Ta’lim jarayonini boshqarishda sun’iy intellektdan foydalanish

inLibrary
Google Scholar
doi
 
Выпуск:
CC BY f
105-107
4
0
Поделиться
Маматов, Н., & Иброхимов, С. (2023). Ta’lim jarayonini boshqarishda sun’iy intellektdan foydalanish . Информатика и инженерные технологии, 1(2), 105–107. извлечено от https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25006
Нарзулло Маматов, Национальный исследовательский университет "Ташкентский институт инженеров ирригации и механизации сельского хозяйства"

Кандидат наук. проф.

Санжар Иброхимов, Наманганский государственный университет

Докторант кафедры информатики

Crossref
Сrossref
Scopus
Scopus

Аннотация

Maqolada sun’iy intellektdan ta'limni boshqarishda foydalanish afzalliklari ko’rib chiqilgan bo’lib, unda sun’iy intellektdan foydalanib talabalar faolligi, ularni bilim va ko’nikmalarini oshirish, ta’lim olishni individuallashtirish, iqtisodiy samaradorlikni oshirish va ta'lim boshqaruvini yaxshilash muammolari yechimlari bayon etilgan.


background image

105

TEXNOLOGIYALARI mavzusidagi Xalqaro ilmiy-texnik anjuman materiallari
13.10.2023. 90-94 bet.

23. Rustamov Maxammadi Jabborovich, Irgasheva Umida Abdimital kizi, and

Iskandarov Azizbek Ilxom o‘g‘li. “BIR JINSLI BO‘LMAGAN ISSIQLIK
TARQALISH TENGLAMASINI FURYE (O‘ZGARUVCHILARNI AJIRATISH)
USULI YORDAMIDA YECHISH”. RESEARCH AND EDUCATION, vol. 2, no. 2,
Feb. 2023, pp. 79-84, https://researchedu.org/index.php/re/article/view/1796.

24. Norqo’ziyev , Q. (2023). MOBIL ROBOTLAR UCHUN YO’LNI

REJALASHTIRISH ALGORITMI. Research and Implementation. извлечено от
https://fer-teach.uz/index.php/rai/article/view/746

25. Тангиров Х. Э., Алибоев С. Х. Методическая система организации

обучения математике в общеобразовательной школе с использованием
информационных технологий //Педагогические науки. – 2014. – №. 1. – С. 12-16.

TA’LIM JARAYONINI BOSHQARISHDA SUN’IY INTELLEKTDAN

FOYDALANISH

t.f.d. prof. Mamatov Narzullo Solidjonovich

“TIQXMMI” milliy tadqiqot universiteti

Ibroximov Sanjar Rustam oʻgʻli

Namangan davlat universiteti Informatika kafedrasi tayanch doktoranti

ib.sanjar93@gmail.com

Annotatsiya:

Maqolada sun’iy intellektdan ta'limni boshqarishda foydalanish

afzalliklari ko’rib chiqilgan bo’lib, unda sun’iy intellektdan foydalanib talabalar
faolligi, ularni bilim va ko’nikmalarini oshirish, ta’lim olishni individuallashtirish,
iqtisodiy samaradorlikni oshirish va ta'lim boshqaruvini yaxshilash muammolari
yechimlari bayon etilgan.

Kalit soʻzlar:

sun'iy intellekt, ta'limni boshqarish, individual ta’lim.

Kirish

Sun'iy intellekt (SI) turli sohalarni, jumladan, ta'lim tizimini ham tezkor

rivojlantirishga olib kelmoqda. Hozirgi kunda SIdan ta'limni boshqarishda qisman
qo’llanib kelinmoqda. Jumladan, o'quv jarayoni, talabalar natijalarini yaxshilash va
ma'muriy vazifalarni tartibga solish kabilarda qo’llanilmoqda. SI - bu mashinali
o’qitish algoritmlari, neyron tarmoqlar va tabiiy tilni qayta ishlash yordamida inson
aqliy jarayonlarini simulyatsiyalovchi ilg'or texnologiya bo’lib, u turli sohalarni,
jumladan sog'liqni saqlash, moliya va ishlab chiqarish rfbi sohalarini rivojlantirishga
katta hissa qo’shib kelmoqda. So'nggi yillarda SI ta'lim sohasiga ham kirib bordi
xususan, ta'limni boshqarishda SI o'quv jarayoni, ta’lim sifati yaxshilash va ma'muriy
vazifalarni avtomatlashtirishga mukammal bo’lmasada yordam bermoqda[5].

