Korteveg-de friz tenglamasining simmetriyalar gruppasi

inLibrary
Google Scholar
doi
 
Выпуск:
CC BY f
252-254
5
0
Поделиться
Шарипов, Х., Абриев, Н., & Эсанов, А. (2023). Korteveg-de friz tenglamasining simmetriyalar gruppasi. Информатика и инженерные технологии, 1(2), 252–254. извлечено от https://inlibrary.uz/index.php/computer-engineering/article/view/25051
Crossref
Сrossref
Scopus
Scopus

Аннотация

Korteveg-de Friz tenglamasi sayoz suvlarning uzun to‘lqinlar nazariyasi va nochiziqli effekt va dispersiya hosil bo’ladigan boshqa fizik sistemalarida uchraydi. Mazkur ishda Korteveg-de Friz tenglamasining simetriyalar gruppalari o‘rganilgan.


background image

252

3.

Мысовских И.П. Применение ортогональных многочленов к

построению кубатурных формул - Ж В М и М Ф, 1972 г, 12, №2.

4.

Shmid X. Interpolatory cubature formulal and real ideals. - In: Quant.

Apporximate. N.Y.: Acad. Press, 1980 g.

5.

Ismatullayev G.P., Mirzakabilov R.N. Construction of Cubature Formulas

with Minimal Number of Nodes

// AIP Conference Proceedings. – 2021. – 2356. – pp.

00032.

KORTEVEG-DE FRIZ TENGLAMASINING SIMMETRIYALAR GRUPPASI

f-m.f.f.d. Sharipov Xurshid Fazliddinovich

O‘zbekiston Milliy universiteti Jizzax filiali

Abriyev Nematillo

Jizzax politexnika instituti

Esanov Abror

O‘zbekiston Milliy universiteti Jizzax filiali

Annotatsiya:

Korteveg-de Friz tenglamasi sayoz suvlarning uzun to‘lqinlar

nazariyasi va nochiziqli effekt va dispersiya hosil bo’ladigan boshqa fizik sistemalarida
uchraydi. Mazkur ishda Korteveg-de Friz tenglamasining simetriyalar gruppalari
o‘rganilgan.

Kalit so‘zlar:

Korteveg-de Friz tenglamasi, simmetriyalar gruppasi, vektor

maydonlar, differinsianal invariant.

Asosiy qism.

Ikki noma’lumli uchinchi tartibli

𝑢

𝑡

+ 𝑢

𝑥𝑥𝑥

+ 𝑢𝑢

𝑥

= 0

(1)

Korteveg-de Friz tenglamasini ko‘rib chiqamiz. Ushbu

𝑉 = 𝜉

𝜕

𝜕𝑥

+ 𝜏

𝜕

𝜕𝑡

+ 𝜑

𝜕

𝜕𝑢

vektor maydon tenglamani qanoatlantiruvchi barcha

𝑢

lar uchun, bir parametrli

simmetriyalar gruppasini hosil qilishi uchun

𝜑

𝑡

+ 𝜑

𝑥𝑥𝑥

+ 𝑢𝜑

𝑥

+ 𝑢

𝑥

𝜑 = 0

(2)

tenglikni qanoatlantirishi zarur va yetarli.
Bunda

𝜑

𝑡

va

𝜑

𝑥

− 𝑉

vektor maydoning birinchi davomining koeffisentlari;

𝜑

𝑥𝑥𝑥

= 𝐷

𝑥

3

𝜑 − 𝑢

𝑥

𝐷

𝑥

3

𝜉 − 𝑢

𝑡

𝐷

𝑥

3

𝜏 − 3𝑢

𝑥𝑥

𝐷

𝑥

2

𝜉 − 3𝑢

𝑥

+ 𝐷

𝑥

2

𝑡 − 3𝑢

𝑥𝑥𝑥

𝐷

𝛼

𝜉 −

−3𝑢

𝑥𝑥𝑥𝑡

𝐷

𝑥

𝜏

Bu ifodalarni

(2)

ga qo’yib

𝑢

𝑡

= −𝑢

𝑥𝑥𝑥

− 𝑢𝑢

𝑥

tenglikni hisobga olgan holda

sistemalar gruppasini aniqlaymiz. Natijada

𝜉

𝑡

− 𝑢(𝜑

𝑢

− 𝜏

𝑡

) + 𝑢(𝜑

𝑢

− 𝜉

𝑥

)𝑒𝜑 = 0

va

𝜑

𝑡

+ 𝜑

𝑥𝑥𝑥

+ 𝑢𝜑

𝑥

= 0

tenglamalarni hosil qilamiz.


