Xorijiy lingvistika va lingvodidaktika
–
Зарубежная
лингвистика
и
лингводидактика
–
Foreign
Linguistics and Linguodidactics
Journal home page:
https://inscience.uz/index.php/foreign-linguistics
The role of curses in the works of poets
Zumrad MASHARIPOVA
1
Urgench State University
ARTICLE INFO
ABSTRACT
Article history:
Received August 2024
Received in revised form
10 September 2024
Accepted 25 September 2024
Available online
25 October 2024
There are only a few rare examples of folk oral creativity that
have been passed down through the centuries, serving as a
mirror of our national traditions. During their school years,
individuals are exposed to fairy tales, songs performed in class
or at public gatherings, proverbs, riddles, narratives, and epics,
while also engaging in children's games. These experiences
allow them to mature in harmony with their creativity. Among
the folklore traditions mentioned above, there is also applause
and cursing, which creators of each era have adapted and used
according to their skills and artistry. In this article, we explore
the skill of modern Uzbek poets in utilizing folklore traditions,
particularly the role of the cursing genre in their creative works.
2181-3701
/©
2024 in Science LLC.
DOI:
https://doi.org/10.47689/2181-3701-vol2-iss4
/S
-pp241-247
This is an open-access article under the Attribution 4.0 International
(CC BY 4.0) license (
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/deed.ru
Keywords:
God,
cursing,
praise,
death,
snake,
cursing...
Shoiralar ijodida qarg‘ishlarning tutgan o‘rni
ANNOTATSIYA
Kalit so‘zlar
:
Xudo,
qarg‘ish,
olqish,
o‘lim,
ilon,
so‘kish…
Milliy urf-
odatlarimiz ko‘zgusi bo‘lgan asrdan asrga o‘tib
kelayotgan xalq og‘zaki ijodining nodir na’munlari talaygina.
Inson borki, onasi tomonidan aytilgan allalarni, ertaklarni,
dars mashg‘ulotida, yoki ommaviy yig‘inlarda ijro qilingan
qo‘shiqlarni, o‘quvchilik davrida maqol va topishmoqlarni,
rivoyat va dostonlarni tinglab, bolalar o‘yinlarini o‘ynab xalq
og‘zaki ijodi bilan hamohang tarzda kamol topadi.Biz yuqorida
ta’kidlagan folklor an’analari qatorida olqish va qarg‘ishlar ham
borki, har bir davr
ijodkori bu janrlardan o‘z mahoratiga
muvofiq foydalanib kelmoqda.
Mazkur maqolada zamonaviy o‘zbek shoiralarining folklor
an’analaridan foydalanish mahorati, xususan ijodiy asarlarida
qarg‘ish janrining tutgan o‘rni xususida mulohaza yuritdik.
1
Independent Researcher, Urgench State University. E-mail: Zumradmasharipova42@mail.com
Xorijiy lingvistika va lingvodidaktika
–
Зарубежная лингвистика
и лингводидактика
–
Foreign Linguistics and Linguodidactics
Special Issue
–
4 (2024) / ISSN 2181-3701
242
Роль проклятий в произведениях поэтов
АННОТАЦИЯ
Ключевые слова:
Бог,
проклятие,
хвала,
смерть,
змей,
проклятие.
Лишь немногие редкие образцы народного устного
творчества передаются из поколения в поколение и
становятся зеркалом наших национальных традиций.
Человек, который в школьные годы слушает сказки, песни,
исполняемые в классе или на общественных мероприятиях,
знакомится с пословицами, загадками, рассказами и
былинами, а также участвует в детских играх, растет в
гармонии с этим творческим наследием.
Среди фольклорных традиций, упомянутых выше,
существуют также аплодисменты и ругательства, которые
создатели каждого исторического периода использовали в
соответствии со своим мастерством. В данной статье мы
рассмотрели умение современных узбекских поэтов
использовать фольклорные традиции, в частности, роль
матерного жанра в их творчестве.
