РЕЗУЛЬТАТЫ ЭФФЕКТИВНОСТИ УСЛУГ МЕДИЦИНСКОГО СТРАХОВАНИЯ В БОЛЬНИЦАХ

ВАК
inLibrary
Google Scholar
Выпуск:
CC BY f
80-83
36
10
Поделиться
Ризаев, Ж., & Мамадиѐров, А. (2022). РЕЗУЛЬТАТЫ ЭФФЕКТИВНОСТИ УСЛУГ МЕДИЦИНСКОГО СТРАХОВАНИЯ В БОЛЬНИЦАХ. Журнал вестник врача, 1(2), 80–83. https://doi.org/10.38095/2181-466X-2020942-79-82
Crossref
Сrossref
Scopus
Scopus

Аннотация

Принимаются организационные меры но внедрению обязательного медицинского страхования в системе здравоохранения Республики Узбекистан, с углубленным изучением опыта социально-экономически эффективных областей медицинского страхования в системе здравоохранения развитых стран. Согласно исследованию мирового опыта и анализу работы больниц, внедрение системы медицинского страхования позволит улучшить качество медицинских услуг для пациентов в лечебно-профилактических учреждениях, приведет к формированию социально-экономических отношений в обществе на основе принципов справедливости.

Похожие статьи


background image

Доктор ахборотномаси № 2 (94)—2020

79

Аҳоли саломатлиги ривожланган мамлакатларнинг ижтимоий – иқтисодий даражаси-

нинг муҳим кўрсаткичи бўлиб, жамиятда мавжуд меҳнат потенциалининг ажралмас қисми
ҳисобланади. Аҳоли саломатлиги кўрсаткичлари миллий соғлиқни сақлаш тизимининг ҳо-
латига тўғридан–тўғри боғлиқ бўлиб, унинг фаолияти молиялаштириш жараѐни ташкил
қилинишида ўз аксини топади. Ҳозирги кунда соғлиқни сақлашни молиялаштиришнинг
манбалари бюджет маблағлари, суғурта компаниялари маблағлари, фуқароларнинг шахсий
маблағлари ва корхоналар маблағлари ҳисобланади [1].

Тиббий суғурта тизими соғлиқни сақлаш тизимини молиялаштиришнинг мақбул-

лаштириш жараѐнида фуқароларнинг бепул тиббий ѐрдам олишини таъминловчи асосий
бозор молиявий механизми ҳисобланади. Аҳолининг тиббий ѐрдамга бўлган эҳтиѐжи
соғлиқни сақлаш тизимининг молиялаштириш манбаидан қатъий назар қондирилиши шарт.
Давлат томонидан аҳолига кафолатланган тиббий хизмат кўрсатишнинг адолатли тамойил-
ларидан бири – давлат ва хусусий тиббиѐт муассасаларига тўғри тақсимланган тиббий
суғурта тизимини жорий қилишни тақазо қилади [4].

DOI: 10.38095/2181-466X-2020942-79-82 УДК: 614.2

ШИФОХОНАЛАРДА ТИББИЙ СУҒУРТА ХИЗМАТИНИНГ САМАРАДОРЛИГИ

НАТИЖАЛАРИ

Ж. А. Ризаев, А. М. Мамадиѐров

Самарқанд Давлат тиббиѐт институти, Самарқанд,

Тошкент тиббиѐт академияси, Тошкент, Ўзбекистон

Ключевые слова:

система здравоохранения, медицинские услуги, обязательное медицинское страхование.

Таянч сўзлар:

соғлиқни сақлаш тизими, мажбурий тиббий суғурта, тиббий хизмат.

Key words:

a healthcare system, medical insurance, medical services.

