Оценка эффектиности препаратов кальция на фоне базисной терапии ревматоидного артрита

ВАК
elibrary
inLibrary
Google Scholar
Отрасль знаний
CC BY f
138-141
68
3
Поделиться
Эргашова, М., & Курбанова, З. (2018). Оценка эффектиности препаратов кальция на фоне базисной терапии ревматоидного артрита. Журнал проблемы биологии и медицины, (2.1 (101), 138–141. извлечено от https://inlibrary.uz/index.php/problems_biology/article/view/2527
Crossref
Сrossref
Scopus
Scopus

Аннотация

С целью изучения развития остеопороза при ревматоидном артрите (РА) и эффективности применения препаратов кальция на базе лечения обследовано 70 больных в возрасте от 40 до 67 лет, болеющих РА. Для определения степени остеопороза и состояния плотности костной ткани в комплексе лабораторных методов исследования использовались «Инквайрер Международного фонда остеопороза» и компьютеризированная рентгеноплотность. Результаты исследований показывают, что использование препаратов кальция на основе базисного лечения больных ревматоидным артритом дает более положительный эффект в лечении данного вида заболеваний.

Похожие статьи


background image

144 2018, №2 (100) Проблемы биологии и медицины

УДК: 616.72-002.772.-616-08-039.73

РЕВМАТОИД АРТРИТ КАСАЛЛИГИДА БАЗИС ТЕРАПИЯ ВА КАЛЬЦИЙ ДОРИ
ВОСИТАЛАРИНИНГ САМАРАДОРЛИГИ

М.М. ЭРГАШОВА, З.П. КУРБАНОВА
Самарқанд давлат медицина институти, Ўзбекистон Республикаси, Самарқанд шаҳри

ОЦЕНКА ЭФФЕКТИНОСТИ ПРЕПАРАТОВ КАЛЬЦИЯ НА ФОНЕ БАЗИСНОЙ ТЕРАПИИ
РЕВМАТОИДНОГО АРТРИТА

М.М. ЭРГАШОВА, З.П. КУРБАНОВА
Самаркандский государственный медицинский институт, Республика Узбекистан, г. Самарканд

THE ASSESSMENT OF EFFICIENCY OF CALCIUM DRUGS ON THE BASIS OF BASIC
THERAPY OF RHEUMATOID ARTHRITIS

M.M. ERGASHOVA, Z.P. KURBANOVA
Samarkand State Medical Institute, Republic of Uzbekistan, Samarkand

Ревматоид артрит (РА) касаллигида остеопороз жараёнини аниқлаш ва касалликни даволашда

базис дори воситалари билан кальций препаратларини биргаликда қўллаш самарадорлигини ўрганиш
максадида 70 нафар РА касаллиги билан даволанган 40 ёшдан 67 ёшгача бўлган беморлар текширишдан
ўтказилди. Текшириш мобайнида “Остеопороз ҳалқаро фонди сўровномаси”дан, суяк тўқимасининг
зичлигини аниқлаш мақсадида бел сохаси умуртқалари рентген нурланишли қомпьютер –
томографияли остеоденситометрияси қўлланилди. Текшириш якунида регуляр равишда базис
воситалари билан биргаликда кальций препаратларини даво мўолажаларига қўшиш беморларни умумий
аҳволи ва бўғим синдромига кўпроқ ижобий таъсир кўрсатиши аниқланди.

Калит

сўзлар:

ревматоидли

атрит,

остеопороз,

компьютер

томографик

рентгенденситометрия, базис терапия , кальций дори воситалари, гипокальцемия

For the purpose of studying the development of osteoporosis in rheumatoid arthritis (RA) and efficiency

of using calcium drugs on the basis of treatment, there were examined 70 patients at the age from 40 to 67
years old who were ill with RA. For determination of the degree of osteoporosis and condition of density of
bone tissue in the range of laboratory methods of researches were used "Inquirer of International fund about
osteoporosis" and computerized X-Ray density. The results of research shows that the use of calcium drugs on
the basis of basic treatment of patients with rheumatoid arthritis gives more positive effect on treatment of this
kind of diseases.