Qarg‘ish qalbdan chiqadi, degan naql bor xalq orasida. Shunday ekan qarg‘ishlarda
aytuvchining dilidagi tuyg‘u aks etadi. Har bir ijodkor obraz ichki tuyg‘usini
ochib
berishda ushbu janr na’munlaridan ham badiiy unsur sifatida foydalanadi. Shoir va
yozuvchilarimiz o‘z ijodiy asarlarida qarg‘
ish janridan mahorat bilan foydalanib
kelmoqdalar. Mazkur maqolamizda faqat ayollar she’riyatida qarg‘ishlarning
ifodalanishi
niga to‘xtaldik.
H.
Ahmedova she’rlarida mifologik qarg‘ishlar ham qo‘llaniladi:
Senga olib keldim yillar qa’ridan,
Bir tomchi shodligu siniq tabassum.
Seni aldamadim, aldagan bo‘lsam,
O‘lgan muhabbatning arvohi ursin.
She’riyatimizda mifologik qarg‘ish
lar juda kam uchraydi. Yuqorida keltirilgan
“arvoh” ursin” qarg‘ishi unga misoldir.
Z.
Mo‘minova qarg‘ish janriga murojaat qilar ekan, bolalik xotiralarini shunday
eslaydi. “Momom nuqul: “Bu dunyoda hech kim ota qarg‘ishini olmasin, erkak qarg‘ishiga
duchor bo‘lmasin”, –
deb yurardi. Shoira “aqlini taniganidan buyon erkakalar
qarg‘amaydilar”, deb o‘ylaydi. Sababi, u tug‘ilib o‘sgan qishlog‘i erkaklarining
qarg‘aganini eshitmasdan ulg‘ayadi. Keyinchalik: “Er kishining qarg‘ishi
-
o‘q”,
–
deb
eshitadi. Bu borada unga har xil voqealarni gapirib berishadi. Shoira Samarqand
viloyatining Narpay tumanida tug‘ilib, o‘sgan. Aynan shu hududda bir bahshining cho‘pon
oshnasi bo‘lar ekan. Cho‘ponning Qoratovda kulbasi va ko‘zlari chaqchaygan, tilidan
nuqul zahar tomuv
chi bepusht ayoli bor ekan. Shu tufayli cho‘ponning kulbasiga hech
kim kirmas, tomida qushlar aylanmas, qizg‘aldoqlar ko‘karmas ekan. Bu kulba atrofida
faqat uzun va yo‘g‘on ilonlar izlari ko‘zga tashlanar, bechora cho‘pon uyiga kelishga
qo‘rqar, chunki uzoqdan ko‘rinishi bilan xotini qarg‘ashga tushar ekan.
Z.
Mo‘minova
bu
jarayonlarni nihoyatda mahorat bilan qalamga oladi:
Xorijiy lingvistika va lingvodidaktika
–
Зарубежная лингвистика
и лингводидактика
–
Foreign Linguistics and Linguodidactics
Special Issue
–
4 (2024) / ISSN 2181-3701
243
Hah sening boshingga
Osmon qulasin.
Ortingdan bir umr
Kulfat quvlasin,
O‘sha qo‘ylar bilan
Bir tunda qotgin.
O‘lguncha qo‘limga
Termilib yotgin.
Qirchingdan qirqib,
Azob chuvlasin.
Bo‘rilar go‘shtingni
Chaynab uvlasin.
Qarg‘ishlar mustaqil janr bo‘lib, qisqa va ixcham jumlada keng ma’noni ifoda etadi.
Hamda ularning aksariyatida fikr ko‘chma ma’noda, metoforik usulda bayon etiladi.
Aytaylik, xalq qarg‘ishlarning ko‘plab obrazli ifodalarini yaratgan. Мasalan, “qirchingdan
qirqil” qarg‘ishi kishiga o‘lim tilagan hollarda qo‘llaniladi.
Z.