Дунѐнинг ривожланган мамлакатлари тиббиѐт тизимида қўлланилаѐтган тиббий суғурта тизимининг

ижтимоий-иқтисодий самарадор йўналишларига оид тажрибасини чуқур ўрганган ҳолда Ўзбекистон Респуб-
ликаси соғлиқни сақлаш тизимида аҳолига тиббий хизмат кўрсатишда мажбурий тиббий суғурта тизимини
жорий қилиш бўйича ташкилий чора-тадбирлар амалга оширилмоқда. Жаҳон тажрибасини ўрганиш ҳамда
шифохоналарда ўтказилган таҳлиллар натижаларига кўра тиббий суғурта тизимини жорий қилиш даволаш-
профилактика муассасаларида беморларга тиббий хизмат кўрсатиш сифатини оширади, жамиятда ижтимоий-
иқтисодий муносабатларни адолат тамойилларига асосида шаклланишига олиб келади.

РЕЗУЛЬТАТЫ ЭФФЕКТИВНОСТИ УСЛУГ МЕДИЦИНСКОГО СТРАХОВАНИЯ В БОЛЬНИЦАХ

Ж. А. Ризаев, А. М. Мамадиѐров

Самаркандский Государственный медицинский институт, Самарканд,

Ташкентская медицинская академия, Ташкент, Узбекистан

Принимаются организационные меры по внедрению обязательного медицинского страхования в

системе здравоохранения Республики Узбекистан, с углубленным изучением опыта социально-экономически
эффективных областей медицинского страхования в системе здравоохранения развитых стран. Согласно
исследованию мирового опыта и анализу работы больниц, внедрение системы медицинского страхования
позволит улучшить качество медицинских услуг для пациентов в лечебно-профилактических учреждениях,
приведет к формированию социально-экономических отношений в обществе на основе принципов
справедливости.

SERVICE PERFORMANCE RESULTS OF HEALTHCARE INSURANCE IN HOSPITALS

J. A. Rizaev, A. M. Mamadiyorov

Samarkand state medical institute, Samarkand,

Tashkent Medical Academy, Tashkent, Uzbekistan

Organizational measures are being taken to introduce compulsory medical insurance in the healthcare system of

the Republic of Uzbekistan, with in-depth study of the experience of socially and economically effective areas of med-
ical insurance in the medical system of developed countries. According to a study of world experience and work anal-
ysis of hospitals, the introduction of a medical insurance system will improve the quality of medical services for pa-
tients in medical institutions, will lead to the formation of socio-economic relations in society based on the justice
principles.

Ж. А. Ризаев, А. М. Мамадиѐров


background image

Доктор ахборотномаси № 2 (94)—2020

80

Дастлабки тиббий суғурта тизими ғояси 1880 йил канцлер Отто Фон Бисмарк томони-

дан таклиф этилган бўлиб, 1883 йилда қабул қилинган тиббий суғурта ҳақидаги акт тибби-
ѐтда суғурта тизимига асос солган. Ривожланган мамлакатларнинг тиббий суғурта тизими 2
турдан: ихтиѐрий ва мажбурий тиббий суғурта тизимидан иборат [2].

1922 йилда Япония ҳукумати томонидан йирик корхоналар ва заводларда ишловчи

ишчилар ва шахтѐрларни тиббий суғурта билан қамраб олиш тўғрисидаги қонун қабул
қилинган, 1938 йилдан фермерлар ва балиқчилар, 1958 йилдан бошлаб эса барча фуқаролар
учун тиббий суғурта тизими жорий қилинган. Россия Федерациясида эса 1993 йил қабул
қилинган тиббий суғурта тўғрисидаги қонунга кўра ишловчи ходимлар иш берувчи томони-
дан, аҳолининг ижтимоий муҳтож қатлами давлат томонидан тиббий суғурталанади [3].

Ўзбекистонда ихтиѐрий тиббий суғурта тизими 2003 йилдан жорий қилинган бўлиб,

бу тизим мамлакатимизда аҳолига тиббий хизмат кўрсатишнинг замонавий бозор меха-
низмларини жорий қилинишининг дастлабки қадамлари ҳисобланади. Ўзбекистонда 2003
йилда 1 дона, 2004 йилда 2 та, 2005 йилда 3 та, 2006 йилда 7 та, 2007 йилда 9 та ва 2020
йилга келиб 10 дан ортиқ суғурта компаниялари ихтиѐрий тиббий суғурта тизимида фаоли-
ят юритмоқда [5]. Бугунги кунга келиб эса, суғурта компанияларини ҳам, тиббиѐт муассаса-
ларини ҳам амалга ошираѐтган фаолиятларини, хизматлар сифатини ва кўрсатилаѐтган хиз-
матнинг ҳалқаро мезонларга мос келишини таҳлил килиш имконияти яратилди.

