2025 -Yil
13-Fevral
RAQAMLI DUNYO: MATEMATIK VA INFORMATIK
YONDASHUVLAR
Respublika ilmiy-uslubiy konferensiyasi
180
JANUBIY KOREYA DAVLATIDA RAQAMLI IQTISODIYOTNI RIVOJLANISHI
B.M.Isayev
Andijon mashinasozlik insituti “Axborot texnologiyalari” kafedrasi katta o‘qituvchisi.
Bahramov Fazliddin
Abdulazizov Mirmuhsin
ATT 89-21 talabasi
https://doi.org/10.5281/zenodo.14852898
Annotatsiya.
Ushbu maqolada Janubiy Koreya Respublikasida raqamli iqtisodiyotning
rivojlanishi va uning mamlakat iqtisodiyotiga ta’siri tahlil qilinadi. Raqamli infratuzilmaning
shakllanishi, innovatsion texnologiyalarning joriy etilishi va hukumatning raqamlashtirish
strategiyalari haqida so‘z yuritiladi. Shuningdek, aqlli shaharlar, IoT va sun’iy intellekt kabi
ilg‘or texnologiyalarning ijtimoiy va iqtisodiy ta’siri ham ko‘rib chiqiladi. Maqola Janubiy
Koreyaning raqamli iqtisodiy o‘sish tajribasini o‘rganish va boshqa davlatlar uchun namuna
sifatida baholashga qaratilgan.
Kalit so‘zlar:
Janubiy Koreya, raqamli iqtisodiyot, texnologik innovatsiyalar, sun’iy
intellekt, IoT, 5G, elektron hukumat, aqlli shaharlar, raqamli infratuzilma, raqamlashtirish.
Annotation.
This article analyzes the development of the digital economy in the Republic
of South Korea and its impact on the country's economy. The formation of digital infrastructure,
the introduction of innovative technologies and government digitization strategies are discussed.
The social and economic impacts of advanced technologies such as Smart Cities, IoT, and artificial
intelligence are also considered. The article focuses on exploring South Korea's experience of
digital economic growth and evaluating it as a model for other nations.
Keywords:
South Korea, digital economy, technological innovation, artificial intelligence,
IoT, 5G, e-Government, Smart Cities, Digital Infrastructure, digitization.
Аннотация.
В этой статье будет проанализировано развитие цифровой экономики
в Республике Южная Корея и ее влияние на экономику страны. Речь идет о формировании
цифровой инфраструктуры, внедрении инновационных технологий и стратегиях
цифровизации правительства. Также будут рассмотрены социальные и экономические
последствия передовых технологий, таких как умные города, Интернет вещей и
искусственный интеллект. В статье основное внимание уделяется изучению опыта
Южной Кореи в области цифрового экономического роста и оценке его как модели для
других стран.
Ключевые слова
: Южная Корея, Цифровая экономика, технологические инновации,
искусственный интеллект, IoT, 5G, электронное правительство, умные города, цифровая
инфраструктура, оцифровка.
Kirish
Janubiy Koreya Respublikasi bugungi kunda raqamli iqtisodiyotning yetakchi
davlatlaridan biri hisoblanadi. Mamlakatning iqtisodiy muvaffaqiyati va texnologik yutuqlari uni
global miqyosda ilg‘or davlatlar qatoriga olib chiqdi. Ushbu maqolada Janubiy Koreyaning
raqamli iqtisodiyoti, uning rivojlanish bosqichlari va kelajakdagi istiqbollari haqida so‘z
yuritamiz.
2025 -Yil
13-Fevral
RAQAMLI DUNYO: MATEMATIK VA INFORMATIK
YONDASHUVLAR
Respublika ilmiy-uslubiy konferensiyasi
181
Raqamli iqtisodiyotga o‘tishning asosiy omillari
Janubiy Koreya iqtisodiyotining raqamlashtirilishi bir necha muhim omillar bilan bog‘liq:
1.
Ta'lim va inson kapitaliga investitsiya
: Mamlakat ta'lim tizimiga katta e'tibor qaratib,
yuqori malakali kadrlarni tayyorlashga intildi. Bu esa texnologik innovatsiyalarni joriy etishda
muhim rol o‘ynadi.
2.