Mo‘minova
bir she’rning
o‘zida qator qarg‘ishlarni ketiradi. “Boshingga osmon qulasin”, “kulfat quvlasin”,
“bir tunda qotgin”, “o‘lguncha qo‘limga termilib yot”, “qirchingdan qirqil”, “azob
chuvlasin”, bo‘rilar go‘shtingni chaynasin”. Bularning bari kishini junbushga soladiga
qarg‘ishlar. Cho‘pon ayolining qarg‘anishlariga bir og‘iz gap
qaytarmas, qarg
‘amas ekan.
Chunki
er kishining qarg‘ishi yomon bo‘lishini yaxshi bilar, mung‘ayib kelib, mung‘ayib
ketar dardini faqat Qoratovga aytar ekan.
Bir kun cho‘pon kulbasiga qaytishdan cho‘chib,
qumga ko‘milib uxlab qoladi, yarim tun qattiq og‘riqdan cho‘chib uyg‘onib ketadi.
Atrofga qarasa, bir chayon qumga kirib ketayotganini ko‘radi. Cho‘pon zaharni so‘ra
-
so‘ra
ko‘karib ketadi. Tinka madori qurib,
shunday deydi:
Karvonman toabad
Kazzob taladi.
Qozonman, to abad
Och it yaladi.
Bag‘rimga qum to‘lib,
Tig‘lab
aytaman.
Men erman, yer bo‘lib,
Yig‘lab aytaman:
Hah, mening qo‘limdan
Chayon chaqdiya,
Hah, sening tilingdan
Ilon chaqsina.
Z.
Mo‘minova eshitganlaridan ta’sirlanib, she’r ostiga qarg‘isharni yashiradi.
“kazzob taladi”, “och it yaladi”, “men erman, yer bo‘lib” bu birikmalar ham aslida qarg‘ish.
Kazzob talasa, inson bor-
budidan ayriladi. Vaholanki, hech kim yig‘ganini indamasdan
topshirib ketavermaydi. Qo‘lidan hech narsa kelmagan taqdirda qarg‘ishdan foydalanadi.
“Qozonman to abad och it yaladi” bu satrlar orqali cho‘pon yuvilmagan qozonga
o‘xshatilmoqda. Yuvilmagan qozonni jonivorlar yalab tozalagani kabi, cho‘pon ham
Xorijiy lingvistika va lingvodidaktika
–
Зарубежная лингвистика
и лингводидактика
–
Foreign Linguistics and Linguodidactics
Special Issue
–
4 (2024) / ISSN 2181-3701
244
qarovsiz ustuvoshi kir holatda yurganini tasvirlaydi.
Xalqimizda “Er bo‘lmay qaro yer
bo‘l” qarg‘ishi boshqa qarg‘ishlarga nisbatan ko‘proq
ishlatiladi. Cho‘ponning ayolining
kasridan qaro yer bo‘lganini, shoira cho‘pon tilidan o‘z maromida keltiradi. Z.
Mo‘minova
er kishining qarg‘ishi
o‘q bo‘lishini, cho‘pon voqeasi asosida ochib beradi. Voqea shunday
yakunlanadi. Cho‘pon bechora o‘z qarg‘ishidan o‘zi qo‘rqib ketadi va kulbasi tomon
chopadi. Kulbasi tomonga ketgan ilon izini ko‘radi. Ne ko‘z bilan ko‘rsinki, yiqilib yotgan
xotinini katta qora ilon tilidan chaqib turgan ekan. Shoira Narpaylik bahshidan eshitgan
xotiralarini quydagicha tasvirl
aydi. “Hah bolalarima dunyoda hech bola ota qarg‘ishiga,
mardum el, ayol er qarg‘ishiga uchramasin”, deb qo‘yar ekan. Tadqiqotimiz yuzasidan
shoira bilan o‘tkazilgan uchrashuvlarda uning bolalik kezlaridan xalq afsonalari, ertak va
dostonlarini buvisi tilidan, atrofdagi bahshilar tilidan
tinglab ulg‘ayganiga oydinlik
kiritdik. Mana shunday voqealardan yana biriga misol keltiramiz.
