www.e-itt.uz
III SON. 2024
100
“O‘ZBEKISTON-2030” STRATEGIYASI DOIRASIDA MILLIY VALYUTA BARQARORLIGINI
TA’MINLASHNING USTUVOR YO‘NALISHLARI
PhD
Shamansurova Zilola Abduvahitovna
Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti
ORCID: 0009-0009-5152-3518
O‘rinboyev Ulug‘bek Otabekovich
Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti
ORCID: 0009-0002-0723-7097
Annotatsiya.
Ushbu maqolada “O‘zbekiston – 2030” strategiyasini tashkil etuvchi huquqiy
jihatdan belgilangan maqsadlar majmui bayon etilgan. Bu maqsadlar qatoriga milliy valyuta
barqarorligini ta’minlash, mamlakat aholisi daromadlarini oshirish, bozor iqtisodiyotiga bosqichma-
bosqich o‘tish orqali mamlakatimizda ishlab chiqarilayotgan mahsulotlarning raqobatbardoshligini
ta’minlash, eksport hajmini oshirish, import qilinadigan tovarlar ishlab chiqarishni mahalliylashtirish,
mamlakatimizda ishlab chiqarilayotgan mahsulotlarning raqobatbardoshligini ta’minlash;
inflyatsiyaning o‘rtacha darajasini saqlab qolish, xalqimiz turmush darajasini oshirish,
mamlakatimizni “o‘rtacha daromaddan yuqori” davlatlar qatoriga kiritish kabilar kiradi.
Bu strategiya oldin qabul qilingan strategiyalardan farqli o‘laroq uzoq muddatga qabul
qilinganligi va unda erishilishi kutilayotgan maqsadlarga hozirgi kunda qilinayotgan islohotlar
chambarchas bog‘liqligi va mamlakatimiz iqtisodiyoti yildan yilga o‘sib borayotganini ko‘rishimiz
mumkin.
Kalit so‘zlar:
milliy valyuta, eksport, import, pul, inflyatsiya, pul – kredit siyosati, investitsiya,
chet el valyutasi, pul massasi.
ПРИОРИТЕТНЫЕ НАПРАВЛЕНИЯ ОБЕСПЕЧЕНИЯ СТАБИЛЬНОСТИ НАЦИОНАЛЬНОЙ
ВАЛЮТЫ В РАМКАХ СТРАТЕГИИ "УЗБЕКИСТАН-2030"
Шамансурова Зилола Абдувахитовна
Ташкентский государственный экономический университет
Уринбоев Улугбек Отабекович
Ташкентский государственный экономический университет
Аннотация.
В этой статье мы обеспечиваем стабильность национальной валюты в
экономике нашей страны, увеличиваем доходы населения нашей страны, обеспечиваем
конкурентоспособность продукции, производимой в нашей стране, путем поэтапного
перехода к рынку. Экономика, увеличение объемов экспорта, локализация производства
импортных товаров, снижение уровня инфляции Стратегия «Узбекистан – 2030»
представляет собой комплекс законодательно определенных целей, которые необходимо
достичь, таких как поддержание того же стандарта, повышение стандарта жизни нашего
населения, и включение нашей страны в ряды «стран с доходом выше среднего».
Мы видим, что эта стратегия, в отличие от ранее принятых стратегий, была
принята на длительный срок и что нынешние реформы тесно связаны с целями, которые
предполагается в ней достичь, а экономика нашей страны растет из года в год.
Ключевые слова:
национальная валюта, экспорт, импорт, деньги, инфляция, денежно-
кредитная политика, инвестиции, иностранная валюта, денежная масса.
UOʻK: 336.743.2
100-106
www.e-itt.uz
III SON. 2024
101
PRIORITY DIRECTIONS FOR ENSURING NATIONAL CURRENCY STABILITY WITHIN THE
FRAMEWORK OF THE "UZBEKISTAN-2030" STRATEGY
Shamansurova Zilola Abduvahitovna
Tashkent State University of Economics
Urinboyev Ulugbek Otabekovich
Tashkent State University of Economics
Abstract.
This article outlines the set of legally-defined goals that constitute the "Uzbekistan
- 2030" strategy. These goals include ensuring the stability of the national currency, increasing
the income of the country’s population, ensuring the competitiveness of products manufactured
within the country through a gradual transition to a market economy, increasing the volume of
exports, localizing the production of imported goods, maintaining a moderate level of inflation,
improving the living standards of our people, and placing our country among the "above-average
income" states.
