. Censi, M. Ferretti, C.
Orni, R. Renzi, L. Provinciali, M.G. Ceravolo // Arch
Phys Med Rehabil. -2014. - Vol. 95. -P. 1067-1075.
Ddl: 10.1016]. apmr. 2014.01.02
14. Thelen, M.D. The clinical efficacy of kinesio tape for
shoulder pain: a randomized, double-blinded, clinical
trial/M.D. Thelen, J.A. Dauber, P. D. Stoneman //J
Orthop Sports Phys Ther-2008. - Vol. 38. -P. 389-
395. DOI: 10.2519/jospt. 2008.2791
15. Kinesio taping in treatment and prevention of sports
injuries. A meta-analysis of the evidence for its
effectiveness/S. Williams, C. Whatman, P. A. Hume,
K. Sheerin // Sports Med. - 2012. - Vol. 42. -P. 153-
164. DOI: 10.2165/11594960-000000000-00000
16. Shim, J. Y. The use of elastic adhesive tape to promote
lymphatic flow in the rabbit hind leg/J. Y. Shim, HR
Lee, D.C. Lee // Yonsei Med J. - 2003. - № 44 (6).
-P. 1045-1052. DOI:10.3349/ymj. 2003.44.6.1045
17. The influence of kinesiotaping applications on
lymphoedema of an upper limb in women after
mastectomy/A. Lipinska, Z. Sliwinski, W Kiebzak, T.
Senderek, J. Kirenko // Fizjoterapia Polska. - 2007,
-№ 7 (3).-P. 258-269.
18. Керимов, У.Ш. Современный взгляд на проблему
лечения переломов костей предплечья/У.Ш. Ке
римов, В.В. Юлов // Кафедра травматологии и
ортопедии. - 2017. - № 3. - С. 32-43.
19. Montalvo, А.М. Effect of kinesiology taping on pain in
individuals with musculoskeletal injuries: systematic
review and meta-analysis/A.M. Montalvo, E.L Cara,
G.D. Mver Rhys Sportsmed. - 2014. - Vol. 42 (2). -
P. 48-57. DOI:''10.3810/psm. 2014.05.2057
65
ПРОБЛЕМНЫЕ СТАТЬИ ИОБЗОРЫ
20. Nelson, N.L. Kinesio taping for chronic low back
pain: A systematic review N.J. Nelson // J Bodvw
Mov Ther- 2016. - Vol. 20 (3). - P. 672-681. DOI:
10.1016/j.jbmt. 2016.04.018
21. Does elastic therapeutic tape reduce postoperative
swelling, pain, and trismus after open reduction and
internalfixation of mandibularfractures? /О. Ristow,
B. HohlwegMajert, V. Kehl, S. Koerdt, L. Hahnefeld,
C. Pautke // J. Oral. Maxillofac Surg. - 2013. -
Vol. 71 (8). -P. 1387-1396. DOR 10.1016 j. jams.
2013.03.020.
22. Therapeutic elastic tape reduces morbidity> after
wisdom teeth removal—a clinical trial O. Ristow,
B. Hohlweg- Majert, S.R Stilrzenbaum, V. Kehl,
S. Koerdt, L. Hahnefeld, C. Pautke // Clin Oral
Investig. - 2014. - Vol. 18 (4). -P. 1205-1212. DOT.
10.1007/s00 784-013-1067-3
23. Kinesiologic taping reduces morbidity> after oral
and maxillofacial surgery>: a pooled analysis/O.
Ristow, C. Pautke, V. Kehl, S. Koerdt, L. Hahnefeld,
B. Hohlweg-Majert // Phvsiother Theory Pract.
- 2014. - Vol. 30 (б).' - P. 390-398. DOT.
10.3109/09593985.2014.891068
24. Three-Dimensional Evaluation of the Effects of
Kinesio Taping on Postoperative Swelling and Pain
after Surgically Assisted Rapid Palatal Expansion /М.
Ulu, О Gozluklii, Q'Kava, N. Una I, H. Akiyav JOral
Maxillofac Res. - 2018. - № 9 (4). - P e3. DOE
10.5037/jomr 2018.9403.
25. Rehabilitation strategies in maxillofacial trauma:
systematic review and meta-analysis/K W. Dos
Santos, RS. Rech, E.M. D. R. Wendland, J.B.
Hilgert // Oral Maxillofac Surg. - 2019. DOE.
10.1007/si0006-019-00808-8. References
26. Bernadskiy, YU. I. (2003). Osnovy chelyustno-
litsevoy khirurgii i khirurgicheskoy: stomatologii
[Fundamentals of maxillofacial surgery> and surgical
dentistry:]. Moscow: Medical literature, 3, 416. (In
Russ.)
27. Ksembaev, S. S., Ivanov, O. A., Torgashova, О. E.
(2019). Sostoyanie, problemy i perspektivy razvitiya
spetsializirovannoy
khirurgicheskoy
pomoshchi
patsientam s chelyustno-litsevoy patologiey
v
g.