background image

253

Bu tenglamalar quydagi

𝜉 = 𝐶

1

+ 𝐶

3

𝑡 + 𝐶

4

𝑥

𝜏 = 𝐶

2

+ 3𝐶

4

𝑡

𝜑 = 𝐶

3

− 2𝐶

4

𝑢

umumiy yechimga ega. Shuning uchin Korteveg-de Friz tenglamasi simmetriyalar
gruppasi quydagi vektor maydon oqimi yordamida hosil qilinadi:

𝑉

1

=

𝜕

𝜕𝑥

, 𝑉

2

=

𝜕

𝜕𝑡

, 𝑉

3

= 𝑡

𝜕

𝜕𝑥

+

𝜕

𝜕𝑢

, 𝑉

4

= 𝑥

𝜕

𝜕𝑥

+ 3𝑡

𝜕

𝜕𝑡

− 2𝑢

𝜕

𝜕𝑢

Bu vektor maydonlarining kommutatorlari quydagi jadval asosida topiladi.

[ ]

𝑉

1

𝑉

2

𝑉

3

𝑉

4

𝑉

1

0

0

0

𝑉

1

𝑉

2

0

0

𝑉

1

3𝑉

2

𝑉

3

0

−𝑉

1

0

−2𝑉

3

𝑉

4

−𝑉

1

−3𝑉

2

2𝑉

3

0

Xulosa.

Shunday qilib, Korteveg-de Friz tenglamasining simmetriyalar

gruppasini topdik va u Li algebrasini tashkil etishini ko‘rsatdik.

Foydalanilgan adabiyotlar roʻyxati:

1.

Sharipova S., Sharipov X. Орбиты семейства векторных полей и

гиперболический параболоид //Журнал математики и информатики. – 2022. – Т.
2. – №. 1.

2.

Шарипов

Хуршид

Фазлиддинович,

&

Шарипова

Садокат

Фазлиддиновна.

(2022).

РЕАЛИЗАЦИЯ

ВИЗУАЛИЗАЦИИ

ПРИ

ДОКАЗАТЕЛЬСТВЕ ТЕОРЕМЫ ЭЙЛЕРА В ПЛАНИМЕТРИИ И ЕЕ
АНАЛОГ.

International Journal of Contemporary Scientific and Technical

Research

,

1

(2),

373–377.

Retrieved

from

https://journal.jbnuu.uz/index.php/ijcstr/article/view/207

3.

Fazliddinovich S. X., Fazliddinova S. S. MATEMATIKA DARSLARIDA

VIZUALIZATSIYALASHTIRISH

USULLARIDAN

FOYDALANISH

//International Journal of Contemporary Scientific and Technical Research. – 2022. –
С. 289-292.

4.

Sharipov X. F., Boymatov B., Abriyev N. Singular foliation generated by an

orbit of family of vector fields //Advances in Mathematics: Scientific Journal. – 2021.
– Т. 10. – С. 2141-2147.

5.

Guzal A., Abdigappar N., Xurshid S. Differential Invariants of One

Parametrical Group of Transformations //Mathematics and Statistics. – 2020. – Т. 8. –
№. 3. – С. 347-352.

6.

Sharipov X. F., Abriyev N. T., Boymatov B. FAZODA KILLING VECTOR

MAYDONLAR GEOMATRIYAS //Toshkent Viloyati Chirchiq Davlat Pedagogika
Instituti. – 2021.


background image

254

7.

Sharipov X. F., Sharipov S. S. DIFFERENTIAL INVARIANTS OF

SUBMERSIONS

//СОВРЕМЕННЫЕ

ПРОБЛЕМЫ

ПРИКЛАДНОЙ

МАТЕМАТИКИ, ИНФОРМАТИКИ И

8.