Тадқиқот мақсади.

Ихтиѐрий тиббий суғурта хизмати орқали даволанган беморларга

кўрсатилган тиббий хизмат сифатини ва иқтисодий натижаларини таҳлил қилиш

Тадқиқот манбалари ва ўрганиш усуллари.

Ўрганишлар натижасида, 2017-2019

йилларда Тошкент тиббиѐт академияси клиникаларида ихтиѐрий тиббий суғурта тизими
орқали даволанган беморларнинг статистик, иқтисодий таҳлиллар асосида даволаш самара-
дорлиги, кўрсатилган тиббий хизматнинг молиявий маблағлар миқдори таҳлил қилинди ва
баҳоланди. Кўрсатилган тиббий хизмат сифатини баҳолаш учун беморларда аноним сўров-
нома ўтказиш усулидан фойдаланилди. Аноним сўровномада 7 туркумдаги 42 турдаги са-
воллардан иборат сўровнома ишлаб чиқилиб, турли хил кўрсаткичлар қамраб олинди. Ре-
троспектив таҳлил орқали даволанган беморлар сони, уларнинг ѐши, жинси, шифохонада
даволаниш кунлари, Ҳалқаро касалликлар таснифи (ХКТ-10) бўйича касалликларнинг нозо-
логияси ўрганилган бўлса, иқтисодий таҳлил усуллари ѐрдамида бир беморни даволаш учун
сарф қилинган маблағ миқдори, шу жумладан бир беморга ўтказилган текширувлар, сарф
қилинган реактив ва диагностика ашѐлари, дори-дармон ҳамда тиббий жиҳозлар, бир ўрин
куни ҳамда беморни овқатлантириш учун сарф қилинган маблағлар алоҳида ўрганилди.
Олинган натижаларнинг вариацион статистика усули ѐрдамида қайта таҳлил қилинди. Та-
фовутлар хаққонийлиги Студент мезони ѐрдамида 95% (р<0,05) атрофида баҳоланди.

Суғурта компаниялари билан даволаш-профилактика муассасаси ўртасида беморлар-

ни текшириш, даволаш ва реабилитация қилиш тўғрисида имзоланган шартнома бўйича,
Ўзбекистон Республикаси Қонунлари ва Қонун ости ҳужжатлари асосида томонларнинг
хуқуқ ва мажбуриятлари, улар ўртасида юзага келган низоли ҳолатларда суд органлари
орқали низоларни бартараф этиш белгиланган, фуқаронинг Конституциявий ҳуқуқлари эса
фуқаро билан суғурта компаниялари ўртасидаги хуқуқий ҳужжатлар асосида кафолатлан-
ган.

Натижалар.

2017-2019 йилларда клиникада жами 89 нафар бемор ихтиѐрий тиббий

суғурта полиси орқали текширишлардан ўтган ва даволанган бўлиб, уларнинг 47 нафарига
амбулатор шароитда, 42 нафарига стационар шароитда малакали тиббий ѐрдам кўрсатилган.

Тиббий суғурта тизими орқали амбулатор мурожаат қилган беморларнинг 31,7% ни

юрак қон томир тизими касалликлари, 23,1% ни таянчч харакат тизими касалликлари,
19,4%ни асаб тизими касалликлари ва 25,8% ни бошқа аъзолар касалликлари ташкил
қилган.

Стационар шароитда даволанган беморларнинг 37,2% ни юрак-қон-томир тизими ка-

салликлари, 18,3% ни асаб тизими касалликлари, 16,5% ни нафас олиш тизими касалликла-

Оригинальная статья


background image

Доктор ахборотномаси № 2 (94)—2020

81

ри, 13,1% ни ҳазм аъзолари касалликлари ва 14,9% ни бошқа аъзолар касалликлари ташкил
қилган.

