436
INNOVATSION G‘OYA BILAN FUQOROLIK JAMIYATI SARI
Xudayberdiyeva Moxichehra Alisher qizi
Buxoro Davlat Unversiteti
Yurisprudensiya yo’nalishi 5/2-guruh.
https://doi.org/10.5281/zenodo.10566102
Annotatsiya. Ushbu tezisda axborot komunikatsiya texnologiyalaridan foydalanilgan
holda Innovatsion rivojlanish va raqamli iqtisodiyot davrida innovatsion g‘oyalar asosida
Fuqarolik jamiyatini rivojlantirish haqida so`z yuritilgan.
Kalit so‘zlar: Fuqarolik jamiyati, davlat hokimiyat, tashqi siyosat, Konstitutsiyaviy
huquq, Innovatsiya, Yangi O’zbekiston, Davlat hokimiyati, Harakatlar strategiyasi, Davlat
suvereniteti.
TOWARDS CIVIL SOCIETY WITH INNOVATIVE IDEA
Abstract. This thesis talks about the development of Civil Society based on innovative ideas
in the era of innovative development and digital economy using information communication
technologies.
Key words: Civil society, state power, foreign policy, Constitutional law, Innovation, New
Uzbekistan, State power, Action strategy, State sovereignty.
К ГРАЖДАНСКОМУ ОБЩЕСТВУ С ИННОВАЦИОННОЙ ИДЕЕЙ
Аннотация. В данной дипломной работе говорится о развитии гражданского
общества на основе инновационных идей в эпоху инновационного развития и цифровой
экономики с использованием информационно-коммуникационных технологий.
Ключевые слова: Гражданское общество, государственная власть, внешняя
политика, Конституционное право, Инновации, Новый Узбекистан, Государственная
власть, Стратегия действий, Государственный суверенитет
KIRISH.
Innovatsiya- bu kelajak degani. Biz buyuk kelajagimizni barpo etishni aynan
innovatsion g‘oyalar asosida boshlashimiz kerak. Innovatsion rivojlanish va raqamli iqtisodiyot
yo‘liga o’tishimiz bejiz emas. Chunki zamon shiddat bilan rivojlanib borayotgan hozirgi davrda
kim yutadi? Yangi fikrga, yangi g’oyalarga, innovatsiyaga tayangan davlat yutadi.’’ Bu so’zlar
amalda ham o’z isbotini topa boshladi. Bugun yurtimiz aholisining 60 foizini tashkil etadigan
yoshlar orasida iqtidorlar ko‘p. Ularni har tomomlama qo’llab-quvvatlash zamirida esa mustaqil,
o’z g’oyalari bilan yurtimiz va jahon maydonida munosib o’rin egallay oladigan shaxslarni
tarbiyalash yotadi.
437
Fuqarolik jamiyatini qurish kuchli davlatdan kuchli jamiyat sari bosqichma-bosqich o’tish
orqali ro’y beradi. Fuqarolik jamiyatida fuqarolar davlat faoliyati ustidan jamoatchilik nazoratini
o‘rnatadilar, davlatning ko’pgina vakolatlari jamoat tashkilotlari zimmasiga yuklanadi. Davlat
hokimiyati esa mamlakatning umumiy taraqiyot rejalarini tuzadi, uning strategyasini ishlab
chiqadi, mudofaa, milliy xavfsizlik, davlat mustaqilligi va chegaralarining dahilsizligini, uning
suverenitetini taminlaydi.
