Исследование неродственных языков в сравнительной типологии, также подлежащих классификации

Аннотация

Статья посвящена анализу эволюции значений терминов "родство" и "кровное родство" в контексте временных изменений, социальных трансформаций, появления новых форм семейных устройств и брачных отношений. В исследовании рассматривается, как со временем меняется понимание этих понятий, адаптируясь к новым реалиям современного общества, включая изменения в структуре и функциях семьи. Также обсуждается классификация исследований неродного языка, что позволяет глубже понять динамику развития и адаптации языковых терминов в соответствии с социальными и культурными изменениями.

Тип источника: Журналы
Годы охвата с 2022
inLibrary
Google Scholar
ВАК
elibrary
doi
 
Выпуск:
22-27
28

Скачивания

Данные скачивания пока недоступны.
Поделиться
Очилова G. . (2024). Исследование неродственных языков в сравнительной типологии, также подлежащих классификации. Зарубежная лингвистика и лингводидактика, 2(1/S), 22–27. извлечено от https://inlibrary.uz/index.php/foreign-linguistics/article/view/67583
Crossref
Сrossref
Scopus
Scopus

Аннотация

Статья посвящена анализу эволюции значений терминов "родство" и "кровное родство" в контексте временных изменений, социальных трансформаций, появления новых форм семейных устройств и брачных отношений. В исследовании рассматривается, как со временем меняется понимание этих понятий, адаптируясь к новым реалиям современного общества, включая изменения в структуре и функциях семьи. Также обсуждается классификация исследований неродного языка, что позволяет глубже понять динамику развития и адаптации языковых терминов в соответствии с социальными и культурными изменениями.


background image

Xorijiy lingvistika va lingvodidaktika

Зарубежная

лингвистика

и

лингводидактика

Foreign

Linguistics and Linguodidactics

Journal home page:

https://inscience.uz/index.php/foreign-linguistics

Classification and research of non-relative languages in
comparative typology

Gulnora OCHILOVA

1


Samarkand State Institute of Foreign Languages

ARTICLE INFO

ABSTRACT

Article history:

Received April 2024
Received in revised form

10 May 2024
Accepted 25 May 2024

Available online

25 June 2024

The article is devoted to an analysis of the evolution of the

meanings of the terms "kinship" and "consanguinity" in the
context of temporal changes, social transformations, and the

emergence of new forms of family structures and marriage

relations. The study examines how the understanding of these

concept changes over time, adapting to the new realities of
modern society, including changes in the structure and functions

of the family. Furthermore, the article discusses the categorization

of non-native language studies, providing a deeper understanding

of the dynamics of the development and adaptation of linguistic
terms in line with social and cultural changes.

2181-3701

2024 in Science LLC.

DOI:

https://doi.org/10.47689/2181-3701-vol2-iss1

/S

-pp22-27

This is an open-access article under the Attribution 4.0 International

(CC BY 4.0) license (

https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/deed.ru

)

Keywords:

ethnic kinship,

blood kinship,

term,

historical development,
linguistics.

Qiyosiy tipologiyada qarindosh bo‘lmagan tillar tadqiqi

hamda tasnifiga doir

ANNOTATSIYA

Kalit so‘zlar

:

qavm-qarindoshlik,

qon-qardoshlik,

termin,

tarixiy taraqqiyot,

tilshunoslik.

Ushbu maqola qavm-qarindoshlik terminlarining zamon

o‘tishi, jamiyatning o‘zgarishi, oila, nikoh formalarining yangi
shakllari va ular o‘rtasidagi munosabatlarning o‘zgarishi bilan

ishlatilib kelinayotgan qavm-qarindoshlik va qon-qardoshlik

terminlarining ma’no doirasi kengayganligi hamda qarindosh

bo‘lmagan tillar tadqiqi tasnifi haqida fikr mulohaza yuritadi.

1

Teacher, Samarkand State Institute of Foreign Languages.


background image

Xorijiy lingvistika va lingvodidaktika

Зарубежная лингвистика

и лингводидактика

Foreign Linguistics and Linguodidactics

Special Issue

1 (2024) / ISSN 2181-3701

23

Исследование неродственных языков в сравнительной
типологии, также подлежащих классификации

АННОТАЦИЯ

Ключевые слова:

этническое родство,
кровное родство,

термин,

историческое развитие,

языкознание.