Unlike previously adopted strategies, this strategy has been adopted for the long term, and
we can see that the current reforms are closely linked to the expected goals, as well as the growing
year-on-year development of our country’s economy.
Keywords:
national currency, exports, imports, money, inflation, monetary policy,
investment, foreign currency, money supply.
Kirish.
Dunyo bo‘ylab hozirgi kunda iqtisodiy o‘shishlar pasayotgan bir davrda Mamlakatimiz
iqtisodiyoti yildan yilga oshib borayabdi. Bu iqtisodiyotimizning o‘sishining asosiy
sabablaridan biri bo‘lib albatta Mamlakatimizda olib borilayotgan islohotlarning to‘g‘ri tashkil
qilinganligi, boshqaruv tizimi samarali boshqarilayotganligi, Mamlakatimiz hududidda
iqtisodiy o‘sish uchun qulay shart – sharoitlar yaratilayotganlini ko‘rishimiz mumkin. Lekin
shuni esdan chiqarmasligimiz kerak:
Mamlakat hududida har qanday islohotlarni o‘tkazishdan oldin bu islohotlarni huquqiy
jihatdan mustahkamlab olish lozim. Huquqiy tarafdan mustahkam bo‘lmagan islohotlarning
samaradorlik ko‘rsatkichlari juda past darajada bo‘ladi. Iqtisodiyotimizda islohotlar
Mamlakatimiz mustqaillikka erishgach yillar mobaynida qilinib kelinmoqda bu albatta
iqtisodiyotimizning hozirgi darajada bo‘lishining asosiy sabablardan biridir. Oxirgi yillarda
qilinayotgan islohotlar Mamlakatimiz iqtisodiyotini yangi bosqichga olib chiqdi. “ O‘zbekiston
– 2030 ” strategiyasining qabul qilinishi uchun ham dastlab bu strategiya uchun zamin yaratildi.
Dastlab 2017 – yil 5 – sentabrda “ Valyuta siyosatini liberallashtirish bo‘yicha birinchi
navbatdagi chora – tadbirlar to‘g‘risida” gi PF - 5177 – sonli Prezident Farmoni qabul qilindi
(Farmon, 2017). Bu Farmonga ko‘ra valyuta bozorini yanada liberallashtirish va aholiga qulay
shart sharoitlar yaratish ustuvor vazifa sifatida qabul qilindi. Endilikda chet el valyutasining
milliy valyutamizga bo‘lgan kursini bozor instrumentlariga asoslangan holda belgilanish chora
– tadbirlari ishlab chiqildi. Bu esa o‘z o‘zidan Markaziy bank operatsiyalarini bozor sharoitiga
moslashtirish va huquqiy tarafdan Markaziy bank mustaqil bo‘lishiga olib keldi. 11 – noyabr
2019 – yidal qabul qilingan “ O‘zbekiston Respublikasi Markaziy banki to‘g‘risida ” gi O‘RQ –
582 – sonli Qonun esa Markaziy bankning bozor munosabatlariga kirishi va milliy valyuta
barqarorligiga erishishning dastlabki qadamlaridan biri bo‘ldi (Qonun, 2019). Qonunning
asosiy maqsadi sifatida Markaziy bankning faoliyatini tartibga solish, mamlakatdagi pul –
kredit siyosatini amalga oshirish, nazorat qiluvchi, mamlakat hududida narxlarning, bank
tizimining, to‘lov tizimlari ishlashining barqarorligini ta’minlash qabul qilindi.
Iqtisodiyotimizda inflatsiyani jilovlash maqsadida 2019 – yil 19 – noyabrda “ Inflatsion
targetlash rejimiga bosqichma – bosqich o‘tish orqali pul – kredit siyosatini takomillashtirish
to‘g‘risida ” gi 5877 – sonli Prezident Farmoni qabul qilindi (Farmon, 2019). Bu Farmonning
www.e-itt.uz
III SON. 2024
102
mazmuni va mamlakatimiz iqtisodiyotida inflatsion targetlash rejimining joriy qilinishi haqida
Dotsent Shomansurova va O‘rinboyevning (2023) “ Milliy valyuta barqarorligini ta’minlashda
inflatsion targetlash usulining ahamiyati va o‘rni” mavzusidagi maqolasida o‘z izlanishlarini
olib borishgan va o‘zlarining xulosalarini berib o‘tishgan. Bu huquqiy – normativ hujjatlarning
qabul qilinishi va iqtisodiy islohotlarning samarali olib borilganligi natijasida 2023 – yil 11 –
sentabr kuni Prezidentimizning PF – 158 – sonli “ O‘zbekiston – 2030 ” strategiyasi to‘g‘risida
Farmoni qabul qilindi (Farmon, 2023). Farmonda mamlakatimizda 100 ta maqsadni amalga
oshirish va 2030 – yilga borib Mamlakatimiz iqtisodiyotining ko‘rsatkichlari tahlil qilindi.
