Оценка методов ампутации голени на уровне голени при тяжелых формах синдрома диабетической стопы

CC BY f
23-28
0
Поделиться
Ражабов, Д. . (2024). Оценка методов ампутации голени на уровне голени при тяжелых формах синдрома диабетической стопы. Профилактическая медицина и здоровье, 3(1), 23–28. извлечено от https://inlibrary.uz/index.php/preventive-medicine/article/view/85149
0
Цитаты
Crossref
Сrossref
Scopus
Scopus

Аннотация

Сравнительный анализ методов ампутации на уровне голени при синдроме диабетической стопы с признаками критической ишемии у больных исследуемых групп показал, что усовершенствованная техника миопластической ампутации с удалением m. Soleus продемонстрировала значительные преимущества. В частности, было отмечено значительное сокращение времени оперативного вмешательства, снижение вероятности инфицирования раневой поверхности во время операции и резкое уменьшение частоты послеоперационных раневых инфекций в области ампутационной культи голени с 22,5% до 7,2% случаев.


background image

Profilaktik tibbiyot va salomatlik

Профилактическая

медицина

и

здоровье

Preventive Medicine

and Health

Journal home page:

https://inscience.uz/index.php/preventive-medicine

Evaluation of methods of tibia amputation at the level of
the leg in severe forms of diabetic foot syndrome

Doston RAJABOV

1


Bukhara State Medical Institute

ARTICLE INFO

ABSTRACT

Article history:

Received November 2023

Received in revised form

10 December 2023
Accepted 25 December 2023

Available online

15 February 2024

A comparative analysis of amputation methods at the shin

level in patients with diabetic foot syndrome and signs of

critical ischemia revealed significant findings. The improved

technique of myoplastic amputation, involving the removal of

the m. soleus muscle, resulted in a notable reduction in
operative time, a decreased risk of intraoperative wound

contamination, and a sharp decline in postoperative wound

infections at the amputation stump. The incidence of

postoperative infections dropped from 22.5% to 7.2% of cases.

2181-3663

2024 in Science LLC.

DOI:

https://doi.org/10.47689/2181-3663-vol3-iss1-pp23-28

This is an open-access article under the Attribution 4.0 International
(CC BY 4.0) license (

https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/deed.ru

)

Keywords:

amputation stump of the
lower leg,

diabetes mellitus,

critical ischemia,

infection.

Diabetik tovon sindromining og‘ir shakllarida boldir

darajasida amputatsiya usullarini baholash

ANNOTATSIYA

Kalit so‘zlar

:

boldir amputatsiyasi

cho‘ltog‘i

,

qandli diabet,

kritik ishemiya,

infeksiya.

Tadqiqot guruhlari bemorlarida kritik ishemiya belgilari

bilan diabetik tovon sindromi uchun boldir darajasida

amputatsiya usullarini qiyosiy tahlil qilish shuni ko‘rsatdiki

, m.

Soleusni olib tashlash bilan miyoplastik amputatsiyani amalga

oshirish texnikasi takomillashtirish operatsiya vaqtini sezilarli

darajada qisqartirishga, jarrohlik paytida yara yuzasini

infeksiyalash ehtimolini pasayishiga va operatsiyadan

keyingi boldir amputatsiyasi cho‘ltog‘i jarohat infeksiyalari

rivojlanishining 22,5%dan 7,2%gacha keskin kamayishiga olib

keldi.

1

Assistant, Bukhara State Medical Institute. Bukhara, Uzbekistan. Email: dastanrajabov584@gmail.com


background image

Profilaktik tibbiyot va salomlatlik

Профилактическая медицина и здоровье

Preventive Medicine and Health

Issue

3

1 (2024) / ISSN 2181-3663

24

Оценка методов ампутации голени на уровне голени
при тяжелых формах синдрома диабетической стопы

АННОТАЦИЯ

Ключевые слова:

ампутационная культя
голени

,

сахарный диабет

,

критическая ишемия

,

инфекция

.

Сравнительный анализ методов ампутации на уровне

голени при синдроме диабетической стопы с признаками

критической ишемии у больных исследуемых групп

показал

,

что

усовершенствованная

техника

миопластической ампутации с удалением m. Soleus
продемонстрировала

значительные

преимущества.

В частности

,

было отмечено значительное сокращение

времени

оперативного

вмешательства

,

снижение

вероятности инфицирования раневой поверхности во
время

операции

и

резкое

уменьшение

частоты

послеоперационных раневых инфекций в области

ампутационной культи голени с 22

,5%

до 7

,

2% случаев.


