Нормативно-правовая база, регулирующая деятельность СМИ

CC BY f
35-36
2
4
Поделиться
Шарифходжаев, У. (2014). Нормативно-правовая база, регулирующая деятельность СМИ. Обзор законодательства Узбекистана, (1-2), 35–36. извлечено от https://inlibrary.uz/index.php/uzbek_law_review/article/view/13755
У Шарифходжаев, Ташкентский государственный юридический университет

независимый исследователь

Crossref
Сrossref
Scopus
Scopus

Аннотация

В данной статье подробно анализируются нормативно-правовые документы, которые регламентируют деятельность средств массовых информаций, в частности, Закон Республики Узбекистан «О средствах массовых информаций»


background image

ЎЗБЕКИСТОН

ҚОНУНЧИЛИГИ

ТАҲЛИЛИ

UZBEK LAW REVIEW

ОБЗОР

ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА

УЗБЕКИСТАНА


2014

1-2

ЎЗБЕКИСТОН

ҚОНУНЧИЛИГИ

ТАҲЛИЛИ

UZBEK LAW REVIEW

ОБЗОР

ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА

УЗБЕКИСТАНА

35

У

.

У

.

Шарифходжаев

ТДИУ

мустақил

изланувчиси

ОММАВИЙ

АХБОРОТ

ВОСИТАЛАРИ

ФАОЛИЯТИНИ

ТАРТИБГА

СОЛУВЧИ

МЕЪЁРИЙ

-

ҲУҚУҚИЙ

АСОСЛАР

Оммавий

ахборот

воситаларни

тўртинчи

ҳокимият

деб

аташга

ўрганиб

қолганмиз

,

зеро

улар

фуқаролик

жамиятнинг

ажралмас

бўғинидир

.

Мамлакатимиз

Президенти

Ислом

Каримовнинг

2010

йил

12

ноябрдаги

Олий

Мажлис

палаталари

қўшма

мажлисида

«

Мамлакатимизда

демократик

ислоҳотларни

янада

чуқурлаштириш

ва

фуқаролик

жамиятини

ривожлантириш

концепцияси

»

мавзуидаги

маърузаси

,

хусусан

«

Ахборот

соҳасини

ислоҳ

қилиш

,

ахборот

ва

сўз

эркинлигини

таъминлаш

»

бўйича

белгилаб

берган

стратегик

вазифалари

оммавий

ахборот

воситалари

учун

янги

босқичга

кўтарилиш

даври

келганлигини

беогилаб

берди

.

Давлатимиз

раҳбари

ўз

нутқларида

«

Демократик

жараёнларни

чуқурлаштириш

,

аҳолининг

сиёсий

фаоллигини

ошириш

,

фуқароларнинг

мамлакатимиз

сиёсий

ва

ижтимоий

ҳаётидаги

амалий

иштироки

ҳақида

сўз

юритар

эканмиз

,

албатта

,

ахборот

эркинлигини

таъминламасдан

,

оммавий

ахборот

воситаларини

одамлар

ўз

фикр

ва

ғояларини

,

содир

бўлаётган

воқеаларга

ўз

муносабати

ва

позисиясини

эркин

ифода

этадиган

минбарга

айлантирмасдан

туриб

,

бу

мақсадларга

эришиб

бўлмаслигини

ўзимизга

яхши

тасаввур

этамиз

»

1

деб

,

оммавий

ахборот

воситаларининг

жамиятдаги

туб

моҳиятини

баён

этиб

бердилар

.

Ўзбекистон

Республикасида

оммавий

ахборот

воситалари

ҳуқуқий

базасини

яратилишида

Республикамиз

Конституциясига

асосий

манба

сифатида

таянилди

.

Конституциямизнинг

67-

моддасида

«

Оммавий

ахборот

воситалари

эркиндир

ва

қонунга

мувофиқ

ишлайди

.

Улар

ахборотнинг

тўғрилиги

учун

белгиланган

тартибда

жавобгардирлар

.

Цензурага

йўл

қўйилмайди

»

деб

белгилаб

қўйилгани

оммавий

ахборот

воситаларининг

мутлақ

қонуний

эркинлигининг

кафолати

ҳисобланади

.

Истиқлолга

эришганимиздан

сўнг

,

биринчи

навбатда

соҳанинг

ҳуқуқий

базасига

эътибор

қаратилди

ва

ривожланган

давлатлар

тажрибаларини

ўрганиш

бошланди

.

Мустақиллик

йилларида

оммавий

ахборот

воситалари

фаолиятини

тартибга

солувчи

ва

бошқарувчи

бир

қатор

қонунлар

қабул

қилинди

(

жадвал

-1).

