THEORETICAL ASPECTS IN THE FORMATION OF
PEDAGOGICAL SCIENCES
International scientific-online conference
10
TIL O‘ZGARUVCHANLIGI VA TEJAMKORLIK TAMOYILLARI
Qobilova Nargisa Sulaymonovna
Buxoro davlat universiteti dotsent, PhD
n.s.qobilova@buxdu.uz
https://doi.org/10.5281/zenodo.16750531
Annotatsiya:
Mazkur maqolada so‘zlashuv nutqining til tizimidagi
o‘zgarishlarga ta’siri yoritiladi. So‘zlashuv shaklining til dinamikasiga ta’siri
fonetik eroziya, yordamchi so‘zlarning assimilyatsiyalanishi, grammatik
soddalashuv, variantlik va normaga munosabat kabi hodisalar orqali tahlil
etiladi,shuningdek, og‘zaki nutqdagi o‘zgarishlar zamonaviy lingvistik
yondashuvlar asosida sharhlanib, umumiy til tizimidagi o‘rni ochib beriladi.
Kalit so‘zlar:
so‘zlashuv nutqi, til tizimi, fonetik eroziya, grammatik
soddalashuv, variantlik, norma.
Аннотация:
В данной статье освещается влияние разговорной речи
на изменения в языковой системе. Воздействие разговорной формы на
динамику языка анализируется через такие явления, как фонетическая
эрозия, ассимиляция служебных слов, грамматическое упрощение,
вариативность и отношение к языковой норме. Также изменения в устной
речи рассматриваются с позиций современных лингвистических подходов
и раскрывается их место в общей языковой системе.
Ключевые слова:
разговорная речь, языковая система, фонетическая
эрозия, грамматическое упрощение, вариативность, норма.
Annotation:
This article highlights the impact of spoken language on
changes in the linguistic system. The influence of the conversational form on
language dynamics is analyzed through phenomena such as phonetic erosion,
assimilation of function words, grammatical simplification, variability, and the
attitude toward linguistic norms.Changes in oral speech are interpreted through
modern linguistic approaches, revealing their place in the overall linguistic
system.
Key words:
spoken language, linguistic system, phonetic erosion,
grammatical simplification, variability, norm.
Tilning ochiq va dinamik tizim sifatida asosiy xususiyatlaridan biri uning
o‘zgaruvchanligidir. Shuning uchun tilni tarixiy rivojlanayotgan ob’ekt sifatida
o‘rganish, shuningdek til o‘zgarishlarining xususiyatlarini tahlil qilish uning
mavjudlik shakllarini o‘rganishda muhim o‘rin tutadi va uning xususiyatlarini
tavsiflash bilan chambarchas bog‘liq.
Tarixiy va lingvistik tadqiqotlar tilning biologik mohiyati bilan bog‘liq
bo‘lgan lingvistik o‘zgarishlarning muqarrarligini tasdiqlaydi. V.V. Ivanov
THEORETICAL ASPECTS IN THE FORMATION OF
PEDAGOGICAL SCIENCES
International scientific-online conference
11
ta’kidlaganidek, til – uning rivojlanish bosqichlarining tarixiy almashinuvi
natijasidir, bu avvalgi holatning yangisiga aylanishini anglatadi.
Tilshunoslik fanida lingvistik o‘zgaruvchanlik tilning tabiatidan organik
ravishda kelib chiqadigan va uning takomillashish istagini aks ettiradigan
doimiy o‘zgarish jarayoni sifatida talqin etiladi. Nazariy tilshunoslikda
evolyutsion o‘zgarishlarni o‘rganishga qaratilgan ko‘plab tadqiqotlar mavjud.
Ushbu hodisaning universalligi turli tarkibiy tipdagi tillardan olingan misollar
bilan tasdiqlanadi.
Tilning o‘zgaruvchanligini o‘rganish XIX asrdan ancha oldin boshlangan
bo‘lsa-da, aynan shu davrda tilshunoslik fanining rivojlanishi asosiy vazifalarni
shakllantirishga va avvalgi empirik bazadan foydalanishga imkon beradigan
darajaga yetdi.