SUMMARY

Afsuski,

so‘nggi

o‘n

yil davomida diabetik tovon sindromi

bilan og‘rigan

bemorlarning pastki muchalar kritik ishemiyasi

kink [3, 4, 7, 18, 19, 20] bilan

kasallanganlar sonining

ko‘payishi

bilan ajralib turdi. Kritik ishemiyaning rivojlanishi

qon aylanishining

to‘liq

dekompensatsiyasini

ko‘rsatadi

, bu diabetik tovon sindromining

(DTS)

og‘ir

shakllari

bo‘lgan

bemorlarning 30

42 foizida kuzatiladi [7, 8, 13, 21, 22, 23].

KDS bilan kasallangan DTS bemorlarining kutilayotgan

o‘lim

darajasi DTS ning birinchi

rivojlanishida 25% dan 60

70% gacha [1, 10, 15, 24, 25, 26] oshadi. Sanoat rivojlangan

mamlakatlarda DTS uchun yuqori amputatsiya darajasi qandli diabet bilan

og‘rigan

10000 bemorga 0,06 dan 3,86 gacha [5, 6, 9, 16, 27, 28]

to‘g‘ri keladi

.

Hozirgi kunga qadar rekonstruktiv-restorativ operatsiyalar DTSda PMKI bilan

bilan og‘rigan bemorlarni davolashning yagona samarali turi hisoblanadi

, amalda pastki

muchalarning arterial o

zanini revaskulyarizatsiya qilish bemorlarning atigi

35

–50 foizida mumkin. Ikkinchisi ko‘p darajali va asosan distal arterial lezyon

lokalizatsiyasi [1, 2, 5, 7, 11, 12, 14, 17, 29]

bo‘lgan bemorlarda izolyatsiya qilingan

jarrohlik

revaskulyarizatsiyaning shubhali muvaffaqiyati bilan bog‘liq. Shu bilan birga

,

tizza bo‘g‘imidan (boldir darajasida amputatsiya) saqlashga imkon beradigan

operatsiyalar qabul qilinadi, bu operatsiyadan keyingi davrda bemorlarning hayot sifatini
sezilarli darajada yaxshilaydi [5, 13, 16, 30, 31]. DTS bilan PMKIda boldir darajasida

kamroq shikastli operatsiyalarni qo‘llash zamonaviy jarrohlikning dolzarb muammosidir.

TADQIQOT MAQSADI

Pastki muchalarning kritik ishemiyasi bilan diabetik tovon sindromida boldir

darajasida amputatsiya qilishning takomillashtirilgan usulining samaradorligini qiyosiy
baholash.

MATERIALLAR VA USULLAR

2010-yildan 2024-yilgacha Buxoro viloyati

ko‘p

tarmoqli tibbiyot markazining

yiringli jarrohlik

bo‘limida

davolangan, pastki muchalarning kritik ishemiyasi

bo‘lgan

diabetik tovon sindromi bilan 82 bemorda boldir darajasida amputatsiya natijalari tahlil
qilindi. Ulardan 54 nafari (65,8%) erkak va 28 nafari (24,2%) ayol edi. Bemorlarning


background image

Profilaktik tibbiyot va salomlatlik

Профилактическая медицина и здоровье

Preventive Medicine and Health

Issue

3

1 (2024) / ISSN 2181-3663

25

yoshi 38 yoshdan 85 yoshgacha

bo‘lgan

. Bemorlarning asosiy foizi tananing hayotiy

funksiyalarida jiddiy buzilishlar

bo‘lgan.

Boldir darajasida operatsiya qilish texnikasiga

qarab, barcha bemorlar 2 guruhga

bo‘lingan.

I-nazorat guruhi V.A. Mitish

A.M.