Жадвал

-1

Оммавий

ахборот

воситалари

фаолиятини

тартибга

солувчи

қонунлар

2

Қонун

номланиши

Сана

1.

Ахборотлаштириш

тўғрисида

07.05.1993

й

.

2.

Ноширлик

фаолияти

тўғрисида

30.08.1996

й

.

1

Каримов

И

.

А

.

Мамлакатимизда

демократик

ислоҳотларни

янада

чуқурлаштириш

ва

фуқаролик

жамиятини

ривожлантириш

концепцияси

. –

Т

., 2011.

2

Ўзбекистон

Республикасида

оммавий

ахборот

воситалари

фаолиятини

,

ривожланиши

,

эркинлиги

кафолатлари

тўғрисида

таҳлилий

маълумотлар

(http://uzapi.gov.uz/#uz/content/licence/statistics/)

3.

Ахборот

олиш

кафолатлари

ва

эркинлиги

тўғрисида

24.04.1997

й

.

4.

Журналистлик

фаолиятини

ҳимоя

қилиш

тўғрисида

24.04.1997

й

.

5.

Реклама

тўғрисида

25.12.1998

й

.

6.

Телекоммуникациялар

тўғрисида

20.08.1999

й

.

7.

Ахборот

эркинлиги

принциплари

ва

кафолатлари

тўғрисида

12.12.2002

й

.

8.

Оммавий

ахборот

воситалари

тўғрисида

15.01.2007

й

.

9.

Муаллифлик

ҳуқуқи

ва

турдош

ҳуқуқлар

тўғрисида

20.07.2006

й

.

Қонунлар

ичида

алоҳида

ўринни

янги

таҳрирда

қабул

қилинган

Ўзбекистон

Республикаси

Оммавий

ахборот

воситалари

тўғрисидаги

қонуни

эгаллайди

.

Ушбу

меъёрий

-

ҳуқуқий

ҳужжат

дастлаб

1997

йилда

қабул

қилинган

,

бироқ

жамиятда

содир

бўлган

бир

қатор

ўзгаришлар

,

мамлакатимиздаги

демократик

ислоҳотларнинг

амалга

оширилиши

натижасида

,

ушбу

қонун

янги

таҳрирда

қабул

қилинди

.

Қонун

6

боб

ва

40

моддадан

иборат

бўлиб

,

мамлакатимиздаги

оммавий

ахборот

воситаларининг

фаолиятини

тартибга

солиб

борадиган

асосий

ҳужжат

сифатида

ўрин

эгаллайди

(

чизма

-1).

Қонунда

оммавий

ахборот

воситаларга

қўйидагича

таъриф

берилган

– “

Оммавий

ахборотни

даврий

тарқатишнинг

доимий

номга

эга

бўлган

ҳамда

босма

тарзда

(

газеталар

,

журналлар

,

ахборотномалар

,

бюллетенлар

ва

бошқалар

)

ва

(

ёки

)

электрон

тарзда

(

теле

-,

радио

-,

видео

,

кинохроникал

дастурлар

,

умумфойдаланишдаги

телекоммуникация

тармоқларидаги

веб

сайтлар

)

олти

ойда

камида

бир

марта

нашр

этиладиган

ёки

эфирга

бериладиган

(

бундан

буён

матнда

чиқариладиган

деб

юритилади

)

шакли

ҳамда

оммавий

ахборотни

даврий

тарқатишнинг

бошқа

шакллари

оммавий

ахборот

воситасидир

3

.

Чизма

-1

Оммавий

ахборот

воситалари

тўғрисида

ги

Ўзбекситон

Республикаси

Қонуни



1-

боб

.

Умумий

қоидалар

2-

боб

.

Оммавий

ахборот

воситалари

фаолиятини

ташкил

этиш

3-

боб

.

Оммавий

ахборот

воситаларини

давлат

рўйхатидан

ўтказиш

4-

боб

.

Оммавий

ахборот

воситалари

маҳсулотини

тарқатиш

.

Оммавий

ахборот

воситалари

бозорини

монополлаштиришга

йўл

қўйилмаслиги

5-

боб

.

Оммавий

ахборот

воситаларининг

фуқаролар

ва

ташкилотлар

билан

муносабатлари

6-

боб

.

Якунловчи

қоидалар

Қонуннинг

биринчи

боби

, “

Умумий

қоидалар

деб

номланган

бўлиб

,

унда

қонуннинг

умумий

мақсади

,

қўлланилиш

соҳаси

,

оммавий

ахборот

воситалари

3

Оммавий

ахборот

воситалари

тўғрисида

»

ги

Ўзбекистон

Республикаси

қонуни

(15.01.2007

й

.)