Bu 100 ta mqasad Yurtimizning ijtimoiy hayotidan tortib mudofa tizimini mustahkamlashgacha
bo‘lgan soxalarni qabrab oldi. Bizning izlanishlarimiz asosan 2 – yo‘nalish “ Barqaror iqtisodiy
o‘sish orqali aholi faravonligini ta’minlash” yo‘nalishida olib boriladi.
Adabiyotlar sharhi.
Mamlakatda iqtisodiyotning rivojlanishi bu albatta ko‘plab omillarga aloqador bo‘ladi. Bu
omillar o‘z navbatida iqtisodchi olimlarning izlanishlari natijasida yuzaga kelgan nazariyalar
orqali tartibga solish uchun hukumat tomonidan eng muqobil nazariyalar tanlanib ular ustida
izlanishlar olib boriladi. Bu borada Fridman va Keyns nazarialarining o‘rni beqiyosdir. Fridman
nazariyasiga ko‘ra: – “ mamlakat iqtisodiyotida inflatsiya har doim va har yerda monetar hodisa
bo‘lib hisoblanib, inflatsiyaning asosiy omili sifatida muomilada pul massasining ortishi, pul
massasini nazorat qilish orqali narxlar barqarorligiga erishish, valyuta kursini bozor
mexanizmlari orqali o‘zini o‘zi tartibga solish ” kabi nazariyalarni ilgari surgan (CFI Team,
2022). Ingliz iqtisodchisi Keyns nazariyasiga ko‘ra: – “ hukumat xarajatlarni ko‘paytirish va
soliqlarni kamaytirish orqali muntazam ravishda iqtisodiyotni qo‘llab quvvatlashda foal
bo‘lishi, xarajatlar ko‘payishi natijasida taqchillik yuzaga kelsa ham, aholining bandlik
darajasini oshirish kerak va bu normal holat sifatida qaralgan ”
(Corporate Finance Institute,
n.d.). Iqtisodch olim Svensson (2010) nazariyasiga ko‘ra: “ iqtisodiyotda inflatsion targetlash
rejimini qo‘llash orqali foiz stavkalarini boshqarish, pul massasini nazorat qilish, valyuta
kursini tartibga solish, mamlakat iqtisodiyotining qisqa va o‘rta muddatli prognozlashtirish,
monetar siyosat samaradorligini oshirish kabi omillarni samarali tashkil qilish va iqtisodiy
o‘sishga erishish mumkinligini ” keltirib o‘tgan. “O‘zbekiston – 2030 ” strategiyasi ham
olimlarning izlanishlari va nazariyalari bilan jahon mamlakatlari tajribalari o‘rganilib,
umumlashtirilib bu rivojlanish strategiyasi ishlab chiqilgan. “ O‘zbekiston – 2030 ” strategiyasi
bu Mamlakatimizning 2030 – yilgacha bo‘lgan rivojlanish yo‘li. Bu strategiyani qabul
qilinishidan oldin yuqorida ko‘rib o‘tganimizdek dastlab iqtisodiyotimizda bozor
mexanizmlariga o‘tish, valyuta bozorini tartibga solish, Markaziy bankning mustaqilligini
ta’minlash, inflatsiyani jilovlash uchun jahon tajribalaridan kelib chiqib inflatsion targetlash
rejimini joriy qilish, chet el mamlakatlari bilan o‘zaro savdo – sotiq munosabatlarini yaxshilash,
eksport qiluvchi korxonalar uchun qulayliklar yaratish, import tovarlarini o‘rnini bosuvchi
mahsulotlarni ishlab chiqarish va mahalliylashtirish orqali mamlakatimizning ishlab chiqarish
hajmini oshirish, aholining bandligini ta’minlash, chet el investitsiyalarini kirib kelishini
jadallashtirish va qulay shart sharoitlar yaratish va boshqa ko‘plab islohotlar o‘tkazilishi
natijasida bu strategiyani qabul qilishimiz uchun shart sharoitlar yaratilgan va islohotlarni