Svetuxinning so‘zlariga ko‘ra

, pastki muchalarning boldir darajasida miyoplastik

amputatsiyasini

o‘tkazgan

40 bemordan iborat edi. II-asosiy guruh 42 bemordan iborat

bo‘lib

, ular boldir darajasida miyoplastik amputatsiya qilingan, takomillashtirilgan

(texnik jihatdan

so‘ralgan)

usulda. Pastki muchalarni amputatsiya qilish uchun

ko‘rsatmalar

quyidagilardan iborat edi: kollateral qon oqimining dekompensatsiyasi

bilan pastki muchalarning asosiy arteriyalarining okklyuziyasi va oyoqdagi keng
tarqalgan yiringli-nekrotik jarayon, boldirning pastki uchdan bir qismiga etib boradigan
keng tarqalgan nam gangrena, oyoqning umumiy quruq gangrena, anaerob infeksiyaning
mavjudligi (klostridial yoki klostridial

bo‘lmagan

), pastki muchalarning kritik ishemiyasi.

dori-darmonlarni tuzatishga, oyoqlarda mahalliy yiringli-nekrotik jarayonning tizimli

yallig‘lanish

reaksiyasi sindromi (CSCR) rivojlanish belgilari

bo‘lgan

ikkita anatomik

mintaqadan tashqariga tarqalishi.

Nashrlarda biz PMKI bilan DTSda boldir darajasida jarrohlik aralashuvning yangi

usulini (V.A. Mitish

A.M.

Svetuxinning so‘zlariga ko‘ra

miyoplastik amputatsiya)

qo‘llash

natijalarini yoritdik. Amputatsiyaning ushbu usuli (bemorlarning nazorat guruhida

qo‘llaniladi)

boldir amputatsiyasi natijasida operatsiyadan keyingi asoratlarning keskin

pasayishiga olib keladi va protezlash uchun qulay sharoit yaratadi (tizza

qo‘shilishi

saqlanib qoladi). Ammo ushbu operatsiyani texnik bajarish uchun

ko‘p

vaqt talab etiladi

(kombal shaklidagi qopqoq keyinchalik hosil

bo‘lgan

tunnelda tibia suyaklari va orqa

mushak-mushak-fasyal qopqoq

o‘rtasida

ekstrapatsiya qilish uchun ajratiladi). Aniq

PMKI sharoitida operatsiya vaqtining

ko‘payishi

operatsiya maydonini yuqtirish va

yiringli asoratlar uchun fon yaratishga olib keladi. Bu yuqoridagi kamchiliklarni bartaraf
etishga imkon beradigan operatsiya usulini takomillashtirishga urinishga olib keldi. Biz
taklif qilgan operatsiya texnikasi

ba’zi

xususiyatlarga ega. Teri, teri osti

to‘qimasi

, boldir

fastsiyasi kesiladi. Orqa qopqoq old tomondan uzunroq, boldir suyagining qirralariga
parallel ravishda boldir pastki uchdan bir qismigacha kesiladi. Keyinchalik,
neyrovaskulyar

to‘plamni

qayta ishlash va tibial suyaklarni qayta ishlash amalga

oshiriladi. Ushbu usul operatsiya jarayonini

to‘liq

ko‘rib

chiqishga imkon beradi. Buzoq

mushagi taglik mushaklaridan ahmoqona ravishda ajralib chiqadi, ikkinchisi yuzaki
joylashgan buzoq mushaklaridan, shuningdek boldirning orqa yuzasining chuqur
qatlamidagi mushaklardan juda oson tozalanadi. Keyingi, m. soleus

to‘mtoq bo‘lib

, kafti

bilan fibula boshidagi biriktiriladigan joyga qadar ajralib turadi. U distaldan 3-4 sm
masofada kesiladi, mushakning qolgan qismini tikib, shu bilan qon ketish ehtimolini

yo‘q

qiladi. Shakllangan orqa buzoq-mushak

qopqog‘i

oldingi qopqoq bilan tikiladi, boldirning

muntazam silindrsimon shakli hosil

bo‘ladi

. Amputatsiyani amalga oshirishning tavsiya

etilgan usuli operatsiya vaqtini keskin qisqartiradi va operatsiya maydonining

ko‘rinishini

yaxshilaydi. Amputatsiyani amalga oshirishning ushbu usuli operatsiya

qilingan bemorlarning asosiy guruhida amalga oshirildi.

NATIJALAR VA ULARNI MUHOKAMA QILISH

Tadqiqot natijalarini tahlil qilish shuni

ko‘rsatdiki

, I guruhdagi 40 bemorning

11 tasida (27, 5%) jigar-buyrak yetishmovchiligining aniq belgilari, bemorlarning
8 tasida (20%)

o‘tkir

koronar sindrom, bemorlarning 10 tasida (25%) yurak-qon tomir

yetishmovchiligi belgilari

bo‘lgan miokard infarktdan

keyingi kardioskleroz,


background image

Profilaktik tibbiyot va salomlatlik

Профилактическая медицина и здоровье

Preventive Medicine and Health

Issue

3

1 (2024) / ISSN 2181-3663

26

bemorlarning 35 tasida (87,5%) yurak-qon tomir yetishmovchiligi belgilari qayd etilgan.
Tizimli

