ISSN:
2181-3906
2023
International scientific journal
«MODERN SCIENCE АND RESEARCH»
VOLUME 2 / ISSUE 10 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
804
ÓYINGA ASOSLANGAN TA'LIM
Anorkulova Zubayda Fayzullo qizi
Ózbekiston davlat jahon tillari universiteti Ingliz tili 3-fakulteti óqituvchisi
Alijonova Muxlisa Fayzullo qizi
Ózbekiston davlat jahon tillari universiteti Ingliz tili 3-fakulteti talabasi
https://doi.org/10.5281/zenodo.10043610
Annotatsiya.
Hozirgi sharoitda maktabgacha ta’lim tizimi faoliyatida pedagogik
texnologiyalar, interfaol usullar keng foydalanilmoqda. Bu texnologiyalarning mazmun-
mohiyatini, asosiy tamoyillarini, qonuniyatlarini, ulardan samarali foydalanish yo‘llarini
amaliyotchitarbiyachi va o‘qituvchilarga yetkazib berish pedagogika fani oldida turgan dolzarb
muammolardan biridir.
Kalit sózlar:
ta'lim, innovatsiya, ta'lim texnologiyasi, pedagogika.
GAME-BASED LEARNING
Abstract.
In the current conditions, pedagogical technologies, interactive methods are
widely used in the activities of the preschool education system. This is one of the pressing problems
facing the pedagogical science of delivering the essence, basic principles, laws, ways of effective
use of technologies to practitioners and teachers.
Key words:
education, innovation, educational technology, pedagogy.
ИГРОВОЕ ОБУЧЕНИЕ
Аннотация.
В современных условиях в деятельности системы дошкольного
образования широко используются педагогические технологии, интерактивные методы.
Доведение до практиков содержания, основных принципов, закономерностей, способов
эффективного использования этих технологий-одна из актуальных проблем, стоящих
перед педагогической наукой.
Ключевые слова:
образование, инновации, образовательные технологии,
педагогика.
Ko'pchiligimiz rasm, musiqa, drama kabi mashg'ulotlarni maktab yillarimizdagi eng baxtli
davr deb o'ylashimizga sabab bor. Maktabimning yog'ochdan ishlov berish xonalari, fan
laboratoriyalari va oshpazlik sinf oshxonalari har doim eng quvnoq, samarali va unutilmas joylar
bo'lganligining sababi Bolalar shunchaki buni sevadilar. Faoliyat - juda muhim Bu bola
rivojlanishining bir qismi, lekin maktabda juda ko'p e'tibordan chetda qoladi. O'qituvchilar va
o'quv dasturlari asosan tinglash yoki o'qish orqali ma'lumotni passiv qabul qilishga qaratilgan.
Darhaqiqat, bir tadqiqot shuni ko'rsatdiki, sinfda faol mashg'ulotlar umumiy baholarni oshirdi katta
10 foiz punkti, bu talabalarni bilim olishning eng samarali usullaridan biri ekanligini isbotlaydi.
Loyihaga asoslangan ta'lim - talaba, bir nechta o'quvchilar guruhi yoki butun sinf bir mashg'ulot
bilan shug'ullanishi.
Inson hayotida o’yin faoliyati orqali quyidagi vazifalar amalga oshiriladi:
- o’yin faoliyati orqali shaxsning o’qishga, mehnatga bo’lgan qiziqishi ortadi;
- o’yin davomida shaxsning muloqotga kirishishi ya’ni, kommunikativ – muloqot
madaniyatini egallashi uchun yordam beriladi;
- shaxsning o’z iqtidori, qiziqishi, bilimi va o’zligini namoyon etishiga imkon yaratiladi;
ISSN:
2181-3906
2023
International scientific journal
«MODERN SCIENCE АND RESEARCH»
VOLUME 2 / ISSUE 10 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
805
- hayotda va o’yin jarayonida yuz beradigan turli qiyinchiliklarni yengish va mo’ljalni
to’g’ri olish ko’nikmalarining tarkib topishiga yordam beradi;
- o’yin jarayonida ijtimoiy normalarga mos xulq-atvorni egallash, kamchiliklarga barham
berish imkoniyati yaratiladi;
- shaxsning ijobiy fazilatlarini shakllantirishga zamin tayyorlaydi;
- insoniyat uchun ahamiyatli bo’lgan qadriyatlar tizimi, ayniqsa, ijtimoiy, ma’naviy-
madaniy, milliy va umuminsoniy qadriyatlarni o’rganishga e’tibor qaratiladi;
- o’yin ishtirokchilarida jamoaviy muloqot madaniyatini rivojlantirish ko’zda tutiladi.
Didaktik o’yinli mashg’ulotlarni o’quvchlarning bilim olish va o’yin faoliyatining uyg’unligiga
qarab: syujetli-rolli o’yinlar, ijodiy o’yinlar, ishbilarmonlar o’yini, konferentsiyalar, o’yin-
mashqlarga ajratish mumkin. O’qituvchi-pedagog avval o’quvchlarni individual (yakka
tartibdagi), so’ngra guruhli o’yinlarga tayyorlashi va uni o’tkazishi, o’yin muvaffaqiyatli
chiqqandan so’ng esa, ularni ommaviy o’yinlarga tayyorlashi lozim. CHunki o’quvchlar didaktik
o’yinli mashg’ulotlarda faol ishtirok etishlari uchun zaruriy bilim, ko’nikma va malakalarga ega
bo’lishlari, bundan tashqari, guruh jamoasi o’rtasida hamkorlik, o’zaro yordam vujudga kelishi
lozim. Guruhiy ish. Bu so’nggi yillarda Yevropa mamlakatlarida keng ommaviylik tusini olgan
o’qitish metodidir.