yangi pag‘onaga olib chiqish va mamlakatimiz iqtisodiyotini rivojlantirish uchun bu strategiya
qabul qilingan. Mamlakatimiz iqtisodiyotida inflatsion targetlsh rejimiga bosqichma bosqich
o‘tish orqali iqtisodiyotimizda inflatsiya miqdorini jilovlash orqali milliy valyuta barqarorligini
ta’minlash asosiy maqsad qilib olingan, shunga ko‘ra: Markaziy bank tomonidan Inflatsion
targetlash natijasida ko‘zlangan maqsadga erishish uchun muqobil bo‘lgan pul – kredit
siyosatini yuritmoqda. Bu yilgi yillik inflatsiya miqdori Markaziy bank ma’lumotlariga ko‘ra
10,5 foiz miqdorida bo‘lishi kutilmoqda. “O‘zbekiston – 2030” strategiyasida ko‘zlangan
maqsadga ko‘ra 2030 – yilga borib iqtisodiyotimizda yillik inflatsiya miqdori 5 – 6 foiz tashkil
qilishi ko‘zda tutilgan. 2024 – yil 20 – noyabr bo‘lib o‘tgan Mamlakatimiz Prezidenti
www.e-itt.uz
III SON. 2024
103
ishtirokidagi Oliy Majlis Qonunchilik palatasining majlisida Yurtimiz iqtisodiyoti ilk bor 100
milliard dollardan oshganligi, aholi jon boshiga 3 ming dollarga yetishi kutilmoqdaligi 2018
yilda bu ko‘rsatkich 1
600 dollar bo‘lganligi, Jahon banki tomonidan Yevropa va Markaziy
Osiyoda iqtisodiyoti eng tez rivojlanayotgan mamlakatlarning 3 taligiga kiritilganligi,
yurtimizda kambag‘allik darajasi songi 4 yilda 23 foizdan 11 foizga tushganligi, Yurtimizning
eksport salohiyati qariyb 2 martaga oshib 25 millard dollardan, oltin valyuta zaxiramiz esa 40
milliard dollardan oshganligi, xorijiy invetitsiyalar miqdori 6 karraga ko‘payib buning
natijasida 1,5 million ta yangi ish o‘rinlari yaratilganligi, Yalpi ichki mahsulotimiz miqdorida
investitsiyalar miqdori 30 foiz darajasida ta’minlangani ta’kidlanib o‘tildi (Oʻzbekiston
Respublikasi Soliq qoʻmitasi, 2025). Bu erishilayotgan natijalardan ko‘rishimiz mumkinki
“O‘zbekiston - 2030” strategiyasida ko‘zlangan maqsadlarga birin ketin maqsadimizdan
og‘ishmagan holatda mamlakatimiz iqtisodiyotida muntazam ravishda islohotlar
qilinayotganini ko‘rishimiz mumkin. O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyev “
O‘zbekiston - 2030 ” strategiyasi haqida:
“O‘zbekiston Respublikasining 2030-yilgacha bo‘lgan davr uchun rivojlanish strategiyasi
" yurt ravnaqining bosh yo‘nalishlarini belgilab beradi. Uning asosiy maqsadi - odamlarning
tinchligi, osoyishtaligi va farovonligini ta’minlash, sog‘lom va barkamol avlodni tarbiyalash,
mamlakatni barqaror demokratik rivojlanish yo‘lidan izchil olib borish, jahon hamjamiyatida
munosib o‘rin egallashdan iborat. Strategiyada ularning farovon, barqaror va xavfsiz hayot
kechirishi, huquqlari va erkinliklarini kafolatlanadigan shart-sharoitlar yaratish yo‘nalishidagi
chora-tadbirlar nazarda tutilgan ”
(Claude.ai, 2025) .
Tadqiqot metodologiyasi.
Ilmiy izlanish jarayonida tahlil va yondashuv, o‘zaro solishtirish, mantiqiy va o‘zaro tahlil
qilish, guruhlashtirish va umumlashtirish, baxolash va prognozlashtirish, o‘zaro va qiyosiy
taqqoslash usullaridan keng foydalanilgan.