yallig‘lanish

reaksiyasi sindromi, ularning 7 tasi (17,5%)

ko‘p a’zolar

yetishmovchiligi (PON) hodisalari bilan septik shok kuzatildi. Amputatsiya

cho‘ltog‘ining

operatsiyadan keyingi asoratlari tahlili shuni

ko‘rsatdiki

, nazorat guruhidagi bemorlarda

yara infeksiyasi 9(22,5%) da rivojlangan. Septik shok va

ko‘p a’zolar

yetishmovchiligining rivojlanishi bilan jarohat infeksiyasining umumlashtirilishi tufayli

o‘lim

darajasi 7,5%ni tashkil etdi. 4(10%) holatlarda, bemorlarda jarohat infeksiyasining

rivojlanishi tufayli, ular reamputatsiyaga murojaat qilishga majbur

bo‘lishdi.

II guruhdagi

42 bemorda boldir darajasida miyoplastik amputatsiyaning takomillashtirilgan usuli,

qo‘shma

patologiya va septik shok rivojlanishi bilan tizimli

yallig‘lanish

reaksiyasining

belgilari nazorat guruhidagi bemorlarda

bo‘lgani

kabi solishtirish mumkin edi.

O‘rganilayotgan

bemorlarning asosiy guruhida amputatsiya cho`ltog`idan operatsiyadan

keyingi yara infeksiyasining rivojlanishi faqat 3(7,2%) bemorda kuzatilgan, bu mahalliy
jarohatlarni malham bilan tozalash va yetarli antibiotik terapiyasi shu bilan birga,
bemorlarning 1(2,3%) infeksiyani umumlashtirdi, bu esa

o‘limga

olib keladigan

ko‘p

a’zolar y

etishmovchiligining rivojlanishiga olib keldi. Shunday qilib, I va II guruh

bemorlarida kritik ishemiya belgilari bilan diabetik tovon sindromida boldir darajasida
jarrohlik joylashuvini qiyosiy tahlil qilish shuni

ko‘rsatdiki

, m. Soleusni olib tashlash bilan

miyoplastik amputatsiyani amalga oshirish texnikasini takomillashtirish jarrohlik
joylashish vaqtining sezilarli darajada qisqarishiga, boldirning amputatsiya cho

ltog

ini

22,5%dan 7,2%gacha operatsiya paytida jarohat yuzasini infeksiya yuqtirish
ehtimolining pasayishiga va operatsiyadan keyingi jarohat infeksiyalari rivojlanishining
keskin pasayishiga olib keldi.

XULOSA

1. Pastki muchalarning kritik ishemiyasining aniq belgilari

bo‘lgan

diabetik tovon

sindromida yuqori amputatsiyalarni tanlash usuli m. Soleusni olib tashlash bilan
miyoplastik amputatsiyadir, chunki bu

cho‘ltoqning

funksional imkoniyatlarini oshiradi

va uni keyingi protezlash imkoniyatlarini yaxshilaydi.

2. M.Soleusni olib tashlash bilan mioplastik amputatsiya texnikasini

takomillashtirish, operatsiyadan keyingi jarohat infeksiyalari sonining 22,5%dan
7,2% gacha,

o‘limning

7,5%dan 2,3%gacha kamayishiga olib keladi.

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO‘YXATI:

1.

Babajanov B. D., Matmurodov K. J., Sattorov I. S., Atajanov T. Sh. pastki

muchalarning diabetik ganrenasini davolashda minimal invaziv usullarning
samaradorligini tahlil qilish. "Jarohatlar va jarohat infektsiyalari" 4-xalqaro Kongressi
materiallari Moskva 2018, 20-22 betlar.

2.

Galstyan G. R. va boshqalar.diabetik tovon sindromini tashxislash va davolash

bo‘yicha

klinik tavsiyalar // yaralar va yara infektsiyalari.-2015.

T.2.-

№.3.

-Vol.2.- C. 63-83.

3.

Gaibov A. D., Kalmykov E. L., Kamolov A. N. surunkali ishemiyada pastki

muchalarning amputatsiyasi. Kardiologiya va yurak

qon tomir jarrohligi

2009 yil.

№2.

S. 40-46.

4.