Key word:

osteoporosis, computerized X-Ray, densitometry, basic therapy, calcium drugs, hypocalcium.

Ревматоид артрит (РА) – бўғимларнинг

сурункали кечувчи касаллиги бўлиб периферик
бўғимларнинг

эррозив

деструктив

типдаги

зарарланиши билан кечади. [1, 2, 11]. РА билан
касалланиш кўрсаткичи ревматик касалликлар
ичида 10%, умумий популяцияда 0,5-1,0%.
Касаллик билан аёллар эркакларга нисбатан 3-6
марта кўп касалланадилар [3, 4, 8, 10].

РА

касаллигида

остеопороз

(суяклар

зичлигини

камайиши)

ривожланиши

касалликнинг фаоллиги ва оғир кечишига боғлиқ.
Узоқ давом этган бу жараён умуртқа поғонаси,
бел-думғаза суякларининг спонтан синишларига
сабаб бўлади. Дори воситалари, ностероид
яллиғланишга қарши, гормонал воситалар узоқ
қўлланилганда ошқозон ичак тракти тизимида
кальцийни кам сўрилишига ва организмда
кальций етишмовчилигига олиб келади [5, 6, 7,
12]. Касалликда ногиронликни камайтириш,
беморлар ҳаёт сифатини яхшилаш ва даволаш

самарадорлигини

оширишда

остеопороз

жараёнини олдини олиш муҳим роль ўйнайди.

Ишнинг

мақсади:

РА

касаллигида

остеопороз

жараёнини

тарқалиш

кўрсаткичларини ва касалликни даволашда базис
дори воситалари билан кальций препаратларини
биргаликда қўллаш самарадорлигини ўрганиш.

Текшириш материали ва усуллари.

Текшириш СамШТБ III терапия бўлимида 70
нафар РА касаллиги билан даволанган 40 ёшдан
67 ёшгача бўлган беморларда ўтказилди. Энг кўп
учрайдиган ёш 40-59 ёш (1 - расм).

РА касаллиги билан касалланган беморлар

қабул қилинган стандартлар асосида тўлиқ
клиник-лаборатор-инструментал текширувлардан
ўтказилди. Махсус текшириш усулларидан

қон

зардобида кальций, фосфор, ишқорий фосфатаза
миқдори, бел соҳаси умуртқалари рентген
нурланишли

компьютер

томографияли

остеоденситометрияси қўлланилди.


background image

М.М. Эргашова, З.П. Курбанова

Биология ва тиббиёт муаммолари 2018, №2 (100) 145

1 - Расм.

РА касаллигининг ёшга нисбатан тарқалиши (%)

1 - Жадвал.

РА билан оғриган беморлар қон плазмасида кальций, фосфор ва ишқорий фосфатаза ўртача кўрсаткичи

Кўрсаткичлар

Нормадаги кўрсаткич

Даво гуру

ҳ

лари

I гуруҳ

II гуруҳ

Кальций (ммоль∕л)

2,4±0,02

1.9±0,02*

1.7 ±0,02*

Фосфор миқдори (ммоль∕л)

1,3±0,01

1.19±0,01*

1.21±0,02*

Ишқорий фосфатаза (е∕л)

230,0±11,0

190.5±10,2*

191.4±13,2*

2 - Расм.

РА билан касалланган беморларда ОП даражалари

Остеопороз гумон қилинган беморлардан

анамнез йиғишда «Остеопороз ҳалқаро фонди»
сўровномасидан фойдаланиб, остеопорознинг
ривожланиш

хавфи

аниқланди.

Суяк

тўқимасининг зичлигини аниқлаш мақсадида
ҳозирги кунда энг замонавий усуллардан бири
бўлиб ҳисобланган бел сохаси умуртқалари
рентген нурланишли компьютер – томографияли
остеоденситометрияси

қўлланилди.

Ушбу

текшириш АҚШ фирмаси «General Electric»
томонидан ишланган, Bright Speed 16 MDCT
қурилмасида амалга оширилди. Рентген нурли
томограмма кесимларидаги суяклар зичлиги
Хаунсфилд (НU) шкаласи нисбий бирлиги
ёрдамида аниқланди.

