26
MAKTABGACHA TA’LIMDA BOSHQARUV MENEJMENTI
Yo’ldosheva Gulira’no Zaripjon qizi
Toshkent shahar 81-IDUM o’qituvchisi
https://doi.org/10.5281/zenodo.14053922
Annotatsiya:
Maktabgacha ta’lim ta’lim tizimidagi birinchi va mas’uliyatli bog’in
hisoblanadi.Ushbu maqolada maktabgacha ta’limda boshqaruvni to’g’ri tashkil etish,
maktabgacha ta’lim tizimiga uni ta’siri, boshqaruvdagi kamchiliklar o’rganiladi. Maktabgacha
ta’lim tashkilotida ta’lim jarayoni samaradorligiga qaratilgan boshqaruv shakllari va usullari
o’rganiladi.
Kalit so’zlar.
Maktabgacha ta’lim, tashkilot, menejment, boshqaruv, ta’lim jarayoni,
samaradorlik, intelektual.
Аннотация
. Дошкольное образование является первым и ответственным звеном
в системе образования. В статье рассматривается правильное управление дошкольным
образованием, его влияние на систему дошкольного образования, а также недостатки
управления. В дошкольной образовательной организации изучаются формы и методы
управления, направленные на эффективность образовательного процесса.
Ключевые слова.
Дошкольное образование, организация, управление,
менеджмент, образовательный процесс, эффективность, интеллектуальный.
Abstract
. Preschool education is the first and responsible link in the education system.
This article examines the proper management of preschool education, its impact on the
preschool education system, and management deficiencies. Forms and methods of
management aimed at the effectiveness of the educational process are studied in the
preschool educational organization.
Key words.
Preschool education, organization, management, management, educational
process, efficiency, intellectual.
Maktabgacha ta'lim bolalar hayotining dastlabki bosqichida ularning kelajakdagi
rivojlanishi uchun muhim poydevor bo'lib, jamiyat uchun intellektual va ma'naviy jihatdan
sog'lom avlodni tarbiyalashning asosiy vositalaridan biridir. Shunday ekan, ushbu tizimni
samarali boshqarish va menejment jarayonlarini rivojlantirish ta'lim sifatini oshirish va
bolalarning rivojlanishini ta'minlash uchun zarurdir. Maktabgacha ta'limda boshqaruv
menejmentining muvaffaqiyati strategik rejalashtirish, kadrlarni boshqarish, moliyaviy
resurslarni samarali boshqarish va innovatsiyalarni joriy etish bilan bog'liq.
Boshqaruv menejmenti bu - muassasaning maqsadlariga erishish uchun mavjud
resurslardan samarali foydalanish va ularni boshqarish jarayonidir. Maktabgacha ta'lim
muassasalarida boshqaruv menejmenti samaradorlikka erishish, ta'lim sifatini oshirish,
bolalar rivojlanishini qo'llab-quvvatlash, kadrlarni rivojlantirish va tashkilotning
barqarorligini ta'minlashga qaratilgan.
Maktabgacha ta'limda boshqaruv menejmentining birinchi qadamlaridan biri strategik
rejalashtirishdir. Strategiya ta'lim muassasasining uzoq muddatli maqsadlari va ularni amalga
oshirish yo'llarini belgilaydi. Bunda ta'lim sifatini oshirish, pedagogik yondashuvlarni
yangilash, innovatsiyalarni joriy qilish va rivojlanish uchun zarur bo'lgan resurslarni aniqlash
muhimdir.
27
Tahlil qilish va diagnostika: Har bir muassasa o'z faoliyatining kuchli va zaif tomonlarini
tahlil qilishi, ichki va tashqi omillarni hisobga olishi lozim.Maqsadlar qo'yish: Strategik
rejalashtirish jarayonida aniq, o'lchovli, erishiladigan va vaqtga bog'langan maqsadlar
belgilanishi kerak.Resurslarni taqsimlash: Resurslarni oqilona taqsimlash orqali belgilangan
maqsadlarga samarali erishish mumkin.
Maktabgacha ta'limda pedagog va yordamchi xodimlarning roli juda katta.
Muvaffaqiyatli boshqaruv menejmenti uchun yuqori malakali, tajribali va bolalar rivojlanishi
uchun zarur kompetensiyalarga ega kadrlarni tanlash muhimdir.Boshqaruv kadrlarni
tanlashda aniq mezonlarni ishlab chiqishi va qo'llanishi kerak. Xodimlarning malakasini
oshirish, doimiy ravishda pedagogik innovatsiyalarni o'zlashtirish uchun imkoniyat yaratish
boshqaruvning asosiy vazifalaridan biridir.
Samarali boshqaruv menejmenti uchun xodimlarni motivatsiya qilish muhimdir.
Rag'batlantirish tizimlari orqali ularning mehnatga bo'lgan qiziqishini oshirish, natijadorlikni
ta'minlash mumkin.
Maktabgacha ta'limda zamonaviy yondashuvlar va innovatsion texnologiyalarni joriy
etish ta'lim jarayonini qiziqarli va samarali qiladi. Kompyuter texnologiyalari va interaktiv
vositalar orqali bolalar o'rganish jarayonini yaxshilash mumkin.O'yinlar orqali o'rganish,
loyiha asosida ta'lim kabi innovatsion yondashuvlarni tatbiq etish muhimdir.
Hozirgi kunda ta’lim tashkilotining rahbari ta’lim muassasini faoliyatini to’g’ri tashkil
etishi, to’g’ri boshqara olishi, maqsadlarni aniqlash shu maqsadlar asosida ish ko’rishi, bolalar
ta’limi natijalarini kuzatish lozim. Menejmentni to’g’ri tashkil etish orqali rahbar
hodimlarning ijodiy salohiyatini oshirish, bolalarning har birini qobilyatini ochib bera olishi
mumkin. Shu sababli maktabgacha ta’limda menejmentni tashkil etish muhim sanaladi.
Maktabgacha ta'limda boshqaruv menejmenti nafaqat ta'lim sifatini oshirish, balki
bolalarning intellektual va ijtimoiy rivojlanishiga yordam berish uchun ham muhim. Samarali
boshqaruv menejmenti orqali jamiyat kelajagini shakllantirishda o'z hissasini qo'shadigan
raqobatbardosh avlodni tarbiyalash mumkin. Shu nuqtai nazardan, strategik rejalashtirish,
kadrlarni boshqarish, moliyaviy resurslarni oqilona taqsimlash, axborot boshqaruvi va
monitoring, shuningdek, innovatsiyalarni joriy etish maktabgacha ta'limda boshqaruv
menejmentining asosiy komponentlari hisoblanadi.
References:
1.
Novikova G.P. Zamonaviy maktabgacha ta’limni boshqarish shartlar: Maktabgacha ta’lim
muassasasi rahbari uchun qo’llanma M.: Vetana-Graf, 2007
2.
Muhammadaliyeva N.Sh. Maktabgacha ta’limda boshqaruv menejmenti Эканомика и
социум №12(91) -1 2021
3.
Troyan A.N. Maktabgacha ta’limni boshqarish: darslik -M.:Sfera TC,2005
4.
Shadiyev A Ta’lim menejmenti. Ta’limni boshqarish usulalri va qarorlari. Modern
Science and Research 2024