Til o‘zgaruvchanligi tilshunoslik fanining asosiy o‘rganish ob’ekti
hisoblanadi, chunki u tilning doimiy rivojlanayotgan va takomillashib
borayotgan
tizim
sifatida
asosiy
tabiatini
ochib
beradi.
Ushbu
o‘zgaruvchanlikning asosi bo‘lgan evolyutsion jarayonlar til tizimining
barqarorligi va dinamikasini ta’minlovchi mexanizmlarni tushunishda muhim
rol o‘ynaydi.
Zamonaviy sharoitda aloqa jarayonida samarali, aniq va ixcham o‘zaro ta’sir
alohida ahamiyatga ega. Lingvistik nuqtai nazardan, bu hodisa til vositalarini
tejashga qaratilgan turli xil leksik va sintaktik mexanizmlarning ishlashi bilan
izohlanadi.
Leksik semantik sathdagi o‘zgarishlarni nisbatan sodda kuzatish mumkin
bo‘lsa-da, grammatik sathdagi jarayonlarni aniqlash va tahlil qilish yanada
murakkab usullardan foydalanishni talab qiladi.
Fonetika va fonologiya sohasidagi o‘zgarishlarni o‘rganishda bu
qiyinchiliklar yanada seziladi. Til o‘zgarishi, ma’lum sathda, til tuzilishining
barcha jihatlarini qamrab oladi. Tilning ma’lum sathlari o‘zgarishsiz qoladi yoki
ularning rivojlanishi ehtimoldan yiroq ko‘rinadi. Til tizimining har bir
komponenti o‘zgarishlarga moyil, ammo o‘zgarishlarning intensivligi va tabiati
o‘zgarishi mumkin.
Lingvistik tadqiqotlarda ko‘pincha til o‘zgarishi sabablari to‘g‘risida qat’iy
bayonotlar mavjud. Masalan, E. Xaugen iqlim, tarixiy voqealar, fiziologik
xususiyatlar yoki madaniy xususiyatlar kabi tashqi omillar faqat bilvosita tilning
ongsiz o‘zgarishi bilan bog‘liq bo‘lishi mumkinligini ta’kidlaydi. Uning
ta’kidlashicha, nemis undoshlarining harakatlanishi, ingliz tilidagi unli
tovushlarning siljishi, roman va german tillaridagi sonlarning umlaut
THEORETICAL ASPECTS IN THE FORMATION OF
PEDAGOGICAL SCIENCES
International scientific-online conference
12
(qisqarishi) kabi muhim jarayonlar to‘g‘ridan-to‘g‘ri sanab o‘tilgan omillar bilan
bog‘liq bo‘lishi mumkin emas.
Shundan kelib chiqib, ushbu omillarning hech biri o‘z-o‘zidan til
o‘zgarishining bevosita sababi emas degan fikrga kelish mumkin. Biroq, tildagi
o‘zgarishlar va ijtimoiy o‘zgarishlar o‘rtasidagi bog‘liqlik aniq. Ushbu
o‘zgarishlarning manbalarini topish va ularni ijtimoiy tizimning doimiy yoki
o‘zgaruvchan belgilari orqali tushuntirish tilshunoslarni til va jamiyat o‘rtasidagi
murakkab munosabatlarni o‘rganishga undadi.
Til o‘zgarishiga ta’sir qiluvchi ijtimoiy-iqtisodiy omillarning tahlili ularning
til tizimining barcha darajalarini qamrab oluvchi murakkab va ko‘p qirrali
xususiyatlarini namoyish etadi. E. Xaugenning ta’kidlashicha, til o‘zgarishlari
tilning o‘zi tomonidan emas, balki odamlar tomonidan harakatga keltiriladi va
bu jarayon ko‘pincha alohida ijtimoiy guruhlardan boshlanadi. Ijtimoiy
munosabatlar natijasida kelib chiqadigan tillar o‘rtasidagi o‘zaro ta’sir sezilarli
o‘zgarishlarga, shu jumladan fonologik tizimning qayta qurilishiga olib keladi.