Pul moliya, soliq, bank siyosati, tashqi siyosat
va jahon ham jamiyati bilan aloqalar tizimini
yaratadi va boshqaradi. Fuqarilik jamiyati
konstitutsiyaviy huquq nazariyasida huquq va
demokratiyaga asoslangan ijtimoiy hayotning zarur oqilona usuli, insonga uning iqtisodiy, siyosiy
va madaniy hayoti shakillarini erkin tanlash kafolatlanadigan qonun ustivorligi va inson huquqlari
hamda erkinliklari qaror topadigan, ko’p partiyaviylik, siyosiy institutlar mafkuralar va fikrlarning
xilma-xilligini taminlaydiga hamda o’zini-o’zi boshqarish organlaring mavqeyi baland bo’lga
ijtimoiy tuzum. O‘zbekistonda fuqarolik jamiyatini qurish tarixiy an’ana bo’lsada,u butunlay yangi
tarixiy sharoitlarta jahon davlatchiligi ilg’or tajribalari va ko’p ming yillik milliy an’analarining
sintezi sifatida dunyoga kelmoqda. Ya’ni erkinlik va axloq, ozodlik va tarbiya, qonunga itoatkorlik
va siyosiy-huquqiy faollik,hurriyat va qat’iy tartib intizom uyg’unligida fuqarolik jamiyati
shakillantirmoqda.
Tatqiqot obyekti:
“Innovatsiya”-atamasi lotincha ”navotio” so’zidan olingan
bo’lib,”Yangilanish”(yoki o’zgarish) degan tom ma’nodagi jumladir. Innovatsiya-biz, yoshlarni
kelajakni yaratishga ruhlantirmoqda! Bundan bir necha yil oldin "Innovatsiya”so’zi ko’pchilik
uchun notanish tushuncha edi. Xorijdan kirib kelib,qulog’imizga tez-tez chalina boshlagan bu
atamani ahyon-ahyonda qo’llay boshladik. Ammo ko’p o’tmay-Yangi O’zbekiston islohatlari
avvalida rivojlana boshlan zamonaviy texnologiyalar sabab bugun innovatsiya til lug’atimizdagi
asosiy so’zlarning birga aylandi.
Hozirgi dunyoda innovation taraqqiyot modellarini joriy etish, ilg’or g’oyalar,
texnologiyalarni eksport qililish hisobidan tez suratlar bilan rivojlanayotgan davlatlar soni tobora
ortib borayapti. Tan olishimiz kerakki ma’lum muddat mamlakatimizda bu yo’nalishda amalga
oshirilgan ishlar qoniqarli bo’lmadi. Shu bois davlatimiz rahbari o’z lavozimiga kirishgan
dastlabki yillardanoq bu yo’ldagi dolzarb muammolarni hal etishga qat’iy chog’landi.
METODLAR
Bizga ma’lumki, O‘zbekiston Respublikasi Prezidenting 2021-2025 yillarda “Fuqarolik
jamiyatini rivojlantirish konsepsiyasini tasdiqlash” to’g’risidagi farmoniga muvofiq so’ngi
yillarda nodavlat notijorat tashkilotlari va fuqarolik jamiyatining boshqa institutini qo’llab-
438
quvvatlash, davlat organlari va ular o’rtasida ijtimoiy sheriklikni kuchaytirish, tasirchan
jamoatchilik nazoratini oshirish, shuningdek ushbu sohani tartibga soluvchi huquqiy bazani
takomillashtirish borasida izchil ishlar olib borildi.
Xususan oxirgi 4 yilda nodavlat notijorat tashkilotlari va fuqarolik jamiyati boshqa
institutlarining 1270 dan ortiq loyhalarni qo’llab-quvvatlash maqsadida davlat budjetidan 117
milliard so’m miqdordagi mablag’larga ajratildi.
Amalga oshirilga chora-tadbirlar natijasida nodavlat notijorat tashkilotlarining huquqiy
kafolatlarini taminlaydiga, zamonaviy demokratik talablarga va xalqaro standartlarga javob
beradigan normative huquqiy baza yanada taqomillashtirildi buning natijasida 20 ga yaqin qonun
O’zbekiston Respublikasining Prezidentining hujatlari va qarorlari qabul qilindi.
Mamlakatimizda erkin fuqarolik jamiyatini shakillantirish va rivojlantirish, inson
huquqlarini, qonuniy manfaatlarini, demokratik qadriyatlarini himoya qilish aholining siyosiy
madaniyati va huquqiy ongini oshirishda munosib hissa qo’shgan nodavlat notijorat tashkilotlari
vakillarini rag’batlantirish maqsadida “Fuqarilik jamiyatini rivojlantirishga qo’shgan hissasi
uchun” ko’krak nishoni ta’sis etildi hamda sohaning 126 nafar faollari ushbu yuksak mukofot bilan
taqdirlandi.