Kazemi i puti ikh resheniya [Status, problems and
prospects o f development o f specialized surgical care
for patients with maxillofacial pathology: in Kazan
and ways of theirsolution]. Problemy stomatologii
[Actual problems in dentistry:], 15 (3), 90-95. (In
Russ.) DOE 10.18481/2077-7566-2019-15-3-90-95
28. Bayrikov, I. M. et al. (2017). Osobennosti travm
myagkikh tkaney chelyustno-litsevoy: oblasti [The
peculiar features of the soft tissue injuries of
maxillofacial area], Stomatolog-praktik [Dental
practitioner], 1, 20-21. (In Russ.)
29. Sipkin, A. M„ Akhtyamova, N. E., Akhtyamov, D. V.
(2016). Kharakteristika ostrykh travmaticheskikh
povrezhdeniy chelyustno-litsevoy:
oblasti
[Characteristics of acute traumatic injuries of
maxillofacial
region],
Rossiyskiy
meditsinskiy
zhumal [Russian Medical Journal], 24 (14), 932-
935. (In Russ.)
30. Mirsaeva, E Z., Izosimov, A. A. (2009). Optimizatsiya
kompleksnogo lecheniya perelomovnizhney chelyusti
[Optimization
of
complex
treatment
fractures
of mandible], Institut Stomatologii [Institute of
Dentistry:], 43 (2), 60-63. (In Russ.)
31. Chergeshtov, YU. I. (2000). Reaktsii immunnoy
sistemy
posle
zameshcheniya
defekta
nizhney
chelyusti
implantatom
na
osnove
sopolimera
N-vinilpirrolidona
i
metilmetakrilata.
[Immune
system’s reactions after restoration a defect in
the lower jaw with an implant based on N-vinyl
pyrrolidone copolymer and methyl methacrylate],
Rossiyskiy: stomatologicheskiy zhurnal [Russian
Journal of Dentistry], (3), 13-15. (In Russ.)
32. Kasatkin, M. S. (2017) Klinicheskoe rukovodstvo
po
kineziologicheskomu
teypirovaniyu
[Clinical
practice guideline ofkinesiological taping], Moscow:
ID Sport, 336. (In Russ.)
33. Kase K, Hashimoto T. (1998). Changes in the volume
of the peripheral bloodflow by using kinesio taping.
San Francisco, CA: Kinesio Taping Association
International.
34. Kase, K, Wallis, J, Kase, T. (2003). Clinical
therapeutic applications of the Kinesio taping
method. 2 ed. Токую: KenlkaiCoLtd.
35.
Kasatkin, M. S. (2015). Kinezioteypirovanie:
terminologiya
metodiki,
pokazaniya
i
protivopokazaniya к ее primeneniyu. Osnovnye
mekhanizmydeystviyakinezioteypov [Kinesio taping:
terminology:, indications and contraindications,
basic mechanisms of action], Sportivnaya meditsina:
пайка i praktika [Sports medicine: science and
practice], 2, 82-86. (In Russ.)
36. Vasilevskiy, S. S„ Kryuchok, V. G. (2011).Mekhanizmy
deystviya original'nykh kinezioteypov [Mechanisms
of action of original kinesiotapes], Meditsinskie
novosti [Medical news], 7, 35a-36. (In Russ.)
37. Nunes, G. S., Vargas, V. Z., Wageck, B. (2015).
Kinesiotaping does not decrease swelling in acute,
lateral ankle sprain of athletes: a randomized trial.
JPhvsiother, 61 (1), 28-33. DOE 10.1016/j. jphvs.
2014.11.002.
38. Capecci, M„ Serpicelli, C, Fiorentini, I... Censi,
G., Ferretti, M„ Orni, C, Renzi, R, Provinciali,
L„ Ceravolo, M. G. (2014). Postural rehabilitation
and Kinesio taping for axial postural disorders in
Parkinson’s disease. Arch Phys Med RehabiL, 95,
1067-1075. DOE 10.1016/j. apmr 2014.01.02
39. Thelen, M. D., Dauber, J. A., Stoneman, P. D. (2008).
The clinical e fficacy o f kinesio tape for shoulder
pain: a randomized, double-blinded, clinical trial.
J Orthop Sports Phys Ther, 38, 389-395. DOE
10.2519/jospt. 2008.2791
66
MEDICINE AND INNOVATIONS |
№1, 2021
ПРОБЛЕМНЫЕ СТАТЬИ ИОБЗОРЫ
40. Williams, S, Whatman, С.. Ните, Р. A., Sheerin, К.
(2012). Kinesio taping in treatment and prevention
of sports injuries. A meta-analysis of the evidence
for its effectiveness. Sports Med, 42, 153-164. DOI:
'10.2165/11594960-000000000-00000
41. Shim, J. Y., Lee, H. R, Lee, D. C. (2003). The use
of elastic adhesive tape to promote lymphatic flow in
the rabbit hind leg. YonseiMedJ, 44(6), 1045-1052.