Tahlil va natijalar muhokamasi.
Izlanishlarimiz natijasida shuni xulosa qilib aytishimiz mumkinki, mazkur strategiya
Mamlakatimiz iqtisodiyotini yangi pag‘naga olib chiqish mumkin. Buning uchun albatta
Strategiyada ko‘zda tutilgan islohotlarning o‘tkazilishi va aniq hisob kitoblarga asoslangan
holda, chet elda ro‘y berayotgan voqea hodisalarni inobatga olib islohotlar samarali tashkil
qilinishi kerak. “ O‘zbekiston – 2030 ” strategiyasida 5 ta yo‘nalish bo‘yicha islohotlar olib
boriladi. Bular quyidagilar:
-
Har bir insonga o‘z salohiyatini ro‘yobga chiqarish uchun munosib sharitlar yaratish
-
Barqaror iqtisodiy o‘sish orqali aholi faravonligini ta’minlash
-
Suv resurslarini tejash va atrof – muhitni muhofaza qilish
-
Qonun ustuvorligini ta’minlash, xalq xizmatidagi davlat boshqaruvini tashkil etish
-
Xavfsiz va tinchliksevar davlat tamoyiliga asoslangan siyosatni izchil davom ettirish
Mavzumiz miliiy valyuta barqarorligini ta’minlash bo‘lgani uchun izlanishlarimiz asosan
iqtisodiy sohaga yo‘naltirilgan. Demak 2030 – yilga borib mamlakatimizda yillik inflatsiyani 5
– 6 foiz darajasida ta’minlash, pul – kredit tizimini, fizkal va tashqi savdo siyosatini o‘zaro
integratsiya qilish, Tovar va xizmatlar bozorida raqobat muhitini yaratish, qulay ishbilarmonlik
muhitini yaratish orqali investitsion muhitning jozibadorligini oshirish, eksport mahsulotlarini
ko‘paytirish, yalpi ichki mahsulot hajmini 160 milliard dollarga, aholining jon boshiga to‘g‘ri
keladigan daromadni 4 ming dollarga yetkazish kabi iqtisodiy islohotlar o‘tkazish ko‘zda
tutilgan. Quyidagi jadvalda Mamlakatimizda 2020 – yil yanvar oyidan boshlab inflatsiya
ko‘rsatkichlari bilan tanishishingiz mumkin. Ko‘rsatkichlar Markaziy bankning rasmiy saytidan
olingan.
www.e-itt.uz
III SON. 2024
104
1-rasm. Markaziy bank tomonidan taqdim qilingan inflatsiya ko‘rsatkichlari
(Cbu.uz, 2024)
1-rasmdan shuni ko‘rishimiz mumkinki 2020 – yil I choragida inflatsiya darajasi 14,3
foizni tashkil qilganini va 2024 – yil sentyabr oyi inflatsiya ko‘rsatkichi 10,5 foizni tashkil
qilganini ko‘rishimiz mumkin. Bu bir qarashda yaxshi ko‘rsatkichdek ko‘rinadi, lekin 2024 – yil
I choragida 8 foizdan sal ko‘proq bo‘lganini ko‘rishimiz mumkin. Inflatsiya darajasi har doim
Mamlakatning iqtisodiy holatiga qarab o‘zgarib turuvchi ko‘rsatkich hisoblanadi. Sentyabr
oyida yoqilg‘I mahsulotlarining narxida oshish kuzatilgan. Xususan, Propan narxi 52,1 foiz,
metan narxi 35,8 foiz va shuningdek temir yo‘l chiptalari narxi 45,5 foiz, tovarlar o‘rtacha 5
foizga, xizmatlar narxi 28,7 foizga oshgan (Muxtorova, 2024). Bu oyga kelib inflatsiya
darajasining oshishiga ta’sir qiluvchi omil sifatida eksport hajmining qisqarganini ham o‘z
ta’sirini ko‘rsatadi. Quyidagi jadval ma’lumotlari bilan tanishishingiz mumkin.