Innovatsiyalarni rag‘batlantirish
: Hukumat va xususiy sektor innovatsion loyihalarni
qo‘llab-quvvatlash orqali yangi texnologiyalarning rivojlanishiga hissa qo‘shdi.
3.
Raqamli infratuzilmani rivojlantirish
: Yuqori tezlikdagi internet tarmoqlari va
zamonaviy telekommunikatsiya infratuzilmasi raqamli iqtisodiyotning poydevorini yaratdi.[1]
Raqamli iqtisodiyotning asosiy yo‘nalishlari
Janubiy Koreya raqamli iqtisodiyotining rivojlanishi bir necha asosiy yo‘nalishlarda
namoyon bo‘ladi:
1.
Aqlli shaharlar
: Raqamli texnologiyalar yordamida shahar infratuzilmasini
optimallashtirish, energiya samaradorligini oshirish va fuqarolarga qulaylik yaratish maqsadida
aqlli shaharlar loyihalari amalga oshirilmoqda.
2.
Aqlli ishlab chiqarish
: IoT, katta ma'lumotlar va sun'iy intellekt texnologiyalaridan
foydalanib, ishlab chiqarish jarayonlari avtomatlashtirilmoqda, bu esa mahsulot sifatini oshirish
va xarajatlarni kamaytirishga olib kelmoqda.
3.
Elektron hukumat
: Davlat xizmatlarini raqamlashtirish orqali fuqarolarga qulay va
tezkor xizmatlar taqdim etilmoqda, bu esa boshqaruv samaradorligini oshirishga xizmat qilmoqda.
Raqamli iqtisodiyotning ijtimoiy va iqtisodiy ta'siri
Raqamli iqtisodiyotning rivojlanishi Janubiy Koreya jamiyatiga bir qator ijobiy ta'sir
ko‘rsatdi:
1.
Iqtisodiy o‘sish
: Texnologik innovatsiyalar yangi ish o‘rinlari yaratish va iqtisodiy
o‘sishni ta'minlashga yordam berdi.
2.
Hayot Sifatining oshishi
: Raqamli xizmatlar va aqlli texnologiyalar fuqarolarning
kundalik hayotini yengillashtirdi va turmush sifatini yaxshiladi.
3.
Global raqobatbardoshlik
: Raqamli iqtisodiyotning rivojlanishi Janubiy Koreyaning
xalqaro bozordagi raqobatbardoshligini oshirdi.
Mahalliy tadqiqot
2020 elektron hukumat xizmatidan foydalanish bo'yicha so'rov (MOIS, 2021) oktyabrdan
noyabrgacha o'tkazildi 2020 yil, 4000 yoshdagi fuqarolarga qaratilgan uy tashriflari bo'yicha
intervyu so'rovlari va onlayn so'rovlar asosida 16-74 mamlakat bo'ylab. Hukumat 24 foydalanish
darajasi bilan solishtirganda 26.7% ga oshdi o'tgan yil -57,4 yilda 2019% dan 84,1 yilda 2020%
gacha-ehtimol COVID-19 pandemiyasi ta'sir qilgan. Yilda 2020 yilda 10 koreysdan to'qqiztasi
elektron hukumat xizmatidan foydalangan va fuqarolarning 98,1% qoniqishgan xizmat bilan(1-
jadval).
Tadqiqot, shuningdek, eng koreyslar hukumat kirish, deb topildi 24 orqali Internet, ozchilik
telefonlardan foydalangan holda. Eng ko'p ishlatiladigan elektron hukumat xizmatlari uy solig'i
(86,5%), hukumat 24 (84,1%), va milliy tibbiy sug'urta (65,9%). Batafsil so'rov natijalari 2-
jadvalda keltirilgan. Xabardorligi elektron hukumat xizmati 95,7%, foydalanish darajasi 88,9% va
qoniqish darajasi 98,1% ni tashkil etdi.
2025 -Yil
13-Fevral
RAQAMLI DUNYO: MATEMATIK VA INFORMATIK
YONDASHUVLAR
Respublika ilmiy-uslubiy konferensiyasi
182
Yilda yosh shartlari, foydalanish darajasi o'smirlar orasida eng yuqori bo'ldi, va qondirish
darajasi eng yuqori bo'ldi yigirma yoshdagilar orasida. 60 yosh va undan katta yoshdagi
odamlarning xabardorligi, raqamli himoyasiz guruh, o'tgan yilga nisbatan 79% - 9.3% edi.[2]
1-jadval
.