DOI:10.3349/ymj. 2003.44.6.1045
42. Lipinska, A., Sliwinski, Z., Kiebzak, W, Senderek, T.
Kirenko, J. (2007). The influence of kinesiotaping
applications
on
lymphoedema
of
an
upper
limb in women after mastectomv. Fizjoterapia
Polska. 7(3), 258- 269.
43. Kerimov, U. SH, Yulov, V. V. (2017). Sovremennyy
vzglyad na problemu lecheniya perelomov kostey
predplech'ya [Modern view on the problem of
treatment the fractures of forearm bones], Kafedra
travmatologii i ortopedii [The Department of
Traumatology: and Orthopedics], 3 (29), 32-43. (In
Russ.)
44. Montalvo, A. M., Cara, E. L, Myer, G. D. (2014).
Effect of kinesiology> taping on pain in individuals
with musculoskeletal injuries: systematic review and
meta-analvsis. Phvs Sportsmed., 42 (2), 48-57. DOI:
10.3810/psm. 2014.05.2057
45. Nelson, N. L. (2016). Kinesio taping for chronic low
back pain: A svstematic review. J Bodvw Mov Then
20 (3). 672-681. DOI: 10.1016/j. jbmt. 2016.04.018
46. Ristow, ().. Hohlweg-Majert, B., Kehl, V., Koerdt,
S., Hahnefeld, L., Pautke, C. (2013). Does
elastic
therapeutic
tape
reduce
postoperative
swelling, pain, and trismus after open reduction
and internal fixation of mandibular fractures? J.
Oral. Maxillofac Surg, 71 (8), 1387-1396. DOI:
10.1016/j. joms. 2013.03.020.
47. Ristow, 0., Hohlweg-Majert, B„ Stilrzenbaum, S. R,
Kehl, V., Koerdt, S., Hahnefeld, L, Pautke, C. (2014).
Therapeutic elastic tape reduces morbidity> after
wisdom teeth removal—a clinical trial. Clin Oral
Investig, 18 (4). 1205-1212. DOI: 10.1007/s00784-
013-1067-3
48. Ristow, O., Pautke, C, Kehl, V., Koerdt, S.,
Hahnefeld,
L,
Hohlweg-Majert,
B.
(2014).
Kinesiologic taping reduces morbidity> after oral
and maxillofacial surgery>: a pooled analysis.
Phvsiother Theory: Pract, 30 (6), 390- 398. DOI:
16.3109/09593985.2014.891068
49. Ulu, M„ Gozlilklu, 0., Kaya, C. Unal, N, Akgay,
H. (2018).. Three-Dimensional Evaluation of the
Effects of Kinesio Taping on Postoperative Swelling
and Pain after Surgically Assisted Rapid Palatal
Expansion. J Oral Maxillofac Res, 9 (4), e3. DOI:
10.5037/jomr. 2018.9403. '
50. Dos Santos, K. W, Rech, R S, Wendland, E.M. D.
R, Hilgert, J. B. (2019). Rehabilitation strategies
in maxillofacial trauma: systematic review and
meta-analvsis.
Oral
Maxillofac
Surg.
DOI:
10.1007/s10006-019-00808-8. '
УДК: 617.521: [616.716.1-007.24-089
ИЗМЕНЕНИЕ ПРОФИЛЯ ЛИЦА ПОСЛЕ УСТРАНЕНИЕ ВТОРИЧНЫХ
ДЕФОРМАЦИЙ ВЕРХНЕЙ ЧЕЛЮСТИ
(ОБЗОР ЛИТЕРАТУРЫ)
И.И. Мукимов, Ш.Т. ШокироЕ
Ташкентский государственный томатологический институт
Modem orthognathic surgery is distinguished by
a high degree of predictability of the postoperative
result, while ensuring good, stable fixation, which
is achieved not only by fixing jaw fragments with
mini plates, but also by improving the aesthetics
of the face. By not using this component in the
surgical
treatment
of
patients
with
secondary
maxillofacial
deformities,
doctors
obtain
results
that do not meet the aesthetic and functional
requirements for postoperative results, as well as
a high probability of relapse. Therefore, it is so
important to take into account the condition of the
soft tissues of the face when planning treatment.
Harmony of the face and smile when performing
complex orthodontic surgical treatment of patients
with skeletal deformities of the maxillofacial region
should be achieved at the orthodontic, surgical, and
orthopedic stages
Дефицит роста и развития в срединно-лице
вом
комплексе
является
основным
недостаток
первичной
репарации
ВРГН
в
неонатальном
периоде
роста,
хорошо
документировано
упо
минается в литературе [1,5,11]. Считается, что
причинами является образование рубцовой тка
ни в центры роста верхней челюсти [4,6,15], ды
хание рта вследствие обструкции носовой ход
[1,7,8],
дефицит
альвеолярного
отростка
из-за
отсутствия зубов [9,10] и напряженная верхняя
губа
[2,3,13].
Неподготовленные
дефекты
ко
сти, с другой стороны, приводят к нормальное
челюстно-лицевое развитие [12]. Из-за недоста
точности среднего отдела лица, ортогнатиче-
67