1-jadval
O‘zbekiston 2022-yil, 2023-yil yanvar va avgust oylarida Markaziy Osiyo davlatlariga
eksport hajmi (mln dollar)
(kun.uz, 2024)
Davlatlar
2022-yil
2023-yil
2023-yil
Qozog‘iston
882,1
950,6
872,5
Qirg‘iziston
601,6
491,5
365,8
Tojikiston
308,7
289,1
329,6
Turkmaniston
147,3
118,4
78,3
1
0
,5
1
0
,5
1
0
,5
1
0
,6
1
0
,6
8
,1
8
8
,3 8
,6 8,
8
8
,8 9 9
,2
9 8,
9
9
1
0
,4 11
1
1
,7 12
,2
1
2
,2
1
2
,3
1
2
,3
1
2
,2
1
2
,2
1
2
,3
1
2
,3
1
2
,2
11
1
0
,4
1
0
,5
9
,7 9,
8 10 1
0
,3 10
,6
1
0
,8 11
,1
1
1
,1
1
0
,9
1
0
,9
1
0
,7
1
0
,9 11
,4
1
1
,6
1
1
,1
1
1
,3
1
1
,5
1
1
,7
1
1
,7
1
4
,4
1
4
,2
0
1
4
,5
1
3
,6
1
3
,5 1
4
,3
INFLYATSIYA DARAJASI
www.e-itt.uz
III SON. 2024
105
Jadvaldan shuni ko‘rishimiz mumkinki, sentyabr oyining boshiga eksport hajmining
Markaziy Osiyo davlatlariga kamayganini ko‘rishimiz mumkin. Barcha qo‘shni
mamlakatlarimizga yil boshiga nisbatan kam eksport mahsulot qilingan. Eksport hajmining
kamayishini Investitsiya va Sanoat vazirligi ma’lumotiga ko‘ra bu eksport diversifikatsiyasi
bilan bog‘liqligini aytgan ya’ni xarid qobilyati yuqori bo‘lgan mamlakatlarga eksport
yo‘naltirilayotganlini aytgan. Lekin bu ko‘rsatkichlar 2022 – yil eksport hajmidan ham tushib
ketishi albatta salbiy ko‘rsatkich hisoblanadi. Inflatsiyaga ta’sir sifatida yana bir ko‘rsatkich bu
muomiladagi pul massasining ko‘payishi ham inflatsiya ko‘rsatkichining oshishiga olib keladi.
2-rasm. Markaziy bank tomonidan pul agregatlari to‘g‘risidagi ma’lumot
(O‘zbekiston
Respublikasi Markaziy banki, 2025)
Albatta iqtisodiyot rivojlanar ekan muomilada pul ko‘payishi tabiiy hol. Lekin
muomiladagi pulning ko‘payishi narxlar o‘sih davrida yuz bersa bu albatta inflatsiyaning
oshishiga, iste’mol narxlarining ko‘tarilishiga va aholining tumush darajasining pasayishiga olib
keladi. Jadvaldan ko‘rishimiz mumkinki har oyda pul agregatlari o‘sib borayotgani, bunga
mutanosib ravishda naqd pullar ham o‘sayotganini ko‘rishimiz mumkin. Markaziy bank
ma’lumotlariga tayanadigan bo‘sak yil yakunida Yalpi ichki mahsulotning real o‘sishi 6 – 6,5
foiz, yillik inflatsiya 9,5 foiz bo‘lishi kutilmoqda.
Xulosa va takliflar.
Ilmiy izlanishlarimizdan shuni xulosa qilib aytishimiz mumkinki, hozirgi kunda
mamlakatimizing iqtisodiy o‘sish suratlari dunyoda bo‘layotgan siyosiy vaziyatlar davrida
boshqa rivojlangan davlatlarga qaraganda ancha barqaror o‘sish suratlarini qayd etmoqda. “
O‘zbekiston – 2030 ” strategiyasida ko‘zda tutilgan maqsadlarga samarali iqtisodiy islohotlar
orqali mamlakatimizda bozor munosabatlariga asoslangan jamiyat qurish orqali ko‘zda
tutilgan natijalarga bemalol erisha oladigan iqtisodiyotga ega mamlakatdir. Yurtimiz
iqtisodiyoti 2025 – yilda Yalpi ichki mahsulot 1 kvadrillion 630 trillion so‘mdan oshishi,
Yaimning o‘shishi esa mos ravishda 2025 – yilda 6 foiz, 2026 – yilda 6,3 foiz va keyingi yilda 6,3
foiz bo‘lishi, inflatsiyaning yillik ko‘rsatkichi 2025 – yilda 7 foiz. 2026 – yilda 5 – 6 foiz va keyingi
yildan 5 foiz, mamlakatimiz iqtisodiyotiga kirib kelayotgan investitsiyalar miqdori ham oshishi
kutilmoqda. Markaziy bank raisi Mamarizo Nurmurodov bildirganidek: “ keyingi yillarda
0
50 000
100 000
150 000
200 000
250 000
300 000
Pul agregatlari (mlrd so'm)
Кенг маънодаги
пул массаси
(М2) 2=3+8
Миллий валютадаги
пул массаси 3=4+7
Муомаладаги
нақд пуллар
(М0) 5
www.e-itt.uz
III SON. 2024
106
mamlakatimizda yoqilg‘i resurslarining oshishi yuqoridagi ko‘rsatkichlarning hisob kitobiga
olingan va biz buning uchun zarur shart sharoitlar yaratgan holda bu ko‘rsatkichlarga
erishishni maqsad qilganmiz” (kun.uz, 2024). Demak kuchli iqtisodiy islohotlar orqali
mamlakatimizning iqtisodiyotini 2030 – yilga qadar “ daromadi yuqori bo‘lgan davlatlar ”
qatoriga kirita olamiz.