Даволанган беморларнинг 15,7% гипертония касаллиги, 13,1% юрак ишемик касалли-

ги, 11,6% бош мияда қон айланишининг бузилиши, 9,0% ўпканинг сурункали обструктив
касаллиги, 7,8% ошқозон ва 12 бармоқли ичак яра касаллиги, 6,3% жигар циррози ва 36,5%
бошқа ташҳислар билан даволанган (1-жадвал).

Даволанган беморларни суғурталаш 3 та суғурта компаниялари ҳамда бир корхона то-

монидан амалга оширилган бўлиб (НКМК, ―Глобал Ассист‖ СК,«ДД Генерал» МЧЖ СК,
―Ўзбекинвест‖ СК), 47 нафар амбулатор мурожаат қилган беморларнинг амбулатор
кўрикдан ўтиши ва маслаҳат олиши учун ўртача 1,2 кун сарфланган бўлиб, суғурта компа-
ниялари томонидан бир бемор учун ўртача амбулатор текширувлар учун 84125 сўм
тўловлар амалга оширилган. 42 нафар стационар даволанган беморларнинг ўртача шифохо-
нада ѐтиши 6,6 кунни ташкил қилган, суғурта компаниялари томонидан стационар шароит-
да даволанган бир бемор учун ўртача 2 млн. 295 минг сўм тўловлар амалга оширилган. Ста-
ционар шароитда даволанган беморларни дори – дармонлар ва тиббий жиҳозлар билан
шифохона томонидан таъминлаш 92% ни ташкил қилган.

Шифохонада беморларга суғурта тизими шаклида кўрсатилган тиббий хизмат сифати-

ни ўрганиш мақсадида, ўтказилган аноним сўровномалар натижаларига кўра, 78,2% бемор-
лар тиббий хизмат сифатидан қониқганлигини, 16,1% беморлар жавоб беролмаслигини,
5,7% беморлар хизмат кўрсатиш сифати пастлигини билдирган.

Тиббий хизмат суғурта компаниялари билан клиника ўртасида (ѐки иш берувчи таш-

килот билан ҳам, 3 томонлама) беморларни текшириш, даволаш ва реабилитация қилиш
тўғрисида имзоланган шартнома асосида амалга оширилган. Шартнома талабларига кўра
клиника беморларни тасдиқланган стандартлар асосида текшириш, даволаш ва реабилита-
ция муолажаларини ўтказиш, агарда даволаш жараѐнида асоратлар содир бўлса, клиника
маблағлари томонидан даволаш мажбурияти клиникага юкланган бўлса, суғурта компания-
лари (иш берувчи ташкилот)га эса амалга оширилган беморларни текшириш, даволаш ва
реабилитация муолажалари учун ССВ томонидан тасдиқланган прейскурант асосида
тўловларни 1 ой муддат ичида амалга ошириш мажбурияти юкланган. Даволанган беморлар
орасида даволаш жараѐнида асоратлар кузатилмаган, суғурта компаниялари билан шифохо-
налар ўртасидаги молиявий муносабатларда низоли ҳолатлар юзага келмаган, беморларни
текшириш, даволаш ва реабилитация қилиш учун тўловларни суғурта компанияси томони-
дан якуний тўловлар 1 ой муддат ичида амалга оширилган. Клиника томонидан топилган
маблағлар дори-дармон, тиббий жиҳозлар харидига ва сервис хизматлари кўламини кен-
гайтиришга сарфланган.

Хулоса:

Тиббий суғурта тизими – аҳолига кўрсатилаѐтган тиббий хизмат сифатини

яхшилашнинг замонавий бозор механизми бўлиб, унинг жорий қилиниши асосида Давлат
томонидан ҳар бир фуқаронинг соғлиги кафолатланади. Суғурта компаниялари томонидан
даволаш ва реабилитация жараѐни ҳалқаро мезонларга мос келувчи стандартлар асосида
амалга оширилишининг қатъиий назорати, даволаш-профилактика муассасаларида бемор-

Ташҳис

Фоиз

1

Гипертония касаллиги

15,7%

2

Юрак ишемик касаллиги

13,1%

3

Бош мияда қон айланишининг бузилиши

11,6%

4

Ўпканинг сурункали обструктив касаллиги

9,0%

5

Ошқозон ва 12 бармоқли ичак яра касаллиги

7,8%

6

Жигар циррози

6,3%

7

Бошқа ташҳислар билан

36,5%

1 жадвал.

