JOURNAL OF HEPATO-GASTROENTEROLOGY RESEARCH | ЖУРНАЛ ГЕПАТО-ГАСТРОЭНТЕРОЛОГИЧЕСКИХ ИССЛЕДОВАНИЙ
№3,2 (том II) 2021
96
Fayzullayeva Xilola Bahronovna,
Samarqand Davlat Tibbiyot Instituti Biologik kimyo kafedrasi assistenti
Nazarova Gulchehra Shuhratjonovna,
Samarqand Davlat Tibbiyot Instituti Biologik kimyo kafedrasi assistenti
HOMILA ICHI GIPOKSIYASINI O’TKAZGAN CHAQALOQLAR NEONATAL DAVRIDA BOSH
MIYANING STRUKTUR-GEMODINAMIK O’ZGARISHLARI
ABSTRAKT
Izlanish
Samarqand shaxar 1 son tug’ruqxonasida homila ichi gipoksiyasi bilan muddatida va muddatidan
oldin, kesarcha kesish va fiziologik yo’l bilan tug’ilgan 40 nafar chaqaloqlar orasida olib borildi. Nazorat guruhiga 10
nafar sog’lom, muddatida fiziologik yo’l bilan tug’ilgan chaqaloqlar kiritildi. Tadqiqot guruhidagi chaqaloqlar bosh
miyasining struktur-gemodinamik xususiyatlarini o’rganish standart metodlar asosida rangli kartirlash bilan
neyrosanografiya o’tkazish va impuls to’lqinli doplerometriya yordamida amalga oshiriladi.
Guruxlar ichidagi taqqoslashlar shuni ko’rsatdiki, bolalarda gestatsion yoshi kamayishi bilan ishemik-
gemorragik buzilishlar chastotasi oshib boradi. Shu bilan birga
O’rganilayotgan guruhdagi bolalar neonatal davrida
bosh miya elektrofiziologik faolligi taxliliga ko’ra, homila ichi gipoksiyaga uchragan bolalarda miyada aniqlangan
strukturaviy va gemodinamik o'zgarishlarni hisobga olgan holda, miyaning elektrofiziologik faolligini tabiiy uyqu
vaqtida muddatida tug’ilgan bolalarda hayotining 5-7 kunida, muddatidan oldin tug’ilgan bolalarda esa 36-38 xaftalik
gestatsion muddatida o’tkazilgan elektroansefalografiya (EEG) natijalari asosida baholash zarurdir.
. Olingan natijalarni sarhisob qilib, sog'lom bolalardan farqli o'laroq homila ichi gipoksiyasiga uchragan
bolalarda miyaning muhim strukturaviy va gemodinamik buzilishlari kesarcha kesish yo’lida tug’ilishi bilan bog’liqligi
to'g'risida xulosa chiqarishimiz mumkin.
Kalit so’zlar:
Yangi tug’ilgan chaqaloq, gipoksiya, neyrosanografiya, homila, gipoperfuziya
Fayzullayeva Hilola Bahronovna,
Assistant of the Department of Biological Chemistry, Samarkand State Medical Institute
Nazarova Gulchehra Shuhratdjonovna,
Assistant of the Department of Biological Chemistry, Samarkand State Medical Institute
STRUCTURAL-HEMODYNAMIC CHANGES IN THE BRAIN IN THE NEONATAL PERIOD IN INFANTS
WITH INTRAUTERINE HYPOXIA
ABSTRACT
The study was conducted in Samarkand City Maternity Hospital No. 1, among 40 babies born with intrauterine
hypoxia on time and prematurely, by caesarean section and physiologically. The control group included 10 healthy,
physiologically born babies. The study of the structural and hemodynamic properties of the infant brain in the study
group is performed using standard methods of neurosanography with color mapping and pulse wave dopplerometry.