РА

касаллиги

билан

касалланган

беморларда ўтказилган клиник текширув ва

ЖССТ тавсиялари остеопороз жараёни учун хос
клиник белгиларни аниқлаш имконини берди. РА
касаллигидаги

бўғим

синдромидан

фарқли

равишда беморларда белда оғриқ бўлиши, вақт
ўтган сари оғриқни кучайиши, ётган вақтида ҳам
оғриқни безовта қилиши, қўл ва оёқлар
суякларидаги оғриқ, бу оғриқларни характери
жиҳатидан доимий бўлмаслиги, учувчан, хар-хил
интенсивлиқда

бўлиши,

бўғимлар

деформациялари яққол ва аниқ ривожланган
бўлмасада жисмоний фаолликнинг пасайиши,
беморларни тўшақда ётиб қолиши, умуртқа
поғонасининг тортилишлари, кўкрак қафаси
деформацияси, эгилиб юриш, «қоринннинг
осилиб қолиши», бемор бўйининг пасайиши каби
белгилар остеопорознинг диагностиг мезонлари
хисобланади.


background image

Ревматоид артрит касаллигида базис терапия ва кальций дори воситаларининг

146 2018, №2 (100) Проблемы биологии и медицины

РА билан оғриган беморларнинг қон

плазмасида кальций миқдори текширилганда 81%
беморларда кальций миқдори паст бўлди.
Гипокальцемия қон плазмасида фосфор ва
ишқорий фосфатаза миқдорининг камайиши
билан биргаликда кечганлиги кузатилди (1 -
жадвал).

Кузатувдаги

компьютер

томографик

рентгенденситометрия усулида суяк зичлиги
аниқланганда барча беморла учун суяк зичлигини
пасайиши аниқланиб, РА касаллигида, касаллик
давомийлиги ошган сари, суякларнинг зичлиги
кўрсаткичи камайиб борди ва остеопороз
даражасини ошуви кузатилди (2 - расм).

Шунингдек, ОПнинг учраш частотаси

касалликнинг

фаоллиги,

бўғимларнинг

функционал ҳолати бузилишига, серопозитив
иммунологик ҳолатига тўғридан-тўғри боғлиқ
бўлди. Даво муолажалари касаллиқ фаоллигини
пасайтиришга, оғриқ ва шишни камайтиришга,
беморлар ҳаёт сифатини яхшилашга қаратилди.
Медикаментоз

даво

ялиғланишга

қарши

ностероид ва стероид препаратлар, базис
воситалари

билан

олиб

борилди.

Даво

муолажаларига кўра беморлар икки гуруҳга
бўлинди. Биринчи гуруҳга (40 қиши) базис
препаратлар плаквенил, делагил, сульфасалазин,
метотрексат тавсия этилди, иккинчи гуруҳга (30
нафар) беморларга базис даволаш препаратлари
билан биргаликда – форкал, альфафоркал,
кальций Д3 никомед, бонвива каби кальций
препаратлари тартибли равишда ҳам қўлланилган
беморлар киритилди

Шу ўринда таъдиклаш лозимки, анамнестик

текширувларда аксарият беморлар томонидан
кальций

препаратлари

регуляр

қабул

қилинмаганлиги,

қабул

қилиш

вақти

ва

давомийлигига риоя қилинмаганлиги аниқланди.
Текширувимизда ушбу ҳолатни эътиборга олиб,
беморлар

орасидан

фақат

кальций

препаратларини регуляр қабул қилган беморлар
ажратиб олиниб, II даво гуруҳига киритилди.
Олиб

борилган

текширишлардан

олинган

маълумотлар қайта ишлаш «Pentium IV» персонал
компьютерида Microsoft Excel 2007 компьютер
дастурида амалга оширилди.

Олинган натижалар ва таҳлили.

РА

касаллиги

билан

касалланган

беморларда

стационар

даводан

кейин

бўғимларнинг

эрталабки қотиши давомийлиги, оғриқ индекси
кўрсаткичлари ва зарарланган бўғимлар сонини
камайиши, кафт бўғимларининг манипуляцион
қобилиятининг ортиши кузатилди. Бу эса П.Ли
индекси кўрсаткичининг пасайишига олиб келди.