Masalan, G. Volf qadimgi yuqori nemis undoshlari harakatini o‘rta frank
mintaqasi aristokratiyasi bilan bog‘laydi, bu yuqori nemis qabilalari bilan siyosiy
ittifoqqa intilib, yangi til shakllarining tarqalishiga yordam berdi u bu jarayonni
"elitaning obro‘si" tushunchasiga bog‘laydi, bu ijtimoiy intilishlarning tilni qayta
qurishga ta’sirini ko‘rsatadi.
1930-yillarda til o‘zgarishini o‘rganishdagi yondashuvlar juda xilma-xil edi.
A. Meyening ta’kidlashicha, “ijtimoiy o‘zgarish til o‘zgarishini tushuntiruvchi
yagona o‘zgaruvchan element bo‘lib xizmat qiladi, bu esa o‘z navbatida ijtimoiy
o‘zgaruvchanlikning ta’sirini anglatadi”. Aksincha, L. Blumfild bu masalada
ancha shubha bilan qaragan, chunki u tovush o‘zgarishlarining sabablari
hanuzgacha noma’lumligicha qolayotganini, fonetik tizimning soddalashuvi kabi
yaqqol
oqibatlariga
qaramay,
ta’kidlagan.
So‘nggi
tadqiqotlar
til
o‘zgarishlarining ijtimoiy jarayon bilan bog‘liqligini tasdiqladi. L. Gosh XX
asrning boshlarida Shveytsariyaning Sharmee shaharchasini o‘rganayotganda,
besh avlod vakillari unli va undosh tovushlarni turlicha talaffuz qilishlarini
aniqladi, bu esa jamiyat ichidagi til o‘zgarishlarining bosqichma-bosqich
rivojlanishidan dalolat beradi. U. Labov Nyu-Yorkdagi shahar nutqini
o‘rganishda o‘zgarishlar asosan proletar hududlarda sodir bo‘lishini ko‘rdi, bu
yerda shahar lahjasi, ijtimoiy obro‘si past bo‘lishiga qaramay, o‘rta sinfdan
tobora farq qiladi. A. Martinening funktsional nazariyasi tovush o‘zgarishlarini
ularning ma’nolarni farqlash va ma’lumot uzatishdagi roli orqali ko‘rib chiqadi.
Tadqiqotchi ta’kidlashicha, ko‘plab tovush siljishlari tizimning farqlanishni
THEORETICAL ASPECTS IN THE FORMATION OF
PEDAGOGICAL SCIENCES
International scientific-online conference
13
saqlab qolishga intilishi bilan bog‘liq bo‘lib, bu farqlanishga eng kichik kuch sarfi
tamoyili tahdid solidi. Tejamkorlik tamoyili fonologik va grammatik
siljishlarning ko‘plab jihatlarini tushuntirishga imkon beradi, biroq uning
namoyon bo‘lishi til va ijtimoiy kontekstning aniq sharoitlariga bog‘liq. Bu esa til
tizimining ichki qonunlarini ham, tashqi ijtimoiy omillarni ham hisobga oladigan
fanlararo yondashuv zarurligini ta’kidlaydi. “Til tejamkorligi” atamasi ilk bor
fransuz tilshunosi Andre Martinening "Économie des changements phonétiques"
(fonetik o‘zgarishlar tejamkorligi) asarida keltirilgan. Vaqt o‘tishi bilan bu
tushuncha aniqroq chegaralarga ega bo‘ldi va ko‘pincha “inertsiya” yoki “eng
kam kuch sarfi” tamoyili kabi terminlar bilan almashtirildi.
