258
THE PRESENT CONTINUOUS TENSE
(Hozirgi davomli zamon)
Tursunov Jahongir Umarjon o’g’li
Farg‘ona viloyati Uchko‘prik tumani
1-son kasb-hunar maktabi ingiliz tili fani o‘qituvchisi
https://doi.org/10.5281/zenodo.10655276
Annotatsiya.
Bu maqolada hozirgi davomli zamon shakli THE SIMPLE CONTINUOUS
TENSE haqida va bu zamonning ishlatilishi, uning yasalishi haqida ma’lumotlar misollar orqali
tadqiq qilinadi.
Kalit so‘zlar:
Hozirgi davomli zamon, Present Continuous.
THE PRESENT CONTINUOUS TENSE
(Present continuous tense)
Abstract.
In this article, information about the present continuous tense form THE SIMPLE
CONTINUOUS TENSE and the use of this tense, its construction, is researched through examples.
Key words:
Present Continuous, Present Continuous.
НАСТОЯЩЕЕ ПРОДОЛЖИТЕЛЬНОЕ ВРЕМЯ
(Настоящее продолженное время)
Аннотация.
В данной статье на примерах исследуются сведения о форме
настоящего продолженного времени THE SIMPLE CONTINUOUS TENSE и употреблении
этого времени, его конструкции.
Ключевые слова:
Настоящее продолженное время, Настоящее продолженное
время.
1. Present Continuous to be fe’lining hozirgi zamondagi shakllaridan biri va asosiy fe'lning
hozirgi zamon sifatdoshi (Present Participle) shaklini qo'yish bilan yasaladi:
Ega + am, is, are + Ving
Bu yerda Ving hozirgi zamon sifatdoshi:
I
am working
.
He
is working
.
We
are working.
2. Bo‘lishsiz shakli am, is, are yordamchi fe’lidan keyin not inkor yuklamasini qoʻyish
bilan yasaladi:
Ega +am, is, are+not + Ving
259
I
am not working.
He
is not working.
We
are not working.
3. So‘roq shakli gapning egasining oldiga yordamchi fe'lni o‘tkazish bilan yasaladi:
Am Is Are + ega + Ving
Am
I
working
?
Is
he
working
?
Are
you
working
?
4. Og‘zaki nutqda quyidagi qisqartirmalar ishlatiladi: I’m, He’s, She’s, It’s, We’re, You’re,
They’re, I’m not, He isn’t, He’s not, She isn’t, She’s not, It isn’t, It’s not, We aren’t, We’re not,
You aren’t, You’re not, They aren’t, They’re not.
HOZIRGI DAVOMLI ZAMONNING ISHLATILISHI:
1.
Gapirayotgan paytda, hozir sodir bo'layotgan ish-harakatni ifodalaydi:
He
is reading
a book.
She
is typing
a letter.
Don’t make any noise, he
is sleeping
.
Quyidagi hissiyotni, idrokni va aqliy holatni ifodalovchi fe’llar davom zamonlarda
ishlatilmaydi:
like
yoqtirmoq
love
sevmoq
undersatand
tushunmoq
remember
eslamoq
hate
yoqtirmaslik, nafratlanmoq
want
istamoq
wish, desire
xohlamoq
forget
unutmoq
believe
ishonmoq
recognize
tanimoq
see
ko'rmoq
hear
eshitmoq
feel
his qilmoq
notice
payqamoq
know
bilmoq
seem, appear
ko‘rinmoq, o‘xshamoq
possess
egalik qilmoq
260
contain
o‘z ichiga olmoq
consist
-dan iborat bo'lmoq
be
bo‘lmoq
2. Gapirayotgan paytda bo‘lmasa ham, hozirgi zamonda uzoq vaqt davom etadigan ish
harakatni ifodalaydi:
He
is writing
a new play.
That firm is carrying on nego-tiations for the purchase of ore.
3. If, when, while va boshqalar bilan boshlangan payt va shart ergash gaplarda kelasi
zamonda davom etgan (Future Continuous o‘rnida) ish-harakatni ifodalaydi:
If I
am sleeping
when he comes, wake me up, please.
I shall be reading the newspaper while you
are writing
your grammar exercises.
4. Kelasi zamondagi ish-harakatni bajarilishi aniq bo‘lishi va gapda kelasi zamonni
ko'rsatuvchi payt holi bo'lishi kerak:
They are going to the theatre tonight.
He
is taking
his examination on Friday.
We
are buying
a new radio set soon.
She
is leaving
by the five o’clock train.
Xulosa qilib aytganda, Present Continuous Tense – hozirgi davomli zamon odatda ayni
paytda sodir bo'layotgan ish-harakatlarni ifodalash uchun qoʻllaniladi.
Gapda egadan keyin am/is/are yordamchi fe’llari va asosiy fe’lga “-ing’’ qoʻshilgan holda
qoʻllaniladi.
Bu maqolada zamonning ishlatilish usulllari ham keltirib o‘tildi.
REFERENCES
1.
Cambridge English Skills Real Listening and Speaking 2 with Answers and Audio CD:
Level 1-2
2.
John and Liz soars. "New headway" (All levels) Oxford university.
3.
Malcolm Mann. Destination (full set) Macmillan Education, UK-2013.
4.
https://teletype.in/@masofatalim/PresentCt
5.
https://skyeng.ru/articles/7-osobennostej-upotrebleniya-vremeni-present-continuous/
6.
https://www.native-english.ru/grammar/present-simple
7.
https://t.me/masofatalim