Статья посвящена анализу эволюции значений

терминов «родство»

и «кровное родство»

в контексте

временных изменений, социальных трансформаций,

появления новых форм семейных устройств и брачных

отношений. В исследовании рассматривается, как со
временем меняется понимание этих понятий, адаптируясь
к новым реалиям современного общества, включая

изменения в структуре и функциях семьи. Также

обсуждается классификация исследований неродного
языка, что позволяет глубже понять динамику развития и

адаптации языковых терминов в соответствии с

социальными и культурными изменениями.


KIRISH

Hozirgi zamon tilshunosligida tillarning qiyosiy tahliliga alohida e’tibor

qaratilmoqdaki, bu tabiiy holat bo‘lib, turli xalqlarga xos madaniy unikallik va
o‘xshashlikni anglashning jadal taraqqiy etishi antropologik fan sohalari yo‘nalishlar
qatori tilshunoslik fanlari rivojiga o‘ziga xos ta’sir ko‘rsatdi. Bu o‘rinda avvalo, xalq

tafakkurining diqqat

e’tibori jahon tamadduni umumiy rivoji manzarasida ayni shu

xalqqa tegishli, alohida olingan milliy taraqqiyot yo‘lining o‘ziga xos xususiyatlari
haqidagi bilimlar mazmunini to‘ldirish yoki rivojlantirish imkonini beradigan soha va
yo‘nalishlar, jumladan, xalq madaniyatining qadr

-

qimmatini, tilining o‘ziga xosligini,

pirovardida milliy mentalitetning xos xususiyatlarini o‘rganishga urg‘u beruvchi

jabhalarni aniqlashga qaratildi.

ADABIYOTLAR TAHLILI VA METODOLOGIYASI

Bunday o‘ziga xoslikni mujassam etuvchi til lug‘at boyligining tematik qatlamlari

orasida etimologik jihatdan chuqur tarixiy ildizga egaligi, o‘zi ifodalovchi ma’noning
barqaror saqlanishi bo‘yicha oldingi o‘rinlarda turuvchi qarindoshlik otlari atamalari
lug‘at qatlami birinchilardan ko‘zga tashlanadi. O‘zaro qarindosh bo‘lgan tillar tipologik
tadqiqi hamda bunday tillar asosiy lug‘at fondi tahliliga bag‘ishlangan deyarli barcha

ilmiy tadqiqotlarda muallif fikrining isbotlash asosi sifatida qarindoshlik otlari
atamalaridan foydalanish tez-tez uchrab turuvchi ilmiy hodisa hisoblanadi. Shunday

bo‘lsa

-

da, qarindoshlik otlari atamalari tadqiqi ma’lum Yevropa tillari va turkiy tillar

guruhiga mansub tillar muqoyasasida mazkur atamalarning shakl va ma’nolari tarixi,
uslubiy vazifalari, til lug‘at boyligida tarqalganlik darajasi, so‘z yasash imkoniyatlari va

boshqalar jihatlari nuqtayi-

nazaridan yetarlicha o‘rganilmagan.

Har qanday tilning alohida qiziqish bilan o‘rganiluvchi shunday leksik guruhi

mavjudki, bu guruh

“qarindoshlik otlari atamalari” guruhi deb yuritiladi Shu bilan birga,

ushbu jumladagi “atama (termin)” so‘zini “ayni ma’noda qo‘llaniluvchi, monosemantik,
ma’lum uslubiy bo‘yoqdorlikdan xoli bo‘lgan ilmiy leksik birlik” o‘laroq talqin qilmaslik

mazkur matn mazmun talabidir.


background image

Xorijiy lingvistika va lingvodidaktika

Зарубежная лингвистика

и лингводидактика

Foreign Linguistics and Linguodidactics

Special Issue

1 (2024) / ISSN 2181-3701

24

Mazkur maqolada o‘rganilishi ko‘zda tutilayotgan qarindoshlik otlari

atamalarining qiyosiy

tipologik tavsifini yaratishning mazmun

mohiyatiga XVIII

asrning yigirmanchi yillarida yapon faylasufi D. Sunday o‘zining neokonfutsian idealizm

hamda buddizm mistikasiga qarshi nazariyasini asoslab berish uchun yaratgan ilmiy

tadqiqotida “marhum qarindoshlarga motam tutishning konfutsiycha me’yorlari”ni

batafsil tavsiflash jarayonida xitoycha qarindoshlik otlarini yaponcha qarindoshlik otlari

bilan muqoyasa qilishga qilgan urinishi hamda ularning o‘zaro kontrastiv

-tipologik

jadvalini tuzishi jarayonida yaqin kelgan.