Gostishchev V. K., Lipatov K. V., Asatryan A. G. amputatsiyaning yiringli-nekrotik

asoratlari xavfini bashorat qilish. Jarrohlik. jurnal. N. I. Pirogov Tomonidan Yaratilgan.

2013.

№ 11.

C. 4-8.


background image

Profilaktik tibbiyot va salomlatlik

Профилактическая медицина и здоровье

Preventive Medicine and Health

Issue

3

1 (2024) / ISSN 2181-3663

27

5.

Kamalov T. T., Ismoilov S. I., Inagamova D. T. diabetik tovon sindromida

oshqozon yarasi va pastki muchalar amputatsiyasi ehtimolini bashorat qilishning yangi
yondashuvlari / / nazariy va klinik tibbiyot jurnali, 2017,

№5.

75-78 betlar.

6.

Mitish V. A., Maxkamova F. T., Pasxalova yu.S., Gruzman V. A., Margolina I. I.,

Sokov S. L. diabetic tovon sindromining neyroishemik shakli

bo‘lgan

bemorlarni

kompleks jarrohlik davolashning haqiqiy qiymati. Jarrohlik. 2015; 4; 48-53.

7.

Mizin A. G., Udovichenko O. V., Terexin S. A. pastki muchalarning kritik

ishemiyasi va diabetik tovon sindromining ishemik shakllarini. Aniqlash va diagnostikasi.
Nashriyot echimlari. 2017, S. 160.

8.

Pokrovskiy A. V., Kazakov yu.I., Lukin I. B. pastki muchalarning kritik ishemiyasi

(Infraingvinal lezyon). M. 2018 yil. 225-sahifa.

9.

Svetuxin A. M. diabetik tovon sindromining yiringli-nekrotik shakllarini

patogenezi va kompleks jarrohlik davolash taktikasi masalalari /A. M. Svetuxin, A. B.
Zemlyanoy, V. G. Istratov va boshqalar// jarrohlik.

2003.

№ 3.

85-89 betlar.

10.

Hamdamov B. Z.

Qandli diabetda oyoqning yiringli-nekrotik jarohatlarini

mahalliy davolash usullarini optimallashtirish

. Jurnal. Tibbiyotda yangi kun. 2018, no 4

(24) sahifa 112 115.

11.

Xamdamov.B. Z diabetik tovon sindromining

og‘ir

shakllari bilan tibiotarsus

bilan

bog‘liq

amputatsiya usullarini qiyosiy baholash. Evropa Fanlari Sharhi. Avstriya,

Vena 2014 Sentyabr-Oktyabr 9-10.

C. 58-60.12. Hamdamov B. Z. pastki muchalarning

kritik ishemiyasi bilan diabetik tovon sindromini kompleks davolash. Biotibbiyot va
amaliyot jurnali. Toshkent 2020, maxsus nashr. 5 qism. 801-814-betlar.

12.

Hamdamov B. Z. diabetik tovon sindromida yara infektsiyasini davolashda

lazerli fotodinamik terapiya usuli. Biologiya va tibbiet muammolari

№1

(116) 2020 yil.

142-148 betlar.

13.

Xamdamov B. Z. eksperimentda jarohat infektsiyasini davolashda fotodinamik

terapiyani

qo‘llashda

morfologik

o‘zgarishlar.

Jurnal Morfologiya. Sankt-Peterburg

Shahri. 2020. 157-jild (2-3). 223-224 betlar.

14.

Xamdamov B. Z. qandli diabetda yiringli-nekrotik ljarohatlarini mahalliy

davolash usullarini optimallashtirish. Jurnal. Tibbietda yangi kun. 2018, no 4 (24)
112115 sahifa.

15.

Hamdamov B. Z. diabetik tovon sindromining yiringli-nekrotik asoratlarini

davolashda pastki muchalarning kritik ishemiyasini davolash usuli. Biotibbiyot va
amaliyot jurnali. Toshkent 2020, maxsus son 2. 8-qism. 968-977-betlar.

16.

Xamdamov B. Z. perfuziya perfluoran yordamida pastki muchalarning kritik

ishemiyasi bilan diabetik tovon sindromini kompleks davolash natijalarining
samaradorligini qiyosiy tahlil qilish. Elektron davriy ilmiy jurnal Sci-article.ru, No 14
(oktyabr) 2014. 80-84 betlar.

17.

Hamdamov B. Z., Gaziyev K. U., Hamdamov A. B. diabetik tovon sindromi bilan

og‘rigan

bemorlarda pastki muchalarning kritik ishemiyasi bilan immunitet holati.