Z.
Mo‘minova tug‘ilib o‘sgan qishlog‘idagi insonlar bilan a’loqador yang
-yangi
afsonalar yaratadi va ana shu afsonalar bag‘riga qarg‘ishlarni joylaydi. Uning aytishicha,
qishlog‘ida “Xanjar buva” ismli inson yashagan. U insonni qishloqda Xanjar aravakash deb
atashgan. Sababi bu inson qishloqning aravakashi. Qishloq ahlining og‘irini yengili qilib
yuradigan bu inson qishloq bolalari
ni olis hududga maktabga ham tashiydi. O‘n qiz, bitta
o‘g‘il aravakshning aravasida yo‘lovchi. Ularning ichida Z.
Mo‘minova ham bor. Xanjar
buva urushda qatnashgan va urushda portlash natijasida qulagan imorat ostida qolgan.
O‘sha yerlik bir nemis qiz uni
vayrona ostida olib chiqadi. Nemis qizi Xanjar buvani sevib
qoladi. Gapirolmay tildan qolgan, qiyofasi oq sariq bo‘lgan o‘zbek yigitini nemis qizi
davolab oyoqqa turg‘izadi. Qiz so‘raganlarga Xanjar buvani qarindoshim deb tanishtiradi,
Xanjar buvani o‘limd
an asrab qoladi. Urush tugaganidan keyin Xanjar buva nemis qiziga
uylanib, bir o‘g‘il farzandli bo‘ladi. Ammo vataniga nemis xotini va bolasini olib kelishga
ruxsat bo‘lmaydi. Xujjatbozlik tufayli ajrashishga majbur bo‘ladi. Buyoqda Xanjar buvani
uylantiri
b qo‘yishsalar ham farzandli bo‘lmaydi. Bir kuni Z.
Mo‘minovani buvisi yoniga
chaqiradi. Shoira bu voqealarni chiroyli tarzda qalamga oladi. “Momom bir kuni mana
sen ham kattagina bo‘lib qolding. Menga anavi nemis Gitlerning otasini otini bilib kel”
-
dedi.
“Uni otasini otini nima qilasiz, momo?”
-
desam, “Qarg‘aganimda tog‘ridan
-
to‘g‘ri
borib tegishi uchun”
-
dedi. Bilib kelib aytdim: “Momojon uning otasining oti Adolf ekan,
yani Adolf gitler”
-
deb qarg‘ayvering. Momom Xanjar buvaning ayanchli qismati uchun
ham
o‘sha nemislarni aybdor deb , tesha tegmagan qarg‘ishlarni olis Germaniya tomon
yo‘llaydi: “Uying kuygur, o‘lmay o‘lgur
Adolf Hitler axir bu bechoralarda nima ayb?
Aybi bir-birini sevganimi? Bir-
birini sevganimi? Bir bechora to‘tiqushning bolasidek
buyoqda, u bechora ayol nemis-
o‘zbek aralsh bolasi bilan uyoqda ne kunlarni ko‘rmadi?
Xalq orasida “ming la’nat”, “padaringga la’nat” qarg‘ishi paydo bo‘lgan.
Bir qaraganda “la’nat” so‘zi so‘kishday tuyiladi. Biroq so‘kish qarg‘ishga teng kelolmaydi.
So‘kish inson shaxsini xaqoratlashga, kamsitishga qaratiladi. Qarg‘ish esa insonga
yomonlik, o‘lim tilash uchun aytiladi. Ular aynan shu jihatlari bilan o‘zaro farqlanadi.
Z.
Mo‘minova
ning
quyida keltiriladigan dostonida “padaringga ming la’nat”,
–
haqorat
emas,
qarg‘ishdir:
41-
yil urushni boshlagan Adolf Hitler, padaringga 41 million marta la’nat!”
