ISSN:
2181-3906
2023
International scientific journal
«MODERN SCIENCE АND RESEARCH»
VOLUME 2 / ISSUE 6 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
792
O`QUV MASHG`ULOT GURUHI BOSQON ULOQTIRUVCHI SPORTCHILARNING
ULOQTIRISH TEXNIKASI USTIDAN PEDAGOGIK NAZORAT
F.Ch.Ziyayev
O’ZDJTSU chirchiq
M. D.Xushmuxammadiyeva
YA 51-21 guruh talabasi
https://doi.org/10.5281/zenodo.8041195
Annotatsiya.
Maqolada bosqon uloqtiruvchi sportchilarni ustidan pedagogik nazorat
qilish hamda uni o`rganish orqali undagi kamchilliklarga chora topish va bartaraf etish yo`llari
orqali bosqon uloqtirish texnikasini o`rgatish samaradorligi ko`rsatilgan.
Kalit so`zlar:
bosqon, instrumental, vizual nazorat, snaryad, dvigatel, fazoviy, differensial,
model parametrlari.
УЧЕБНО-ТРЕНИРОВОЧНАЯ ГРУППА ПЕДАГОГИЧЕСКИЙ КОНТРОЛЬ
МЕТАТЕЛЬНОЙ ТЕХНИКИ СПОРТСМЕНОВ-ТОЛКАТЕЛЕЙ ЯДРА
Аннотация.
В статье показана эффективность обучения метательной технике
спортсменов-металистов путем видения поля во время метания, изучения его,
нахождения решений его недостатков и устранения их.
Kлючевые слова:
атака, инструментальный, визуальный контроль, снаряд,
двигатель, пространственный, дифференциал, параметры модели.
THE TRAINING GROUP IS PEDAGOGICAL CONTROL OVER THE THROWING
TECHNIQUE OF THE THROWING ATHLETES
Abstract.
The article shows the effectiveness of teaching the throwing technique of metal
athletes by seeing the field during throwing, studying it, finding solutions to its shortcomings and
eliminating them.
Key words:
attack, instrumental, visual control, projectile, engine, spatial, differential,
model parameters.
Sportchilarning texnik tayyorgarligini boshqarish samaradorligi ushbu jarayonda
qo'llaniladigan pedagogik nazoratning sifati bilan bog'liq. Taklif etilayotgan metodologiyada
bosqon uloqtiruvchilarning texnik tayyorgarligi ustidan bosqichli, joriy va operativ nazorat
qo'llaniladi. Fazali nazorat maxsus tayyorgarlik davrining boshida va oxirida va yillik chastotada
amalga oshiriladi. Texnik takomillashtirish bo'yicha maqsadli ish olib borilgan vaqt davomida
joriy va operatsion pa. Texnika instrumental va vizual nazorat usullaridan, shuningdek, keyingi
introspeksiya bilan birgalikda o'z-o'zini nazorat qilishdan foydalanadi.
Instrumental usul asosiy usul bo'lib, unga ushbu turdagi tayyorgarlikni boshqarishning
barcha mavjud tartibi asoslanadi. Bu usul, ayniqsa, sportchilarning malakasining o'sishi bilan
zarur, chunki keyin ular bajaradigan harakatlarning batafsil va aniq tahlili talab qilinadi. Bundan
tashqari, sportni mukammallashtirish bosqichida kompleks nazoratning roli kuchayadi, bu esa
ishtirokchilarning texnik mahorat darajasini har tomonlama to'g'rilash imkonini beradi. Shuning
uchun tavsiya etilgan texnika, instrumental usuldan foydalangan holda, harakat tuzilishining
biomexanik ko'rsatkichlarini iloji boricha har tomonlama o'rganishni amalga oshiradi.
Uloqtirish texnikasining fazoviy, vaqt va fazoviy-vaqt xarakteristikalari maxsus o'lchov
va tahlillardan o'tkaziladi. Bularga quyidagilar kiradi: asosiy dvigatel bo'g'inlari orasidagi
ISSN:
2181-3906
2023
International scientific journal
«MODERN SCIENCE АND RESEARCH»
VOLUME 2 / ISSUE 6 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
793
burchaklar, snaryad harakat tekisligining moyillik burchaklari, snaryadni quvib o'tish jarayonida
bo'g'inlar orasidagi o'zaro ta'sir burchaklari, harakatning vaqt ko'rsatkichlari va tezlik
ko'rsatkichlari. uloqtiruvchining turli bo'g'inlarining harakati.