Intra-group comparisons have shown that the incidence of ischemic-hemorrhagic disorders increases with
gestational age in children. However, according to the analysis of cerebral electrophysiological activity in the neonatal
period in the study group, taking into account the structural and hemodynamic changes detected in the brain in children
with intrauterine hypoxia, the electrophysiological activity of the brain in children born during natural sleep at 7 days,
preterm infants should be evaluated based on the results of electroencephalography (EEG) performed at 36-38 weeks of
gestation.
Summarizing the results, we can conclude that in children with intrauterine hypoxia, in contrast to healthy
children, significant structural and hemodynamic disorders of the brain are associated with cesarean delivery.
Keywords:
Newborn, hypoxia, neurosanography, fetus, hypoperfusion
Homiladorlik
va
tug'ish
jarayonini
murakkablashtiradigan ko'plab shart -sharoitlarning
negizida homila va yangi tug'ilgan chaqaloq uchun
universal bo'lgan zararli omil - bir nechta organlar
JOURNAL OF HEPATO-GASTROENTEROLOGY RESEARCH | ЖУРНАЛ ГЕПАТО-ГАСТРОЭНТЕРОЛОГИЧЕСКИХ ИССЛЕДОВАНИЙ
№3,2 (том II) 2021
97
disfunktsiyasining rivojlanishiga olib keluvchi, asosiy
energiyaga bog'liq jarayonlarni buzuvchi, patologik
endogen reaksiyalar majmuasini qo'zg'atadigan gipoksiya
jarayoni yotadi [1, 4, 9, 10]. Rivojlanayotgan miya
gipoksiya ta'siriga eng ta'sirchandir, bunda boshlangan
patologik biokimyoviy jarayonlar energiyaga bog'liq
bo'lgan
neyrotransmitterlardan
foydalanish
jarayonlarining
buzilishi
bilan
bog'liq
bo'lgan
eksitotoksiklik hodisasini keltirib chiqaradi [89, 8, 286,
418]. Miyaning uzoq davom etadigan shikastlanish
jarayoni natijasida, bola hayotning birinchi yillarida
nevrologik
chekinishlarning
o'zgaruvchanligi,
shu
jumladan stato-motor, psixoemotsional buzilishlar va
nogironliklar,
nutqni
rivojlanishidagi
kechikishlar,
bolalarning ijtimoiy moslashuvchanligidagi cheklashlar
yuzaga keladi [ 2, 6, 7, 11].
Tadqiqot
maqsadi.
Gipoksiya
kechirgan
chaqaloqlar
neonatal davrida bosh miyaning struktur-
gemodinamik xususiyatlarini baholash.
Tadqiqot materiali va usullari.
Izlanish
Samarqand shaxar 1 son tug’ruqxonasida homila ichi
gipoksiyasi bilan muddatida va muddatidan oldin,
kesarcha kesish va fiziologik yo’l bilan tug’ilgan 40 nafar
chaqaloqlar orasida olib borildi. Nazorat guruhiga 10
nafar sog’lom, muddatida fiziologik yo’l bilan tug’ilgan
chaqaloqlar kiritildi. Tadqiqot guruhidagi chaqaloqlar
bosh miyasining struktur-gemodinamik xususiyatlarini
o’rganish standart metodlar asosida rangli kartirlash bilan
neyrosanografiya
o’tkazish
va
impuls
to’lqinli
doplerometriya yordamida amalga oshiriladi. Birlamchi
neyrosanografiya barcha chaqaloqlar hayotining 1-2
sutkasida o’tkazildi.
Natijalar.
Homila ichi gipoksiyasini o’tkazgan
chaqaloqlarda, sog’lom bolalardan farqli ravishda,
tug’ilish turidan qat’iy nazar yosh normasiga xos struktur
ko’rsatkichlar muddatida tug’ilgan chaqaloqlarning faqat
oltidan bir qismida, kamdan kam xollarda 35-37 xafatalik
gestatsion muddatdaga chaqaloqlarda kuzatilganligi
hamda
32-34
xaftalik
chaqaloqlarda
esa
qayd
etilmaganligi aniqlandi.