Даво муолажалари таҳлил этилганда, бўғим

синдроми

кўрсаткичларининг

яхшилануви

биринчи гуруҳга нисбатан иккинчи гуруҳидаги
беморларда кўпроқ характерли бўлди.

Даволаш

муолажаларидан

олдин,

кузатувимиздаги 70 нафар бемордан барчасида
остеопороз учун хос оғриқлар аниқланган бўлса,
даводан кейин биринчи гуруҳдаги 40 бемордан 5
нафари

оғриқларнинг

сезиларсиз

камаймаганлигини

таъкидладилар.

Иккинчи

гуруҳда эса даводан кейин остеопорозга хос
оғриқлар сақланиб қолган беморлар бўлмади .

Даволаш муолажаларидан кейин, биринчи

гуруҳдаги гипокальциемия аниқланган 17 нафар
бемордан барчасида енгил ва ўртача даражадаги
гипокальциемия

сақланиб

қолди.

Иккинчи

гуруҳида гипокальцемия ҳолати фақат 26,7%
беморда

сақланиб

қолди.

Бизнинг

кузатувларимизда биринчи гуруҳ беморлари
стационарда ўртача 15 кун, иккинчи гуруҳ
беморлари 13,8 кун даволандилар. Даволаш
муолажаларининг

самарадорлиги

оғриқ

кўрсаткичлари ва бўғим синдромини белгилари,
ЭЧТ, СРО миқдорини камайиши ва кальций
миқдорини ошувига кўра аъло, яхши, қониқарли
сифатида баҳоланди. Даводан кейин, 77,1%
беморда ижобий натижа кузатилди, 15,7%
беморларда даво натижаси қониқарли баҳоланди.
11,7% беморда даволаш муолажалари кутилган
натижа бермади. Стационар даво охирида
традицион даво қабул қилган 10,0% беморни
аҳволи ўзгаришсиз қолиб, 17,5% беморда
қоникарли натижа, 60,0% беморда яхши натижа,
12,5% беморда аъло натижа кузатилади. Бу
муолажаларга кальций препаратлари қўшилганда,
фақатгина 3,3% беморнинг аҳволи ўзгаришсиз
бўлиб, 13,3% беморда даво муолажалари
қоникарли, 63,3% беморда - яхши, 20% беморда -
аъло натижа беради. Биринчи гуруҳга нисбатан
иккинчи гуруҳ беморлари орасида ижобий
натижаларнинг

кўплиги

ва

қониқарсиз

натижаларнинг камлиги қайд этилди. 15 йилдан
ортиқ РА билан касалланган, бўғимлар фаолияти
III даражада бузилган, I гуруҳ ногирони бўлиб,
доимий равишда ўзгалар кўмагига муҳтож
беморларда “қониқарсиз” натижалар қайд этилди.
Ижобий натижалар регуляр равишда базис
воситалари ва кальций препаратларини қабул
қилган беморларда кўп кузатилиб, қисқа вақт
давомида бўлса ҳам кальций препаратларини даво
муолажаларига қўшиш беморларни умумий
аҳволи ва бўғим синдромига кўпроқ ижобий
таъсир кўрсатиши аниқланди.

Демак, РА касаллиги билан касалланган

беморларда традицион даво қабул қилган 10,0%
беморни аҳволи ўзгаришсиз қолиб, 17,5%
беморда қоникарли натижа, 60,0% беморда яхши
натижа, 12,5% беморда аъло натижа кузатилади.
Бу

муолажаларга

кальций

препаратлари

қўшилганда, фақатгина 3,3% беморнинг аҳволи
ўзгаришсиз

булиб,

13,3%

беморда

даво

муолажалари қоникарли, 63,3% беморда - яхши,


background image

М.М. Эргашова, З.П. Курбанова

Биология ва тиббиёт муаммолари 2018, №2 (100) 147

20% беморда - аъло натижа беради.

