133
There are several different types of metaphors besides above-mentioned ones that writers can
use to create vivid imagery and convey deeper meanings in their writing. Some common types of
metaphors include [2;249-251]:
1. Standard or Direct Metaphor: This type of metaphor directly compares two things without
using "like" or "as" For example, "The world is a stage".
2. Implied or Indirect Metaphor: This type of metaphor implies the comparison between two
things without stating it directly. For example, "He drowned in a sea of grief".
3. Extended Metaphor: An extended metaphor is a metaphor that is sustained throughout a
passage or an entire work. It elaborates on the comparison and explores it in more depth. For example,
in Shakespeare's "All the world is a stage" speech, he extends the metaphor of life as a stage by
describing the different roles people play.
4. Mixed Metaphor: A mixed metaphor occurs when two or more metaphors are combined in a
way that creates confusion or inconsistency. For example, "She's a diamond in the rough, but she's
also a rare bird".
5. Synecdoche: it is a type of metaphor in which a part of something is used to represent the
whole or vice versa. For example, "All hands on deck" uses "hands" to refer to the entire crew.
7. Metonymy: it is a type of metaphor in which one thing is substituted for another thing that is
closely associated with it. For example, "The White House issued a statement" uses "The White
House" to refer to the U.S. government.
These are just a few examples of the types of metaphors that writers can use to enhance their
writing and create more engaging and impactful imagery. Each type of metaphor has its own unique
characteristics and can be used in different ways to convey different meanings and emotions.
To conclude, metaphor is a powerful stylistic method that enhances communication by creating
vivid and imaginative descriptions. It is an effective tool for conveying complex ideas and emotions,
and it has a profound impact on the reader or listener. By using metaphors, writers and speakers can
engage their audience on a deeper level and leave a lasting impression. Overall, metaphor is a valuable
and versatile technique that adds depth and richness to language and communication.
REFERENCES
1. Гильманова А. А. Стилистика английского языка. Учебное пособие. Казань, 2021.
40-42 стр.
2. Дэвидсон Д. Что означают метафоры // Теория метафоры. Москва, 1990. 249-251
стр.
3. Скляревская Г. Н. Метафора в системе языка. Санкт Петербург, 1993.
4. Galperin I.R. English Stylistics. Moscow: Librokom, 2013. p. 45-51
JAQSI SÓZ JAN SÚYSINDIREDI
Karamatdinova Gawhar Tayırovna
Ajiniyaz atındaǵı Nókis mámleketlik pedagogika institutı tayanısh doktorantı
(Ulıwma bilim beriw mekteplerinde sóz mánilerin oqıtıwǵa ajıratılǵan saatlarǵa sholıw)
Til – xalıqtıń tiykarǵı milliy biybaha bayıǵı. Til arqalı hárbir xalıq siyasiy, ekonmikalıq,
mádeniy jaqtan rawajlanadı, úrp-ádet dástúrlerin saqlap qaladı. Tildıń ómir súriwi jámiyet penen
birge ámelge asadı. Sebebi jámiyetlik turmısta bolıp atırǵan ózgerisler eń dáslep tilde óz kórinisin
tabadı. Sonlıqtan til rawajlanıwshı jámiyetlik qubılıs esaplanadı.
Insan óz pikirin anıq, gózzal hám qısqa etip jetkerip beriwde sózlerdiń ornı ayrıqsha. Ulıwma
bilim beriw mekteplerinde bunday waziypanı orınlawda ana tili tálimi oqıtıwshıları wazıypasına
júkletiledi. Sebebi búgingi kúnde xalıq bilimlendiriw tarawına qoyılıp atırǵan úlken wazıypa,
rawajlanǵan demokratiyalıq mámleketler dárejesindegi jaslardı tárbiyalaw bolıp tabıladı. Bunıń ushın
jáhán úlgilerine say sabaqlıqlar jaratıw, jaslarımızdı joqarı ruwxıylıqlı, tereń bilimli ullı mámleket
qurıw jolında dóretiwshi etip tárbiyalaw búgingi kúnniń eń aktual wazıypalarınan esaplanadı.
Ulıwma bilim beriw mektepleriniń sonǵı shıqqan «Ana tili» sabaqlıqlarında sóz mánilerin
oqıtıw boyınsha analizleytuǵın bolsaq, 5-klass I shereginde tematikalıq reje boyınsha
134
«Leksilologiya», «Leksikologiya haqqında túsinik», «Sózlerdıń mánileri», «Sózlerdiń tuwra hám
awıspalı mánileri», «Sinonim hám ontonimler», «Omonimler», «Leksikologiyadan ótilgenlerdi
takirarlaw» temalarına bir saattan ajıratılǵan.