“Momojon, ular o‘lib ketgan, qarg‘ishlaringiz shamolga uchadi”,
–
desak, qaysar kampir:
“Sizlar bilmaysizlar sho‘rlikina Xanjarni qancha vaqt nemis josusi deb nazorat
ostiga
olishdi. Nihoyat aravachasidan boshqa hech vaqosi yo‘q bechorani tinch qo‘yishdi”
Muhit insonni rivojlantiradi. Buning bir na’munasini
Z.
Mo‘minova
misolida ko‘rdik,
desak mubolag‘a bo‘lmaydi.
Xorijiy lingvistika va lingvodidaktika
–
Зарубежная лингвистика
и лингводидактика
–
Foreign Linguistics and Linguodidactics
Special Issue
–
4 (2024) / ISSN 2181-3701
245
G.
Asqarovaning aynan “Qarg‘ish” sarlavhali she‘rida ay
ol muhabbatini xor qilgan
yigit lirik qahramonning g‘azabiga duchor bo‘ladi. Sevgisiga munosib e’zoz topmagan
qahramon qadri va g‘ururi poymol bo‘lganidan afsuslanadi va Xudoga iltijo qiladi:
So‘ng volalar qildim Xudoga:
Sochlarini oqartsin qirov! Chimlar bossin ostonasini,
Mendan keyin sevmasin birov!
“Mendan keyin sevmasin birov!” qarg‘ishi qo‘llanib, oddiy folklorizm yuzaga
keltirilgan. Lirik qahramon o‘zi erisha olmagan muhabbatini o‘zgaga ham ravo ko‘rmaydi.
Xudoga iltijo qilib g‘am, hasratdan suyganining sochlarini oqarishini so‘raydi.
Nolalari iztirobli, his-
tuyg‘ularini o‘zgacha isyon bilan qog‘ozga to‘kadigan
Z.Mirzoning “Iloho qo‘llaring” deb boshlanuvchi she‘rida esa boshdin oxir qarg‘ish janriga
murojaat qilganini kuzatamiz.
Duobad aylad
im tanim xor bo‘lsin,
Ruhim Xudo bo‘lsin,
Xudo yor bo‘lsin.
Lirik qahramon “vujudim xor bo‘lsin” deb o‘zini qarg‘amoqda. Tasavvuf dunyosida
vujudni xor qilish evaziga ruh Olloh diydoriga Musharraf bo‘lishi mumkin deb hisoblaydi
va oliy ruhga qo‘shilishni o
rzu qiladi. Lirik qahramon vujud xorligi evaziga
Olloh diydoriga Musharraf bo‘lishni orzu qilmoqda. Bu o‘rinda nafsni tiyish nazarda
tutilganki, lirik qahramon o‘zini alqamoqda. Ammo bu holat vujudga bitmas
-tuganmas
azob keltirishi mumkin.
Aksariyat holla
rda ma’shuqa
-olloh obrazi, demak, uning uchun chekilgan sitam asli
rohatdir.
Z.
Mirzoning lirik qahramoni o‘zini duo qilar ekan, shu duoni yoriga ham ravo
ko‘radi:
Yoring Xudo bo‘lsin,
Xudo yor bo‘lsin!
Xalqimizda yaqin kishilarini biror safarga, yoki ishga kuzatish, xayrlashish
jarayonida “Xudo yor bo‘lsin” deya bir
-birini duo qilish udumi bor. Z. Mirzoning misralari
mohiyatiga e‘tibor qaratsak, unda ezgu tilakdan ko‘ra yomon niyat tilanayotgani
oydinlashadi. “Xudo yor bo‘lsin” aslida olqish bu o‘rinda she‘r talabi bilan inversiyaga
uchragandek. Yoki bu tasodif emas, ataylab qilinib, shu yo‘l bilan olqish qarg‘ishga
aylantirilmoqda. Lirik qahramon oshiqqa “ollohdan o‘zga yoring bo‘lmasin”, deya
yolg‘izlik azobini tilamoqda. Z.