Taqqoslash
guruhlarida,
miyadagi
ishemik
o’zgarishlarning rivojlanishi ayniqsa kesarcha-kesish
bilan tug’ilgan bolalarda moyillik yuqori chastotada
kuzatildi (76,8% va 73,5%, р>0,05). Guruxlar ichidagi
taqqoslashlar shuni ko’rsatdiki, ayniqsa 1-kichik guruxda
yaqollik bilan (42,8% va 40%, р>0,05), bolalarda
gestatsion yoshi kamayishi bilan ishemik-gemorragik
buzilishlar chastotasi oshib boradi. Periventrikulyar
soxadagi
exogenligining
o’zgarmagan
fonida,
subepindemal qon quyilishi ko’rinishida og’irligi
bo’yicha
I
darajadan
oshmaydigan
izolirlangan
gemorragik o’zgarishlar kam hollarda 2- va3-kichik
guruhdagi bolalarda qayd etildi (2,4% va 4,3%, р>0,05).
Gipoksiyaga uchragan bolalarda bosh miya
o'zgargan tuzilishidagi gemorragik asoratlarni solishtirish
mumkin (12,7% va 13,5%, p> 0,05). Ulardan eng yuqori
chastotali taqqoslash guruhlarida II darajali peri-
intraventrikulyar qon ketish (PIVQK) qayd etilgan (6,8%
va 7,5%, p> 0,05). Shuni ta'kidlash kerakki, nogironlikga
sabab bo’luvchi IV darajali qon ketish qayd etilmagan.
Gemorragik
asoratlarning
shakllanishi
o'tkazilgan
Serebral ishemiyaning og'irligiga to'g'ridan -to'g'ri
bog'liqligi aniqlandi. (rs=0,712, р=0,004). Taqqoslash
guruhlarida o'tkazilgan Doppler tadqiqotlari natijalariga
ko'ra, qon tomir tonusini tavsiflovchi RI indeksining
o'rtacha qiymatlari yosh me'yorlariga to'g'ri keladi (RI =
0,70-0,73). Ammo, tug'ilish turidan qat'i nazar, bachadon
ichi gipoksiyaga uchragan bolalarda RI ning keng
o'zgarishi aniqlandi. Shu bilan birga, ikkala taqqoslash
guruhidagi bemorlarning yarmida RI <0,70 kamayishi
aniqlandi. Ta'kidlash joizki, jarrohlik yo'li bilan tug'ilgan,
yetilmagan
bolalarda
serebral
gemodinamikaning
avtoregulyatsiyasi buzilishlarining yuqori chastotasini
muhokama qilish natijasida, kesarcha kesish yordamida
olingan bolalarda tabiiy ravishda tug'ilganlar bilan
solishtirganda RI> 0,80 tez -tez o'sish tendentsiyasi
kuzatilgan (17,5% va 12,4%, p> 0,05) va erta tug'ilgan
chaqaloqlarning ayrimlarida RI> 0,80 o'sishi statistik
jihatdan I guruh bolalarida, analogik yoshdagi tabiiy yo’l
bilan tug’ilganlarga nisbatan ko'pligi aniqlandi - 22,3%
va 12,7% (χ² = 4,09, p = 0,043).
I guruhdagi bolalarda, diastolik tezlikning
susayishi-8,7±0,33 sm/sek, taqqoslash guruhidagilarga
nisbatan-
9,9±0,38
sm/sek
kabi
gemodinamik
o’zgarishlari yaqqol namoyon bo'lib (р=0,042), asosan
32-34 xaftaligida kesarcha kesish yo’li bilan tug’ilgan
bolalarda -6,4±0,42 sm/sek, analogik yoshda tabiiy yo'l
bilan tug'ilgan bolarga - 7,7±0,56 sm/sek nisbatan past
ko’rsatkichda kuzatildi (р=0,032). Bundan tashqari bu
bolalarda , tabiiy yo’l bilan tug’ilganlarga nisbatan bosh
miya gipoperfuziyasining yuqori chastotasi qayd etildi :
V max<28 sм/sek - 66,6% va 40% (χ²=5,04, р=0,024); V
min<7,5sm/sek - 71,4% va 26,6% (χ²=14,07, р=0,0002).