Qiyosiy

tipologik yo‘nalishda olib borilgan tadqiqotlarning aksariyat qismini

tilning grammatik (o‘z tarkibiga morfologik va sintaktik sathlarni qamrab oladi) yoki
fonetik sathlari bilan bog‘liq hodisalar tahliliga bag‘ishlangan ishlar tashkil qiladi. Tilning
leksik sathi bilan bog‘liq hodisalar hozirgi kunga qadar qiyosiy

-

tipologik yo‘nalishda oz

o‘rganilgan sohaligicha qolmoqda. Tilshunos olima Yartseva o‘rinli qayd etganidek, “
Muqoyasa qilinishi mumkin bo‘lgan har qanday ikki til borasida go‘yoki mazkur tillarni
o‘z ichiga olgan bilingual lug‘atni tuzish jarayonida barcha muvofiqliklar va farqlar ko‘rib

chiqilgani bois tilning leksik sathida qiyosiy-

tipologik tahlillarni o‘tkazish uchun barcha

sharoit bordek tuyulgani bilan, qanchalik g‘alati bo‘lsa ham kontrastiv leksikologiya
sohasida erishilgan yaxshi nazariy yoki amaliy ahamiyatga molik natijalar ko‘zga
tashlanmaydi”

Bu holat o‘rganilayotgan materialning tabiati bilan izohlanadi. Qiyosiy tipologik

tahlilda tilning tizimli tuzilishdagi sohalari taqqoslanadi. Shuni ta'kidlash kerakki, tilning
leksik-

semantik sohasidagi tizimlilik muammosi tadqiq etilgan bo‘lsa

-da, u hamon

yagona yechimga kelinmagan bahstalab masalaligicha qolmoqda. Tilning leksik-semantik

sathidagi birliklar soni behadligi hamda til lug‘at tarkibi doimiy rivojlanish, boyish va

harakatda ekani haqidagi mashhur mulohaza tilshunoslik tadqiqi tarixi davomida
muttasil takrorlanib kelmoqda. Til leksik sathining bunday dinamik rivojlanishda ekani

uni o‘rganishni o‘z oldiga maqsad qilgan har qanday tadqiqotchi uchun til lug‘at tarkibi
elementlarining tizimli tadqiqini amalga oshirishda to‘siq bo‘ladi.

O‘ziga xos spetsifik xususiyatga ega qarindoshlik otlari atamalari tizimiga

egalikdan turkiy xalqlar tillari ham xoli emas, jumladan, boshqird xalqida o‘z akasi va
otasi yoki onasining ukasi bir xil atama bilan yuritilgani holida o‘z ukasi va akasi yoki
opasining o‘g‘lini boshqa bir xildagi atama bilan yuritish holatini kuzatish mumkin. Yoki
bolgar tilida o‘gay ota, ona, o‘g‘il yoki qiz uchun xuddi o‘zbek tilida uchramaganidek,
yaxlit leksik birlik sifatida qo‘llanilmaydi, ularga ham o‘zbek tilidagidek aniqlovchi
qo‘shish hisobiga ushbu qarindoshlik otlari atamalari hosil qilinadi: ikkinchi ota –

втори

баща

; ikkinchi ona

втора майка.

Shu tariqa, oilaviy qadriyatlar mezoni hamda rasmiy

tan olingan huquqiga ko‘ra oila tarkibiga ota yoki onaning birinchi turmushi hamda
undan orttirilgan farzandlari ham qo‘shilib olinishi mumkin, ayni paytda ajrashib ketgan

ota yoki onaning ikkinchi nikohi va undan orttirilgan farzandlari ham oila tarkibiga

kiritilishi mumkinki, bu holat bolgarlardagi qarindoshlik otlari atamalarining oila ma’no
guruhi tarkibi boshqa Yevropa xalqlari oila ma’no guruhlari tarkibiy tuzilishiga

qaraganda tarqoq holatda joylashgan degan xulosaga kelishga zamin yaratadi.