Adabiyotlar/ Литература/ Reference.
Cbu.uz. (2024). Yillik, yil boshidan va oylik inflyatsiya - O‘zbekiston Respublikasi Markaziy
banki.
[online]
Available
at:
https://cbu.uz/uz/monetary-policy/annual-
CFI Team (2022). Friedman Doctrine. [online] Corporate Finance Institute. Available at:
https://corporatefinanceinstitute.com/resources/equities/friedman-doctrine/
Claude.ai. (2025). Claude. [online] Available at:
https://claude.ai/chat/cd338c7d-7c67-
Corporate Finance Institute. (n.d.). John Maynard Keynes. [online] Available at:
https://corporatefinanceinstitute.com/resources/economics/john-maynard-keynes/
Farmon (2017) “Valyuta siyosatini liberallashtirish bo‘yicha birinchi navbatdagi chora –
tadbirlar to‘g‘risida” 2017-yil 5-sentyabrdagi PF-5177-sonli Farmon.
Farmon (2019) “Inflatsion targetlash rejimiga bosqichma-bosqich o‘tish orqali pul- kredit
siyosatini takomillashtirish to‘g‘risida ” PF-5877 sonli Farmon.
Farmon (2023) “ O‘zbekiston – 2030 ” 2023 – yil 11 – sentabrdagi PF – 158 – sonli Farmon
kun.uz (2024). ‘Валюта курсининг 1 фоизга қадрсизланиши инфляцияга 0,3-0,4 фоиз
таъсир кўрсатиши мумкин’ - МБ раиси. [online] Kun.uz. Available at:
kun.uz (2024). Ўзбекистоннинг Марказий Осиё мамлакатларига экспорти кескин
қисқарди. Нега? [online] Kun.uz. Available at:
Lars E.O. Svensson (2010) “ Inflation targeting ” Sveriges Riksbank, Stockholm University,
CEPR and NBER Journal of Monetary Economics, October . 66 b.
Mirziyoyev SH.M. (2021) “ Yangi O‘zbekiston Strategiyasi ” Toshkent, O‘zbekiston, 464 b.
Muxtorova H. (2024). O‘zbekistonda yil davomida propan narxi 52,1 foizga, metan esa 35,8
foizga oshdi. [online] Kursiv Media Uzbekistan. Available at:
https://uz.kursiv.media/uz/2024-
10-01/ozbekistonda-istemol-narxlari-yil-davomida-105-foizga-oshdi/
O‘zbekiston Respublikasi Markaziy banki. (2025). Pul agregatlari. [online] Available at:
https://cbu.uz/oz/statistics/dks/847195/
Oʻzbekiston Respublikasi Soliq qoʻmitasi. (2025). Prezident Shavkat Mirziyoyev ishtirokida
Oliy
Majlis
Qonunchilik
palatasining
majlisi.
[online]
Available
at:
https://gov.uz/oz/soliq/news/view/28081
Qonun (2019)“ O‘zbekiston Respublikasi Markaziy banki to‘g‘risida ” 2019 – yilda 11-
noyabr O‘RQ-582-sonli Qonun.
Shomansurova Z. va O‘rinboyev U. (2023) “ Milliy valyuta barqarorligini ta’minlashda
inflatsion targetlash usulining ahamiyati va o‘rni ” maqola.