Gipoksiya kechirgan bolalarda, arterial oqim
buzilish fonida venoz disfunksiya (71,7% va 73,5%,
р>0,05), sog’lom bolalardan farqli ravishda (р=0,0001)
yuqori chastotada kuzatildi va Galen venasi oqimidagi
yuqori va qiyosiy ko’rsatkichlar bilan tasdiqlandi -
5,8±0,17sm/sek va 5,9±0,16sm/sek (р>0,05)(V venoz
oqimidagi referens ko’rsatkich 2-4sm/sek).
2-3 kichik guruhlarda venoz disfunktsiyaning
yuqori chastotasi va yuqori tezlik ko'rsatkichlari
aniqlandi, bu kuzatuv davrida yuqori gestatsion yoshdagi
bolalarda yetuk venoz tizimi bilan bog'liq bo'lishi
mumkin.
Keyingi tadqiqotlar shuni ko'rsatdiki, homila ichi
gipoksiyaga uchragan bolalarda yuqori qon tomir
tonusining fonida (RI> 0,08) erta neonatal davrda miya
gipoperfuziyasi, oldingi miya arteriyasidagi chiziqli qon
oqimi tezligining pasayishi (V max <28 sm / sek va V
min <7,5 sm / sek) uyqu buzilishi bilan postgipoksik
ensefalopatiya shakllanishining xavf omillaridan biri
sifatida qaralishi kerak (F=6,00, р=0,014; RR = 1,29
(95% DI 1,17 – 1,41, χ² = 6,54 p=0,013).
Shunday qilib, qiyosiy tahlil shuni ko'rsatdiki,
homil ichi gipoksiyasiga uchragan bolalar o'rtasida,
miyadagi o'xshash tizimli o'zgarishlar fonida, Kesarcha
kesish bilan tug'ilgan bolalarda miya qon aylanishining
ancha jiddiy buzilishlari ko'rsatildi.
Aniqlanishicha, shoshilinch kesarcha kesish
yordamida olingan muddatida tug'ilgan chaqaloqlar,
yuqori qon tomir tonusining fonida miya gipoperfuziyasi
tez-tez rivojlanadi (RI> 0,8) 24,4% (11/45) va 2,6%
(2/75) (p = 0.0003), sistolik qon oqimining kamayishi
(Vmax) bilan birgalikda 31,1% (14/45) va 2,6% (2/75) (p
= 0,0001) da qayd etilgan, diastolik qon oqimi (Vmin) -
JOURNAL OF HEPATO-GASTROENTEROLOGY RESEARCH | ЖУРНАЛ ГЕПАТО-ГАСТРОЭНТЕРОЛОГИЧЕСКИХ ИССЛЕДОВАНИЙ
№3,2 (том II) 2021
98
40 da % (18/45) (p = 0.0001), bir-ikkta holatlarda, rejali
kesarcha kesish bilan tug'ilgan chaqaloqlarda miya
gipoperfuziyasi kuzatildi. Erta tug'ilgan chaqaloqlarda,
gipoksiya fonida, shoshilinch kesarcha kesish bilan
tug'ilishidan qat'i nazar, miya gipoperfuziyasining
solishtirma yuqori chastotasi kuzatildi. Biroq, holatining
og'irligi
va
yetilmagan
chaqaloqlarda shoshilinch
kesarcha kesish, diastolik qon oqimining kamayish
chastotasini rejali ravishda kesarcha kesish bilan
muddatidan oldin olingan chaqaloqlarga nisbatan sezilarli
darajada oshirdi (V min) - 47,6% (61/128) va 19% (8/42)
(χ²=10,73, р=0,001).
O’rganilayotgan guruhdagi bolalar neonatal
davrida bosh miya elektrofiziologik faolligi taxliliga
ko’ra, homila ichi gipoksiyaga uchragan bolalarda
miyada
aniqlangan
strukturaviy
va
gemodinamik
o'zgarishlarni
hisobga
olgan
holda,
miyaning
elektrofiziologik faolligini tabiiy uyqu vaqtida muddatida
tug’ilgan bolalarda hayotining 5-7 kunida, muddatidan
oldin tug’ilgan bolalarda esa 36-38 xaftalik gestatsion
muddatida o’tkazilgan elektroansefalografiya (EEG)
natijalari asosida baholash zarurdir.