6-klasta I shereginde «Sinonimler» ge bir saat, II shereginde «Sózlerdiń kóp mániligi,
omonimler boyınsha shınıǵıwlar», «Turaqlı sóz dizbegi, turaqlı sóz dizbeginiń qospa sóz
dizbeklerinen hám sóz dizbegi menen uqsas hám ayırmashılıqları», III shereginde «Sózlik,
Sózliklerdiń túrleri»,«Neologizmler», «Sózliktiń túrleri boyınsha shınıǵıwlar», «Ózleestirilgen sózler
(arab,parsı)», «Rus tilinen hám rus tili arqalı basqa tillerden ózlestirilgen sózler», «Ulıwma
qollanılatuǵın sózler», «Kásipke baylanıslı sózler», «Dialektlik sózler» temalarına bir saattan
berilgen.
7-klasta I shereginde «Omonim qosımtalar», «Sinonimler», «Sinonim qosımtalar», IV sherekte
«Turaqlı sóz dizbeklerindegi omonimiya» temalarına bir saattan berilgen.
8-9-klaslarda sóz mánilerine toqtalıp ótilmeydi. Bul klaslarda tiykarınan «Sóz dizbegi», «Gáp»,
9-klasta «Qospa gápler» ótiledi.
10-klastıń I yarım jıllıǵında «Sinonimlerdiń stillik qollanılıwı», «Antonimlerdiń stillik
qollanılıwı», «Omonimlerdiń stillik qollanılıwı», «Paronimlerdiń stillik qollanılıwı», «Kásiplik hám
dialektlik sózlerdiń stillik qollanılıwı», «Gónergen sózler stilistikası», «Jańa sózler stilistikası»,
«Turaqlı sóz dizbekleri stilistikası» berilgen bolsa, II yarım jıllıǵında «Tabu hám evfemizmler» ge
bir saattan ajıratılǵan.
11-klasta tiykarınan qaraqalpaq tiliniń rawajlanıwı, sóylew mádeniyatına toqtalıp ótilgen.
Oqıw basqa tillerde alıp barılatuǵın mekteplerde qaraqalpaq tili 2- klasta, alipbeden baslap
úyretiledi. Sóz mánilerine arnalǵan temalar 5-klasta I sherekte «Leksikologiya. Sóz hám onıń
mánileri. Kóp mánili sózler», «Sózdiń tuwra hám awıspalı mánileri» bir saat ajıratılǵan.
6-klasta I sherekte «Leksikologiya. Termin hám kásipke baylanıslı sózler», 7-klasta I sherekte
«Gónergen sózler hám neologizmler», 8-klass I shereginde «Turaqlı sóz dizbekleri» temalarına bir
saattan ajıratılǵan. 9-10-11 klaslarda sóz mánilerin oqıtıwǵa saatlar berilmegen, bunda tiykarınan
qaraqalpaq tiliniń sintaksis tarawı boyınsha saatlar berilgen.
Mekteplerde sóz mánilerin oqıtıw arqalı oqıwshılarda sózlik qorınıń bayıwı, sózlerdi durıs
qollanıw ózgesheliklerin sonday-aq qaraqalpaq tili leksikasındaǵı teoriyalıq bilimlerin keleshekte
qaysı kásip iyesi bolıwına qaramastan ana tilinde jetkerip bere aladı.
Keyingi jıllarda bilimlendiriw tarawında rawajlanǵan eller tájiriybesin qollnıw tendenciyaları
jedel tús almaqta. Finlandiya tájiriybesi, PISA standartları talaplarına say, milliy baǵdarlama
tiykarında jańa sabaqlıqlar baspadan shıqpaqta. Bul oqıwshılarda bir waqıttıń ózinde birneshe
dúniyalıq bilimlerdi iyelewine múmkinshilik tuwdırmaqta. Biz elede sabaqlıqlar boyınsha tereńnen
jumıs alıp barıp jas áwladtı ana tilimizde bilim dárejesiniń bayıwına miynetimizdi ayamaymız.
PAYDALANÍLǴAN ÁDEBIYATLAR
1.E. Berdimuratov. Házirgi qaraqalpaq tili. Leksikologiya. Nókis. “Bilim.” 1994.
2.Sh. Allaniyazova, J. Táńirbergenov. Qaraqalpaq tilin oqıtıwda innovaciyalıq texnologiyalar
(oqıw qollanba) Nókis. “Bilim.” 2015.
3.Piriniyazova A., Shınnazarova S. Házirgi ádebiy til (leksikologiya)di oqıtıwda innovaciyalıq
usıllar. Toshkent: Tafakkur qanoti, 2020.
A STUDY OF REDUPLICATION PATTERNS IN KARAKALPAK ADVERBS
Kdirbaeva Bakhitgul Keunimjaevna, PhD student
Nukus State Pedagogical Institute named after Ajiniyaz
The phenomenon of reduplication in Karakalpak adverbs is examined in this work.
Reduplication, the repetition of all or part of a word, is common in Karakalpak, serving to form
adverbs from various grammatical categories. This study examines the different types of reduplication
observed in Karakalpak adverbs. By analyzing various examples, the paper explores how
reduplication alters the meaning and function of adverbs in Karakalpak.
Reduplication of adverbs is a productive process in Karakalpak. Numerous adverbs in
Karakalpak are derived from adjectives, adverbs, nouns, verbs, numerals, pronouns, and ideophones