Шарипов Х. и др. МЕТОДИЧЕСКИЕ РЕКОМЕНДАЦИИ ПО

ОБУЧЕНИЮ РЕШЕНИЮ ЗАДАЧ НА ПОСТРОЕНИЕ. – 2023.

9.

Sharipov X., Tirkashev D., Salimov E. IKKI O’LCHOVLI YEVKLID

FAZOLARIDA KILLING VEKTOR MAYDONLAR GEOMETRIYASI //Academic
research in educational sciences. – 2022. – Т. 3. – №. 5. – С. 718-725.

10.

Sharipov X. F., Xoliqov L., Sharipova S. F. BA’ZI BIR SONLI

YIG’INDILARNI KETMA-KETLIKNING DISKRET HOSILASI YORDAMIDA
HISOBLASH //Academic research in educational sciences. – 2021. – Т. 2. – №. CSPI
conference 3. – С. 529-532.

11.

Ражабов Э. О., Шарипов Х. Ф. О геометрии орбит конформных

векторных полей в Евклидовом пространстве //Bulletin of the Institute of
Mathematics. – 2021. – Т. 4. – №. 1. – С. 2181-9483.

12.

Narmanov A., Sharipov X. On the Geometry of Submersions //Proceedings

of the Twenty-Second International Conference on Geometry, Integrability and
Quantization. – Bulgarian Academy of Sciences, Institute for Nuclear Research and
Nuclear Energy, 2021. – Т. 22. – С. 199-209.


БРИКЕТЛАР ТАЙЁРЛАШНИНГ ИШЛАБ ЧИҚАРИШ

РИВОЖЛАНИШИГА ТАЪСИРИ

доц. А.А. Хакимов, Х. Собиров

Фарғона политехника институти

Аннотация:

Мақолада брикет тайёрлашда кўмир таркибининг ахамияти

тахлил қилинган.

Таянч сўзлар:

кўмир таркиб, Брикет, қўнғир кўмир, ҳарорат, тош кўмир.

Истемолчилар томонидан фойдаланиб келинаётган кўмир махсулотлари

хеч қандай ишлов берилмаган холатларда ёқилади. Кўмирнинг асосий таркибий
қисмлардан ташқари, кўмир таркибида ҳар хил ёнмайдиган кул ҳосил қилувчи
қўшимчалар мавжуд. Ушбу ҳолат атроф-муҳитни ифлосланишига ва кўмирнинг
тўлиқ ёнишига қаршилик қилади. Бундан ташқари, кўмир таркибида тошнинг
мавжудлиги кўмирнинг ўзига хос ёниш хароратини пасайтиради. Кўмирнинг
синфланиши ва қазиб олишда унинг таркибидаги минерал моддалар миқдори
хилма-хил бўлади. Кўмирларнинг ер қарида сақланганлик вақт оралиғига қараб
кул миқдори 6 дан 30% гача бўлади. Истемолчилар томонидан фойдаланиш учун
мўлжалланган қўнғир кўмирнинг максимал кул миқдори 10% дан ошмаслиги
талаб этилади [5].

Кўмирнинг яна бир зарарли таркибий қисмларидан бири бу,

олтингугуртдир. Олтингугуртни ёқиш жараёнида унинг таркибидан оксидлар
ажралиб чиқиб, улар атмосферада олтингугурт кислотасига айланади. У атроф

Библиографические ссылки

Sharipova S., Sharipov X. Орбиты семейства векторных полей и гиперболический параболоид //Журнал математики и информатики. - 2022. - Т. 2.-№. 1.

Шарипов Хуршид Фазлиддинович, & Шарипова Садокат Фазлиддиновна. (2022). РЕАЛИЗАЦИЯ ВИЗУАЛИЗАЦИИ ПРИ ДОКАЗАТЕЛЬСТВЕ ТЕОРЕМЫ ЭЙЛЕРА В ПЛАНИМЕТРИИ И ЕЕ АНАЛОГ. International Journal of Contemporary Scientific and Technical Research, 1(2), 373-377. Retrieved from https://iournal.jbnuu.uz/index.php/ijcstr/article/view/207

Fazliddinovich S. X., Fazliddinova S. S. MATEMATIKA DARSLARIDA VIZUALIZATSIYALASHT1R1SH USULLAR1DAN FOYDALAN1SH //International Journal of Contemporary Scientific and Technical Research. - 2022. -C. 289-292.