Ta'limni boshqarishda sun'iy intellektning qo'llanilishi

Hech shubha yo'qki sun'iy intellekt albatta insoniyat uchun qulayliklar yaratadi

va hayotning ko'plab sohalarida qo'llanilishi mumkin. Bunda ta’lim boshqaruvi ham


background image

106

bundan mustasno emas. Ko’plab olimlar va tadqiqotchilar SIni ta’limni boshqarish
sohasida qo'llanilishiga aniq usullarini ko'rsatishgan. Ta'lim boshqaruvi imkon qadar
SIdan ayrim muassasalarda kuzatilgan intellektual repetitorlik tizimlari yordamidan
foydalanadi. Intellektual repetitorlik tizimlari - bu talabalarga individual ta'lim berish
uchun SIdan foydalanadigan kompyuter dasturlaridir. Zhang va Li bu kabi tizimlar “har
bir talabaning individual ta’lim uslubiga moslasha oladi” deb hisoblashadi [1]. SIdan
foydalanganda o'qituvchilar vaqtini tejashligi va yanada izchil baholashi ta'minlanadi
va o’zlashtirishi past bo'lgan talabalarni aniqlash hamda maqsadli tadbirlarni amalga
oshirish uchun talabalar ma'lumotlarini tahlil qilishda ham undan foydalanish mumkin.
Shuningdek, SI individual o'rganish imkonini beradi. Individuallashtirilgan ta'lim
ko'plab ijobiy ta'sirlar ko'rsatadi, jumladan ta'limni yaxshilash natijalar va talabalar
faolligini oshirishi mumkin [2]. Umuman olganda, SIdan shaxsiylashtirilgan ta'lim
yo'llarini yaratishda ham foydalanish mumkin. Talabalar shaxsiy ehtiyojlari va
afzalliklaridan kelib chiqqan holda ularga sun'iy intellektga asoslangan chatbotlardan
foydalanishlari mumkin, savollariga javob berish va darsdan tashqari vaqtlarida ilmiy
jihatdan qo‘llab-quvvatlash turli xil maslahatlar berishi va fandagi ma’lumotlarga
to’yinishiga olib kelishi mumkin [3]. Quyida [4] ish muallifalari tomonidan ta’limga
oid quyidagi ma’lumotlar keltirilgan:

Individuallashtirilgan ta’lim.

SIni talabalarni kuchli, kuchsiz va o’qish

metodlarini tahlil qilish orqali yakka tartibda o'rganish tajribasini yaratishda qo’llash;

Baholash.

SI baholash jarayonini avtomatlashtirishi, vaqtni tejash va ob'ektiv

baholashni ta'minlaydi;

Talabalarni qo‘llab-quvvatlash:

SIga asoslangan chatbotlar talabalarga

uzluksiz yordam, ya’ni savollarga javob berishi va yo‘l-yo‘riq ko‘rsatadi;

Baxolar analitikasi.

SI talabalar ma'lumotlarini tahlil qilib, ularni

ko'nikmalarini bashoratlash, ko’rsatkichi past bo’lgan talabalarni aniqlash va ularni
ta’lim olishini davom etishi uchun tavsiyalar beradi;

O‘quv dasturlarini loyihalash.

SI asosida o‘quv dasturlarini loyihalashtirish

uchun talabalar faoliyati va fikr-mulohazalari haqidagi ma’lumotlarni tahlil qilish
orqali optimal o’quv dasturlani tuzish mumkin;

O‘qituvchilarni qo‘llab-quvvatlash.

SI o‘qituvchilarga baholash, darsni

rejalashtirish va fikr-mulohazalarni taqdim etish kabi vazifalarni bajarishda yordam
beradi.

Xulosa

SI

quvvatiga

ega

vositalar

o'qituvchilarga

o'rganish

tajribasini

individuallashtirish, talabalarning faolligini yaxshilash va real vaqt rejimida fikr-
mulohazalarni taqdim etishga yordam beradi. Bundan tashqari, u ta'lim muassasalariga
ma'muriy vazifalarni soddalashtirish, baholash va baholashni avtomatlashtirish hamda
resurslarni taqsimlashni optimallashtirishda yordam berishi mumkin. Ta'limni
boshqarishda SIni qo'llash ta'lim sifati va samaradorligini oshirishda samarali vosita,
biroq SI texnologiyasiga ehtiyotkorlik bilan yondashish va uning mumkin bo'lgan
cheklovlarini bilish shart.


background image

107

Foydalanilgan adabiyotlar ro‘yxati:

1.

Zhang, J., & Li, S. (2021). An overview of intelligent tutoring systems.

