27
ResearchBib IF - 11.01, ISSN: 3030-3753, Volume 2 Issue 11
IJTIMOIY TARMOQNING INSON HAYOTIGA TA’SIRI
Ismoilova Mulkijahon Ozodovna
Iqtisodiyot va pedagogika universiteti
filologiya oʻzbek tili yo’nalishi 1-kurs talabasi.
https://doi.org/10.5281/zenodo.17517064
Kirish
Hozirgi kunda yoshlarimizning kitob o‘qishga emas, balki ijtimoiy tarmoqlarga bo‘lgan
qiziqishi tobora ortib bormoqda. Har kuni millionlab foydalanuvchilar turli tarmoqlarda soatlab
vaqt o‘tkazmoqda.
Natijada ularning fikrlash doirasi torayib, diqqat va xotira susaymoqda, asab tizimi esa
zo‘riqishga uchramoqda. Bu holatning yuzaga kelishiga, afsuski, ko‘p hollarda ota-onalarning
farzandlarining internetdagi faoliyatiga befarqligi sabab bo‘lmoqda.
Axborot asrida yashayotgan inson uchun internet zarur bo‘lsa-da, undan qanday
foydalanish masalasi juda muhimdir.
Asosiy qism
Ijtimoiy tarmoqlar inson hayotiga ham ijobiy, ham salbiy ta’sir ko‘rsatadi.
Salbiy tomonlarini aytadigan bo‘lsak, hozirgi kunda turli onlayn o‘yinlar — masalan,
Chickrun, Lucky Bounce va shunga o‘xshash pul tikiladigan o‘yinlar keng tarqalgan. Bunday
o‘yinlar natijasida ko‘plab yoshlar katta miqdorda mablag‘ yo‘qotib, ruhiy tushkunlikka
tushmoqda. Ba’zan esa bu holatlar insonning ruhiyatiga shunchalik salbiy ta’sir ko‘rsatadiki,
ayrim yoshlar o‘z joniga qasd qilishgacha boradi.
Bundan tashqari, ijtimoiy tarmoqlarda yolg‘on ma’lumotlar, behayo kontentlar,
boshqalarni aldagan sahifalar ham ko‘payib bormoqda.
Yoshlar bunday zararli axborotlarni farqlay olmasa, ularning dunyoqarashi buziladi,
milliy qadriyatlar va axloqiy me’yorlarga befarqlik kuchayadi. Bu esa jamiyatning ma’naviy
tanazzuliga sabab bo‘lishi mumkin.
28
ResearchBib IF - 11.01, ISSN: 3030-3753, Volume 2 Issue 11
Shunga qaramay, ijtimoiy tarmoqlarning ijobiy tomonlari ham mavjud. Agar inson undan
to‘g‘ri, maqsadli va foydali yo‘nalishda foydalansa, u katta imkoniyatlarga ega bo‘ladi. Masalan,
internet orqali dars tayyorlash, ilmiy ma’lumotlar izlash, xorijiy tillarni o‘rganish, onlayn
kurslarda qatnashish yoki ijodiy g‘oyalar topish mumkin. Ko‘plab yoshlar bugun ijtimoiy
tarmoqlar yordamida o‘z biznesini yo‘lga qo‘ymoqda, turli sohalarda muvaffaqiyatga
erishmoqda. Demak, muammo ijtimoiy tarmoqlarda emas, balki bizning ulardan foydalanish
madaniyatimizdadir.
Xulosa
Xulosa qilib aytganda, ijtimoiy tarmoqlar — bu zamonaviy hayotning ajralmas qismi.
Ammo undan qanday foydalanish har bir insonning ongiga, mas’uliyatiga va maqsadiga
bog‘liq. Agar biz undan foydali maqsadlarda — bilim olish, tajriba orttirish, o‘z ustimizda
ishlash uchun foydalansak, u bizni rivojlantiradi. Aksincha, vaqtni behuda o‘tkazish, zararli
o‘yinlarga yoki mazmunsiz kontentga berilish esa hayotimizni izdan chiqaradi.
Shuning uchun yoshlar ijtimoiy tarmoqlardan oqilona, maqsadli va foydali yo‘nalishda
foydalanishlari, vaqtni qadrlashlari va internetni hayotga emas, hayotni internetga
bag‘ishlamasliklari zarur.