Остеопороз

диагнози аниқланганда самарали даво ўтказиш
учун беморларга уларнинг парҳези, овқат
рациони, овқатланиш тартиби, рационда сут ва
сут маҳсулотларининг бўлиши, қабул қилиниши
лозим бўлган суюқлик миқдори, жисмоний
фаоллик даражаси, машқлар кўлами, тана вазнини
назорат

қилиш

ва

турар-жойидаги

суяк

синишларига қарши хавфсизлик чоралари ҳақида
маълумот берилиши лозим.

Адабиётлар:

1.

Аляви А.Л. Краткое руководство по

диагностике,

лечению

и

профилактике

остеопороза: рекомендации для терапевтов,
ревматологов и врачей общей практики. Ташкент.
2010.-31 с.
2.

Ларина В.Н., Распопова Т.Н., Барт Б.Я.

Возможности

комплексного

лабораторного

обследования

женщин

остеопорозом

в

амбулаторной практике. Клин.мед.-2015.-№3.
С.21-26.
3.

Иргашева У. З., Ишанкулова Н. Н., Тоиров Э.

С. Значение клиникоинструментальных методов
исследования при диагностике поражений сердца
у больных ревматоидным артритом //Тюменский
медицинский журнал. – 2012. – №. 2.
4.

Иргашева У. З., Тоиров Э. С. Изменение

липидного спектра как кардиоваскулярный
фактор риска при ревматоидном артрите
//Академический журнал Западной Сибири. –
2013. – Т. 9. – №. 3. – С. 22-23.
5.

Островский А.Б. и др. Остеопороз при

ревматоидном артрите. Научно-практическая
ревматология. – 2012.-№4.-С.142-145.
6.

Петрова Е.В., Дыдыкина И.С., Смирнов А.В.

и

др.

Ассоциация

между

минеральной

плотностью

и

эрозивно-деструктивными

изменениями

костной

ткани

у

больных

ревматоидным артритом. Тер. арҳив.- 2014. -№5.
С.10-17.

7.

Тоиров Э. С., Имамов А. Х. Особенности ле-

чения невротических нарушений у больных рев-
матоидным артритом //Клиническая медицина. –
2010. – Т. 88. – №. 1. – С. 49-53.

8.

Тоиров Э. С., Имамов А. Х. Терапия

невротических

нарушений

у

больных

ревматоидным артритом //Таврический журнал
психиатрии. – 2009. – Т. 13. – №. 4. – С. 60-65.
9.

Barrett

J.

Ibandronate:

a

clinical

pharmacological and pharmacokinetic update / J.
Barrett, E. Worth, F. Bauss // J. Clin. Pharmacol. -
2012. -№44. - P.951- 965.
10.

Bauss F. Ibandronate in osteoporosis: preclinical

data and rationale for intermittent dosing / F. Bauss,
R.G. Russel // Osteoporosis Int. - 2011. - №15. -
P.423-433.
11.

Toirov E. Treating approaches of neurotic

disorders in patients with rheumatoid arthritis
//Medical and Health Science Journal. – 2010. – Т. 3.
– С. 14-20.
12.

Toirov E. S., Imamov A. K. Peculiarities of

therapy of neurotic disorders in patients with
rheumatoid arthritis //Klinicheskaia meditsina. –
2010. – Т. 88. – №. 1. – С. 49-53.

ОЦЕНКА ЭФФЕКТИНОСТИ ПРЕПАРАТОВ

КАЛЬЦИЯ НА ФОНЕ БАЗИСНОЙ ТЕРАПИИ

РЕВМАТОИДНОГО АРТРИТА

М.М. ЭРГАШОВА, З.П. КУРБАНОВА

Самаркандский государственный медицинский

институт, Республика Узбекистан, г. Самарканд

С целью изучения развития остеопороза при

ревматоидном артрите (РА) и эффективности
применения препаратов кальция на фоне
базисного лечения обследовано 70 больных с РА
в возрасте 40-67 лет. Для определения степени
остеопороза и состояния плотности костной ткани
на ряду с лабораторными методами исследования
кальция в крови применялись «Опросник
международного фонда по остеопорозу» и
компьютерная

рентгено-денситометрия.

Результаты

исследования

показали

что

применение препаратов кальция на фоне базисной
трапии больных с РА даёт более положительный
эффект при лечении заболевания.