MUHOKAMA VA NATIJALAR

Ruminlarning oilaviy qarindoshlik munosabatlari guruhiga mansub qarindoshlik

otlari atamalari birgalikda istiqomat qiluvchi ikki yoki uch avlod vakillari guruhidangina

iborat bo‘lmay, ular tarkibiga an’anaviy tarzda uzoqroq qarindoshlik aloqasiga ega


background image

Xorijiy lingvistika va lingvodidaktika

Зарубежная лингвистика

и лингводидактика

Foreign Linguistics and Linguodidactics

Special Issue

1 (2024) / ISSN 2181-3701

25

bo‘lgan subyektlar: amakilar, tog‘alar, xolalar va ammalarning qizlari (

verisoare) yoki

o‘g‘illari (ver), ota yoki onaning katta bobo hamda buvisi kabilar ham qamrab olinadi.

Bundan tashqari, oila

qarindoshlik otlari guruhi tarkibiga qaynini, qaynog‘a, kuyov,

boja, ovsin, qaynsingil (cumnata) va quda qarindoshlik oti atamalari ham qamrab olinadi.
Ganskaya yuqorida bildirgan fikrlarini davom ettirib ruminlardagi oilaviy qarindoshlik

munosabatlari guruhiga hatto sun’iy qarindoshlik munosabatlari orqali oilaga bog‘langan
vakil ota yoki vakil ona (nasi), cho‘qintirgan farzandining otasi (cumetri), cho‘qintirgan

farzand (fini) va h.k. kabi subyektlar ham kiritilish holati kuzatilishini qayd etadi.

Polyaklarda amaki, tog‘a, amma, xola hamda jiyanlar orasidagi qarindoshlik

munosabatlari ularning ota

onalari bo‘lgan aka/uka yoki opa/singillarning qay darajada

yaqinliklariga bog‘liq bo‘ladi. Bugungi kun zamonaviy olamida bunday yaqinlik o‘ta nisbiy
xarakterga ega bo‘ladi. Qarindoshlarning yaqinlik darajasini belgilashda ularning
istiqomat qilish makoni faktori (bir qishloqda, bir shaharda, bir ko‘chada, yonma –

yon

uylarda yoki bir

biridan qancha masofada yashashi ko‘zda tutilmoqda), bir –

biriga

mehr yoki nafrat tuyishi faktori, ba’zida esa, o‘zaro mutlaqo kelisha olmasligi faktori kabi

faktorlarning ahamiyati hisobga olinadi. Polyaklardagi ammavachcha yoki

amakivachchalarning o‘zaro munosabatida yana ulardagi shaxsiy xususiyatlar va bir –

biri bilan chiqisha olishi muhimroq ahamiyat kasb etadi.

Polyaklarning qarindoshlik darajasi borasidagi zamonaviy qarashlari turli yosh

guruhlariga qarab farqlanadi va bunda o‘zbek xalqi bilan o‘xshashlik mavjudligini ilg‘ash

mumkin. Keksalar qarindoshlik munosabatlari qamrovini kengroq olishib, bir tomondan

amakivachchalar/ ammavachchalar, xolavachchalar/ tog‘avachchalardan tortib ikkinchi
tomondan ammalar/ amakilar, tog‘alar/ xolalargacha oila qarindoshlik guruhi tarkibiga
kiritishadi, o‘rta yosh qatlam esa bunday keng qamrovni oila guruhi deb hisoblamasligi

ham mumkin, qishloqlarda ularni tanishi mumkin, lekin tan olish ehtimoli kam, shaharda

o‘sayotgan yoshlar esa, ular haqida deyarli tasavvurga ega bo‘lmasligi hamda yuqorida
sanab o‘tilgan qarindoshlik subyektlarini mutlaqo tanimasligi ham mumkin bo‘ladi.

Markaziy Xorvatiyadagi ko‘plab oilalarda bolalar o‘z bobo

-buvilari va ota-

onalariga, ko‘pincha hatto yoshi kattaroq oila a’zolariga “siz” deb murojaat qilishlari
an’anaviy bo‘lgan (janubda). G‘arbiy Xorvatiya va Sloveniyada bu odat kamroq
tarqalgan). Uning qoldiqlari ilgari odatiy bo‘lgan joylarda, ayniqsa qishloq aholisi orasida,

bugungi kunda ham oqsoqollarga hurmat sifatida saqlanib qolgan.

Slovakiyada sensirash va sizlash bo‘yicha o‘zaro murojaatlar qat’iy tartibga

solingan, hozirgi o‘rta avlod vakillari ham o‘z ota

-onalarini yaqin

yaqinlargacha sizlab

chaqirishgan.