Yosh guruhlari bo'yicha raqamli xizmatlarga ijobiy javoblarning ulushi.
Element
Yil
Ulashish
Yosh
16-19
20-29
30-39
40-49
50-59
60-74
Idrok
2020
95.7
100.0
100.0
100.0
100.0
99.9
79.0
2019
93.8
100.0
100.0
100.0
100.0
99.3
69.7
Foydalanish
nisbati
2020
88.9
100.0
99.1
99.7
99.4
88.0
59.2
2019
87.6
98.7
99.1
98.6
95.5
84.9
58.1
Qoniqish
2020
98.1
96.3
99.7
98.4
97.6
98.0
96.8
2019
97.8
97.1
98.1
97.2
98.6
97.8
97.7
2-jadval. Yosh guruhlari bo'yicha raqamli xizmatlardan foydalanish nisbati (%).
Element
Foydalanish
nisbati
(2020) Yosh guruhi bo‘yicha foydalanish
darajasi
2019
2020 16-19
20-29
30-39
40-49
50-59
60-
74
Uy soliqi
97.2
86.5
58.5
73.8
90.0
91.5
88.2
92.7
Xukumat 24
57.4
84.1
78.5
80.3
87.8
85.6
82.3
86.1
Milliy tibbiy sug’urta
68.8
65.9
32.0
48.7
67.5
73.4
74.1
67.9
Aniq yolak
77.6
58.2
48.1
67.7
51.3
54.3
63.8
58.3
Ishchi tarmoq
-
38.4
49.6
57.4
39.9
31.6
35.0
24.9
Yaxshi to‘lov
12.2
32.9
45.2
34.3
30.9
38.4
26.1
29.1
Qishloq xaqida ma’lumot
36.1
31.6
24.8
27.0
30.4
29.6
38.3
36.5
So‘rov markazi
-
19.8
8.0
11.9
24.4
23.0
20.7
21.7
Q-Net
-
14.3
22.9
23.4
14.5
12.6
10.7
9.0
I-Sarang
20.3
13.2
4.6
1.9
30.4
14.7
8.7
9.1
Kelajakdagi istiqbollar va xulosa
Janubiy Koreya raqamli iqtisodiyotining kelajagi yanada yuksak marralarni ko‘zlamoqda.
Mamlakat sun'iy intellekt, 5G texnologiyalari va boshqa ilg‘or sohalarda yetakchilik qilishni
maqsad qilgan. Ushbu yo‘nalishlarda amalga oshirilayotgan strategiyalar va investitsiyalar
Janubiy Koreyaning raqamli iqtisodiyotdagi muvaffaqiyatini yanada mustahkamlashga xizmat
qiladi.
Umuman olganda, Janubiy Koreya Respublikasining raqamli iqtisodiyotga o‘tish tajribasi
boshqa davlatlar uchun namuna bo‘lib, raqamlashtirish jarayonida qanday strategiyalar
muvaffaqiyatga olib kelishini ko‘rsatadi.[3]
Foydalangan adabiyotlar:
1.
Kang, M. and D.H. Lee (2019), ‘Innovation Characteristics of Korean Service Companies’,
KIET Industrial Economic Review, 24(1), pp.17–32.
2025 -Yil
13-Fevral
RAQAMLI DUNYO: MATEMATIK VA INFORMATIK
YONDASHUVLAR
Respublika ilmiy-uslubiy konferensiyasi
183
2.
2
.KIPA (2020), ‘E-Government: Innovations from the Korean Digital Government
Developments’,Modularization of Korean Administrative Development Experience, KIPA
2020-02. Seoul: Korea Institute of Public Administration.
3.
3.Isayev. B.
(2024). “Biznes analitikaning raqamli iqtisodiyotdagi axamiyati”. Research and
implementation, 2(7), 8-13.
4.
4.Makhamatshoyevich.I. B
. (2023). Methods of using modern advanced and virtual real
tools in the process of teaching higher education. Innovation in the modern education
system, 3(30), 332-339.
