СБОРНИК ТЕЗИСОВ
5
СОВИД-19 ТУРЛИ ХИЛ ВАРИАНТЛАРИДА ЦИТОКИН БЎРОНИНИ АНИҚЛАШ
Холов Ўктам Асадович
Бухоро вилоят юқумли касалликлар шифохонаси
Долзарблиги: СОВИД-19 билан касалланган беморларда цитокин бўрони белгиларининг
аҳамиятини ва касалликнинг турли клиник вариантларида уларнинг прогностик ролини ўрганиш.
Коронавируслар РНК вирусларининг катта оиласи бўлиб, одамлар ва баъзи ҳайвонларда
касаллик келтириб чикариши мумкин. 2002 йилгача коронавируслар юқори нафас йўлларининг
енгил инфекцияларини келтириб чиқарар эди ва жуда кам учрайдиган ўлимга олиб келарди;
SARS-СоУ коронавируси сабаб бўлган SARS эпидемияси. Эпидемия даврида 37 мамлакатда
8000 дан ортиқ ҳолатлар қайд этилган.Улардан 774 таси ўлим билан якунланган. 2004 йилдан
бери янги ҳолатлар қайд этилмаган;
Ишнинг мақсади: СОВИД-19 турли хил вариантларида цитокин бўронини аниқлаш.
Цитокин бўрони" - организмдаги яллиғланиш реакцияси булиб, бунда қондаги цитокинлар
даражаси кескин кўтарилади, бу ўз танасининг ҳужайралари ва тўқималарига иммунитетнинг
ҳужумига олиб келади. Натижада тўқималар ва органларнинг йўқ қилинишига олиб келади.Ушбу
холат организм ўлими билан якун топиши мумкин.
Тадқиқот усуллари ва натижалари. SARS-СоУ 2 инфекцияси тасдиқланган 120 бемор. Оғир
беморларга (н = 76) ва ўрта огир беморлар (н = 44) бўлинган.Ўртача ёши 53 ёш, 120 беморнинг
76,7 фоизи эркаклар эди. Коагуляция тестлари протромбин вақти (ПТТ), фибриноген (ФИБ),
фаоллаштирилган қисман тромбопластин вақти (АПТТ) МИНДРАЙ БА-88А анализатори (Хитой)
ёрдамида аниқланди.Д-димернинг концентрацияси, IgM/IgG ИФА оркали аникланди. Ўпкада
КТ1-4 га тўғри келадиган патологик ўзгаришлар ёки рентгенологик текширувга кўра ўртача/оғир
пневмония (инфильтрация турига кўра конфлуент хираликлар ("оқ ўпка" симптоми, ўпка
паренхимасининг > иштироки) мавжуд бўлганда 50%)), қуйидаги иккита ёки ундан кўп
кўрсаткичлар билан биргаликда ИЛ6 рецепторлари ингибиторларини тоцилизумаб (сарилумаб)
ёки ИЛ1Ь ингибитори (канакинумаб) тайинлаш тавсия этилади: SpO2 < 93, тинч холатда нафас
қисилиши.Тана ҳароратининг 5 кун давомида >38°С бўлиши ёки касалликнинг 5-10-кунларида
“тиниқ интервал”дан кейин иситманинг қайталаниши. СРБ > 9 даражаси ёки касалликнинг 8-14-
кунларида СРБ даражасининг 3 марта ошиши; Оқ қон ҳужайралари сони < 3,0х109/л Абсольют
лимфоцитлар сони < 1,0х109/Л. Қонда ферритин** даражаси > 250 нг/мл. ИЛ-6 даражаси** > 40
пг/мл. Агар тоцилизумабни (сарилумаб ёки канакинумаб) қўллаш имкони бўлмаса, муқобил
режим кўриб чиқилади, жумладан, ИЛ-6 рецепторлари ингибитори левилимаб вена ичига 162 мг
х 4 марта ортиб бораётган дозада.
Кекса ва қарилик ёши, шунингдек, орган трансплантацияси учун иммуносупрессив терапия
олиш моноклонал антикор терапиясига қарши кўрсатма эмас. Орган трансплантацияси учун
иммуносупрессив терапия билан оғриган беморлар калциневрин дозасини камайтириш,
циклоспорин концентрациясини 40-50 нг / мл, такролимусни 1,5-3 нг / мл гача камайтириш,
цитостатикларни бекор қилиш шаклида бошланғич асосий иммуносупрессив терапияни
тузатишни талаб қилади ва кортикостероидлар дозасини 2 баробар оширилади.Нафас олиш
қийинлишуви синдроми бўлса, интерстициал ўпка шишини бартараф этиш учун 20% албумин
соатига 10 мл дан 1% фурасемид билан биргаликда 3 кун давомида қўлланилади. Септик шок
асоратланганда пентоглобин 50 мг дан фойдаланилади, суткалик эҳтиёж 300 мл ни ташкил
қилади.10-15 мл/соат тезликда Терапия 3 кун давомида амалга оширилади. Агар тромбоз давом
этса ва АПТТ учун мақсадли даражага эришилмаса, фаол геморрагик синдром бўлмаса,
гепариннинг дозасини соатига 2000 МЕ га ошириш мумкин.
Адабиётлар рўйхати
1.
Атамухамедова, Д., and М. Шаджалилова. "Клинико-эпидемиологическая характеристика
СБОРНИК ТЕЗИСОВ
5
СOVID-19 в современных условиях." Современные аспекты инфекционных заболеваний 1.1
(2023): 5-6.
2.
Улмасова, С. И., et al. "К вопросу изучения этиологических и эпидемиологических
характеристик новой коронавирусной инфекции (COVID-19) в мире." Инфекция, иммунитет
и фармакология (2021): 79-87.
3.
Шарапова, Г. М., et al. "Анализ эпидемиологических особенностей ВИЧ-
инфекции." MEDICAL SCIENCES (2019): 44.