Ключевые слова:

ревматоидный артрит,

остеопороз,

компьютерная

рентгено-

денситометрия, базисная терапия, препараты
кальция, гипокальцемия.

Библиографические ссылки

Аляви А.Л. Краткое руководство по диагностике, лечению и профилактике остеопороза: рекомендации для терапевтов, ревматологов и врачей общей практики. Ташкент. 2010.-31 с.

Ларина В.Н., Распопова Т.Н., Барт Б.Я.

Возможности обследования амбулаторной С.21-26.

комплексного лабораторного женщин остеопорозом в практике. Клин.мед.-2015.-№3.

Иргашева У. 3., Ишапкулова Н. Н., Тоиров Э. С. Значение клиникоинструментальных методов исследования при диагностике поражений сердца у больных ревматоидным артритом //Тюменский медицинский журнал. - 2012. - №. 2.

Иргашева У. 3., Тоиров Э. С. Изменение липидного спектра как кардиоваскулярный фактор риска при ревматоидном артрите //Академический журнал Западной Сибири. -2013.-Т. 9.-№. З.-С. 22-23.

Островский А.Б. и др. Остеопороз при ревматоидном артрите. Научно-практическая ревматология. - 2012.-№4.-С.142-145.

Петрова Е.В., Дыдыкина И.С., Смирнов А.В. и др. Ассоциация между минеральной плотностью и эрозивно-деструктивными изменениями костной ткани у больных ревматоидным артритом. Тер. архив.- 2014. -№5. С.10-17.

Тоиров Э. С., Имамов А. X. Особенности лечения невротических нарушений у больных ревматоидным артритом //Клиническая медицина. -2010.-Т. 88.-№. 1.-С. 49-53.

Тоиров Э. С., Имамов А. X. Терапия невротических нарушений у больных ревматоидным артритом //Таврический журнал психиатрии. - 2009. - Т. 13. - №. 4. - С. 60-65.

Barrett J. Ibandronate: a clinical pharmacological and pharmacokinetic update I J. Barrett, E. Worth, F. Bauss // J. Clin. Pharmacol. -2012. -№44. -P.951-965.

Bauss F. Ibandronate in osteoporosis: preclinical data and rationale for intermittent dosing / F. Bauss, R.G. Russel // Osteoporosis Int. - 2011. - №15. -P.423-433.

Toirov E. Treating approaches of neurotic disorders in patients with rheumatoid arthritis //Medical and Health Science Journal. - 2010. - T. 3. -C. 14-20.

Toirov E. S., Imamov A. K. Peculiarities of therapy of neurotic disorders in patients with rheumatoid arthritis //Klinicheskaia meditsina. -2010. - T. 88. - №. 1. - C. 49-53.

inLibrary — это научная электронная библиотека inConference - научно-практические конференции inScience - Журнал Общество и инновации UACD - Антикоррупционный дайджест Узбекистана UZDA - Ассоциации стоматологов Узбекистана АСТ - Архитектура, строительство, транспорт Open Journal System - Престиж вашего журнала в международных базах данных inDesigner - Разработка сайта - создание сайтов под ключ в веб студии Iqtisodiy taraqqiyot va tahlil - ilmiy elektron jurnali yuridik va jismoniy shaxslarning in-Academy - Innovative Academy RSC MENC LEGIS - Адвокатское бюро SPORT-SCIENCE - Актуальные проблемы спортивной науки GLOTEC - Внедрение цифровых технологий в организации MuviPoisk - Смотрите фильмы онлайн, большая коллекция, новинки кинопроката Megatorg - Доска объявлений Megatorg.net: сайт бесплатных частных объявлений Skinormil - Космецевтика активного действия Pils - Мультибрендовый онлайн шоп METAMED - Фармацевтическая компания с полным спектром услуг Dexaflu - от симптомов гриппа и простуды SMARTY - Увеличение продаж вашей компании ELECARS - Электромобили в Ташкенте, Узбекистане CHINA MOTORS - Купи автомобиль своей мечты! PROKAT24 - Прокат и аренда строительных инструментов