Journal of Educational Technology Development and Exchange, 14(1), 99-110.

2.

Chen, X., Li, L., Li, X., & Li, J. (2021). A review of personalized learning

based on artificial intelligence. International Journal of Emerging Technologies in
Learning, 16(4), 35-47.

3.

Liu, Y., Zhao, S., Li, J., & Zhang, B. (2020). Intelligent chatbots in education:

A review of recent advances. Educational Technology Research and Development,
68(1), 87-104.

4.

Singh, V., & Singh, A. (2021). Role of artificial intelligence in educational

management. Journal of Education and Practice, 12(12), 78- 85.

5.

Igbokwe, Innocent. (2023). Application of Artificial Intelligence (AI) in

Educational Management. International Journal of Scientific and Research
Publications (IJSRP). 13. 300. 10.29322/IJSRP.13.03.2023.p13536.


ARTIFICIAL INTELLIGENCE IN EDUCATION: PAVING THE WAY FOR

A MORE EFFECTIVE LEARNING EXPERIENCE

(DSc), prof. Mamatov Narzullo Solidjonovich

“TIIAME” National Research University

Ibrokhimov Sanjar Rustam ugli

Namangan state university

m_narzullo@mail.ru

Abstract:

Artificial Intelligence in Education (AIED) is rapidly evolving,

offering innovative possibilities to transform the way we approach learning and
teaching. While AIED initially focused on automating traditional educational practices,
its potential extends far beyond that. This review paper explores how AIED can offer
more than mere automation and why it is crucial to consider its role in supporting
collaborative learning, student forum monitoring, continuous assessment, AI learning
companions, AI teaching assistants, and as a research tool to enhance the learning
sciences. By examining these facets, we aim to shed light on the exciting opportunities
that AIED can bring to education while acknowledging the complex challenges and
ethical considerations involved.

Keywords:

Artificial Intelligence in Education (AIED), Innovative possibilities,

Transforming learning and teaching, Automation in education, Collaborative learning.

Introduction

The field of Artificial Intelligence in Education (AIED) has seen significant

growth and development in recent years. Initially, AIED aimed to automate existing
educational practices, but it has the potential to offer much more. In this review paper,
we explore how AIED can revolutionize education by going beyond automation and
fostering a more effective and inclusive learning experience. We delve into several key
areas where AIED can make a substantial impact, including collaborative learning,

Библиографические ссылки

Zhang, J., & Li, S. (2021). An overview of intelligent tutoring systems. Journal of Educational Technology Development and Exchange, 14(1), 99-110.

Chen, X., Li, L., Li, X., & Li, J. (2021). A review of personalized learning based on artificial intelligence. International Journal of Emerging Technologies in Learning, 16(4), 35-47.

Liu, Y., Zhao, S., Li, J., & Zhang, B. (2020). Intelligent chatbots in education: A review of recent advances. Educational Technology Research and Development, 68(1), 87-104.

Singh, V., & Singh, A. (2021). Role of artificial intelligence in educational management. Journal of Education and Practice, 12(12), 78-85.

Igbokwe, Innocent. (2023). Application of Artificial Intelligence (AI) in Educational Management. International Journal of Scientific and Research Publications (IJSRP). 13. 300. 10.29322/IJSRP.13.03.2023.p13536.

inLibrary — это научная электронная библиотека inConference - научно-практические конференции inScience - Журнал Общество и инновации UACD - Антикоррупционный дайджест Узбекистана UZDA - Ассоциации стоматологов Узбекистана АСТ - Архитектура, строительство, транспорт Open Journal System - Престиж вашего журнала в международных базах данных inDesigner - Разработка сайта - создание сайтов под ключ в веб студии Iqtisodiy taraqqiyot va tahlil - ilmiy elektron jurnali yuridik va jismoniy shaxslarning in-Academy - Innovative Academy RSC MENC LEGIS - Адвокатское бюро SPORT-SCIENCE - Актуальные проблемы спортивной науки GLOTEC - Внедрение цифровых технологий в организации MuviPoisk - Смотрите фильмы онлайн, большая коллекция, новинки кинопроката Megatorg - Доска объявлений Megatorg.net: сайт бесплатных частных объявлений Skinormil - Космецевтика активного действия Pils - Мультибрендовый онлайн шоп METAMED - Фармацевтическая компания с полным спектром услуг Dexaflu - от симптомов гриппа и простуды SMARTY - Увеличение продаж вашей компании ELECARS - Электромобили в Ташкенте, Узбекистане CHINA MOTORS - Купи автомобиль своей мечты! PROKAT24 - Прокат и аренда строительных инструментов