Jorj Kingsli-Sipfning eng kam kuch sarfi qonuni nazariyasiga tayanar ekan,
Martine tejamkorlik hodisasi til tizimlarining faoliyatida muntazam
kuzatiladigan ob’ektiv haqiqat ekanini ta’kidlaydi. Olim til evolyutsiyasini bir
tomondan kommunikativ va ekspressiv ehtiyojlar o‘rtasidagi doimiy qarama-
qarshilik va boshqa tomondan kognitiv va jismoniy harakatlarni minimal
darajada ushlab turish istagi ta’sirida bo‘lgan jarayon deb ta’riflaydi. J. Sifp
tomonidan ilgari surilgan “eng kam kuch sarfi” tamoyili, Martine tomonidan
“tejamkorlik” deb talqin qilingan holda, tilshunoslikdagi hatti-harakatlarni
boshqarishda asosiy rol o‘ynaydi. Martinening fikriga ko‘ra, tilni tejash lingvistik
tizimning o‘zgarishini belgilaydigan ichki omildir. U til tizimining eng samarali
shakl va tuzilmalarni tanlash orqali so‘zlovchining energiya sarfini
minimallashtirishga intilishini aks ettiradi. Olimning ta’kidlashicha, tejamkorlik
tamoyili til evolyusiyasiga sezilarli ta’sir ko‘rsatadi – u yangi elementlarni
tizimga kiritish zarurati bilan mavjud birliklardan foydalanish o‘rtasida
muvozanatni saqlab turadi. Martine til tejamkorligining ikki asosiy turini
ajratadi: sintagmatik va paradigmatik tejamkorlik. Bu toifalar til tuzilmasida
namoyon bo‘ladigan tejamkorlikning turli jihatlarini yoritadi hamda til
o‘zgarishlari mexanizmlarini tushunishda uning ahamiyatini ta’kidlaydi.
Tilshunoslikda sintagmatik tejamkorlik tilda mavjud birliklar yoki
konstruksiyalarni til resurslarini minimal darajada sarflagan holda maksimal
informativlikka erishish maqsadida qo‘llashni anglatadi. Bu jarayon mazmunni
ifodalash uchun iloji boricha kam til birliklarini tanlash orqali muloqotni
samarali va ixcham tarzda tashkil etishga qaratilgan.
Masalan, “kopiroval apparat” kabi uzun termin o‘rniga “kseroks” singari
ixcham variantning tanlanishi aynan ushbu tamoyil bilan izohlanadi. Bu holatda
“kseroks” so‘zining lo‘ndaligi va ot sifatidagi umumiy nomga aylanishi ortiqcha
ifodalardan qochishga imkon beradi.
THEORETICAL ASPECTS IN THE FORMATION OF
PEDAGOGICAL SCIENCES
International scientific-online conference
14
Paradigmatik tejamkorlik esa, aksincha, yangi hodisalarni ifodalash uchun
til birliklari va ularning kombinatsiyalarining sobit sonini saqlab qolishga
qaratilgan. Bu kontekstda fransuz tilshunosi Jan Dyubua va uning hamkasblari til
tejamkorligi tamoyili qarama-qarshi kuchlar – muloqot ehtiyoji va til tizimining
inersiyasi — o‘zaro ta’siri asosida shakllanishini ta’kidlaydilar. Bu kuchlar
doimiy ziddiyatda bo‘lib, tillarning rivojlanishiga sezilarli ta’sir ko‘rsatadi.
A. Martineʼning til tejamkorligini o‘rganishga bo‘lgan yondashuvi asosan J.
Tsifp asarlaridan ilhomlangan edi. Tejamkorlik konsepsiyasining to‘liq bayoni
Martine ijodida 1949-yildan keyin paydo bo‘ladi. Unda u tejamkorlikni ikki
qarama-qarshi kuch – kuch sarfini minimallashtirish intilishi va kommunikativ
ehtiyojlarni qondirish zarurati – o‘zaro ta’sirining natijasi sifatida ko‘rib chiqadi.