Natijalar va tahlillar
Fuqarolik jamiyatini qurishdan asosiy maqsad nima?
Tezlik va o’ta shiddat bilan o’zgarib borayotgan dunyoda globallashuv jarayonlarining
ijobiy tomonlari bilan bir qatorda, uning salbiy oqibatlari ham hayotimizga kirib kelmoqda.
Bunday xatarlardan hayotimizni asrash maqsadida ma’naviy bo’shliqqa yo’l qo’ymaslik,
avvalambor, ezgu insoniy g’oyalarga ega bo’lgan jahon maydonida yuz berayotgan Keskin aql-
zakovat va is’tedod musobaqasida bellashuvga qodir bo’ladigan yoshlarni tarbiyalashni hayotning
o’zi taqazo etmoqda. Shu ma’noda, har bir inson erkin va farovon, hayot kechirishini niyat qildi.
Buning natijasida dunyo miqiyosida yangicha qarashlar, insonlarning jamiyatni mustaqil
boshqarishga va siyosiy jarayonlarga ta’sir ko’rsatishga intilishlari kuchayib borayapti.
Shunday ekan, jamiyat hayotida, uning bag’rida yashab unga nisbatan befarq bo’lmaslik,
”Kim edigu, kim bo’ldik” va bizni qanday yangi marralar kutayotganini his etish, qolaversa,
mustaqillikni mustahkamlashga hissa qo’shish, jamiyatning har bir a’zosini faol hayotiy
pozitsiyasiga aylanishi kerak. Tabbiyki, fuqarolik jamiyati va uni vujudga kelishi hamda
shakllanib borishi, oddiy jarayon bo’lmay,insoniyat taraqqiyoti va milliy davlatchillik natijasidir.
439
Fuqarolik jamiyati G‘arbda shakllangan, ammo uning negizlari Sharqqa borib taqaladi va
bu ikki dunyoning o‘zaro madaniy-ijtimoiy tafakkur dunyosi ta’sirida jamiyat a‘zolarining ozod
va erkin yashash tarzi dunyoga keldi va vaqt o’tgan sayin rivoj topib taraqqiy etdi.
XULOSA
Innovatsion g‘yalar asosida fuqorolik jamiyatini qurishda eng avval g‘oyalarga yani
bunyotkor g‘oyalar asosida kuchli jamiyat sari” Shiori asosida ilg’or qadam tashlashdan
boshlanadi.
Bugungi kunda dunyoda innovatsion g‘oyasiz,ilm-fan yutuqlarisiz bironta sohaning
rivojlanishi mumkin emas .Shu ma’noda,zahmatkash, fidoyi olimlarimizni Xudo bergan odamlar
desak, xato bo’lmaydi. Ularni boshqalar bilan teng qilish mumkin emas. Bunday insonlar
mingtadan, milliontadan bitta tug’uladi. Ularni asrab-avaylashimiz, har tomonlama qo’llab-
quvvatlashimiz lozim.
Mamlakatni innovatsion rivojlantirish strategiyasi va mexanizmlari,eng avvalo,shu
davlatda yaratilgan intellektual va ilmiy-texnikaviy salohiyatidan qanchalik samarali foydalanish
bilan chambarchas bog’liq.
“Globallashuv sharoitida raqobat tobora kuchayib borayotgani davlatimizni yanada
barqaror va jadal sur’atlar bilan rivojlantirish uchun mutlaqo yangi yondashuv hamda tamoyillarni
ishalab chiqish va ro‘yobga chiqazishni taqozo etmoqda”.
REFERENCES
1.
Fuqorolik jamiyati asarlari 9-sinf darsligi
2.
Milliy tiklanishdan milliy yuksalish sari. (O’zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat
Mirziyoyevning asarlari va ma’ruzalaridan olingan fikrlar)
3.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining farmoni (2021-2025-yillarda furorolik
jamiyatini rivojlantish kansepsiyasini tasdiqlash to’g’risida.