Olingan natijalar shuni ko'rsatdiki, gipoksiyaga
uchragan bolalarda, tug'ilish usulidan qat'i nazar, yosh
mezonlariga mos uyqu davrining EEG sxemasi atigi
13,4% va 15,1 (p> 0,05), da shakllangan va asosan
muddatida tug’ilgan chaqaloqlar orasida tez -tez
kuzatildi.
32-34
xaftada
tug'ilgan
bolalarda
yosh
mezonlariga mos keladigan EEG namunasi qayd
etilmagan. Shu bilan birga, sog'lom bolalarda yoshga
bog'liq uyqudagi EEG chiziqlari asosiy hisoblanib (93%,
p = 0.0001) va EEGning patologik chiziqlari qayd
etilmadi. Kesarcha kesish bilan olingan bolalarda, tabiiy
ravishda tug'ilganlar bilan taqqoslaganda, EEG chiziqlari
tez -tez qayd etilib, bu bosh miyaning bioelektrik faolligi
yetilishini kechikishini tavsiflaydi - 71,7% va 59,4% ga
(χ²=7,68, р=0,005) bu ayniqsa 2 -kichik guruhda (74.2%
ga nisbatan 60% ga, χ2 = 4.63, p = 0,031) va 3 -kichik
guruhda (65% ga nisbatan 50.6%, χ2 = 3.93, p = 0,047)
sezilarli farqlar bilan namoyon bo’ldi. Bundan tashqari, I
guruh bolalarida miya faoliyatida aniqroq o'zgarishlar tez
-tez
asosiy
faollikning
maksimal
amplitudasi
topografiyasini buzilishi shaklida qayd etilgan (frontal
sekin to'lqinli disritmiya) - 64,8% va 51,8% (χ² = 7,86, p
= 0.005) 2 -kichik guruhda sezilarli farq bilan (87,5% va
76,2%, χ² = 4,45, p = 0,034) namoyon bo’ldi.
Asosiy faollik amplitudasining doimiy ravishda
pasayishi 30 mVdan past bo'lishi, past amplitudali
farqlanmagan faollikdagi EEG patologik shakllari har
ikkala taqqoslash guruhlarida qayd etildi-12,7% va 10,8%
(p> 0,05). Gipoksiyaga uchragan bolalarda miyaning
talvasaga yuqori tayyorgarlik chastotasi, umumiy
paroksismal faollik, polimorf epileptiform faollik
shaklidagi EEG dagi patologik grafoelementlar bilan
qiyosiy bo’lib (5,8% va 7,5%, p> 0,05), tug'ilish turidan
qat'i nazar gestatsion muddati 32-34 haftalik bemorlar
orasida, eng yuqori chastota (16,6% va 20%, p> 0,05)
kuzatildi. Gipoksiyaga uchragan bolalarda yetilmagan va
patologik EEG chiziqlarining shakllanishi tug'ilish
vaqtidagi gestatsion muddat bilan teskari bog'liqlikga ega
(r = -914, p = 0,0001); o’tkazilgan miya ishemiyasi (r =
738, p = 0,002) hamda serebral gemodinamikaning
yaqqol buzilishi orasida esa (r = 856, p = 0,001) to'g'ridan
-to'g'ri bog’liqlik mavjud.
Xulosa
. Olingan natijalarni sarhisob qilib,
sog'lom
bolalardan
farqli
o'laroq
homila
ichi
gipoksiyasiga uchragan bolalarda miyaning muhim
strukturaviy va gemodinamik buzilishlari kesarcha kesish
yo’lida tug’ilishi bilan bog’liqligi to'g'risida xulosa
chiqarishimiz mumkin. Yangi tug'ilgan chaqaloqlarning
bu guruhida miya qon oqimining avtoregulyatsiya
jarayonlaridagi
buzilishlarning
yaqolligidan
dalolat
beruvchi qon tomir tonusining keng o'zgarishi aniqlandi.