Elektron ilmiy jurnal. Biologiya va integral tibbiyot. 2021.

№1.

Yanvar-fevral (47). 50-69

betlar.

18.

Xamdamov B. Z., Dehkonov A. T. jarohat infektsiyasini mahalliy davolash uchun

kumush preparatlardan foydalanish istiqbollari. Jurnal. Tibbietda yangi kun. 2021, no 2
(34) sahifa 141 146.


background image

Profilaktik tibbiyot va salomlatlik

Профилактическая медицина и здоровье

Preventive Medicine and Health

Issue

3

1 (2024) / ISSN 2181-3663

28

19.

Хамдамов

Б

.

З

.,

Исломов

А

.

А

. Diabetik tovon sindromini jarrohlik

davolashning operatsiyadan keyingi asoratlarining oldini olish usuli. Evropa Fanlari
Sharhi. Avstriya, Vena 2018 Septemba-Oktabr 9-10. C/-194-196.

20.

Xamdamov B. Z., Nuraliyev N. A., Xamdamov I. B. jarohat infektsiyasini

davolash usullarini eksperimental ishlab chiqish. Biologiya va tibbiet muammolari.
Samarqand, 2020 yil. -

№1

(116). 194-199-betlar. 22. Xamdamov B. Z., Teshayev Sh.J.,

Xamdamov I. B. diabetik tovon sindromining

og‘ir

shakllarida boldir darajasida

amputatsiya qilishning takomillashtirilgan usuli. Operativ jarrohlik va klinik anatomiya
(Pirogov ilmiy jurnali).

21.

Xamdamov B. Z., Xamdamov A. B., Junaidova A. X. pastki muchalarning kritik

ishemiyasi bilan diabetik tovon sindromini davolash usullarini takomillashtirish.

Dog‘iston

davlat tibbiyot akademiyasining xabarnomasi. -2020. -

№2(35).

11-17 betlar.

22.

Xamdamov B. Z., Xamdamov I. B., Gaziyev K. U., Dehkonov A. T. pastki

muchalarning kritik ishemiyasida diabetik tovon sindromi

bilan og‘rigan

bemorlarning

Immunotsitokin profili. Biologiya va tibbiet muammolari. 2021.

№2 (127).

149 156-

sahifa.

23.

Anderson J.L.et al. Periferik arteriya kasalligi bilan

og‘rigan

bemorlarni

boshqarish (2005 va 2011 yillardagi asorat ACCF / / AHA

yo‘riqnomasi

tavsiyalari) / /

qon aylanishi.-2013.- T. 127.13-S. 1425-1443.

24.

Braunrigg J. R. V., Shaper N. C., Xinchliffe R. J. diabetik oyoqdagi periferik

arterial kasalliklarni tashxislash va baholash / / diabetik tibbiyot /

2015-. T. 32.-

№.

6.

C. 738-747.

25.

Xamdamov B. Z., Islomov A. A. diabetik tovon sindromini jarrohlik davolashda

operatsiyadan keyingi asoratlarning oldini olish metodikasi. Evropa Fanlari Sharhi.
Avstriya, Vena 2018 Septemba-Oktabr 9-10. C/-194-196.

26.

Setacci C. pastki muchalarning kritik ishemiyasi. Yangi

o‘zgarishlar

va

istiqbollar // Edizione Minerva Medica.-2010.

C. 1-386.

27.

Manzi M., Palena L. M. pastki muchalarning kritik ishemiyasi / / edizioni

Minerva Medica.-2013.

28.

Mills Jl va boshq. Qon tomir jarrohligi jamiyati pastki muchalarga tahdid

soladigan oyoq-

qo‘llarni

tasniflash tizimi: yara , ishemiya va oyoq infektsiyasiga

asoslangan xavflarni tabaqalash (vifi)// qon tomir jarrohlik jurnali.-2014

T. 59.-

№.1.

- S.

220-234.e2paper size

29.

Xingorani A.et al. Diabetik oyoqni boshqarish: qon tomir jarrohlik jamiyati

tomonidan Amerika Podiatrik tibbiyot assotsiatsiyasi va qon tomir tibbiyot jamiyati bilan
hamkorlikda klinik amaliyot

qo‘llanmasi

// qon tomir jarrohlik jurnali.

2016.

T. 63.-

№2.

- C.3S-21S.