Ilk tadqiqotlarida olim asosan til tizimining ishlashidagi vositalarning tejamli
ishlatilishi va ratsionalligiga e’tibor qaratgan bo‘lsa, keyingi ishlarida uning
yondashuvi yanada keng qamrovli tus oladi.
Devid Kristallning ta’kidlashicha, tejamkorlik tilshunoslikdagi muhim
tamoyillardan biri bo‘lib, u nafaqat qisqalikni, balki tahlil davomida
ishlatiladigan atamalar sonining minimallashtirilishini ham talab qiladi. J. Munen
tahriri ostida chop etilgan “Lingvistik lug‘at”da tilning tejamkorligi – bu eng kam
kuch sarfi tamoyilining kommunikativ funksiyaga tatbiq etilishi natijasi ekanligi
alohida ta’kidlanadi. Mualliflar tilning barcha ma’lum tillarga xos bo‘lgan ikki
bosqichli artikulyatsiyaga ega bo‘lishini aynan ushbu tamoyil faoliyati bilan
izohlaydilar. Bu tamoyil cheklanmagan muloqot ehtiyojlarini qondirishga
qaratilgan. Shuningdek, til tejamkorligi tushunchasi tilning dinamik tabiati bilan
uzviy bog‘liq bo‘lib, bu yerda kommunikatsiya resurslarini cheklovchi inersiya
kuchlari bilan o‘zaro tushunishni ta’minlash zarurati o‘rtasida muvozanat
saqlanadi.
Tilning ushbu dinamikasi doirasida zamonaviy inson tomonidan samarali
va tezkor muloqotni ta’minlash uchun qo‘llaniladigan turli “tejamkor” vositalarni
ko‘rib chiqish mumkin. Bu, ayniqsa, hayotning shiddatli sur’atlari sharoitida
muhim ahamiyat kasb etadi. Tildagi qisqartirishga moyillikning sabablaridan
biri ingliz tilida mavjud bo‘lgan tonal urg‘u (intonatsion aksent)dir, bu esa ingliz
tilini boshqa Yevropa tillariga nisbatan yanada ixchamlikka moyil qiladi.
Bundan tashqari, zamonaviy ilmiy terminologiyadagi leksik tejamkorlik
ham lo‘ndalik va aniqlikka intilish bilan izohlanadi. Olimlar ko‘p ma’lumotni
qisqa shaklda ifodalovchi neologizmlardan foydalanadilar. Ingliz tilining
evolyutsiyasi esa funksional, affektiv (emotsional) va psixologik omillar kabi
ko‘plab sabablar bilan belgilanadi.
THEORETICAL ASPECTS IN THE FORMATION OF
PEDAGOGICAL SCIENCES
International scientific-online conference
15
Zamonaviy hayot sur’atlariga moslashish ehtiyojini hisobga olish nihoyatda
muhim, chunki bu tilni ortiqchalikka yo‘l qo‘ymaslik uchun qisqa ifodalarni
qo‘llashga undaydi. Masalan, terminlarning takrorlanishi yoki hujjatlarda, tijorat
yoki reklama materiallarida tashkilotlarning uzun nomlarining ishlatilishidan
qochishda bu ayniqsa yaqqol ko‘zga tashlanadi.
Qisqartmalarni qo‘llash chastotasining oshib borishi tilshunoslar
tomonidan anchadan beri qayd etilgan bo‘lib, bu jarayon nafaqat ilmiy yoki
ma’muriy sohalardek maxsus sohalarga, balki kundalik muloqotga ham ta’sir
ko‘rsatmoqda. Chexiyalik tadqiqotchi Jozef Grbachek allaqachon 1979-yilda
qisqartmalarning uchrash chastotasi oshayotganini ta’kidlab o‘tgan va bu holat
til ifodasining aniqligi bilan bog‘liq muhim masalalarni o‘rtaga chiqaradi.