Sharipov X. F., Boymatov B., Abriyev N. Singular foliation generated by an orbit of family of vector fields //Advances in Mathematics: Scientific Journal. - 2021. -T. 10.-C. 2141-2147.

Guzal A., Abdigappar N., Xurshid S. Differential Invariants of One Parametrical Group of Transformations //Mathematics and Statistics. - 2020. - T. 8. -№. 3.-C. 347-352.

Sharipov X. F„ Abriyev N. T„ Boymatov B. FAZODA KILLING VECTOR MAYDONLAR GEOMATRIYAS //Toshkent Viloyati Chirchiq Davlat Pedagogika Instituti. -2021.

Sharipov X. F., Sharipov S. S. DIFFERENTIAL INVARIANTS OF SUBMERSIONS //СОВРЕМЕННЫЕ ПРОБЛЕМЫ ПРИКЛАДНОЙ МАТЕМАТИКИ, ИНФОРМАТИКИ И

Шарипов X. и др. МЕТОДИЧЕСКИЕ РЕКОМЕНДАЦИИ ПО ОБУЧЕНИЮ РЕШЕНИЮ ЗАДАЧ НА ПОСТРОЕНИЕ. - 2023.

Sharipov X., Tirkashev D„ Salimov E. IKKI O’LCHOVLI YEVKLID FAZOLARIDA KILLING VEKTOR MAYDONLAR GEOMETRIYASI //Academic research in educational sciences. - 2022. - T. 3. - №. 5. - C. 718-725.

Sharipov X. F., Xoliqov L., Sharipova S. F. BA’ZI BIR SONLI YIGTNDILARNI KETMA-KETLIKNING DISKRET HOSILASI YORDAMIDA HISOBLASH //Academic research in educational sciences. - 2021. - T. 2. - №. CSPI conference 3. - C. 529-532.

Ражабов Э. О., Шарипов X. Ф. О геометрии орбит конформных векторных полей в Евклидовом пространстве //Bulletin of the Institute of Mathematics. - 2021. - T. 4. - №. 1. - C. 2181 -9483.

Narmanov A., Sharipov X. On the Geometry of Submersions //Proceedings of the Twenty-Second International Conference on Geometry, Integrability and Quantization. - Bulgarian Academy of Sciences, Institute for Nuclear Research and Nuclear Energy, 2021,- T. 22. - С. 199-209.

inLibrary — это научная электронная библиотека inConference - научно-практические конференции inScience - Журнал Общество и инновации UACD - Антикоррупционный дайджест Узбекистана UZDA - Ассоциации стоматологов Узбекистана АСТ - Архитектура, строительство, транспорт Open Journal System - Престиж вашего журнала в международных базах данных inDesigner - Разработка сайта - создание сайтов под ключ в веб студии Iqtisodiy taraqqiyot va tahlil - ilmiy elektron jurnali yuridik va jismoniy shaxslarning in-Academy - Innovative Academy RSC MENC LEGIS - Адвокатское бюро SPORT-SCIENCE - Актуальные проблемы спортивной науки GLOTEC - Внедрение цифровых технологий в организации MuviPoisk - Смотрите фильмы онлайн, большая коллекция, новинки кинопроката Megatorg - Доска объявлений Megatorg.net: сайт бесплатных частных объявлений Skinormil - Космецевтика активного действия Pils - Мультибрендовый онлайн шоп METAMED - Фармацевтическая компания с полным спектром услуг Dexaflu - от симптомов гриппа и простуды SMARTY - Увеличение продаж вашей компании ELECARS - Электромобили в Ташкенте, Узбекистане CHINA MOTORS - Купи автомобиль своей мечты! PROKAT24 - Прокат и аренда строительных инструментов