МЕДИЦИНА, ПЕДАГОГИКА И ТЕХНОЛОГИЯ:
ТЕОРИЯ И ПРАКТИКА
Researchbib Impact factor: 11.79/2023
SJIF 2024 = 5.444
Том 2, Выпуск 11, Ноябрь
https://universalpublishings.com
263
DORIVOR OʻSIMLIKLARNI YETISHTIRISH VA QAYTA ISHLASH
TEXNOLOGIYASI
TDMAU “Avtomatlashtirish va boshqarish” kafedrasi o`qituvchisi: Davlatova
Sayyora, sayyoradavlatova@gmail.com , +998500040200
TDMAU talabasi:
Umbarova Muxlisa Muxiddin qizi
muxlisaumarova@gmail.com , +998 91 584 83 06
Kalit so`z:
Dorivor oʻsimliklar, meros, Avitsenna, Kardamom, Qora zanjabil Chili,
Aloya, Oʻsimliklarni tanlash, vegetarianism.
Annotatsiya
:
Ushbu maqolada
oziq-ovqat va o`simlik dunyosining tabiat inom
etgan boyliklari va ajdodlarimizdan qolgan meroslarning xalq tabobatida, zamonaviy
meditsinada tutgan o`rni haqida yoritilgan.
Dorivor oʻsimliklar, ularni yetishtirish, qayta ishlash, toʻgʻri qoʻllay olish bu davr
talabi bo`lib kelmoqda. Hozirgi kunda fan va texnologiyalar shu darajada ilgʻorlab
ketdiki, Qishloq xoʻjaligida, tibbiyotda, xalq tabobatida va boshqa turli yoshlarida
ilgʻorlab ketmoqda. Bu ishlarni yengillashtirayotgan zamonaviy texnologiyalar va
ajdodlarimiz bizga qoldirgan maʼnaviy merosning oʻrni beqiyosdir. Jumladan, Abu Ali
Ibn Sino bobomizning asarlari tibbiyotda ham, xalq tabobatida ham asosiy qoʻllanma
sifatida tavsiya etilgan.
Ibn Sino (Avitsenna) oʻzining mashhur asari "Tib qonunlari " (Al-Qanun fi al Tibb)
orqali koʻplab dorivor oʻsimliklar haqida maʼlumotlar keltirgan. Bu asar oʻsha davrda
tibbiyotning rivojlanishiga katta ta'sir koʻrsatgan va koʻplab dorivor oʻsimliklar haqida
ilmiy tasavvur yaratgan. Ibn Sino oʻzi ishlatgan va tavsiya qilgan baʼzi dorivor
oʻsimliklar quyidagilar edi:
1. Sarina (Lavanda) - yengil asab tizimi kasalliklariga, bosh ogʻrigʻiga va yengil
sovuqqa qarshi ishlatilgan.
2.Qush qoʻnmas (Kardamom) - oshqozon va ichak muammolarini davolashda,
shuningdek, yurak va asab tizimining faoliyatini yaxshilashda qoʻllanilgan.
3. Zanjabil - oshqozon tizimi va hazmni yaxshilash uchun ishlatilgan, shuningdek,
yalligʻlanishga qarshi foydalanilgan.
4. Qora zanjabil (Chili) - qon aylanishini yaxshilash va sovuq tutish kasalliklariga
qarshi ishlatilgan.
Asosiy xususiyatlar:
Tarkibi: Qora zanjabil ekstrakti, qo‘l barmog‘i ildiz ekstrakti, tabiiy
komponentlar
МЕДИЦИНА, ПЕДАГОГИКА И ТЕХНОЛОГИЯ:
ТЕОРИЯ И ПРАКТИКА
Researchbib Impact factor: 11.79/2023
SJIF 2024 = 5.444
Том 2, Выпуск 11, Ноябрь
https://universalpublishings.com
264
Foydasi: Immunitet tizimini qo‘llab-quvvatlash, hazm qilishni yaxshilash,
energiya va chidamlilikni oshirish
Chiqarilish shakli: 30 kapsula
Qulaylik: Qabul qilish oson, kundalik foydalanish uchun ideal
Tavsif
:
Qora zanjabil va qo‘l barmog‘i ildiz ekstrakti organizmni qo‘llab-quvvatlovchi
kuchli antioksidant va yallig‘lanishga qarshi xususiyatlarga ega. Qora zanjabil tonusni
oshirish va stimullash xususiyatlari bilan mashhur, qo‘l barmog‘i ildizi esa hazm
qilishni yaxshilash va umumiy chidamlilikni oshirishga yordam beradi. Ushbu
mahsulot kundalik hayotda yuqori energiya va salomatlik darajasini saqlashga
intiluvchilar uchun idealdir.