Библиографические ссылки

Babajanov B. D., Matmurodov K. J., Sattorov I. S., Atajanov T. Sh. pastki muchalarning diabetik ganrenasini davolashda minimal invaziv usullarning samaradorligini tahlil qilish. "Jarohatlar va jarohat infektsiyalari" 4-xalqaro Kongressi materiallari Moskva 2018, 20-22 betlar.

Galstyan G. R. va boshqalar.diabetik tovon sindromini tashxislash va davolash bo‘yicha klinik tavsiyalar // yaralar va yara infektsiyalari.-2015. – T.2.-№.3.-Vol.2.- C. 63-83.

Gaibov A. D., Kalmykov E. L., Kamolov A. N. surunkali ishemiyada pastki muchalarning amputatsiyasi. Kardiologiya va yurak – qon tomir jarrohligi – 2009 yil. - №2. - S. 40-46.

Gostishchev V. K., Lipatov K. V., Asatryan A. G. amputatsiyaning yiringli-nekrotik asoratlari xavfini bashorat qilish. Jarrohlik. jurnal. N. I. Pirogov Tomonidan Yaratilgan. – 2013. - № 11. – C. 4-8.

Kamalov T. T., Ismoilov S. I., Inagamova D. T. diabetik tovon sindromida oshqozon yarasi va pastki muchalar amputatsiyasi ehtimolini bashorat qilishning yangi yondashuvlari / / nazariy va klinik tibbiyot jurnali, 2017, №5. 75-78 betlar.

Mitish V. A., Maxkamova F. T., Pasxalova yu.S., Gruzman V. A., Margolina I. I., Sokov S. L. diabetic tovon sindromining neyroishemik shakli bo‘lgan bemorlarni kompleks jarrohlik davolashning haqiqiy qiymati. Jarrohlik. 2015; 4; 48-53.

Mizin A. G., Udovichenko O. V., Terexin S. A. pastki muchalarning kritik ishemiyasi va diabetik tovon sindromining ishemik shakllarini. Aniqlash va diagnostikasi. Nashriyot echimlari. 2017, S . 160.

Pokrovskiy A. V., Kazakov yu.I., Lukin I. B. pastki muchalarning kritik ishemiyasi (Infraingvinal lezyon). M. 2018 yil. 225-sahifa.

Svetuxin A. M. diabetik tovon sindromining yiringli-nekrotik shakllarini patogenezi va kompleks jarrohlik davolash taktikasi masalalari /A. M. Svetuxin, A. B. Zemlyanoy, V. G. Istratov va boshqalar// jarrohlik. - 2003. - № 3. 85-89 betlar.

Hamdamov B. Z. Qandli diabetda oyoqning yiringli-nekrotik jarohatlarini mahalliy davolash usullarini optimallashtirish. Jurnal. Tibbiyotda yangi kun. 2018, no 4 (24) sahifa 112 115.

Xamdamov.B. Z diabetik tovon sindromining og‘ir shakllari bilan tibiotarsus bilan bog‘liq amputatsiya usullarini qiyosiy baholash. Evropa Fanlari Sharhi. Avstriya, Vena 2014 Sentyabr-Oktyabr 9-10. - C. 58-60.12. Hamdamov B. Z. pastki muchalarning kritik ishemiyasi bilan diabetik tovon sindromini kompleks davolash. Biotibbiyot va amaliyot jurnali. Toshkent 2020, maxsus nashr. 5 qism. 801-814-betlar.

Hamdamov B. Z. diabetik tovon sindromida yara infektsiyasini davolashda lazerli fotodinamik terapiya usuli. Biologiya va tibbiet muammolari №1 (116) 2020 yil. 142-148 betlar.

Xamdamov B. Z. eksperimentda jarohat infektsiyasini davolashda fotodinamik terapiyani qo‘llashda morfologik o‘zgarishlar. Jurnal Morfologiya. Sankt-Peterburg Shahri. 2020. 157-jild (2-3). 223-224 betlar.

Xamdamov B. Z. qandli diabetda yiringli-nekrotik ljarohatlarini mahalliy davolash usullarini optimallashtirish. Jurnal. Tibbietda yangi kun. 2018, no 4 (24) 112115 sahifa.

Hamdamov B. Z. diabetik tovon sindromining yiringli-nekrotik asoratlarini davolashda pastki muchalarning kritik ishemiyasini davolash usuli. Biotibbiyot va amaliyot jurnali. Toshkent 2020, maxsus son 2. 8-qism. 968-977-betlar.