(http://www.lex.uz/pages/getpage.aspx?lact_id=1106870)


background image

ЎЗБЕКИСТОН

ҚОНУНЧИЛИГИ

ТАҲЛИЛИ

UZBEK LAW REVIEW

ОБЗОР

ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА

УЗБЕКИСТАНА

2014

1-2

ЎЗБЕКИСТОН

ҚОНУНЧИЛИГИ

ТАҲЛИЛИ

UZBEK LAW REVIEW

ОБЗОР

ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА

УЗБЕКИСТАНА

36

тўғрисидаги

қонун

ҳужжатлар

,

оммавий

ахборот

воситаларига

таъриф

,

уларнинг

эркинлиги

ва

мажбуриятлари

каби

масалалар

келтириб

ўтилган

.

Қонуннинг

иккинчи

боби

,

Оммавий

ахборот

воситалари

фаолиятини

ташкил

этиш

га

бағишланган

.

Боб

доирасида

,

оммавий

ахборот

воситаларини

таъсис

этиш

ҳуқуқи

,

таъсис

ҳужжатлари

,

шартномаси

,

таҳририят

устави

,

муассис

ва

таҳририят

ўртасидаги

шартнома

,

муассиснинг

ҳуқуқ

лари

ва

мажбуриятлари

,

таҳририятнинг

фаолияти

,

бош

муҳаррир

,

таҳририят

ходимлари

,

оммавий

ахборот

воситасининг

чиқарилишига

доир

маълумотлар

келтириб

ўтилган

.

Қонуннинг

учинчи

боби

Оммавий

ахборот

воситаларини

давлат

рўйхатидан

ўтказиш

деб

номланади

.

Ушбу

бобда

,

оммавий

ахборот

воситасини

давлат

рўйхатидан

ўтказиш

тартиби

,

рўйхатдан

ўтказиш

аризаси

ва

унинг

элементлари

,

қандай

ҳолларда

ўтказиш

масаласи

рад

этилиши

,

қандай

турдаги

оммавий

ахборот

воситаларини

рўйхатдан

ўтказмаслик

мумкин

эканлиги

,

оммавий

ахборот

воситасининг

гувоҳномаси

олиб

қўйилиши

,

унинг

фаолияти

тўхтатилиши

ва

тугатилиши

ҳақидаги

маълумотлар

келтириб

ўтилган

.

Қонунинг

тўртинчи

боби

Оммавий

ахборот

воситалари

маҳсулотини

тарқатиш

.

Оммавий

ахборот

воситалари

бозорини

монополлаштиришга

йўл

қўйилмаслиги

деб

номланади

.

Боб

доирасида

,

оммавий

ахборот

воситаларининг

маҳсулотлари

қандай

бўлиши

,

ушбу

маҳсулотни

қандай

йўллар

билан

тарқатиш

мумкинлиги

,

даврий

босма

нашрларнинг

электрон

шакллари

,

иловалари

,

назорат

нусхалари

ва

мажбурий

нусхалари

ҳақида

айтиб

ўтилган

.

Шу

билан

бирга

бобда

оммавий

ахборот

воситалари

бозорини

монополлаштиришга

йўл

қўймаслик

,

Ўзекистон

Республикаси

ҳудудида

чет

давлатлар

оммавий

ахборот

воситалари

маҳсулотларини

тарқатиш

бўйича

йўналиш

берилган

.

Навбатдаги

бешинчи

бобда

, “

Оммавий

ахборот

воситаларининг

фуқаролар

ва

ташкилотлар

билан

муносабатлари

ҳақида

гап

боради

.

Бобда

муаллиф

материалларидан

в

хатларидан

фойдаланиш

механизми

,

ахборот

манбасини

ошкор

қилмаслик

тартиби

,

раддия

бериш

ва

жавоб

қайтариш

ҳуқуқи

,

расмий

хабарлар

ва

ахборотларни

эълон

қилиш

тартиблари

келтирилади

.

Ниҳоят

,

сўнги

олтинчи

боб

Якунловчи

қоидаларг

бағишланган

.

Унда

,

ахборот

агенликлари

ҳақидаги

маълумот

ва

уларнинг

фаолияти

,

ҳалқаро

ҳамкорликни

амалга

ошириш

,

чет

давлатлар

оммавий

ахборот

воситаларининг

вакаолатхоналари

ва

вакиллари

аккредитация

қилиш

,

низоларни

ҳал

этиш

,

оммави

ахборот

воситалари

тўғрисидаги

қонун

ҳужжатларини

бузганлик

учун

жавобгарлик

ҳақида

айтиб

ўтилган

.