5. Tuproq Gul (Rosemary) - xotira va aqliy faoliyatni oshirish , asab tizimini
tinchlantirish uchun foydalanilgan.
6.Aloya (Aloe Vera) teri kasalliklari, yaralar va yalligʻlanishga qarshi ishlatilgan.
Ibn Sinoning dorivor oʻsimliklar boʻyicha ilmiy yondashuvi tabiiy dori-
darmonlarni oʻrganishga asoslangan boʻlib, ular koʻpincha oʻsimliklar va mineral
moddalarning kombinatsiyasidan foydalangan. U oʻzining tibbiyotda oʻsimliklardan
foydalanishdagi yondashuvini shifo berishning ilmiy va amaliy metodlariga
asoslangan.
Dorivor oʻsimliklarni yetishtirish texnologiyasi - oʻsimliklarning terapevtik
xususiyatlaridan foydalanish uchun maxsus usullar va metodlarni oʻz ichiga oladi. Bu
texnologiyaning asosiy bosqichlari quyidagilardan iborat:
Foydalanilgan adabiyotlar:
1.
Materiallardan foydalanganda ComNews ga havola kerak 1999 - 2024 ©
ComNews.ru
2.
Mirziyoyev SH.M. "Tanqidiy tahlil, qat’iy tartib-intizom va shaxsiy
javobgarlik — har bir rahbar faoliyatining kundalik qoidasi bo’lishi kerak" 14 yanvar
2017 yil.
3.
O’zbekiston Respublikasining ayrim qonun hujjatlariga o’zgartish va
qo’shimchalar kiritish, shuningdek ayrim qonun hujjatlarini o’z kuchini yo’qotgan deb
topish to’g’risida. Qonunchilik palatasi tomonidan 2017 yil 25 mayda qabul qilingan.
4.
СПОСОБЫ ВЫРАЩИВАНИЯ ГАРМАЛЫ ОБЫКНОВЕННОЙ PEGANUM
HARMALA L. В ЛАБОРАТОРНЫХ И ПОЛЕВЫХ УСЛОВИЯХ
Ещанова Г. А.лекарственная) — Matricaria chamomilla L. // Атлас лекарственных
растений / Гл. ред. акад. Н. В. Цицин; ВИЛАР. — М.: Госмедиздат, 1962. — С. 490—
492. — 703 с.
5.
. Mirjonov Nosir Numonovich "Isiriq" dorivor o'simligi va uning lingvistik tabiati.
4. O'zbekiston milliy ensiklopediyasi, 4- jild Davlat ilmiy nashriyoti
2022 / Мировая наука
МЕДИЦИНА, ПЕДАГОГИКА И ТЕХНОЛОГИЯ:
ТЕОРИЯ И ПРАКТИКА
Researchbib Impact factor: 11.79/2023
SJIF 2024 = 5.444
Том 2, Выпуск 11, Ноябрь
https://universalpublishings.com
265
Saytlar:
1.
https://shop.evalar.ru/encyclopedia/item/aloe-vera/
2.
https://daryo.uz/2022/09/09/zanjabil-sharbati-nimasi-bilan-foydali-va-uni-
3.
https://zira.uz/uz/2019/01/17/rozmarin-togrisda-qiziqarli-mahsulotlar/
4.
https://www.garshinka.ru/blog/lavanda-posadka-vyraschivanie-ukhod-i-