Homiladorlikning 32-34 xaftasida kesarcha kesish bilan
tug’ilgan bolalarda, gemodinamik buzilishlar qon
oqimining chiziqli tezligi pastligi ayniqsa diastolik tezlik
bilan,
yaqqol
namoyon
bo'lganligi
tasdiqlandi.
Aniqlanishicha, chaqaloqlar xomila ichi holatining
og'irligi va keyinchalik shoshilinch ko’rsatmalar asosida
kesarcha kesish bilan olish, serebral gemodinamik
buzilishlarining namoyishini sezilarli darajada oshiradi.
Homila ichi gipoksiyasini o’tkazgan bolalarda uyqu
buzilishi bilan namoyon bo’luvchi, markaziy asab
tizimining
funktsional
buzilishlari
rivojlanishining
gemodinamik bashoratchilari aniqlandi.
Shunday qilib, homila ichi gipoksiyasini
kechirgan bolalar orasida MNS ning funksional
yetilmaganligi fonida yaqqol buzilishlar asosan kesarcha
kesish bilan tug’ilgan chaqaloqlarda kuzatildi. Bolalarda
bosh miya funksional faolligining buzilishlari shoshilinch
kesarcha kesish bilan olingan bolalarada, rejali kesarcha
kesish natijasida tug’ilganlarga nisbatan, EEGdagi
patologik chiziqlar va asosiy anomaliyalar oshishi
hisobida yuqori ekanligi aniqlandi, jumladan qiyosiy
darajada muddatidan oldin tug’ilgan (35,9% va 9,5%
χ²=10,63, р=0,001) va muddatida tug’ilgan chaqaloqlarda
(15,5% va 1,3% р=0,002) ham. Kesarcha kesish bilan
olingan bolalarda aniqlangan bosh miya funksional
holatining o’ziga xosligi, bosh miya bioelektrik faolligi
shakllanishining kechikishi rejali kesarcha kesish bilan
olinganlar singari, shoshilinch kesarcha kesish yordamida
tug’ilganlarga ham xos (60% va 66,6%, р>0,05). Olingan
natijalar, adabiyotlardagi [ 3, 5, 12] ma’lumotlarga mos
ravishda ma’lum bo’ldiki, abdominal yo’l bilan tug’ilgan
bolalar neonatal davrida tug’ruq xaraktalari amalga
oshmaganligi sababli, neyroendokrin tizimi, yuqori nerv
markazlari faolligining buzilishi hisobiga bosh miya
aktivligi funksional yetishmovchiligi kuzatildi va
postnatal adaptatsiyada yaqqol namoyon bo’ldi.
Shunday qilib, homila ichi gipoksiyasini
kechirgan bolalarda EEG natijalariga ko’ra bosh miya
bioelektrik faoligini baxolash, sog’lom bolalar bilan
taqqoslanganda asosan kesarcha kesish bilan olishga
majbur bo’linganlarda buzilishlar yaqqol namoyon
bo’lganligini ko’rsatdi. Bu guruxdagi bemorlar neonatal
davrda bosh miya bioelektrik faolligining yetilishi
kechikishi ko’rinishidagi buzilishlar, asosan EEGning
«yoshga xos» chiziqlari shakllanishining nisbatan past
ko’rsatkichlari kuzatilgan bolalarning asosiy qismini
tashkil etdi.
Bachadon ichi holatiga ko’ra shoshilinch
ko’rsatmalar asosida kesarcha kesish bilan olingan
chaqaloqlarda bosh miya bioelektrik faolligining buzilishi
nisbatan yuqori ekanligi aniqlandi.