Til tizimida muayyan terminlarning uzoq vaqt davomida ishlatilishi olimlar
orasida ma’lum darajada noqulaylik tug‘dirgan – bu, xususan, texnik
terminlarning murakkab va tushunilishi qiyin iboralarga aylanishi bilan
izohlanadi. Ingliz tilidagi leksik qisqartmalarni keng tarqalishiga qo‘shimcha
sabab sifatida kuch tejamkorligiga, ya’ni ba’zan “til erinchoqligi” deb ataladigan
holatga intilish ham ko‘rsatiladi. Biroq bu tendensiya faqat ingliz tiliga xos emas
– u barcha zamonaviy tillarga xos bo‘lgan umumiy hodisa hisoblanadi. Ushbu
holat “lingvistik erinchoqlik” deb ataluvchi jarayonning bir ko‘rinishi sifatida
ham ko‘rib chiqilishi mumkin, bunda gaplar va iboralar qisqartiriladi.
Masalan, ingliz tilida ona tilida so‘zlashuvchilar gaplarni to‘liq shaklda
emas, qisqartirilgan ko‘rinishda aytadilar, bu esa tilni ikkinchi til sifatida
o‘rganayotganlar uchun ba’zida tushunarsiz tuyuladi. “Going to” o‘rniga “gonna”
yoki “want to” o‘rniga “wanna” kabi qisqartmalar bunga misoldir. Biroq bu holat
fonologik birliklarning reduktsiyasi va eliminasiyasi orqali izohlanadi, ya’ni
so‘zlarning qisqarishi nutqni tabiiyroq, silliq va ritmik qiladi.
Qisqartmalar va boshqa ixcham ifodalarning kengayishiga xizmat
qilayotgan yana bir muhim omil – bu Internet ta’siridir. N.A. Axrenovaning
ta’kidlashicha, internet tili o‘zining eng yorqin ifodasini tarmoq janrlarida topadi
– aynan shu janrlar til innovatsiyalari uchun asos bo‘lib xizmat qiladi. Shu
janrlarda tilning yangi shakllari eng to‘laqonli tarzda namoyon bo‘ladi va bu
holat internet tili orqali adabiy umumxalq tiliga ta’sir ko‘rsatish ehtimolini
aniqlash imkonini beradi.
Internet o‘ziga xos til makonini shakllantiradi, bu makonda
foydalanuvchilar faol aloqada bo‘lib, til bilan eksperimentlar olib boradilar. Bu
esa yangi so‘zlar, iboralar va grammatik tuzilmalar paydo bo‘lishiga olib keladi.
Ular vaqt o‘tishi bilan kundalik muomalaga kirib borishi mumkin. Shunday qilib,
THEORETICAL ASPECTS IN THE FORMATION OF
PEDAGOGICAL SCIENCES
International scientific-online conference
16
internetning tilga ta’siri til va madaniyatda yuz berayotgan o‘zgarishlarni
kengaytiruvchi muhim omil sifatida til amaliyotiga yangi elementlarni olib
kiradi.
Demak, til tejamkorligi — bu til tizimining barcha darajalarida, fonetikadan
tortib sintaksisgacha bo‘lgan o‘zgarishlarni boshqaruvchi asosiy mexanizm
hisoblanadi. Ushbu tamoyil “eng kam kuch sarfiga intilish” tarzida ifodalanadi va
u informatsiyani samarali yetkazish bilan kognitiv hamda artikulyator
xarajatlarni minimallashtirish o‘rtasida muvozanatni ta’minlaydi. Bu fikr,
ayniqsa, A. Martine va J. Sipf asarlarida alohida ta’kidlangan.
Foydalanilgan adabiyotlar
1.Bloomfield L. Language. / L.Bloomfield. – New York: Henry Holt, 1933. – 386 p.
2.Campbell, Lyle. Historical linguistics. The MIT Press Cambridge,
Massachusetts. 1998. – 419 p.
3.Haugen E. Social factors of sound change. // Proceedings of the IX - th
International Congress of
4.Haugen, E. Phonetic Sciences. Copenhagen, 1980. – Vol. III. – P. 222-237.