Мамлакатимизда

оммавий

ахборот

воситаларни

рўйхатдан

ўтказиш

,

Ўзбекистон

Республикаси

Вазирлар

Маҳкамасининг

2006

йил

11

октябрдаги

214-

сон

қарори

билан

тасдиқланган

«

Ўзбекистон

Республикасида

оммавий

ахборот

воситаларини

давлат

рўйхатидан

ўтказиш

тартиби

тўғрисида

»

ги

Низомга

асосан

амалга

оширилади

.

Аннотация

:

ушбу

мақолада

,

оммавий

ахборот

воситалари

фаолиятини

тарбига

солувчи

меъёрий

-

ҳуқуқий

ҳужжатлар

ҳақида

сўз

юритилган

.

Ўзбекистон

Республикаси

Оммавий

ахборот

воситалари

тўғрисида

ги

Қонуни

таҳлили

қилинган

.

Калит

сўзлар

:

қонун

,

оммавий

ахборот

воситалари

,

оммавий

ахборот

воситалари

тўғрисидаги

қонун

.

Аннотация

:

в

данной

статье

подробно

анализиру

-

ются

нормативно

-

правовые

документы

,

которые

ре

-

гламентируют

деятельность

средств

массовых

ин

-

формаций

,

в

частности

,

Закон

Республики

Узбекистан

«

О

средствах

массовых

информаций

»

Ключевые

слова

:

закон

,

средства

массовых

информаций

,

закон

о

средствах

массовых

информаций

.


Annotation:

In this article it is analysed in detail the

legal documents that regulate the activities of mass media,
including the Law of the Republic of Uzbekistan "On Mass-
Media".

Key words:

law, the media, the law on the media.

Фойдаланилган

адабиётлар

рўйхати

:


1.

Каримов

И

.

А

.

Мамлакатимизда

демократик

ислоҳотларни

янада

чуқурлаштириш

ва

фуқаролик

жамиятини

ривожлантириш

концепцияси

. –

Т

., 2011.

2.

Ўзбекистон

Республикасида

оммавий

ахборот

воситалари

фаолиятини

,

ривожланиши

,

эркинлиги

кафолатлари

тўғрисида

таҳлилий

маълумотлар

(http://uzapi.gov.uz/#uz/content/licence/statistics/).

3.

Оммавий

ахборот

воситалари

тўғрисида

»

ги

Ўзбекистон

Республикаси

қонуни

(15.01.2007

й

.)

(http://www.lex.uz/pages/getpage.aspx?lact_id=1106870).

Библиографические ссылки

Каримов И.А. Мамлакатимизда демократии ислохотларни янада чукурлаштириш ва фукаролик жамиятини ривожлантириш концепцияси. -Т., 2011.

Узбекистон Реслубликасида оммавий ахборот воситалари фаолиятини, ривожланиши, эркинлиги

кафолатлари тугрисида тахлилий маълумотлар (httD://uzapi.gov.uz/#uz/content/licence/statistics/).

Оммавий ахборот воситалари тугрисида»ги Узбекистон Республикаси конуни (15.01.2007Й.) (htto://www.lex.uz/pages/getpage.aspx?lact id=1106870).

inLibrary — это научная электронная библиотека inConference - научно-практические конференции inScience - Журнал Общество и инновации UACD - Антикоррупционный дайджест Узбекистана UZDA - Ассоциации стоматологов Узбекистана АСТ - Архитектура, строительство, транспорт Open Journal System - Престиж вашего журнала в международных базах данных inDesigner - Разработка сайта - создание сайтов под ключ в веб студии Iqtisodiy taraqqiyot va tahlil - ilmiy elektron jurnali yuridik va jismoniy shaxslarning in-Academy - Innovative Academy RSC MENC LEGIS - Адвокатское бюро SPORT-SCIENCE - Актуальные проблемы спортивной науки GLOTEC - Внедрение цифровых технологий в организации MuviPoisk - Смотрите фильмы онлайн, большая коллекция, новинки кинопроката Megatorg - Доска объявлений Megatorg.net: сайт бесплатных частных объявлений Skinormil - Космецевтика активного действия Pils - Мультибрендовый онлайн шоп METAMED - Фармацевтическая компания с полным спектром услуг Dexaflu - от симптомов гриппа и простуды SMARTY - Увеличение продаж вашей компании ELECARS - Электромобили в Ташкенте, Узбекистане CHINA MOTORS - Купи автомобиль своей мечты! PROKAT24 - Прокат и аренда строительных инструментов