Masalan, Daniyada birorta ham ma’lumot yoki kasb guruhiy ishsiz egallanmaydi. Kam
sonli (4-6 nafar) o’quvchilarning qandaydir muhim o’quv tadbirida ishtirok etishi va ularning
hamkorlikdagi faoliyati bunday mashg’ulotning samarasini belgilaydi. Bajarilish darajasi va uning
sifatini o’qituvchi nazorat qiladi. Guruhlarga berilgan vazifalar bosqichma-bosqich navbatlanishi
ya’ni galma-gallanishi lozim. Guruhlar bir jinsli (o’g’il bolalar, erkaklar yoki qiz bolalar, ayollar)
va ikki jinsli (har ikki jins vakillaridan iborat) bo’lishi mumkin. Ta’lim yo’nalishi va pedagogik
maqsad hamda vazifalardan kelib chiqqan holda bunday guruhlar xususiy holat uchun
shakllantiriladi. Guruhiy ish kengroq joy va siljitiladigan o’quv mebellarini talab qiladi.
O’qituvchining nazorati barcha guruh uchun baravar bo’lishi lozimligi ham qiyinchilik
tug’diradi. Muammoli topshiriqlar. Nazariya va amaliyotning birligini ta’minlash-eng murakkab
pedagogik vazifadir. Aniq vaziyat va qo’yilgan masalaning mohiyatidan kelib chiqqan holda
muammoli topshiriqlar yordamida yaxshi natijaga erishish mumkin. Faktlar va ma’ruza
materiallari o’zlashtirish, topshiriqlar hamda mashq va masalalar yechimida muammoli vaziyat
yaratilishi qo’l keladi. Bunda ham kam sonli ishtirokchilardan iborat guruhlar shakllantiriladi.
O’quv materiali guruxlarga alohida-alohida bo’lib beriladi. Yakuniy xulosalar va yechimlar
topilgach mavzular guruhlar orasida ayirboshlanadi.
Yechimlar va fikrlar xilma-xilligi yuzaga kelsa o’qituvchi bosh hakam tarzida so’nggi va
hal qiluvchi so’zni aytadi. O’quv materialining o’quvchilar yosh xususiyatlariga mosligi bunda
o’ta muhim omildir. Muammoli topshiriqlar o’qituvchidan katta va qiyin mehnatni talab qiladi.
SHu boisdan, ularning sinovdan muvaffaqiyatli o’tgan variantlarini topish va qo’llash murakkab
jarayondir.
Loyihaviy topshiriqlar. Biror o’quv materialini atroflicha va chuqur o’rganish uchun bu
yondashuv katta samara beradi. O’rganish, tahlil qilish, baholash, xulosa chiqarish va yakuniy
qarorga kelish uchun uzoq muddatli loyihalangan reja zarur. Bu tadbirni o’tkazish uchun bazaviy
va boshlang’ich tayanch ma’lumotlar talab qilinadi. O’quv predmetini o’zlashtirishning
ISSN:
2181-3906
2023
International scientific journal
«MODERN SCIENCE АND RESEARCH»
VOLUME 2 / ISSUE 10 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
806
bosqichlarida davriy ravishda tatbiq qilinadi. Bunday topshiriqlar o’quv ijodkorligini oshiradi,
mustaqillik sari yetaklaydi. Loyihalar mavzuning tavsifini beruvchi kirish qismi, mavzuning
muxtasar asosnomasi, faktlar va argumentlarga asoslangan ma’lumotlar yig’indisi hamda xulosa
yoki yechimdan iborat bo’ladi.
Rolli o’yinlar (ishchanlik yoki ishbilarmonlik o’yinlari). Bunday o’yinlar muammoli
topshiriqlarning bir ko’rinishidir. Sahnalashtirish va obrazli chiqishlar bunday mashg’ulotlarning
asosiy belgisidir. Ishbilarmonlik, bilimdonlik, topqirlik, quvnoqlik, hozirjavoblik, ijodkorlik,
artistizm, ishchanlik va yaratuvchanlik kabi fazilatlarni namoyish qilishga keng imkon beradi.
O’qituvchi har bir o’quvchining salohiyatiga mos vazifa topshirishi juda muhimdir. Birinchi va
ikkinchi darajali ishtirokchilar bo’lmasligini ta’minlash ham talab qilinadi. O’quv mashg’uloti
hayotdagi aniq vaziyatga ko’proq yaqinlashadi.
REFERENCES
1. Sh.M.Mirziyoyev. "Tanqidiy tahlil, qat'iy tartib-intizom va shaxsiy javobgarlik - Har bir
rahbar faoliyatining kundalik qoidasi bo'lishi kerak". T: O'zbekiston, 2017.
2. Sh.M.Mirziyoyev. Buyuk kelajagimizni mard va olijanob xalqimiz bilan birga quramiz. T:,
O'zbekiston, 2017.
3. F.R.Qodirova, Sh.K.Tashpulatova. Bolalar bog'chasida metodik ishlar - T.: Voris -2012 kasb-
hunar uchun darslik.
4. O.Hasanboeva, M. Tadjieva, Sh. Toshpulatova va boshq. Maktabgacha ta'lim pedagogikasi.
—T., «Ilm-ziyo», 2012 O'quv qo'llanma.