Tahlil yo‘nalishini Polineziya va hindu qabilalari tomonga burish, tub joy aholisi

qarindoshlik otlari atamalaridan foydalanishidagi o‘ziga xos holatlar bor ekanini
ko‘rsatadi. Tadqiqotning avvalgi o‘rinlarida so‘z yuritilgan irokez hindularining Seneka

qabilasida ota tomon qarindoshlar guruhi hamda ona tomon qarindoshlar guruhi bir

qarindoshlik oti atamasi doirasiga jamlanishi holatiga guvoh bo‘lish mumkin. Ya’ni ota,
amaki va amakivachchalar uchun bir atama qo‘llanilsa, ona, xola va xolavachchalar uchun
bir atamadan foydalaniladi, ayni holat amma va ammavachchalar hamda tog‘a va
tog‘avachchalar guruhining har biri uchun bittadan atamadan foydalanishda ko‘zga
tashlanadi. Avstraliyaning yaralde qabilasida “maya” qarindoshlik oti atamasi ota
tomondan boboni, o‘g‘il farzanddan nevaralarni anglatsa, “nopa” qarindoshlik oti atamasi
esa, otaning akasini hamda ukasining farzandini atash uchun qo‘llaniladi.


background image

Xorijiy lingvistika va lingvodidaktika

Зарубежная лингвистика

и лингводидактика

Foreign Linguistics and Linguodidactics

Special Issue

1 (2024) / ISSN 2181-3701

26

Qarindoshlik otlari atamalarining ilmiy lug‘atlarda keltirilgan ta’riflari borasida

fikr yuritish avvalida ularning ikki turini aniq farqlab olish lozim. Ehtimol, bu farqlash

faqat ushbu tadqiqot doirasidagina amal qilishi mumkin. Qarindoshlik otlari bir avlod

shajarasi doirasidagi qon

qarindoshlik (yaqin qarindoshlar) hamda orttirilgan

qarindoshlik (nikohdan keyingi qarindoshlar) turlariga bo‘lib o‘rganilishi mazkur

tadqiqot mazmunining teranligini oshirishga xizmat qiladi.

Quyida qon

qarindoshlik borasidagi ilmiy tadqiq natijalari qisqacha bayoniga

to‘xtalib o‘tiladi. Oxford American Dictionary “kinship –

qarindoshlik”ga quyidagicha izoh

beradi: “blood relationship –

qon

qarindoshlik” bu ta’rifdan ko‘ra to‘liqroq mazmundagi

ta’rif o‘zbek tilining izohli lug‘atida keltirilgan bo‘lib, “qarindosh” so‘zi o‘zbek tilining

izohli lug‘atida “bir avlod –

ajdodga mansub kishilar, ota

ona tomonidan bo‘lgan

shaxslar (biri boshqasiga nisbatan)”

ta’rifi insonlar o‘rtasidagi qarindoshlik

munosabatlariga muvofiq keluvchi ta’rif hisoblanadi. “Qarindoshlik oti atamasi” umumiy

olganda o‘zaro qarindoshlik munosabati orqali bog‘langan shaxslarning bir –

biriga

nisbatan oladigan atamasi hisoblanadi. O‘zbek tilining izohli lug‘atidan chetlanib tahlilni

davom ettirish orqali lingvistik terminlar lug‘atiga murojaat qilish yuqorida keltirilgan

ta’rifning to‘g‘ri ekanini tasdiqlaydi: “

Kinship terms

Qon

qarindoshlik terminlari.

Qarindoshlik munosabatiga ega shaxslarni nomlovchi leksik birliklar. Ushbu birliklar

kiradigan lug‘aviy guruhlar turli lingvomadaniyatlarda turlicha tarkib va ko‘rinishga ega.

Jumladan, o‘zbek tilida, ingliz tilidan farqli ravishda, ona va ota tomonidan qarindoshlar

tamoman boshqa terminlar vositasida ataladi: “amma” va “xola”, “tog‘a” va “amaki”. Ba’zi

tillarda ota va tog‘a, aka va jiyan kabilar leksik jihatdan farqlanmasligi mumkin”.

Qarindoshlik atamasi izohi bo‘yicha bahstalab holatlar talaygina bo‘lib,

qarindoshlarda yaqin o‘tgan ajdodlar hamda uzoq o‘tgan ajdodlar umumiyligi ularni

bog‘lab turuvchi rishta hisoblanadi. Ammo ota –

ona hamda o‘g‘il / qiz farzand o‘rtasidagi

munosabatlar bu qoida doirasidan chiqishi ota

onaning

oldingi avlod, farzandlarning

keyingi avlod ekanida aks etadi ya’ni ularni bog‘lovchi rishta ajdodlar umumiyligi emas.