Xamdamov B. Z. perfuziya perfluoran yordamida pastki muchalarning kritik ishemiyasi bilan diabetik tovon sindromini kompleks davolash natijalarining samaradorligini qiyosiy tahlil qilish. Elektron davriy ilmiy jurnal Sci-article.ru, No 14 (oktyabr) 2014. 80-84 betlar.

Hamdamov B. Z., Gaziyev K. U., Hamdamov A. B. diabetik tovon sindromi bilan og‘rigan bemorlarda pastki muchalarning kritik ishemiyasi bilan immunitet holati. Elektron ilmiy jurnal. Biologiya va integral tibbiyot. 2021. №1. Yanvar-fevral (47). 50-69 betlar.

Xamdamov B. Z., Dehkonov A. T. jarohat infektsiyasini mahalliy davolash uchun kumush preparatlardan foydalanish istiqbollari. Jurnal. Tibbietda yangi kun. 2021, no 2 (34) sahifa 141 146.

Хамдамов Б.З., Исломов А.А. Diabetik tovon sindromini jarrohlik davolashning operatsiyadan keyingi asoratlarining oldini olish usuli. Evropa Fanlari Sharhi. Avstriya, Vena 2018 Septemba-Oktabr 9-10. C/-194-196.

Xamdamov B. Z., Nuraliyev N. A., Xamdamov I. B. jarohat infektsiyasini davolash usullarini eksperimental ishlab chiqish. Biologiya va tibbiet muammolari. Samarqand, 2020 yil. -№1 (116). 194-199-betlar. 22. Xamdamov B. Z., Teshayev Sh.J., Xamdamov I. B. diabetik tovon sindromining og‘ir shakllarida boldir darajasida amputatsiya qilishning takomillashtirilgan usuli. Operativ jarrohlik va klinik anatomiya (Pirogov ilmiy jurnali).

Xamdamov B. Z., Xamdamov A. B., Junaidova A. X. pastki muchalarning kritik ishemiyasi bilan diabetik tovon sindromini davolash usullarini takomillashtirish. Dog‘iston davlat tibbiyot akademiyasining xabarnomasi. -2020. -№2(35). 11-17 betlar.

Xamdamov B. Z., Xamdamov I. B., Gaziyev K. U., Dehkonov A. T. pastki muchalarning kritik ishemiyasida diabetik tovon sindromi bilan og‘rigan bemorlarning Immunotsitokin profili. Biologiya va tibbiet muammolari. 2021. №2 (127). 149 156-sahifa.

Anderson J.L.et al. Periferik arteriya kasalligi bilan og‘rigan bemorlarni boshqarish (2005 va 2011 yillardagi asorat ACCF / / AHA yo‘riqnomasi tavsiyalari) / / qon aylanishi.-2013.- T. 127.13-S. 1425-1443.

Braunrigg J. R. V., Shaper N. C., Xinchliffe R. J. diabetik oyoqdagi periferik arterial kasalliklarni tashxislash va baholash / / diabetik tibbiyot / - 2015-.T. 32.-№. 6. - C. 738-747.

Xamdamov B. Z., Islomov A. A. diabetik tovon sindromini jarrohlik davolashda operatsiyadan keyingi asoratlarning oldini olish metodikasi. Evropa Fanlari Sharhi. Avstriya, Vena 2018 Septemba-Oktabr 9-10. C/-194-196.

Setacci C. pastki muchalarning kritik ishemiyasi. Yangi o‘zgarishlar va istiqbollar // Edizione Minerva Medica.-2010 . - C. 1-386.

Manzi M., Palena L. M. pastki muchalarning kritik ishemiyasi / / edizioni Minerva Medica.-2013.

Mills Jl va boshq. Qon tomir jarrohligi jamiyati pastki muchalarga tahdid soladigan oyoq-qo‘llarni tasniflash tizimi: yara, ishemiya va oyoq infektsiyasiga asoslangan xavflarni tabaqalash (vifi)// qon tomir jarrohlik jurnali.-2014 – T. 59.-№.1.- S. 220-234.e2paper size

Xingorani A.et al. Diabetik oyoqni boshqarish: qon tomir jarrohlik jamiyati tomonidan Amerika Podiatrik tibbiyot assotsiatsiyasi va qon tomir tibbiyot jamiyati bilan hamkorlikda klinik amaliyot qo‘llanmasi // qon tomir jarrohlik jurnali . – 2016. - T. 63.-№2.- C .3S-21S.