Mirzo so‘ngi banddagi qaytariqda “Yorim Xudo bo‘lsin”,
deyish bilan muhabbati oshiq uchun yagona, qudratli bo‘lishini tilaydi. Bu esa mohiyatida
qarg‘ish yotgan olqishdir.
Lirik qahramonning ishqi oshiq uchun yagona bo‘lib qolsa, oshiq takror
sevolmaydi. Ma’shuqa xiyonatkor oshiqqa q
ayrilib boqishni, kechirishni istamaydi. Bu
o‘rinda duo qarg‘ishga aylanadi.Oxirgi va birinchi baytdagi misralar bir
-
birini to‘ldirib,
fikrni yanada kuchaytiradi:
Iloho qo‘llaring ishqqa zor bo‘lsin!
Z.
Mirzo duoday ko‘ringan olqish bag‘riga qarg‘ishlarini
yashirishda davom
etmoqda:
Osmon bo‘l, zavoling tuproq ko‘rmasin.
Xorijiy lingvistika va lingvodidaktika
–
Зарубежная лингвистика
и лингводидактика
–
Foreign Linguistics and Linguodidactics
Special Issue
–
4 (2024) / ISSN 2181-3701
246
Shoira zavoling tuproqni ko‘rmasin deyish orqali oshiqni qarg‘amoqda. Axir har
qanday osmon bo‘lgan inson ham bir kun kelib, zavol topishi aniqku. Zavol topgan inson
tuproq bag‘riga qo‘yilishi kunday ravshan. Odamlar orasida go‘r qabul qilmagan insonlar
borligi to‘g‘risida afsonalar eshitganmiz, yoki ustiga bir siqim qum tashlanmay,
quzg‘unlarga yem bo‘lgan insonlar haqida ham eshitganmiz. Lirik qahramon oshiqqa
nihoyatda dahshatli qarg‘ishni ravo ko‘rmoqda. Yuqoridagi satrlar qarg‘ish bo‘lmaganida,
keyingi satrlar bu tarzda yakun topmas edi.
Chinor bo‘l shoxingga bir zog‘ qo‘nmasin,
Shamol bo‘l kimsan deb birov so‘rmasin.
Darxtlar ichida chinor uzoq umr ko‘rishini yaxshi bilamiz. Ming so
ya bergani bilan
beqadr. Chunki meva tugmaydi. Lirik qahramon oshiqqa uzoq umr tilayapti, lekin biror
zog‘gada kerak bo‘lmagan azobli umr tilamoqda. Mazkur she‘r orqali olqishning
qarg‘ishga, qarg‘ishning olqishga o‘tishi mumkinligini kuzatdik. Bu hol she‘
riyat
imkoniyatlari orqali yuzaga kelgan, aslida, olqish va qarg‘ish so‘z sehriga asoslanuvchi
mustaqil janrlardir.
Olqishga zid ravishda qarg‘ish yovuzlikka qaratiladi, insonga boshqa biror
yomonlikni ravo ko‘radi, yoki o‘lim tilaydi. O‘zbek tilining izohli lug‘atida qarg‘amoq
birovga yomonlik tilamoq, yoki baxtsizlik tilamoq, o‘lim tilab koyimoq tarzida izohlanadi.
G. Asqarovaning quyidagi
she’rida ham “Xudo yor bo‘lsin” olqishi “Senga yor
bo‘lsin Xudo” tarzida qo‘llanilib, she’
r talabi bilan lirik qahramon kechinmalari inversiya
qilingan.
Na zorim bor, na zo‘rim,
Yor bo‘lmasim alvido!
Sen yoringga yor bo‘lgin,
Senga yor bo‘lsin Xudo!