Ayni o‘rinda bobo / buvi hamda nabiralar o‘rtasidagi munosabatlarda ham bu qoida

bahstalabligicha qoladi. Boisi, bu holatda ham bobo / buvining o‘zi ajdod ekani, nabiralar

esa avlod ekanligidan, ajdodlar umumiyligi borasida ixtilof yuzaga keladi.

Orttirilgan qarindoshlik shartli ravishda nikohdan keyingi yuzaga keluvchi

munosabatlar subyektlari o‘zaro bir –

biriga nisbatan qo‘llovchi qarindoshlik otlari

atamalaridan iborat bo‘ladi. Fikrning tadrijiy davomi sifatida orttirilgan qarindoshlik shu

bilan bir qatorda xristian dini xalq madaniyatining ajralmas qismiga aylangan

jamiyatlardagi cho‘qintirilgan ota yoki ona va h.k. subyektlarga nisbatan, sharq

madaniyatiga xos bo‘lgan vakil ota yoki ona va h.k. subyektlarga nisbatan hamda o‘gay

qarindoshlik munosabati bog‘lab turuvchi subyektlarga nisbatan qo‘llana oluvchi va

ularning mazmunini ochib beruvchi lingvistik birlik bo‘la olishini qayd etib o‘tish lozim.

Orttirilgan qarindoshlik hamda qon

qarindoshlik atamalari bilan shaxslarning

nomlanishi masalasining mazmuniy tarkibini lingvistik nuqtai

nazardan ko‘rib chiqish

uning ijtimoiy holatga ko‘ra yosh kategoriyalari nomlanishidan deyarli farqlanmasligini

keltirib chiqaradi. Bunday leksik guruhlarning o‘rtasidagi farq qarindoshlik otlari

atamalari ijtimoiy holatning yoshga ko‘ra guruhlaridan har bir subyektning

takrorlanmas, alohida bo‘lgan, o‘z atamasi borligida ekanida ko‘rinadi. Shu tariqa

qarindoshlik otlari atamalari subyektlarning ko‘plikda qo‘llana olmaslik cheklovi “ota”

yoki “ona” misolida; subyektlarning juft holatda qo‘llanish talabi “bobo –

buvi” misolida

o‘z ifodasini topadi hamda ijtimoiy yosh guruhlaridan tubdan farqlanadi.


background image

Xorijiy lingvistika va lingvodidaktika

Зарубежная лингвистика

и лингводидактика

Foreign Linguistics and Linguodidactics

Special Issue

1 (2024) / ISSN 2181-3701

27

Qon

qarindoshlik guruhiga kiruvchi qarindoshlik otlari atamalari guruhi o‘z

tarkibiy tuzilishiga ko‘ra yana ikki guruhni tashkil qiladi. Bulardan birinchisi –

biri

ikkinchi guruhning yaralishiga sabab bo‘lgan vertikal yo‘nalishdagi munosabatni aks

ettiruvchi qarindoshlik otlari atamalari guruhi. Bunda ota

ona o‘z farzandlariga

nisbatan, ajdodlar avlodlariga nisbatan vertikal munosabatning yuqori o‘rnida keluvchi

subyekt hisoblanadi. Ikkinchisi esa

o‘zaro bir ajdod yoki bir umumiy nikohga borib

taqaluvchi, bir

biridan kelib chiqmagan, teng munosabatdagi gorizontal yo‘nalishdagi

munosabatni aks ettiruvchi qarindoshlik otlari atamalari guruhi. Bunda aka / opa
guruhiga mansub atamalar uka / singil guruhiga mansub atamalar guruhiga nisbatan,

amma / amaki / tog‘a / xola guruhi esa jiyanlar guruhiga nisbatan gorizontal
munosabatda keluvchi subyektlar hisoblanadi. Shuningdek, ko‘tarilib boruvchi shajara
hamda pasayib boruvchi shajara munosabatlarini ham qayd etib o‘tish lozim, bunda

evara, chevara, nevara, farzand, ota, bobo, katta bobo iyerarxiyasini avloddan ajdodga

yoki ajdoddan avlodga yo‘nalishida tadqiq etish ko‘zda tutiladi.