5.Hawkins, S., Midgley, J. Formant Frequencies of RP Monophthongs in Four Age
Groups of Speakers // Journal of the International Phonetic Association. –
Cambridge Univ. Press,Vol. 35., No.2. December, 2005. P. 183–199.
6.Iriskulov M.T., Shatunova A.S. “English Phonetics”. Uzbekistan State University
of World languages. Tashkent. 2011. – C.62-75.
7.Labov W., Yeager M., Steiner R. A quantitative study of sound change in
progress. Report on National Science Foundation Grant GS – 3287. /
8.Leech, G. ‘Modality on the move: the English modal auxiliaries 1961-1992’, in
Roberta Facchinetti, Manfred Krug and Frank Palmer (eds.) Modality in
Contemporary English, Topics in English Linguistics 44.Berlin / New York:
Mouton de Gruyter, - 2003.
9.Martinet A. Économie des changements phonétiques. Berne: Éditions A.
Francke S. A., 1955. - 396 p.
10.N. V. Tatsenko. Introduction to Theoretical Phonetics of English: study guide.
– Sumy : Sumy State University, 2020. – P.113-114.
11.Wolf H. Sprachwandel in soziolinguistischerSicht. // Germanistische
Linguistik. / H. Wolf. – Olms. Ахренова Н. А. Лингвистические особенности
микроблогов // Альманах современной науки и образования. 2011.
№9(52).
–
C.120.
12.Sulaymonbekovna, Q. N. (2021). COGNITIVE DISSONANCE AND PRAGMATIC
INFLUENCE, ACADEMICIA: An International Multidisciplinary Research Journal,
THEORETICAL ASPECTS IN THE FORMATION OF
PEDAGOGICAL SCIENCES
International scientific-online conference
17
902-908.
13.Kobilova, N. S. (2016). LITERARY INTERPRETATION OF SOCIAL
PSYCHOLOGY
IN
THE
NOVEL"
MARTIN
EDEN".
Worldscience,
5 (3 (7)), 52-53.
14.Sulaymonovna, Q. N., & Abduxoloqovna, R. M. (2023, May). STRUCTURE OF
THE LINGUISTIC CATEGORY" CHARACTERISTICS OF A HUMAN". In Integration
Conference on Integration of Pragmalinguistic s, Functional Translation Studies
and Language Teaching Processes (pp. 151-153).
15.Sulaymonbekovna, Q. N., & Raimovna, I. G. (2021). Cognitive dissonance and
pragmatic influence. ACADEMICIA: An International Multidisciplinary Research
Journal, 11(10), 902-908.
16.Nazarova, N. (2022). Лингвистическое исследование антропонимов в
лексической системе. Центр научных публикаций (buxdu. Uz), 13, 13.
17.Nazarova, N. (2022). Обучение молодых учащихся через интерактивные
игры. ЦЕНТР НАУЧНЫХ ПУБЛИКАЦИЙ (buxdu. Uz), 7(7).
18.Ahrorovna, N. N. (2023). Analyses of Anthroponyms in the Novel “The
Godfather”. American Journal of Language, Literacy and Learning in STEM
Education (2993-2769), 1(10), 523-526.
19.Ahrorovna, N. N. (2023). ANTROPONIMLAR MOHIYATI VA SEMANTIK
TAHLILI. SCIENTIFIC ASPECTS AND TRENDS IN THE FIELD OF SCIENTIFIC
RESEARCH, 1(10), 160-163.
20.Ahrorovna, N. N. (2022). Semantic Properties of Anthroponyms. Indonesian
Journal of Innovation Studies, 18.
21.Nazarova, N. (2022). Лексико-семантические особенности антропонимов.
Центр научных публикаций (buxdu. Uz), 25, 25. 22.Ahrorovna, N. N.
(2022). STUDY OF ANTHROPONYMS AND THEIR PLACES IN THE LEXICAL
SYSTEM. Web of Scientist: International Scientific Research Journal, 3 (1), 90-96.