Даволанган беморларнинг ташҳислар кесимида таҳлили.

Ж. А. Ризаев, А. М. Мамадиѐров


background image

Доктор ахборотномаси № 2 (94)—2020

82

ларни даволашни, умуман олганда, аҳолига кўрсатилаѐтган тиббий хизмат сифатини ошира-
ди.





Фойдаланилган адабиѐтлар:

1. ―Страхование в Узбекистане‖ Л. Закиров, М. Куликова, С. Абдурахимова. Май 2020.
2. Т.М. Косачева, А.А. Дей. Исторические аспекты станавления страховой медицины. Тихоокеанский ме-

дицинский журнал.2015.№ 1.

3. Фоменко, В.В. Актуальные проблемы финансирования национального здравоохранения / В.В. Фомен-

ко // Фундаментальные исследования. -2013. - № 10 - С. 841-845.

4. А.А. Цыганов, Н. В. Кириллова.Экономика региона.Т. 14, 4 (2018).
5. Busse R, Blümel M, Knieps F, Bärnighausen T. Statutory health insurance in Germany: a health system shaped

by 135 years of solidarity, self-governance, and competition. Lancet 2017; published online July 3.

6. Reinhard Busse, Miriam Blümel, Franz Knieps, Till Bärnighausen. Germany and health 1Published Online.

July 3, 2017.

Оригинальная статья

Библиографические ссылки

“Страхование в Узбекистане” Л. Закиров. М. Куликова. С. Абдурахимова. Май 2020.

Т.М. Косачева, А.А. Дей. Исторические аспекты станавления страховой медицины. Тихоокеанский медицинский журнал.2015.№ 1.

Фоменко. В.В. Актуальные проблемы финансирования национального здравоохранения / В.В. Фоменко И Фундаментальные исследования. -2013. - № 10 - С. 841-845.

А.А. Цыганов, Н. В. Кириллова.Экономика региона.?. 14,4 (2018).

Busse R, Bliimei М. Knieps F. Biimighausen T. Statutory health insurance in Germany: a health system shaped by 135 years of solidarity, self-governance, and competition. Lancet 2017: published online July 3.

Reinhard Busse, Miriam Bliimei, Franz Knieps, Till Bamighausen. Germany and health 1 Published Online. July 3,2017.

inLibrary — это научная электронная библиотека inConference - научно-практические конференции inScience - Журнал Общество и инновации UACD - Антикоррупционный дайджест Узбекистана UZDA - Ассоциации стоматологов Узбекистана АСТ - Архитектура, строительство, транспорт Open Journal System - Престиж вашего журнала в международных базах данных inDesigner - Разработка сайта - создание сайтов под ключ в веб студии Iqtisodiy taraqqiyot va tahlil - ilmiy elektron jurnali yuridik va jismoniy shaxslarning in-Academy - Innovative Academy RSC MENC LEGIS - Адвокатское бюро SPORT-SCIENCE - Актуальные проблемы спортивной науки GLOTEC - Внедрение цифровых технологий в организации MuviPoisk - Смотрите фильмы онлайн, большая коллекция, новинки кинопроката Megatorg - Доска объявлений Megatorg.net: сайт бесплатных частных объявлений Skinormil - Космецевтика активного действия Pils - Мультибрендовый онлайн шоп METAMED - Фармацевтическая компания с полным спектром услуг Dexaflu - от симптомов гриппа и простуды SMARTY - Увеличение продаж вашей компании ELECARS - Электромобили в Ташкенте, Узбекистане CHINA MOTORS - Купи автомобиль своей мечты! PROKAT24 - Прокат и аренда строительных инструментов