Bu xususiyatlarning barchasi butun uloqtirish jarayonida va uning qismlari uchun alohida
- o'qning dastlabki va asosiy tezlashuvida hisobga olinadi. Metodika yordamida sportchilarning
texnik tayyorgarligi samaradorligi aniqlanadi, ya'ni. texnik ko'rsatkichlar harakatni tavsiflovchi
model parametrlari bilan taqqoslanadi. Shuni ta'kidlash kerakki, bu texnikaning individual
xususiyatlarini hisobga olish kerak. Uloqtirish ning turli uslublari tahlil qilinadi - uch va to'rt
burilish bilan. Samaradorlik aniqlangandan so'ng, texnikaning elementlari differensial baholanadi
va butun texnika differensial-umumiy baholanadi.
Bu harakat tuzilishi va model xususiyatlari o'rtasidagi muvofiqlik darajasini belgilaydi.
Vizual usul uloqtiruvchilarning asosiy musobaqa mashqlarini bajarayotganda harakatlarini
bevosita kuzatish jarayonida qo'llaniladi. Ushbu usul operativ bo'lib, harakatning tashqi tuzilishini
tuzatishga imkon beradi. U harakatni vizual idrok etishga asoslangan va instrumental
tadqiqotlardan so'ng olingan ma'lumotlarga tayanadi. Taklif etilayotgan usulda sportchining vizual
va harakatchan his-tuyg'ulariga asoslangan o'z-o'zini nazorat qilish va introspeksiya katta
ahamiyatga ega.
Vizual va instrumental usullardan foydalangandan so'ng olingan ma'lumotlar bajarilgan
harakatlarning sub'ektiv idrokini to'ldiradi. Chuqur o'z-o'zini tahlil qilish asosida texnologiya va
umuman texnologiya detallarini mustaqil ravishda takomillashtirish dasturi ishlab chiqiladi.
Nazoratning bu turi texnik mahoratni boshqarish jarayonida juda muhim bo'lib, sportchi
malakasining o'sishi bilan birga uning ahamiyati tobora ortib bormoqda.
REFERENCES
1.
Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2018 йил 5 мартдаги ПФ-5368-сонли
фармони ―Жисмоний тарбия
2.
ва спорт соҳасида давлат бошқаруви тизимини тубдан такомиллаштириш чора-
тадбирлари тўғрисида‖ги Фармони. (Халқ Сўзи. 2018 йил 5- март.)
3.
Ўзбекистон Республикаси Президентининг ПФ 5924-сонли фармони ―Ўзбекистон
Республикасида жисмоний тарбия ва спортни янада такомиллаштириш ва
оммалаштириш чора-тадбирлари тўғрисида‖ги. Фармони (Халқ сўзи 2020 йил 24-
январ).
4.
Ўзбекистон Республикаси Президентининг ПҚ 3031-сон қарори ―Жисмоний
тарбия ва спортни янада ривожлантириш чора тадбирлари тўғрисида‖ги (Халқ сўзи
3 июн 2017 йил)
5.
Soliev I.R, Khaydrov B.SH, Mirzatillayev I.I, Khujamkeldiyev G.S, Ziyayev F.CH.
Functional training level of runners student-athletes sprinters. // International Journal
of
Psychosocial
Rehabilitation,Vol.24,Issue
05,2020,
http://www.psychosocial.com/article/PR201878/17061/ 46-50 бетлар.
6.
Солиев И. Р. Юқори малакали узоқ масофага югурувчи спортчи қизларни
тайѐргарлик машғулотлари ва мусобақа жараѐнининг қиѐсий таҳлили. //ЎзМУ
ХАБАРЛАРИ. Тошкент. 2018 йил №1/1 2018й. 171-174
7.
бетлар.
ISSN:
2181-3906
2023
International scientific journal
«MODERN SCIENCE АND RESEARCH»
VOLUME 2 / ISSUE 6 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
794
8.
Азимов И., Собитов Ф. Спорт физиологияси. –T. 1993 йил. 89-93 бетлар.
9.
Керимов Ф.А., Умаров М.Н. Спортда прогнозлаштириш ва моделлаштириш. - Т.:
ЎзДЖТИ, 2005йил. 279 бет.
10.
Олимов М.С., Солиев И.Р., Ҳайдаров Б.Ш. Спорт педагогик маҳоратини ошириш. –
2017 йил 245 бетлар
11.
Озолин Н.Г. ―Легкая атлетика‖ 1971 йил 576-600 бетлар