She’rda “Zorim boru zo‘rim yo‘q” xalq maqoli “Na zorim bor na zo‘rim” tarzida
ifodalangan. “Na zorim bor, na zo‘rim” misralarida (tazod) san’ati qo‘llanilgan. Yor so‘zi
turli ma’nolarada keltirilib (alletiratsiya) hosil bo‘lgan. Lirik qahramon satrlarining
mohiyatiga razm solsak, bu o‘rinda ham ezgu tilakdan ko‘ra yomon niyat bildirayotgani
oydinlashadi. Lirik qahramo
n ham shu yo‘l bilan olqishni qarg‘ishga aylantirmoqda.
G.Asqarova ham o‘z izhorlari zamirida suyganiga “senga yor bo‘lsin Xudo”, deya unga
yolg‘izlik azobini tilayotir. Uchinchi misrada “sen yoringga yor bo‘lgin”, deyish bilan
yoriga baxt tilaydi, bu olqi
sh bo‘lib ko‘rinadi. Aslida buning ham mohiyatida qarg‘ish
yotibdi. Ko‘rinadiki, she‘rdagi duo qarg‘ishga aylandi.
Xaqlimizda “Xudodan topgin”,
“Xudoga soldim”, “Xudoga topshirdim”, “Jazoyingni
Xudo bersin” degan norozilikni ifodalovchi jumlalar borki, ularning mohiyatida qarg‘ish
belgilari ko‘zga tashalanadi.
Eshiklarni yig‘lab yopdim,
Eshigingni yopgin, yor.
Men-ku seni sevib topdim,
Sen Xudodan topgin yor.
Xorijiy lingvistika va lingvodidaktika
–
Зарубежная лингвистика
и лингводидактика
–
Foreign Linguistics and Linguodidactics
Special Issue
–
4 (2024) / ISSN 2181-3701
247
Z.
Mo‘minovaning quydagi she‘rida “Хudodan top” qarg‘ishi gunohkorni ollohga
topshiradi, ollohga
topshirilgan qarg‘ishning qudrati balanddir. Yetkazilgan aziyat
evaziga bandasiga nisbatan jazolash ollohdan so‘ralsa, olloh gunohkorni jazolamay
qo‘ymaydi. Insonlardagi ollohga bo‘lgan bu ishonch islomiy tafakkur mevasi sifatida
shakllangan. Dinimizning yovuzlik, nafrat, isyon kabi illatlarga qarshi kurashi sifatida
yuzaga kelgan tarbiyasi asrlar osha, ruhiyatimizga, tasavvurlarimizga singib ketgan
qarg‘anish xalq qarg‘ishlariga xos ifoda usuli she‘riyatimizda ham o‘z aksini ko‘rsatib
kelmoqda. She‘riyat aslida ezgulik targ‘ibotchisi, alam, isyon, yovuzlik kuchaygan
damlardagina qarg‘anishga majbur qiladi. Mifologik tasavvurlarga ko‘ra Xudoga solib
qarg‘algan insonning u dunyosi ham, bu dunyosi ham xor bo‘ladi.
Xalq qo‘shig‘idagi
dardni yanada kuchliroq ifo
dalagan shoira o‘z mahoratini yana bir bor namoyon eta
olgan.
Toki yer yuzida o‘zbek xalqi bor ekan, ana shunday go‘zal, betakror ijod
namunalariga asos bo‘luvchi juda boy xalq og‘zaki ijodi ko‘plab ijodkorlarga ilhom baxsh
etishda davom etaveradi.
FOYDAL
ANILGAN ADABIYOTLAR RO‘YXATI:
1.
Halima Ahmedova. “Afsun”.
A. Navoiy nomidagi Milliy kutubxona nashriyoti.
Toshkent. 2019. 12-bet.
2.
Zulfiya Mo‘minova. “Bolaga kitob bering”
.
3.
Zebo Mirzo “Tun malikasi”
.
4.
Guljamol Asqarova. “Erkalik imtiyozi” G‘.
G‘ulom nashriyoti
. Toshkent:
–
2012.
134-bet.