XULOSA

Qarindosh hamda qarindoshlik borasidagi yuqorida keltirilgan fikrlarni

umumlashtirib qarindoshlik umumiy ota

ona yoki ajdodlar umumiyligiga ega shaxslar

orasidagi munosabat degan to‘xtamga kelish mumkin.

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO‘YXATI:

1.

O‘zbek tilining izohli lug‘ati. V jild. –

Toshkent: “O‘zbekiston milliy

ensiklopediyasi” davlat ilmiy nashriyoti, 2006. –

B. 249.

2.

Sh.S. Safarov

Tilshunoslik terminlari lug‘ati “Lug‘at”. –

T.: “Lesson press”

nashriyoti, 2023.

356 b.

3.

M.B.

Крюков Система родства китайцев. –

М.: Изд

-

во наука, 1972. –

327 с.

4.

O.A. Ганцкая Польская семья: опыт этногр. Изучения / Отв. ред.: Смирнова

Я.С., Токарев С.А. –

М.: Наука, 1986. –

177 с.

5.

А.И. Моисеев Термины родства в современном русском языке //

Филологические науки.

-

М.: Наука, 1963.

-

№3. –

С. 120

-132.

6.

Брак у народов Северной и Северо

-

Западной Европы / Под ред. Анохин Г.И.

-

М.: Наука, 1990. –

С 34.

7.

В.Н. Ярцева Контрастивная грамматика. –

М.: Наука, 1981. –

112 с.

8.

Д.

Слобин, Дж.

Грин Психолингвистика. Перевод с английского Е. И.

Негневицкой/ Под общей редакцией и с предисловием доктора филологических
наук А. А. Леонтьева. –

М.: Прогресс, 1976. –

336 с.

9.

История, культура, этнография и фольклор славянских народов. Докл. рос.

Делегации XI Междунар. съезд славистов, Братислава / Отв. ред. Г.Г. Литаврин.

-

М.:

Наука, 1993.

-

311 с.

10.

Ю.И. Левин Избранные труды. Поэтика. Семантика. –

М.: Наука, 1998. –

824 с.

11.

HOLMURADOVA, L. E. (2018). Lingvoculturology as an important part of a new

philological subject.

Иностранные языки в Узбекистане

, (3), 33-38.

12.

Холмурадова, Л. Э. (2013). Этническая история французского народа и его

образа жизни: лингвокультурологический аспект.

Вестник Челябинского

государственного университета

, (20 (311)), 114-116.

Библиографические ссылки

O‘zbek tilining izohli lug‘ati. V jild. – Toshkent: “O‘zbekiston milliy ensiklopediyasi” davlat ilmiy nashriyoti, 2006. – B. 249.

Sh.S. Safarov Tilshunoslik terminlari lug‘ati “Lug‘at”. – T.: “Lesson press” nashriyoti, 2023. – 356 b.

M.B. Крюков Система родства китайцев. - М.: Изд-во наука, 1972. - 327 с.

O.A. Ганцкая Польская семья: опыт этногр. Изучения / Отв. ред.: Смирнова Я.С., Токарев С.А. - М.: Наука, 1986. - 177 с.

А.И. Моисеев Термины родства в современном русском языке // Филологические науки. -М.: Наука, 1963. -№3. - С. 120-132.

Брак у народов Северной и Северо-Западной Европы / Под ред. Анохин Г.И. -М.: Наука, 1990. – С 34.

В.Н. Ярцева Контрастивная грамматика. - М.: Наука, 1981. - 112 с.

Д. Слобин, Дж. Грин Психолингвистика. Перевод с английского Е. И. Негневицкой/ Под общей редакцией и с предисловием доктора филологических наук А. А. Леонтьева. - М.: Прогресс, 1976. - 336 с.

История, культура, этнография и фольклор славянских народов. Докл. рос. Делегации XI Междунар. съезд славистов, Братислава / Отв. ред. Г.Г. Литаврин. -М.: Наука, 1993.-311 с.

Ю.И. Левин Избранные труды. Поэтика. Семантика. - М.: Наука, 1998. - 824 с.

HOLMURADOVA, L. E. (2018). Lingvoculturology as an important part of a new philological subject. Иностранные языки в Узбекистане, (3), 33-38.

Холмурадова, Л. Э. (2013). Этническая история французского народа и его образа жизни: лингвокультурологический аспект. Вестник Челябинского государственного университета, (20 (311)), 114-116.