JOURNAL OF HEPATO-GASTROENTEROLOGY RESEARCH | ЖУРНАЛ ГЕПАТО-ГАСТРОЭНТЕРОЛОГИЧЕСКИХ ИССЛЕДОВАНИЙ
№3,2 (том II) 2021
99
Список литературы/Iqtiboslar/References
1. Zarubin A.A. Gipoksicheskiy-ishemicheskiy ensefalopatiya u novorojdennix, rojdennixv tejeloy asfiksii
[Tekst]/ A.A. Zarubin, N.I. Mixyeyeva, E.S. Fillipov// Byuleten VSNS SO RAMN. -2017.- Tom 2, №2 (114). - s. 95-
101.
2. Karkashadze, G.A. Sovremmennie dannie o patogeneze i lechenine gipoksicheskiy-ishemicheskiy porajeniy
golovnogo mozga u novorojdennix [Tekst] / G.A. Karkashadze, A. V. Anikin, E.P. Zimina// Pediatricheskaya
farmakologiya. - 2016. – Т. 13, № 5. – s. 452-467.
3. Kozlova, l.V. Vegetativniy status I adaptatsiya u novorojdennix s vnutriutrobnoy zaderjkoy rosta pri raznix
sposobax rodorazreshenie beremennix [Tekst]// L.V. Kozlova, D.O. Ivanov, V.V. Derevsov // Akusherstvo I
ginekologiya- 2017. - № 1. – С. 59-64.
4. Litviskiy, P.F. Gipoksiya [Tekst]// P.F Litviskiy Voprosi sovremennoy pediatrii. -2016 Т. 15, № 1. – s. 45-58.
5. Morozova, A.Yu. Soderjanir neyronspesificheskiy enolazi I neyrotroficheskogo faktora rosta v pupovinoy
krovi zdorovix donoshennix detey posle operasii planovoga kesarva secheniya I spontannix rodov [Tekst] / A.Yu.
Morozova, Yu. P.Milyutina, A.B. Arutyanan// Jurnal Akusherstva I jenskix bolezney- 2015. – Т. LХIV, № 6. – s. 38-42.
6. Prusakov, V.F. Rol perinatalnix povrejdeniy nervnoy sistemi v formirovanii nevrologicheskoy patologii
detskogo vozrasta [Tekst ]/ V.F. Prusakov, E.A. Morozova, V.I. Marulina // Vestnik sovremennoy klinicheskoy medisini
– 2016. - Т. 9, № 2. – С. 65 - 70.
7. Savelyeva, G.M. Asfiksiya donoshennix novorojdennix. Kompleksnaya terapiya s ispolzovaniyem
karnioserebralnoy gipotermii [Tekst]/ G.M. Savelyeva, R.I. Shalina, A.A. Smirnova // Akusherstvo I ginekologiya –
2016. - Т. 9, № 2. – s. 65 - 70.
8. Back, S.A. Brain injury in premature neonates: a primary cerebral dysmaturation disorder? [Text]/ S.A.
Back, S.P. Miller // Ann Neurol. – 2014. - № 75. – Р. 469-486.
9. Baburamani, A.A. Mitochondrial optic atrophy (OPA) 1 processing is altered in response to neonatal
hypoxic-ischemic brain injury [Text]/ A.A. Baburamani, C. Hurling, H. Stolp [et al.] // Int J Mol Sci. – 2015. – Vol. 16,
№ 9. – Р. 22509-22526.
10. Janowska, J. Therapeutic strategies for leukodystrophic disorders resulting from perinatal asphyxia: focus
on myelinating oligodendrocytes [Text] / J. Janowska, J. Sypecka // Mol Neurobiol. – 2018. – Vol. 55, № 5. – Р. 4388-
4402.
11. Hayakawa, M. Incidence and prediction of outcome in hypoxic-ischaemic encephalopathy in Japan [Text] /
M. Hayakawa, Y. Ito, S. Saito [et al.] // Pediatrics International. - 2014. - Vol. 56. - P. 215-221.
12. Radouani, M.A. Influence of mode of delivery on the stress response in infants [Text] / M.A. Radouani, N.
Chahid, A. Kharbach [et al.] // Psychology. – 2015. - № 6. – Р. 1861-1872.
